Nếu hiểu rõ bản thân và cả đối thủ, bạn sẽ chiến thắng mọi cuộc chiến. Nếu chỉ hiểu mình mà không hiểu đối thủ, bạn sẽ thắng 1 - thua 1. Nếu không hiểu cả mình lẫn đối thủ, dù là trận chiến nhỏ nhất cũng sẽ thua cuộc
- Tôn tử
Chiến tranh là một phần của cuộc sống. Bản chất của hầu hết các sinh vật sống là tham gia vào trận chiến sinh tồn, đánh bại đối thủ và thống trị. Với loài người thì chúng ta thấy các cuốc chiến xảy ra trong chiến tranh, kinh doanh, sân bóng đá, hộp đêm và cả trên Youtube. Và kể cả khi chúng ta không tham gia các cuộc chiến trong môi trường của mình, thì chúng ta cũng đang mâu thuẫn với chính bản thân. Tác phẩm "Nghệ thuật chiến tranh" được viết bởi Tôn tử, một nhà lãnh đạo quân sự của Trung hoa thời cổ đại, Tác phẩm có 13 phần. Mỗi phần được dành cho một khía cạnh chiến lược và chiến thuật của chiến tranh.
Tác phẩm giải thích chi tiết cách chúng ta phải hành xử trong trận chiến, và quan trong nhất: cách để chiến thắng. Điều gì khiến một đội quân vững mạnh ? Chúng ta nên tiếp cận kẻ thù theo cách nào trên địa hình kín? Và cách dùng gián điệp để tập hợp thông tin, hoặc truyền bá thông tin sai lệch? "Nghệ thuật chiến tranh" còn có một khía cạnh triết học sâu sắc trong nó. Ông cho rằng không nên coi nhẹ chiến tranh và rằng hình thức chiến tranh cao nhất chính là đánh bại đối thủ mà không cần phải chiến đấu. Tĩnh lặng và bí hiểm là việc của một vị tướng.
Tôn tử nhấn mạnh tầm quan trọng của sử dụng trí tuệ thay vì bạo lực và dạy chúng ta cách để chiến thắng một cách hiệu quả. Vẻ đẹp của tác phẩm "Nghệ thuật chiến tranh" đó là những hiểu biết và kiến thức trong đó có thể áp dụng trong cuộc sống hiện đại. Kể cả trong thời đại hòa bình, khi mà chúng ta không phải đối mặt với việc đổ máu, nhưng lại có các xung đột hàng ngày như trong công việc, thể thao, hàng xóm.
Tôn vũ còn được biết đến là Tôn tử, là một chiến lực gia quân sự, một triết học gia, sống vào khoảng 2500 năm trước và là tác giả của "Nghệ thuật chiến tranh". Nhưng một số học giả người Trung quốc lại nghi ngờ về sự tồn tại của Tôn tử, và tin rằng tác phẩm "Nghệ thuật chiến tranh" là sự kết hợp của nhiều tác giả khác nhau. Tôn tử được cho rằng sống vào triều đại nhà Chu, cùng khoảng thời gian mà nhà hiền triết Lão tử và nhà triết học Khổng tử đã sống. Nơi sinh của ông không được nói rõ nhưng một nguồn ghi chép sử học đã ghi nhận rằng ông là một đại tướng quân và là một chiến lược gia phục vụ dưới trướng vua Ngô.
Trải qua nhiều thời kỳ, tác phẩm của Tôn tử đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người trong và ngoài lĩnh vực quân sự. Đại tướng của nước Việt nam bác Võ Nguyên Giáp là một ví dụ, đã đánh bại thực dân Pháp trong cuộc chiến ở Điện Biên Phủ, bằng cách sử dụng chiến thuật được mô tả trong quyển "Nghệ thuật chiến tranh". Và huấn hoa hồng (đùa đấy) huấn luyện viên bóng đá người Brazil Luiz Felipe Scolari cũng đã dùng các chiến thuật cổ đại để giúp đội tuyển Brazil thắng world cup 2002.
