Cũng đã được 2 năm kể từ khi mình tham gia những cộng đồng đã đề cập ở title.

Đó là ngày Monster Box chỉ mới ra được 3 videos, bây giờ đã là 13.

Đó là ngày founder của Spiderum vẫn còn chăm chỉ seeding ở khắp nơi, cả site chỉ vọn vẹn vài cây bút tốt và mình thì lọt top xếp hạng tháng liên tục dù chỉ có tầm 100 followers. Bây giờ Việt Anh đã ẩn mình tu luyện ở chốn phương xa, cả site có hàng trăm cây bút tốt và mình thì chả còn tăm hơi nào dù có hơn 3k2 followers.

Đó là ngày QuoraVN vẫn còn tên cũ, thành viên chưa đến 10k và Vũ Cường dịch mỗi ngày tầm chục bài hoặc hơn thế. Mình còn nhớ bài dịch của mình lần đầu phá mốc 1k likes trên đây (không biết có nhớ nhầm không). Bây giờ thành viên đã tăng gấp 5, bài đăng hàng nghìn lượt like vô số và mod thì luôn bận rộn kiểm soát các cuộc đấu tố ở những bài đăng chính trị (và Tornad).

Đó là ngày QuoraVN vẫn còn Nguyễn Linh, ewww..

Đó là ngày RedditVN vẫn chưa có giòi, dao, snack cua, dừa, bàn chải, dùi trống các thứ các thứ... Mình đã ở đó chứng kiến từng biểu tượng một xuất hiện và cách chúng giúp RDVN nở rộ. Bây giờ RDVN đã có một hệ thống quản lý xịn xò, vận động hài hòa giữa lý tưởng ban quản trị và nguyện vọng của các thành viên.

Đó là ngày J2Team Community vẫn chưa có Death Click, thành viên bằng 1/20 bây giờ và được xem là một trong những group công nghệ hay ho nhất. Bây giờ J2Team vẫn hay ho, yếu tố "Community" còn được nâng lên tầm cao mới. Sự kết hợp giữa công nghệ và mindset xịn xò của ban quản trị đã giúp nhóm có hơn 230.000 thành viên duy trì tốt phong độ.

Mọi thứ vẫn vậy...

Hôm vừa rồi mình có lên J2Team để lập post hỏi về những group, fanpage hay ho trên Facebook để theo dõi. Bài đăng nhận hơn 300 bình luận, 1,6k reaction. Mọi người có vẻ rất hào hứng khi gợi ý cho mình:

QRVN (QuoraVN)

RDVN (RedditVN)

J2Team Community

Vẫn là những cái tên quen thuộc, sau từng ấy năm gắn bó. Mình có hơi buồn một chút khi chẳng được nghe cái tên nào mới.

Khối đồng minh gồm Monster Box - Spiderum - QRVN - RDVN nếu không muốn nói là nhẵn mặt với nhau, thì cũng chả còn lạ gì. Anh em biết nhau từ khi còn chưa mở lời nói với nhau câu nào.

J2Team vẫn thường mang bài dịch từ QRVN, RDVN về. Thành viên của QRVN thậm chí còn được đặc cách xét duyệt khi xin vào J2Team.

Quoraven, linh vật của QuoraVN (Đọc nhanh QuoraVN = Quoraven. Raven = Quạ).

QRVN và RDVN khi thì ghét, lúc thì thương nhau, thành viên chủ lực thường nổi ở cả 2 group. Thứ tình cảm e thẹn và có phần phức tạp này không phải ai cũng may mắn có được.

Spiderum (và Tornad) đã quá quen thuộc trên J2Team và QRVN. Đến mức chỉ cần nhìn thấy thumbnail và tài khoản Nguyễn Tuấn Linh, mọi người đã biết điều gì sẽ xảy đến sau đó.

Monster Box vẫn được ưu ái cho phép seeding ở QRVN, RDVN và J2Team. Riêng Spiderum thì từng ăn chung đĩa, ngủ chung giường và gáy cùng tone giọng. Trên Spiderum vẫn còn cuộc thi content "Viết cho Monster Box" (mỗi tội chẳng ai tham gia).

