Ấn tượng ban đầu quan trọng lắm đấy - Halo Effect (phần 2)

Ở phần trước, mình đã chia sẻ với các bạn về nguồn gốc, khái niệm và nguyên lý hoạt động của Halo Effect, cũng như những sai lầm và áp lực mà nó gây ra. Các bạn có thể đọc bài viết tại đây:

Có thể sau khi đọc, mọi người sẽ nghĩ rằng: đây là một hiệu ứng tiêu cực vì nó gây sai lệch trong đánh giá người khác, hoặc là khiến người ta áp lực hơn. Thực ra, bản chất của Hiệu ứng hào quang là "đánh giá tổng thể chỉ từ một vài đặc điểm". Chính vì vậy, chúng ta hoàn toàn có thể vận dụng nguyên lý này để tạo ra ấn tượng ban đầu tốt trong mắt mọi người, tạo ra thuận lợi trong công việc và cuộc sống.

Chào mừng các bạn đã quay trở lại với Vịt đang lớn. Trong bài viết này, hãy cùng mình tìm hiểu xem có những cách nào để tận dụng Hiệu ứng hào quang, cũng như khắc chế nó trong trường hợp tiêu cực nhé!

Có lẽ không ai là người Việt Nam mà chưa từng nghe và thuộc những câu sau:

Nhiều người nghe qua sẽ nghĩ: "Đúng là các cụ, chỉ trọng cái mã. Cứ sáng mã là tốt quả". Nếu tư duy các thế hệ trước chỉ dừng ở mức đấy thì đã không sinh ra những câu như "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn" hay "Cái nết đánh chết cái đẹp" . Nghĩ sâu chút thì phải công nhận rằng tiền bối xưa đã hiểu và vận dụng quá tốt hiệu ứng hào quang. Các cụ đã truyền cho con cháu một điều rằng: thứ đập vào mắt mọi người đầu tiên không phải là cái nết của bạn, mà là ngoại hình và ứng xử. Cái nhỏ sẽ phản ánh cái lớn, cái lớn đôi khi chẳng phản ánh gì. Và "cái nhỏ" ở đây chính là ngoại hình, "cái lớn" là cái nết.

Lấy việc tán gái đi cho đơn giản. Các ngài không thể lấy lí do "nhưng mà tao tốt" để bao biện cho sự luộm thuộm trong ngày đầu gặp các nàng được. Các ông có giỏi thật, khéo thật, giàu thật, nhưng first date đầu thì xù, quần áo thì xộc xệch, chân đi đôi tông lào, cộng thêm quả giọng vô cùng “hào sảng và vọng vang”, như thể muốn nói "mày có biết bố mày là ai không?!" thì là chết rồi, ông hiểu không? Tôi biết ở đây nhiều ông đã và đang như thế đấy.

Việc các ông có cho mình một ngoại hình lịch sự: đầu tóc gọn gàng, quần áo không cần quá sang trọng nhưng sạch sẽ, thơm tho không tì vết. Phụ nữ lại còn yêu bằng tai, thế nên giữ giọng ở mức đủ nghe, thể hiện sự tôn trọng với đối phương thì 60 điểm đầu tiên đương nhiên là của các ông, rồi mới tính 40 điểm nết. Mà nói thật là cái nết các ông có tốt, có là người tôn trọng người khác thì các ông mới chu toàn ngoại hình để đến gặp người ta, đúng không? Ngoại hình ổn là đã được chấm cái nết ổn rồi, thế là vận dụng hiệu ứng hào quang bố của tuyệt vời rồi còn gì nữa.

Với phái nữ thì thôi, điều này còn là ông nội của rõ. Đàn ông yêu bằng mắt, thế nên người phụ nữ cứ ưng mắt họ là họ đã chấm cho 90 điểm rồi. Nhiều nàng hay có câu “Con trai bây giờ chỉ yêu vì nhan sắc.” À thì đúng rồi, chúng tôi là những người yêu cái đẹp mà. Thế thì khi gặp chúng tôi, các nàng cũng nên biết “làm đẹp”, ở đây là sửa soạn như ở phía các anh em: quần áo lịch sự, tóc tai gọn gàng, trang điểm tùy nhu cầu chị em, miễn là không quá đậm hoặc quá sơ sài, ăn nói nhã nhặn, nhẹ nhàng, ứng xử khéo léo chút. Chỉ cần như thế thôi thì tôi đố ông nào không đổ?

Đi hẹn hò xong rồi, bây giờ chúng ta hãy đi ứng tuyển.

