500 ngày "sai" của Summer

Bạn đã bao giờ tham gia tranh luận và cãi vã về phim 500 Days of Summer chưa?

Tôi thì rồi. Rất nhiều là đằng khác!

Cũng như 80% những người từng xem 500 Days of Summer, tôi cũng thấy nó ấn tượng sau khi phim kết thúc, cũng đón nhận rất nhiều cảm xúc vì một sự mâu thuẫn khó tả trong phim.

Với cá nhân tôi, 500 Days of Summer rất tuyệt vời, nhưng cũng vô cùng đáng ghét. Mâu thuẫn chưa?

500 Days of Summer công chiếu năm 2009, đạt điểm số 7.8 trên IMDB và 7.6 trên Rotten Tomatoes – tức khá cao so với mặt bằng chung của các phim thuộc thể loại hài lãng mạn.

Nó thường được miêu tả như một câu chuyện rất “đời thực”, thay vì sến súa như bao bộ phim tình cảm khác. Tức nếu bạn kỳ vọng ung thu máu trắng bi kịch như phim bộ Hàn Quốc kinh điển, tự tử vì nhau như Romeo & Juliette hay kết cục có hậu hạnh phúc bên nhau đến cuối đời như phim hoạt hình Disney thì… rất tiếc. Đây là ý kiến chung của các bạn đã xem phim do tôi tự tổng hợp.

Lần đầu tiên tôi xem phim này là vào năm 2010, cùng một nhóm bạn thân, có cả nam lẫn nữ. Ngay sau khi phim kết thúc, chúng tôi đã có một màn tranh luận vĩ đại. Các bạn gái, như thường lệ, đứng về phía Summer Finn. Các bạn trai, ít nói hơn, đứng về phía Tom Hansen hoặc trung lập.

Cá nhân tôi đứng về phía Tom. Tôi nhận ra một chút của Tom trong bản thân mình. Cũng như Tom, tôi lớn lên với một niềm tin lớn vào những điều lãng mạn. Tôi tin vào “tình yêu đích thực”, “một nửa còn lại”, “định mệnh”… Tôi nghĩ cảm giác nhìn thấy mình trong một nhân vật hư cấu thật tuyệt vời. Đó là một nghệ thuật đích thực của những người làm nghề sáng tạo.

Nhưng cũng như Tom, tôi vấp phải một trong những nỗi bức xúc lớn nhất trong phim: làm sao Summer có thể phũ như thế?

Tôi có thể hiểu được Tom. Không thể có chuyện một người con gái đã hôn bạn trong phòng photocopy, nắm tay vui đùa chơi trò vợ chồng trong cửa hàng IKEA, xem porn và quan hệ trong nhà tắm lại chẳng coi bạn có gì đặc biệt, mà chỉ là “một người bạn”.

Hơn cả thế, tôi hiểu rằng Summer thực sự coi Tom là một nhân vật đặc biệt trong đời, bởi không cởi mở với tất cả mọi người. Bằng chứng là phải rất lâu sau khi hẹn hò, cô mới dẫn Tom tới căn phòng của mình.

Ở đó, Tom đã thấy những món đồ, những nội thất mà người chỉ tiếp xúc với Summer bên ngoài căn nhà sẽ không bao giờ nghĩ tới. Ở đó, họ nằm trên giường và tâm sự. “Trước đây em chưa từng kể cho ai chuyện đó.” – Summer kết đoạn nói chuyện. Xem ra, Tom không phải ai đó bất kỳ đối với cô.

Vấn đề của bộ phim khiến cho dân tình cãi vã hỗn loạn có lẽ nằm ở ngày thứ 185, Tom và Summer ngồi bên nhau trong một quán bar. Đoạn hội thoại của họ khi ấy đang xuất hiện những bất đồng rất, rất nhỏ, nhưng là một trong những gốc rễ của những bất đồng lớn hơn sau này.

Nhưng hãy nói về sự xuất hiện của một gã trai lẳng lơ nào đó tiến đến pick-up Summer. Ngay khi gã này chỉ vào Tom và nói rằng “Anh không thể tin được bạn trai em lại là một thằng như thế này”, Tom đã bị kích động bởi từ “bạn trai” và lao vào đánh nhau với gã.

Trở lại với nhà của Summer, cô tỏ ra vô cùng không hài lòng với Tom. “Em không cần anh phải bảo vệ em” – cô vùng vằng nói. Sự bảo vệ, dẫu sao cũng là một trong những điều mọi loài động vật giống cái cần ở một loài động vật giống đực. Tom cáu tức và bỏ đi.