Bên cạnh 4 cái tên quen thuộc, Lost Birds, Zeal, Vương Quốc Bảy Bủm và những cái tên tương tự cũng được nhắc tới. Những bạn này tuy đánh lẻ nhưng cũng đều là người quen cả, cũng đều đã ở đó từ rất lâu rất lâu. Riêng Zeal cũng hay đăng bài trên Spiderum.

2 năm trôi qua, hàng loạt cá nhân, tổ chức giải trí khác nổi rồi chìm, chìm rồi nổi. Riêng anh em trong cộng đồng tri thức vẫn bấy nhiêu.

Vẫn ở đó.

...và đó là tín hiệu tốt

Ez come, ez go.

Khi mình vào làm cho Monster Box, đã được làm rõ quan điểm ngay từ đầu là phải tạo ra những thứ có giá trị lâu dài, yếu tố ngắn hạn là cần nhưng không sa đà quá nhiều.

Lâu dài là những thứ có giá trị bất biến hoặc chỉ bị biến đổi bởi những giá trị lâu dài khác. Thông tin khoa học, kiến thức sách vở... có thể xếp vào nhóm này. Những thứ mà bạn có thể nói đi nói lại với nhau, ví dụ đi ví dụ lại hay thậm chí thay đổi cả mindset bản thân.

Ngắn hạn là những thứ mang tính thời sự, tàu nhanh, hấp dẫn trong tích tắc và hài hước ở một vài giai đoạn nhất định.

Khi bạn chỉ tạo ra những thứ có giá trị lâu dài nhưng khô khan và chẳng ai đọc, bản thân nó vẫn có giá trị nhưng tựu chung lại là vô dụng.

Còn những giá trị ngắn hạn thường thu hút sự chú ý, được bàn tán rộng rãi và hữu dụng trong việc giúp giải tỏa nhu cầu mọi người. Nhưng về cơ bản, chẳng đem lại bất kỳ giá trị gì.

Mình đã từng nhìn thấy rất nhiều nền tảng, sân chơi tri thức dạng hardcore, được một thời rồi lụi tàn. Hoặc là chỉ giúp ích cho một lượng rất nhỏ, lượng người nhỏ ấy lại vì lượng kiến thức mình biết mà tỏ ra thượng đẳng, chứ chẳng giúp ích được gì cho người khác. Tất nhiên, họ không có nghĩa vụ phải làm thế.

Chỉ là mình không thích nên tiện tay cà khịa xíu thế thôi = )

Còn những nội dung mang tính chất drama, thời sự, cute đáng yêu, hài hước, giải trí... các bạn cũng có thể tự quan sát các hiện tượng lên, rồi xuống, rồi biến mất như chưa từng xuất hiện, sau khi đã thực hiện xong nghĩa vụ của mình.

Monster Box, J2Team, Spiderum, QuoraVN, RDVN đã khôn khéo khi giải được bài toán này, kết hợp cả hai thứ và đảm bảo mang lại giá trị mà không quá khô khan, cứng nhắc.

Chỉ riêng bài toán kinh tế là chưa giải được, nhưng có lẽ cũng không cần phải giải. "Hãy theo đuổi sự ưu tú, thành công sẽ theo đuổi bạn". Điều này đúng với cả những tổ chức, chứ không chỉ quy mô cá nhân.

Cho đến hôm nay, tất cả những cái tên mình vừa nhắc đến đều phi lợi nhuận, kinh phí duy trì đến từ cộng đồng là chính. Riêng Monster Box thì duy trì bằng tiền túi của anh em founder, vì tiền donate và quảng cáo YouTube chỉ đủ 1 cốc cà phê mỗi... tuần.

Nhưng giá trị nhận lại là nhiều hơn thế. Mình viết bài trên Spiderum, sau một thời gian nhận được tương đối nhiều offer, branding cá nhân được xây dựng, thỉnh thoảng lại có người gửi donate và những lời cảm ơn chân thành. Có lẽ chẳng thể nào mua được những điều này.

J2Team có cả cộng đồng lớn mạnh, team IT của bạn founder cũng được hưởng tiếng thơm. Mạnh Tuấn hay Death Click dần trở thành biểu tượng, mọi người cũng yêu quý ban quản trị của J2.