Quy tắc cho việc ứng tuyển và phỏng vấn thì nhiều lắm. Lần này, hãy nói về 1 tờ giấy: Curriculum Vitae (CV) hoặc Resumé (lưu ý: 2 cái này là khác nhau). CV hay Resumé chính là “hào quang” đầu tiên nhà tuyển dụng nhìn thấy ở các bạn. Nhưng với số lượng ứng tuyển lớn, trung bình 1 HR chỉ có 5 đến 7 phút đọc 1 CV. Chính vì thế, chăm chút cho mình một CV khoa học, rành mạch, cung cấp đầy đủ, rõ ràng thông tin liên quan đến vị trí ứng tuyển chính là ấn tượng ban đầu đóng góp không nhỏ cho việc bạn có được đi tiếp hay không. Chứ nếu bạn viết CV theo kiểu nhét tất cả vào rồi đi rải như truyền đơn, thì nguy cơ bị bỏ rất cao. Đơn giản HR đâu có thời gian đọc hết cái chỗ đấy. Hơn nữa nó thể hiện bạn coi nhẹ vị trí đó, vào cũng được mà không cũng ok, thế nên chẳng cần chăm chút gì cho CV. Từ cái đầu tiên là CV đã không ổn rồi thì làm sao đảm bảo bạn sẽ là người phù hợp với công ty về lâu dài được? Vì thế, không phải tự nhiên người ta sinh ra những lớp “dạy viết, sửa CV”.

Ở mức độ doanh nghiệp, khi thương hiệu và sản phẩm xây dựng được một chỗ đứng tốt, một hình ảnh đẹp trong lòng khách hàng thì đó chính là chìa khóa thành công. Với việc các sản phẩm trên thị trường ngày một bão hòa, cạnh tranh nhau gay gắt về công năng, thì ai marketing tốt, có thương hiệu tốt, gây dựng được thiện cảm trong lòng người dùng, thì người đó thắng. Điển hình là Apple.

Từ thời điểm 9h41, ngày 29 tháng 6 năm 2007, khi Steve Jobs cầm trên tay chiếc iPhone đầu tiên, thế giới đã có tiêu chuẩn mới về chất lượng smartphone. Chiếc điện thoại nhà Táo giờ đây nghiễm nhiên gắn liền với giới doanh nhân, những người ở đẳng cấp cao của xã hội, hoặc những người "sành" công nghệ. Dù thị trường điện thoại di động có hàng chục hãng cạnh tranh, hàng nghìn mẫu mã và công năng khác nhau, nhưng chỉ cần mặt lưng có quả táo cắn dở, thì không cần biết là thế hệ bao nhiêu, có hiện đại bằng những sản phẩm cùng phân khúc của đối thủ hay không, thì người dùng đều mặc định: hàng Apple là hàng tốt, và yên tâm hơn nhiều so với khi dùng các sản phẩm của hãng khác. Tất nhiên, để đạt được điều đó thì Apple đã phải cực kỳ nỗ lực trong việc đổi mới sáng tạo, phát triển sản phẩm trong thời gian dài và duy trì điều ấy liên tục. Thế nên, họ nhận được niềm tin và tình yêu tuyệt đối từ khách hàng. Hào quang của Apple không những mạnh mà còn bền, dễ dàng vượt trội các đối thủ khác.

Tất nhiên là có. Để thoát khỏi hiệu ứng hào quang, điều đầu tiên chúng ta cần đó là không tin ngay vào những gì mình nghe, mình thấy, mình biết. Nói gần gũi hơn là “không được yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên.” Mỗi khi quyết định đặt niềm tin vào ai đó, chúng ta cần tìm hiểu kỹ: họ là ai, làm gì, có chuyên môn như thế nào, trước đây có thành tựu nào chưa, đã từng gây ra điều gì có lỗi chưa,... Tóm lại là cần có tư duy phản biện, đặt ra các câu hỏi xung quanh một hình tượng nào đó thay vì lập tức cho họ là “hoàn hảo” ngay từ lần đầu tiếp xúc.

Còn nếu như bạn đang phải chịu áp lực giữ lấy hào quang, hãy tham khảo cách xử lí sau của Jurgen Klopp - HLV trưởng câu lạc bộ Liverpool. Khi được một phóng viên hỏi cảm nghĩ của mình về virus Corona, người lãnh đạo của Lữ đoàn đỏ đã thẳng thắn trả lời:

Vậy là chúng ta đã kết thúc tập 2, cũng là kết thúc cho chủ đề Hiệu ứng hào quang. Mong rằng qua hai bài viết, các bạn đã có những nhìn nhận rõ ràng hơn về hiệu ứng này, và biết cách vận dụng chúng để tạo lợi thế cho bản thân, cũng như né tránh những đánh giá sai lệch về sự vật, hiện tượng, con người.

Bài viết là sưu tầm, tìm hiểu và biên tập theo góc nhìn của cá nhân tác giả. Rất mong nhận được thêm các đóng góp của bạn đọc để nội dung được hoàn thiện hơn!

Xin chào và hẹn gặp lại các bạn ở các bài viết sau.