Đêm hôm ấy, Summer trằn trọc. Cô xuất hiện ở nhà Tom giữa khuya để xin lỗi vì “đáng ra em không nên giận anh”.

Vẫn cư xử như một kẻ lãng mạn mù quáng, Tom nói: “Summer… chúng ta không cần phải đặt tên cho mối quan hệ… Chỉ là… anh cần… Sự ổn định. Anh cần biết rằng mai em sẽ không tỉnh dậy và cảm thấy gì đó khác.”

“Em không thể hứa với anh điều đó. Không ai cả.” – Summer nói, khiến cho tôi, Tom và những người tin vào sự lãng mạn muốn phát điên.

Sau một khoảnh khắc im lặng, Summer nói tiếp: “Em chỉ có thể nói cho anh cảm xúc của em ngay lúc này… hoặc em có thể cho anh thấy.”

Nối tiếp sau đó là một nụ hôn. Trong phim, họ ngủ với nhau đêm đó và cảnh tiếp theo là buổi sáng hôm sau, khi cả hai đã làm lành.

Tôi vẫn luôn tin rằng, lời thoại này đã nói lên một cách rõ ràng rằng ngay vào thời điểm ấy, Summer yêu Tom.

Trái với những tranh luận cho rằng Summer “chưa từng yêu Tom”, tôi tin chắc chắn rằng chính nhân vật nữ đã thể hiện toàn bộ cảm xúc trong thời điểm ấy.

Chỉ là, Summer không giỏi trong việc nói ra bằng lời. Và ngay từ đầu phim, chúng ta được tặng cho một định kiến rằng Summer không phải người lãng mạn hay tin vào sự lãng mạn. (“Làm gì có thứ gì tên là ‘tình yêu’. Chỉ là thần thoại mơ hồ.” – Summer, trong quán bar karaoke, ngày thứ 27 và 28).

Và chúng ta đều biết rằng, Tom là một nhân vật yếu đuối. Gã yếu đuối này đã tận hưởng phút giây ấy mà quên đi lời khuyên của cô em kế về việc thực sự ngỏ lời hỏi Summer.

Chúng ta sau đó đã cùng Tom đi qua những nỗi thất vọng. Thất vọng vì đã cả gan hi vọng, khi dự một buổi tiệc cưới tuyệt vời cùng Summer, trước khi phát hiện ra rằng cô đã đính hôn với người khác vào ngày thứ 366.

Chúng ta sau đó cũng đã cùng Tom đi qua một quá trình thay đổi. Sau khi vỡ vụn vì thực tại (“reality”), Tom đã vứt bỏ toàn bộ kỳ vọng (“expectation”) của bản thân. Anh đã tự xây đắp lại một hình ảnh thực sự của chính mình: một kiến trúc sư, thay vì là một người thiết kế thiệp.

Tom đã thực sự thay đổi bản thân. Anh không kỳ vọng vào những sự lãng mạn mơ hồ nữa. Tôi hiểu rằng Tom đã thực sự bước về phía trước khi vào ngày thứ 488, khi anh ngồi trong công viên và bỗng nhiên Summer xuất hiện, ngồi cạnh.

Cuộc đối thoại ngắn ngủi giữa họ có một đoạn Tom nói, như sau: “Em biết thứ gì dở hơi nhất không, Summer. Đó là nhận ra mọi thứ mình từng tin vào hoàn toàn là đống phân. Chán vãi.”

“Ý anh là gì?” – Summer hỏi lại. “Định mệnh, tri kỷ, tình yêu đích thực. Tất cả cái đống đó. Những câu chuyện cổ tích thơ ấu ngốc nghếch. Đáng ra anh nên nghe em. Em đã đúng.”

Lời thú nhận này của Tom nói lên hai điều.

Thứ nhất, anh đã chấp nhận bản thân, thể hiện qua việc chấp nhận rằng mình đã từng sai, từng dở hơi, từng ngốc nghếch. Sự chấp nhận ấy là một trong những chi tiết lớn nhất để đánh dấu việc một cá nhân thực sự thay đổi con đường, chuyển sang một ngã rẽ khác. Bạn đã bao giờ gặp một ai đó luôn luôn giấu giếm chuyện cũ vì sợ người khác biết rằng mình từng sai, từng nhầm? Hẳn là rồi.

Khi chúng ta nhìn thấy một Tom Hansen mặc suit, tóc slickback rối đầy phong độ, ấy là thời điểm anh ta đã sống thật với trải nghiệm của bản thân và quyết định thay đổi.

