"Vui" lên bạn ơi ?!? - Tiếp cận cuộc đời với những phương pháp trị liệu tâm lý

Tâm lý học vốn được sinh ra với mục đích hiểu hơn về con người và chữa lành những tổn thương tâm trí. Nếu quan tâm tới Tâm lý học, chắc chắn gần đây, bạn sẽ bắt gặp những từ khoá sau: "chữa lành", "tự chữa lành", "thiền định" hay "đứa trẻ bên trong"… nhưng mấy ai thực sự hiểu:

… Thậm chí, có phải, chỉ những gì nhẹ nhàng, êm ái mới là “chữa lành"?

Hiểu được những băn khoăn kể trên, Spiderum sẽ đồng hành cùng bạn trả lời những câu hỏi đó qua series: “Vui” lên bạn ơi ?!? - Lời khuyên từ những chuyên gia tâm lý trị liệu sẽ xuất hiện trong tháng 10 này! 📣 Gửi tới khách mời và ban tổ chức những băn khoăn hay chia sẻ của bản thân bạn TẠI ĐÂY

“Trị liệu tâm lý bằng nghệ thuật giúp tôi dễ dàng chia sẻ những nỗi niềm vốn khó nói bằng lời. Trị liệu Nghệ thuật dành cho tất cả những ai đang cần hỗ trợ về tâm lý và không yêu cầu bất cứ năng khiếu nào về nghệ thuật.” - Mai:tri

Theo tài liệu tham khảo từ trung tâm Trị liệu Nghệ thuật Mai:tri, trị liệu nghệ thuật có thể tưởng tượng như cách trị liệu qua nói chuyện thông thường kết hợp với việc thực hành nghệ thuật. Đôi khi chúng ta không thể dùng ngôn ngữ nói để diễn đạt hết điều mình muốn nói, hoặc điều mà chúng ta thậm chí không ý thức được, đó là lúc tác phẩm nghệ thuật có thể nói hộ chúng ta.

"Nghệ thuật” trong Trị liệu nghệ thuật được hiểu là Nghệ thuật Thị giác. Người nhận trị liệu chủ yếu làm việc với các chất liệu nghệ thuật có thể nhìn thấy, chạm hoặc cầm nắm được. 

Chất liệu sử dụng trong phiên Trị liệu nghệ thuật không chỉ giới hạn trong vẽ, mà rất đa dạng, bao gồm cả nặn đất, cắt dán (collage), điêu khắc, cắt khâu vải, thêu, dệt, trang trí hộp/mặt nạ, tranh tường, mosaic, nhuộm…

Có nhiều hiểu lầm phổ biến rằng Trị liệu Nghệ thuật bao gồm cả âm nhạc, múa/chuyển động… nhưng đây là các ngành nghề trị liệu riêng biệt, đòi hỏi nền móng đào tạo khác. Các nhà Trị liệu nghệ thuật không được đào tạo để sử dụng các hình thức này cho công việc trị liệu, mà chủ yếu được đào tạo sử dụng các chất liệu nghệ thuật thị giác.

Nhiều người lầm tưởng rằng người thân chủ trong phiên Trị liệu nghệ thuật cần có năng khiếu nghệ thuật. Tuy nhiên, trong thực tế, người nhận trị liệu không cần có bất cứ kinh nghiệm hay “hoa tay” trong nghệ thuật. Điều duy nhất họ cần là sự cởi mở và sẵn lòng cho bản thân được thử.

Việc được bộc lộ những cảm xúc thầm kín hoặc khó khăn rất cần được thực hiện trong sự tin cậy và an toàn. Trị liệu nghệ thuật được dẫn dắt bởi nhà trị liệu nghệ thuật chuyên nghiệp, với trình độ đào tạo chính quy và kinh nghiệm làm việc với chuyên môn về trị liệu nghệ thuật. Họ có những kỹ năng cần thiết để biết cách thiết lập một không gian an toàn và giúp thân chủ khám phá bản thân qua ngôn ngữ nói lẫn nghệ thuật.

“Múa" được coi là nghệ thuật chữa lành cổ xưa nhất hiện diện trong mọi nền văn hóa bản địa và truyền thống. Hơn 50 năm qua (1966), trị liệu tâm lý sử dụng Múa/Chuyển động đã trở thành nghề nghiệp đương đại và phát triển sâu rộng trên khắp thế giới. 

Tuy nhiên, cần phân biệt giữa tính trị liệu vốn có của múa/chuyển động và trị liệu sử dụng múa/chuyển động – một bộ môn khoa học.

"Nghiên cứu chỉ ra, mối quan hệ trị liệu giữa nhà trị liệu và thân chủ là thành tố quan trọng nhất trong quá trình trị liệu. Để đào tạo được một nhà trị liệu với chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp là một quá trình cần nhiều sự đầu tư về tiền bạc, thời gian và công sức.” - Vietnam Dance/Movement Therapy

Những nhà Múa Chuyển động Trị liệu sử dụng các chuyển động của cơ thể và một số nguyên lý cốt lõi của nhảy múa để dẫn lối cho tiến trình trị liệu. Họ có thể làm trị liệu với cá nhân, cặp đôi, nhóm và sử dụng cả nhưng công cụ ngôn ngữ và phi ngôn ngữ để trao đổi với thân chủ.