1 - Chuẩn bị trước cuộc chiến.
Tác phẩm "Nghệ thuật chiến tranh" có nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc chuẩn bị tốt trước các cuộc chiến. Triết lý quan trọng nhất là chiến thắng và thất bại đã được định đoạt từ trước cả khi cuộc chiến bắt đầu. Điều này có nghĩa là với sự hiểu biết và tính toán thì việc ước tính được các cơ hội chiến thắng trong một cuộc chiến là điều có thể. Bên nào mạnh hơn? Người nào có khả năng chiến thắng cao hơn? Nghiên cứu và tìm hiểu là điều thiết yếu. Và nếu cần thiết, chúng ta cần thuê gián điệp để chiếm được các thông tin quan trọng.
Chúng ta phải biết mình đang đối mặt với thứ gì và phải chấp nhận thực tế về điểm mạnh và điểm yếu của chúng ta. Để tạo ra một đội quân trung thành và nghe theo sự chỉ huy thì người đội trưởng phải hiểu rõ người lính dưới trướng mình, mỗi người lính đều cần một cách đối đãi riêng biệt. Nhận thức về bản thân chính là chìa khóa, nếu chúng ta hiểu rõ bản thân mình thì chúng ta sẽ biết được loại kẻ địch nào có thể đánh bại và loại nào chúng ta nên rút lui.
2 - Chiến thắng theo cách hiệu quả.
Thông thường thì tránh xung đột sẽ là tốt nhất nếu biết mình không có cửa thắng. Theo Tôn tử, thì chiến thắng đỉnh cao nhất chính là đánh bại đối thủ mà không cần phải chiến đấu. Thật đáng tiếc là ý tưởng này không phải là một lựa chọn, đó là lí do vì sao trong cuộc sống chúng ta cần lựa chọn những trận chiến một cách cẩn thận, nhận biết đâu là những trận chiến xứng đáng và đâu là phí năng lượng và tài nguyên. Và các cuộc chiến chúng ta chọn phải hiệu quả nhất có thể. Sức lực của quân đội là có giới hạn, kể cả đội quân lớn nhất thế giới cũng có thể cạn kiệt các trang bị, nguyên liệu, phương tiện và tất nhiên là cả các người lính có thể vận hành chúng.
Một cuộc chiến kéo dài là thảm họa cho một quốc gia và nguồn tài nguyên đất nước. Làm kiệt quệ những người buộc phải tham chiến. Cách tốt nhất chính là đột kích nhanh chóng, sử dụng nguồn tài nguyên một cách tối thiểu. Không được phá hủy thành phố và nguồn tài nguyên của kẻ địch khi chúng ta có thể tận dụng cho chính mình. Nếu được thì cho quân địch gia nhập vào đội quân. Ở đây chúng ta bắt đầu thấy những ảnh hưởng của Đạo Giáo lên cách nghĩ của Tôn tử, rằng ông không ủng hộ sự hủy diệt một cách vô vảm xúc. Tiến hành chiến tranh một cách thông minh để giữ kẻ thù càng nguyên vẹn càng tốt và tận dụng lực lượng của họ cho chính chúng ta. Trong chiến tranh, chiến thắng là sản phẩm của sự đo lường, ước lượng, tính toán và so sánh.
Nếu thắng lợi đã rõ ràng: Đánh. Nếu thất bại là chắc chắn: không đánh - SunTzu - The art of war
Nếu chọn cách chiến đấu thì cần có đủ kiến thức để quyết định chiến lược sẽ sử dụng, giúp chúng ta chiến thắng hiệu quả nhất. Ví dụ như khi chúng ta có lợi thế đông quân số hơn địch thì cách tấn công hiệu quả nhất là bao vây và dồn ép quân địch.
Còn khi chính chúng ta mới là những người dồn ép thì sao? và một ví dụ điển hình cho việc áp dụng chiến thuật hiệu quả là quân đội nước nào?