Thứ hai, đó là, dường như Summer đã đúng. Không có thứ gì là tình yêu cả. Đấy chỉ là một khái niệm huyễn hoặc. Chúng ta đã cùng Tom đi qua một chặng đường xem chừng rất bình thường, nhưng như khi cậu chàng mất kiểm soát ở phòng họp, tất cả những thứ văn thơ lai láng, chuyện trò phim ảnh… đã khiến chúng ta kỳ vọng quá mức vào một thứ lãng mạn, định mệnh, “một nửa”… không có thực.

Còn tôi, tôi sẽ luôn luôn thua trong những cuộc tranh luận, bởi như phía phản đối thường nói, Summer đã nói rõ không hề muốn một mối quan hệ nghiêm túc nào kia mà? Và bản thân Tom, ngay trong lần đầu tiên Summer biết rằng anh thích cô (vào ngày thứ 27 & 28, nhờ “công” của McKenzie say xỉn), anh cũng chỉ dám nhận làm… bạn với Summer. Tom đã thất bại ngay từ khoảnh khắc đầu tiên.

Chấm hết.

“Không.”

Hai ngày gần đây, tôi đọc kịch bản của 500 Days of Summer và phát hiện ra một điều vô cùng quan trọng. Quan trọng đến mức tôi thực sự thấy khó hiểu khi mình đã bỏ quên nó trong suốt 5 năm qua, kể từ lần đầu xem phim.

Đó là đoạn kết của phim, khi Summer nói:

“Một ngày, khi em đang ngồi đọc Dorian Gray trong góc tiệm bánh, một anh chàng đến ngồi cùng và hỏi em về quyển sách. Giờ anh ta là chồng em!

Điều gì sẽ diễn ra nếu em chọn đi xem phim trước đó? Hoặc nếu em đi ăn trưa ở chỗ khác? Hoặc nếu em đến sớm chỉ 10 phút thôi? Tom, đó là định mệnh, hệt như anh nói ấy. Khi nó xảy ra, em lập tức biết ngay. Em có thể cảm nhận được điều đó. Và em cứ nghĩ mãi rằng, ‘Wow. Tom đã đúng’.

Anh đã đúng về tất cả những chuyện đó. Chỉ là anh không đúng về em mà thôi.”

Ơ. Thật thế sao?

Tôi nghĩ, có lẽ việc đọc những con chữ khiến cho tôi có dòng suy nghĩ và tưởng tượng khác hơn so với phim. Sau đó, tôi đã xem lại đoạn kết của phim và nhận ra, khúc nhạc nền hơi trầm buồn có lẽ đã tác động đến cảm nhận của tôi trong những lần xem trước.

Một cách đầy bất ngờ và êm ả như thế, Summer đã thay mặt cho các tác giả nói rằng, Tom đúng. Đúng là có định mệnh, có “một nửa”, có “sét đánh”. Đó không phải những điều huyễn hoặc. Tình yêu là có thật.

Và tôi chợt nhận ra rằng, Summer chỉ đơn thuần đã cứng đầu tin vào suy nghĩ của mình rằng “tình yêu đích thực” không có thật mà thôi. Đó là một sự cứng đầu như những người chưa từng trải nghiệm điều ấy, chứ không phải của những người lạnh lùng hâm ác. Tom đã không thể dẫn dắt được Summer, ngay từ thời điểm quyết định ở ngày 27 & 28. Tom chính là người khiến Summer hiểu nhầm về mối quan hệ này.

Tom sau đó gặp Autumn và điều chúng ta được xem trên màn hình là ngày thứ 500 lạnh lẽo trở thành ngày thứ nhất ấm áp.

Tom không thay đổi. Tom chỉ trở nên chân thật hơn với chính mình, trở thành một “mình” tốt hơn.

Và tôi lên IMDB, tìm đọc lại dòng log-line của phim. Không hề có thông điệp nào nói rằng “tình yêu” và “định mệnh” là huyễn hoặc. Mà nó là: “Câu chuyện hài-lãng mạn lệch tông với thông thường, về một cô gái không tin rằng tình yêu đích thực tồn tại, và một chàng trai chót yêu cô ta.”

Các tác giả của phim đã làm điều tuyệt vời nhất: nhắn nhủ chúng ta tin vào tình yêu, bằng cách kể về câu chuyện của người không tin ở tình yêu.

Dũng Lê - viết cho The Undercut
Mình share lại sau khi đã được tác giả cho phép

Đọc thêm: