Hello Spiderum, Trước hết là lời cảm ơn chân thành của mình đến các anh Omnia, duongAQ, anh Việt Anh và các bạn khác vì những bình luận mang đầy tính xây dựng và khích lệ cho bài post đầu tiên của mình! Thank you for your first comments for my first post!
Thank you :D
Về title, (1): Cảm hứng 1 phần đến từ Nghị định 126 của CP về việc đánh thuế lên các cá nhân nhận cổ tức bằng cổ phiếu (1 đòn đánh rất nặng lên các NĐT cá nhân & cũng là 1 nước đi rất ''không giống ai'' nếu so sánh với thị trường tài chính quốc tế) (2): Cảm xúc phần đa đến từ giai đoạn mình bắt đầu đi làm Broker, ở đó mình thấy những khách hàng (Bao gồm cả mới & đã tham gia thị trường khoán) có tần suất giao dịch cao nhưng lại xem nhẹ những khoản thuế, phí bị truy thu trong mỗi giao dịch. Nhãn quan của mình nhìn nhận việc này giống như việc khách hàng giương mình ra để cho CTCK vặt lông vậy!
Yea! Bài viết (thứ 2) này mình sẽ đề cập đến các loại thuế, phí giao dịch mà người đầu tư phải chịu, theo 1 khóc nhìn khác!
I, Một chút lý thuyết: Các loại thuế, phí cơ bản mà NĐT cá nhân phải chịu khi giao dịch +) Giá trị giao dịch = Giá cổ phiếu * Số lượng cổ phiếu
+) Phí giao dịch: Là phí mà bạn sẽ bị CTCK (Công ty chứng khoán) khấu trừ ngay khi thực hiện giao dịch (mua/ bán). Mình hiểu ngắn gọn là khi mua hoặc bán cổ phiếu bạn đều mất phí này, không quan trọng bạn lãi hay lỗ. Mức phí này hiện nay dao động khoảng từ 0.15% - 0.35% tùy từng CTCK, và không vượt quá 0.5% theo luật của UBCK Nhà nước.
+) Thuế TNCN từ chuyển nhượng cổ phần (Mình hay gọi thẳng là thuế giao dịch luôn cho...tiện, xin phép các bạn nhé): + Mức thuế suất: 0.1% (Cố định) + Được tính khi bạn BÁN cổ phiếu (1 chiều nhé)
II, Cẩn thận nhé, các mức phí gây ảnh hưởng nhiều hơn bạn nghĩ
Khi không để ý đến mức phí, mình thấy NĐT hay để mắc 2 lỗi sau: (1): Tính lợi nhuận đầu tư nhưng không trừ đi phí Ví dụ: NĐT mua 20,000 cp DGC tại giá 50, tổng giá trị giao dịch là 1 tỷ đồng. Giả định phí giao dịch: 0.3%. Lợi nhuận mục tiêu trading ngắn hạn là 10% (tương đương 100 triệu). Như vậy (nhiều) NĐT sẽ bán cp (giả sử bán hết) DGC tại mức giá 55. Tuy nhiên, thực tế nếu trừ đi thuế, phí chúng ta sẽ có 1 góc nhìn khác:
Như vậy, nếu tính cả phí + thuế, lợi nhuận thực của NĐT chỉ là 9.23% chứ không phải 10% (tương ứng mức phí + thuế rơi vào 0.77%). Đây là lỗi sai căn bản nhưng rất hay gặp ở các NĐT trung tuổi và những NĐT trẻ thích lướt sóng thiếu cẩn trọng! Lỗi sai này cũng là tiền đề dẫn đến lỗi sai thứ 2! (2): Xác định sai giá bán mục tiêu Do không tính thuế + phí nên NĐT xác định mức giá bán mục tiêu là 55 dẫn đến không thực sự đạt được tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng. Thực tế (mình cũng tính cho ví dụ này luôn), để đạt được tỷ suất lợi nhuận thuần (đã trừ thuế phí) là 10%, NĐT ở ví dụ này cần bán cp DGC ở mức giá 55.4+
Mình cũng từng thấy nhiều NĐT nhỏ lẻ tặc lưỡi cho qua mức phí vì nó ...quá nhỏ (0.3% 0.003). Tuy nhiên, hãy nhìn vào ví dụ trên để thấy mỗi lần ''bỏ quên'' không tính thuế + phí là bạn đang bỏ qua chi phí tương đương 0.77% tổng giá trị giao dịch trong mỗi giao dịch. Chúng ta đều biết sức mạnh của kỳ quan thứ 8 của thế giới - lãi kép, đem lại tỷ suất sinh lời kinh khủng (với giả định rằng chúng ta liên tục tái đầu tư). (Nếu bạn chưa từng nghe đến nó, hãy liên tưởng đến câu chuyện Bàn cờ vua và Hạt gạo với ô đầu tiên thả 1 hạt gạo ST 25 và ô tiếp theo bỏ vào gấp đôi ô trước...) Nhưng, đã bao giờ bạn nghĩ ngược lại rằng '' Nếu áp dụng ngược sức mạnh của lãi kép cho chi phí thì chúng ta phải chịu 1 tổn thất khổng lồ'' như thế nào chưa? Mình đã tính vào file Excel và sẽ viết luôn kết quả tại đây. Vẫn là số liệu từ ví dụ trước, giả định NĐT đầu tư ''thắng'' 10 lần liên tiếp (và tái đầu tư: tức là tiền lãi đem đi đầu tư tiếp chứ không rút ra), ta sẽ có:
+ Lợi nhuận mà NĐT nghĩ rằng mình đạt được= (1+10%)^10 - 1 = 159,4% (Lưu ý: NĐT này bỏ qua thuế + phí) + Lợi nhuận thuần thực tế = (1 + 9.23%)^10 - 1 = 141.8% + Chênh lệch: 17.6% Hãy nhớ, giả định ban đầu của chúng ta là tổng vốn đầu tư là 1 tỷ đồng. Hay nói cách khác, phần tổn thất gây ra do NĐT ''bỏ quên'' thuế phí tương ứng với 176 triệu đồng. Một con số đáng kể?! Nhưng, ở đây còn quá nhiều giả định tích cực?!! (1): Lợi nhuận 10%. Trading với lợi nhuận mục tiêu (required rate of return) là 10%/ giao dịch thì hơi...vô lý, bạn có thể tham khảo thêm các traders nhé (not investors nha). Bạn có thể hơi shock nhưng phần đa các traders yêu cầu mức lợi nhuận chỉ ở mức... ~ 3-5%/ tháng thôi. Với mức lợi nhuận 3% mà phí giao dịch 0.3% thì cũng đáng kể chứ nhỉ? (*) Ngoài ra, một trường hợp mà mình cực kỳ hay gặp đó là mọi người chỉ quan tâm đến mình lời được bao nhiêu tiền, không quan trọng mình đạt được lợi nhuận bao nhiêu %?! Tin mình đi, điều này cực kỳ hay gặp ở các bạn NĐT mới và các NĐT trung tuổi (các dì các mẹ) ấy. Như mình có cô KH mua 300tr, mấy ngày sau lời được 6tr (~2% lợi nhuận chưa tính thuế, phí) là mừng lắm rồi. Bán luôn :v
(2): Giả định giao dịch thắng lợi cả 10 lần. Cái này thì vô lý ai cũng thấy rõ. Nhưng ở đây mình chỉ muốn nhấn mạnh đến sự lạnh lùng của thuế + phí, rằng chúng thẳng tay đánh thẳng vào giá trị giao dịch của NĐT chứ không hề quan tâm bạn có lãi hay không?
(3): Tần suất giao dịch. Mình đề cập đến cái này vì đây là điểm chí mạng đối với những người tham gia vào TTCK mà không có mindset về rủi ro & chi phí (Cả người mới lẫn cũ luôn nha). Bạn cũng biết TTCK VN giao dịch T+3 đối với cổ phiểu, nghĩa là khi mua DGC thì 3 ngày sau cp mới về tài khoản, và lúc đó bạn mới bán tiếp được. => Về lý thuyết, 10 giao dịch (mua & bán) có thể được bạn thực hiện trong vòng 1 tháng Hãy thử nghĩ theo chiều hướng này nhé: + Giao dịch liên tục: 6-8 lần/ tháng + Không đặt tỷ suất lợi nhuận mục tiêu + Giao dịch lỗ liên tục =)) + Thuế phí vẫn lạnh lùng tính vào từng lần khớp lệnh
Đấy, câu chuyện đi theo 1 hướng khác hẳn nhỉ (For fun nha) ^^
Lời kết, Cảm ơn các bạn đã đọc đến đây nhé! Mọi người cũng biết ở post trước rằng mình - Inves không hề giỏi văn viết. Dù đã chuẩn bị và viết bài này trong bài này nhưng cá nhân mình đọc lại còn thấy...bứ ở cổ :))). Anw, ở bài post này, mình muốn các NĐT còn chưa quan tâm hoặc coi nhẹ con số 0.x% phí + thuế có thể có 1 góc nhìn khác về chúng. Tôi dám chắc rằng một khi đã dấn thân vào đầu tư, bạn sẽ theo nó cả đời mà thôi. Vì vậy hãy cẩn trọng trang bị cho mình những kiến thức cần thiết nhé. Chúng ta đầu tư chứ không đánh bạc mà.
'' Investing is Simple, but not Easy '' - Warren Buffett
P/s: Ở phần 2, mình sẽ viết về các '' góc khuất '' trong cơ chế tính phí giao dịch mà '' NĐT không hỏi - CTCK cũng không nói '' và làm sao để deal với nó! Nice weekend nhé Spiderum! Hà Nội, ngày 13/12/2020 _Inves_