📌 LỊCH PHÁT SÓNG: 20:00 - Thứ Bảy, 22/10/2022

Tiến trình tham vấn trị liệu tâm lý có thể được tiến hành với các cá nhân ở mọi độ tuổi. Thông qua việc giao tiếp trong một môi trường thoải mái, cởi mở và chấp nhận, nhà tham vấn trị liệu sẽ sử dụng các kiến thức tâm lý học tổng quát và các công cụ chuyên sâu như lắng nghe, phản hồi, đặt câu hỏi làm rõ,… để giúp thân chủ hiểu hơn về bản thân mình trong các mối tương quan xã hội và học các kỹ năng cải thiện đời sống tinh thần.

Theo chia sẻ của chuyên gia tại trung tâm tham vấn trị liệu A...Ra là thế: “Hành trình tham vấn và trị liệu cá nhân không chỉ hướng tới sự lành mạnh về tâm trí của thân chủ mà còn là một phần của quá trình phát triển bản thân của chính họ.

Trong nhiều trường hợp, khi tham vấn trị liệu cho các cá nhân là trẻ em và vị thành niên, nhà tâm lý có thể yêu cầu cha mẹ tham gia tham vấn cha mẹ như một chiến lược giúp đỡ với con em của họ.

Bên cạnh đó, các phiên tham vấn gia đình mở ra cơ hội cho các thành viên đối thoại, không chỉ để giải quyết xung đột, mà hơn thế, là tìm tiếng nói chung và kết nối các thành viên trong gia đình.

Ngoài nhu cầu từ phía thân chủ, nhà tâm lý sẽ chủ động yêu cầu tham vấn gia đình như một giải pháp mang tính hệ thống cho thân chủ đang nhận trị liệu tâm lý." 📌 LỊCH PHÁT SÓNG: 18:00 - Thứ Tư, 19/10/2022

Mối liên hệ giữa các triết lý và thực hành Phật giáo và Tâm lý học là chủ đề được đặc biệt chú ý trong thời gian gần đây, kể từ khi nhà Tâm lý học John Kabat-Zinn thích ứng những phương pháp ông học được từ thời gian tu tập của bản thân vào tiến trình trị liệu tâm lý. 

Tuy nhiên, phương pháp này không dành cho tất cả mọi người nếu không có sự hướng dẫn và giám sát của chuyên gia đã được đào tạo bài bản về trị liệu tâm lý. Những cá nhân có chấn thương tâm lý tuổi ấu thơ hoàn toàn có thể rơi vào tái chấn thương, bị kích hoạt lại toàn bộ phản ứng cơ thể và rơi và hố đen của quá khứ một lần nữa nếu như thiền tập sai cách. Những người có cách biểu hiện hoang tưởng hay ảo giác cũng không được khuyến khích sử dụng phương pháp này trong việc điều trị tâm lý. 

Tuy nhiên, với các kỹ thuật nghiên cứu hiện đại, Tâm lý học Thần kinh và Tâm lý học nhận thức đã đưa ra được những hướng đi mới trong trị liệu tâm lý qua mối liên hệ giữa thân và tâm. Hướng đi này hiện được biết tới với cái tên “Thân nghiệm - Somatic Experiencing". Một cách trùng hợp, mối liên hệ giữa thân và tâm cũng là một chủ đề xuất hiện thường xuyên trong các triết lý Đông phương. Dù vẫn còn nhiều điều cần khám phá, khoa học đã đưa ra cho ta không ít lời giải thích cho sự liên kết này, cũng như những bài tập ta có thể ứng dụng hàng ngày để nâng cao sức khỏe tinh thần cũng như chất lượng cuộc sống.

Đây là tiếp cận trị liệu chính thức của hầu hết các khoa tâm thần tại các bệnh viện lớn trên toàn quốc. Thuốc thường được sử dụng để quản lý các triệu chứng của rối loạn tâm thần như căng thẳng quá độ,  hoang tưởng hay buồn bã kéo dài. Tuy nhiên, các tác dụng phụ của thuốc có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống cũng như khiến tâm trạng tệ hơn trong tương lai xa, nếu như bệnh nhân không học được những kỹ năng giải quyết vấn đề, quản lý cảm xúc, điều chỉnh suy nghĩ và hành vi phù hợp.

Ngày nay, việc kết hợp thuốc và trị liệu tâm lý vẫn được áp dụng rộng rãi tại nhiều nơi trên thế giới nhằm điều trị một số rối loạn tâm thần phổ biến như rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu hoặc rối loạn lưỡng cực.

Việc quyết định sử dụng thuốc trong trị liệu tâm lý cần được trao đổi kỹ lưỡng giữa bệnh nhân và bác sĩ nhằm đảm bảo việc sử dụng thuốc được duy trì đều đặn với liệu lượng phù hợp, kết hợp với các liệu pháp tham vấn trị liệu phù hợp. 

Năm khách mời của series “Vui” lên bạn ơi ?!? Lời khuyên từ những chuyên gia tâm lý trị liệu:

🔹 Đều là những thạc sĩ, tiến sĩ, bác sĩ danh tiếng trong nghề, được đào tạo tại các trường đại học danh tiếng tại Anh, Mỹ và Pháp với kinh nghiệm hành nghề lâu năm trong nước và ngoài nước.

🔹 Đều đã và đang hỗ trợ thân chủ ở mọi lứa tuổi với những vấn đề từ đơn giản đến phức tạp.