QuoraVN hay RedditVN cũng nhận được những giá trị tinh thần lớn, mà có lẽ chỉ những người vận hành mới hiểu hết. Những giá trị này không những giúp họ tiếp tục cống hiến và đóng góp xây dựng không công, mà còn góp phần tạo nên niềm vui mỗi ngày.

Spiderum thì, như các bạn biết đó, là nơi để mình gõ ra những dòng này với sự thoải mái ở mức gần như tuyệt đối. Những gì team Spiderum nhận được có lẽ mình chẳng thể miêu tả kỹ được.

Monster Box cũng rất vui khi hình ảnh mình tạo ra được chào đón ở nhiều nơi, nhận được rất nhiều lời động viên và khích lệ. Rất vui vì đã tạo ra những sản phẩm đúng như mong muốn từ đầu. Và cũng rất vui vì nhờ đó mà cả team vẫn còn ngồi chung và làm việc cùng nhau.

Tuy rất buồn vì mãi không tìm ra thành viên mới cho liên-minh-chưa-từng-thỏa-thuận-gặp-mặt-hay-hợp-tác-gì-cụ-thể-với-nhau, nhưng mình cũng khá vui vì mọi người đến nay vẫn giúp đỡ nhau trong việc xây dựng cộng đồng.

Mặt trái của kinh tế thị trường đã khiến nhiều người đánh đồng việc kiếm tiền là hạnh phúc, nhưng quên mất bản năng con người là tạo cộng đồng, được công nhận và lan tỏa những gì họ muốn (và nếu may mắn thì những điều đó có ích cho người khác).

Nếu hỏi những người đang vận hành những team/fanpage/group/website kể trên có vui không, chưa chắc câu trả lời là có.

Nhưng nếu hỏi họ có hạnh phúc không, sau tất cả mọi chuyện?

Mình nghĩ, câu trả lời chắc chắn là có.

Đừng tự xem mình đặc biệt

Khi nói về những thứ giải trí và tri thức ở phía trên, mình không dùng bất kỳ tính từ phân cực nào như tầm thường, thượng đẳng... hay phân loại đúng sai cho chúng. Mọi so sánh đều chỉ gói gọn trong mục đích và công dụng của từng loại, chứ không hề sa đà việc tìm ra đâu mới là chân lý.

Vô dụng là một tính từ trung tính, ý chỉ chả có tác dụng gì.

Mình mong mọi người, những người ủng hộ và muốn cổ vũ cho anh em hội nhóm tri thức nói chung, cũng vậy. Đừng xếp hạng bọn mình quá cao, đừng cho rằng bọn mình đặc biệt và cũng đừng nghĩ rằng bọn mình đang cứu thế giới hay gì đấy tương tự vậy.

Mọi thứ tồn tại đều có ý nghĩa của nó, hay nói đúng hơn việc thứ A tồn tại không phải chỉ cho riêng nó mà còn cho tổng thể và cho những điều khác. Cho mình vào thế giới toàn những người đọc sách hay những kẻ chỉ thích giải trí đều tệ hại tương tự nhau, chả thà chết mẹ cho rồi. Thật sự.

Việc lên án lẫn nhau, như Tonard vẫn thường hay làm, là nên. Nhưng việc đàn áp hay triệt tiêu lẫn nhau là cực kỳ tai hại. Hitler cũng diệt chủng vì nghĩ rằng sẽ giúp tạo ra nhân loại siêu đẳng, chứ có phải vì mục đích xấu xa nào đâu? Nhiều hành động ác độc hồn nhiên xảy ra cũng vì kẻ thủ ác nghĩ mình đang đi theo tiếng gọi của công lý.

Bản thân mình, hay Monster Box, hay những cái tên kể trên đều giữ vững quan điểm và lý tưởng từ đầu, nhưng chưa bao giờ cố gắng để trở nên thượng đẳng. Bọn mình vẫn theo trend, vẫn thời sự, vẫn drama, vẫn để chỗ cho các luồng ý kiến khác nhau, nhưng theo một hướng phù hợp với mục đích của tổ chức.

Công thức thành công (sau khi đã giản lược hóa khoảng 1000 lần rồi nhé, mình có ghi rõ ra chứ không phải khẳng định giống mấy cuốn dạy làm giàu đâu) đa phần như này: lan tỏa để tiếp cận nhiều cơ hội và nguồn lực, sau đó tập hợp các điều kiện và thế mạnh bản thân để phát triển.

Mình gặp 100 người, cốt chỉ để nghe được 1 câu nói từ một người. Nhưng đôi khi chỉ bất nhiêu là đủ. Tự thượng đẳng hóa bản thân, tự cho rằng mình đúng và thu mình lại (mà chưa chắc đã đúng đâu nhé), chỉ đang tự thu hẹp cơ hội phát triển mà thôi. Tất nhiên sẽ có mặt trái ở những điều mình vừa nói, nhưng chúng ta sẽ nói sau vậy.

Cho nên, mặc dù có phần ganh tỵ, nhưng mình chưa bao giờ tỏ ra cay đắng với những cá nhân tổ chức nổi lên nhờ khai thác các vấn đề xôi thịt. Chỉ mong họ đừng tạo tác động tiêu cực đến người khác. Còn việc của mình, là tiếp tục lan tỏa những giá trị bản thân tôn thờ.

Hãy đứng cùng nhau

Nói là nói thế để tự an ủi mình thôi, chứ cũng tủi thân lắm. Anh em chơi với nhau nên cũng biết, ai cũng đau đầu nghĩ ngợi về cách phát triển bản thân, phát triển công ty, phát triển cộng đồng song song với việc tạo ra các giá trị mình thích.

May mắn thay, Monster Box đã gặp gỡ những người cùng tần số, những người hiểu công việc của nhau. Bọn mình được các cộng đồng giúp đỡ, tạo điều kiện seeding, đóng góp content và khích lệ lẫn nhau. VTV hay các trang báo lớn cũng tạo điều kiện cho lên sóng, mặc dù về mặt traffic cho họ chẳng đáng là bao, thua xa các tin giật gân khác. Nhưng mọi người vẫn giúp đỡ lẫn nhau, vì tin tưởng giá trị mỗi người tạo ra.

Thời mình còn quen biết Vương Quốc Bảy Bủm, đã cùng admin bên đấy rỉ tai nhau về việc liên kết các anh em làm tri thức lại với nhau. Tất nhiên không phải kiểu nghiêm trọng, nghiêm túc gì lắm đâu, chủ yếu để biết mặt nhau là chính.

Nhưng tất nhiên là khó, vì founder của các tổ chức kiểu này đều có cái tôi rất riêng.

Founder và ban quản trị là yếu tố khiến mình gắn bó với những cái tên kể trên. Việc có quá đông thành viên không tránh khỏi thượng vàng, hạ cám, chạy theo xu hướng và khó kiểm soát nội dung lẫn tương tác.

Những người đứng đầu mình đều biết và đều giỏi, có mindset tốt, phần nào đó đang định hướng cộng đồng tương đối ổn. Sẽ khó nếu muốn làm hài lòng và đáp ứng nhu cầu mọi người, nhưng tạo ra được sân chơi chung cho những người cầu thị là quá đủ. Việc còn lại vẫn phải chuyển về từng cá nhân, vì chúng ta đều có ý thức riêng của mình mà đúng không?

Cho đến hôm nay, dù không hề deal với nhau bất kỳ offer nào, các cộng đồng kể trên vẫn đứng cùng nhau. Bọn mình không cần làm việc cùng nhau, không cần tác động bất kỳ điều gì đến nhau, nhưng vẫn đứng cùng nhau. Và thế là đủ.

Vì cảm giác cô đơn là một trong những cảm giác tồi tệ nhất.

Cám ơn mọi người, một lần nữa, vì tất cả.

Nhân tiện, mình tạm thời quản lý các kênh social của Monster Box, trong đó có fanpage Monster Box.

Hiện đang có khá nhiều content hay (ít nhất là mình đánh giá thế), nhưng tương tác còn hơi yếu. Những bài đăng cũng đang trong quá trình thử nghiệm, nên rất mong nhận được góp ý trực tiếp từ các bạn để mình có thể thay đổi và hoàn thiện.

Về mặt cá nhân, sắp tới mình sẽ chăm chỉ viết blog hơn, có thể là 1 bài/tuần. Chủ yếu kể lại những hoạt động của mình trong thời gian vắng mặt trên Spiderum suốt năm qua.

Love, Hex.