Xin chào cộng đồng Spiderum, đây là bài viết đầu tiên của tui trên cộng đồng nhà Nhện, rất mong nhận được sự quan tâm và góp ý từ các tiền bối ạ. Chuyện là dạo này người ta bàn rất sôi nổi về series Dương Quá và Điêu Huynh trên Disney+ nên tui có hứng xem lại Black Panther, một bộ phim chưa phải hoàn hảo nhưng lại cho tui rất nhiều bài học và cảm xúc lẫn lộn sau mỗi lần xem lại, và nó cũng liên hệ rất nhiều đến cái series trên D+ nữa. Tuy nhiên trước giờ khi nhắc đến bộ phim này, người ta chỉ tranh cãi về chất lượng của nó, chính trị Mĩ, phân biệt chủng tộc, hay cùng lắm nhắc đến Chadwick Boseman, hoặc yếu tố Afrofuturism được khắc họa trong phim mà ít ai chỉ ra được câu chuyện được kể trong phim hay đến nhường nào. Vậy nên hôm nay tui sẽ nói, theo cảm nhận của cá nhân tui.

1. ĐỜI CHA ĂN MẶN, ĐỜI CON KHÁT NƯỚC

Ở xuất phát điểm, nhân vật T’challa là một chàng hoàng tử coi cha mình là hình mẫu, anh đã bộc bạch mình chưa sẵn sàng khi không có cha và hỏi làm sao để trở thành vị vua vĩ đại như cách mà cha anh đã từng. Nói qua về T’chaka, ông hiện lên đầy khí chất của một người thông thái và được mô tả là một Black Panther vĩ đại, đã bảo vệ Wakanda qua một thời kỳ đầy biến động của thế giới như bao đời Black Panther trước đã làm.
Để bảo vệ Wakanda, T’chaka, hay cũng giống như các đời Black Panther trước, đã giấu kín bí mật về nguồn tài nguyên của vương quốc qua nhiều thế kỷ. Công bằng mà nói đó là lý do chính đã giúp Wakanda không chỉ toàn vẹn mà còn phát triển phồn vinh sau bao biến động của nhân loại. Tuy nhiên, để giấu kín bí mật, Wakanda đã vô hình chung quay lưng với chính những người Wakanda bị bắt đi làm nô lệ ở các châu lục khác và cả hậu duệ của họ. Nói cách khác, đây là kế sách “hi sinh thiểu số để bảo vệ đa số”. Nghe có vẻ tàn nhẫn, nhưng hiệu quả. Chính T’chaka cũng giải thích rất thuyết phục cho quyết định của mình: “I chose my people, I chose Wakanda”. Bản thân ông cũng lo lắng liệu T’challa có làm được điều này như mình, bởi ông hiểu con trai mình hơn ai hết, T’challa là một người tốt với trái tim nhân từ, mà người tốt làm vua thì rất khó.
Tuy nhiên, hãy thử suy nghĩ, nếu T'challa không nhân từ và giết M'baku thay vì thuyết phục hắn đầu hàng, ai sẽ cứu mạng anh khi bị ném xuống thác nước ? Nếu T'challa không do dự khi xuống tay với Ulysess Klaw, bí mật về N'jdaka sao có thể bị bại lộ ? Và nếu bí mật về N'jdaka mãi bị chôn vùi, sao người ta có thể nhận ra sai lầm trong kế sách của T'chaka và các Black Panther đi trước ?

Từ vị trí là người coi cha là hình mẫu, T'challa lại chính là người chỉ ra sự sai lầm của cha và của các bậc tiền bối, thứ mà anh gọi là “quay lưng với phần còn lại của thế giới”. Sai lầm ấy thể hiện ở chính kẻ phản diện của bộ phim, Erik Killmonger, N’jdaka, đứa con mà Wakanda bỏ rơi, kẻ mang bên mình sự thật rằng T’chaka chỉ là kẻ sát nhân máu lạnh. Điều này dẫn đến vấn đề góc nhìn của kẻ trong và ngoài cuộc, với T’chaka hay với những người Wakanda, việc ông làm với em trai mình là chính nghĩa, là bảo vệ đất nước, nhưng với N’jdaka, đứa trẻ mà chính ông đã chọn coi nó là người ngoài, T’chaka là kẻ sát nhân. Không có lý do gì N’jdaka phải thông cảm với việc làm đó và giờ hắn quay trở lại với tham vọng báo thù.
N’jdaka là quả báo của việc các Black Panther đời trước đã tự cho mình quyền lựa chọn ai là người được cưu mang, và ai là kẻ bị bỏ lại, để giữ bí mật, mọi sự tàn nhẫn đều dẫn tới quả báo, T’challa hiểu rõ điều này hơn ai hết. Đời cha ăn mặn, đời con khát nước. Kể cả không có N'jdaka, trong nội bộ Wakanda vẫn có những người như K'wabi, người luôn bất bình với kế sách ẩn mình của Wakanda và sẵn sàng làm phản khi có cơ hội. Và trên các châu lục khác còn những người như N'jdaka, bị quê hương bỏ rơi và căm thù nó
T'challa là Black Panther đầu tiên chỉ ra mặt trái của kế sách của các Black Panther đời trước và tự mình tiết lộ sự thật với thế giới, đứng về phía những người đồng bào ở các châu lục khác, không chỉ vì anh nhân từ, mà đó còn là sự đảm bảo cho tương lai của các hậu duệ sẽ không xuất hiện một N'jdaka tiếp theo, và cũng là sự khẳng định ý nghĩa của Wakanda, nó không đơn giản chỉ là một đất nước, nó là phép ẩn dụ về một Utopia của người da màu. Wakanda dưới thời các Black Panther trước chỉ là một câu chuyện cổ tích mà những người da màu truyền miệng nhưng mãi mãi không thể chạm tới, chỉ đến thời của T'challa, anh đã khiến nó trở thành hiện thực. Điều đó khiến anh trở thành một siêu anh hùng sánh ngang với các tượng đài khác của MCU

2. TOÀN MẠNG HAY NGẨNG CAO ĐẦU



"We let the fear of our discovery stop us from doing what is right"
T'challa đã tự mình tiết lộ sự thật về Wakanda cho toàn thế giới bí mật về Wakanda để đảm bảo sẽ không có những N'jdaka tiếp theo. Vậy một câu hỏi rằng liệu sẽ có những kẻ như Ulysess Klaw còn nhiều hơn thế thì sao ? Lí do các Black Panther đời trước phải giấu kín sự thật là để bảo vệ Wakanda khỏi lòng tham của những kẻ ngoại quốc như hắn. Dù Wakanda đã phát triển tới mức có thể tự bảo vệ chính mình nhưng trong tiềm thức của người Wakanda, hay cả trong các Black Panther vẫn tồn tại nỗi sợ của việc bị phát hiện. Mặc dù những nhân vật như Okoye, Shuri hay M'baku có thể nói ra những câu thoại châm chọc đầy mỉa mai chủ nghĩa Thực dân và Tư bản, nhưng hành động của chính các Black Panther đã thể hiện rằng người Wakanda vẫn sợ.
Một lần nữa, Erik Killmonger đã dạy cho T'challa một bài học thà ngẩng cao đầu để cho thế giới biết ta là ai, còn hơn sống khúm lúm trong vỏ bọc hèn mọn để giữ cái thân. Nói cách khác, nỗi sợ của Wakanda đã biến thành sự tự ti của những kẻ tầm thường, đến nỗi dù đã vượt xa cả thế giới nhưng Wakanda không dám lộ diện, chỉ làm đâm chọc và mỉa mai khi trên cơ những thứ nhỏ nhặt, nhưng lại không dám thể hiện mình là ai. N'jdaka xuất hiện như một kẻ đầy tự tin và quyết đoán, hắn đã lôi kéo được những người thừa hiểu rằng Wakanda không ngán bất cứ ai là K'wabi và cả những gián điệp của Wakanda tại nước ngoài. Thế chẳng phải để N'jdaka lên ngai vàng là quá tốt cho Wakanda hay sao ?
N'jdaka có 3 vấn đề. Thứ nhất, hắn là kẻ chiến đấu cho người da màu bị áp bức, nhưng lại muốn ủng hộ việc đàn áp để người da màu nắm quyền, một kẻ phân biệt chủng tộc. Thứ hai, hắn muốn biến Wakanda trở thành một nước Đế quốc dưới nền độc tài của hắn. Nên mặc dù là kẻ đấu tranh cho người da màu nhưng N'jdaka lại là đại diện cho những vết nhơ xấu xí nhất của một kẻ thượng đẳng được nuôi lớn bởi chủ nghĩa Tư bản. Thứ ba, chính N'jdaka khi trong trận đánh cuối cùng đã thừa nhận hắn chẳng quan tâm đến vận mệnh của Wakanda hay thế giới, và hắn cũng chẳng tôn trọng truyền thống của Wakanda. N'jdaka là một nhân vật rất xuất sắc nhưng hắn không thể xứng đáng để trở thành Black Panther mà chỉ là một villain.
Vậy nhưng tên villain đó đã có cơ hội thể hiện lí tưởng của chính mình và khiến cho quê hương hắn, nơi mà khiến hắn trở nên cực đoan, thay đổi một lần và mãi mãi. N'jdaka đã thành công hoàn thành sứ mệnh của mình và hắn chết khi được ngẩng cao đầu, không còn như là một tên lính đánh thuê vô danh mà là một bài học cho vị vua của Wakanda mãi mãi về sau. Để rồi sau cùng, T'challa vẫn là vị vua mà Wakanda xứng đáng có được, một người tiếp nối những giá trị truyền thống nhưng cũng mang tư tưởng cấp tiến và đưa ra được những quyết định tỉnh táo. Anh đã đưa dân tộc mình ra ánh sáng và để người da màu ở bất cứ đâu cũng có thể thuộc về cộng đồng Wakanda. Dù chắc hẳn thách thức là không nhỏ, nhưng ít nhất, họ có thể ngẩng cao đầu.



Từ Black Panther, hãy chuyển sang... Black Captain America. Liệu nỗi ám ảnh về một vị Captain da màu bị chính phủ đàn áp có thể củng cố cho lòng tin rằng "nước Mĩ sẽ không bao giờ để một người da màu trở thành Captain America" ? Dù có hay không, tui tin rằng Sam đã có đủ phẩm chất để mặc trên mình lá cờ Mĩ, điều quan trọng là anh và gia đình mình có chịu ngẩng cao đầu để cho thế giới thấy điều đó hay không. Và nếu không phải Sam là người đầu tiên khai sáng cho cả thế giới thấy người da màu cũng xứng đáng trở thành Capt, chắc sự phân biệt chủng tộc sẽ mãi còn đó.