Võ thuật chuyên sâu: Cú đấm của Boxing vs Karate, tương đồng và khác biệt?
Người viết bài này biết việc so sánh này sẽ rất khập khiễng khi rất có thể nhiều người cho rằng "Boxing chỉ có đấm, trong khi Karate...
Người viết bài này biết việc so sánh này sẽ rất khập khiễng khi rất có thể nhiều người cho rằng "Boxing chỉ có đấm, trong khi Karate bao gồm cả đá có khi có cả vật ném. Hơn thế, karatekas lại thường có thể đấm gỗ chặt gạch mà boxers phải đeo găng để đối kháng? Như vậy Karate > Boxing rồi? Mà tại sao không đem Muay Thai hay Kickboxing so với Karate, như thế không cân bằng hơn sao?..." Vậy thì thử phân tích chuyên sâu một chút nhé?
Trước khi bắt đầu, cần phải nêu rõ ràng chúng ta không dựa quá nhiều vào các phái Okinawan Karate, Kyokushin Karate, Kudo hay các phái khác mà tậo trung chủ yếu vào Shotokan Karate hay Sport Karate; cũng như không dùng những lối Boxing cũ như Pugilism (mình cũng có 1 bài nói về môn này), Ireland Bare-Knuckles... mà chỉ dùng Boxing thi đấu thể thao để phân tích. Về việc Muay Thai và Kickboxing thì đòn đấm Muay Thai không quá đặc biệt (võ sĩ Muay hiện đại đấm khá kém và phải bổ sung kĩ thuật đấm của Boxing, có lẽ do họ chuyên các đòn khuỷu hay đầu gối/đá và đặc biệt là những cú low kicks hơn), Kickboxing lại giống MMA (nó không phải môn võ thuật hoàn chỉnh với 1 phong cách thống nhất) khi đấm thì lại hoàn toàn là của Boxing, phân ra nhiều phong cách khác nhau như Kickboxing Mĩ, Kickboxing Hà Lan...
Karate hay Karate-do (tức Không thủ đạo) vốn có xuất phát từ đảo Okinawa (sau này thì Okinawa trở thành 1 phần của Nhật Bản) với nhiều môn phái từ truyền thống đến hiện đại, kĩ thuật bao gồm các kĩ thuật đấm, đá, cùi chỏ, đầu gối, các kỹ thuật đánh bằng bàn tay mở, đấm móc, các kỹ thuật đấm đá liên hoàn, các đòn khóa, chặn, né, quật ngã và những miếng đánh vào chỗ hiểm. Karate dễ dàng nhận ra đặc trưng bởi bộ katas, võ phục Gi trắng với đai màu biểu lộ cấp độ võ học của karateka.
Boxing hay Quyền Anh xuất phát từ phương Tây, có lịch sử cực kì lâu đời với niên đại 4000 năm khi bắt nguồn từ Ai Cập, tới Hy Lạp sau đó nở rộ mạnh mẽ ở Anh thế kỉ 17-18 với tên gọi Pugilism. Ban đầu, Boxing/Pugilism bao gồm các kĩ thuật đấm (từ hông), đá háng, húc đầu, khoét mắt, vật ném - khóa siết... rất bạo lực. Nhưng luật Quyền Anh ra đời khiến nó bị lược bỏ đi hết các kĩ thuật "bẩn" chỉ còn lại các đòn đấm và bắt buộc các boxers phải đeo găng. Tuy không phân ra thành các "môn phái", Boxing hiện đại cũng sở hữu những guards/stances (thế thủ/tấn) khác nhau như Philly Shell (kĩ thuật mà Floyd Mayweather hay dùng) và Peek-a-poo hay D'manto's Styles (là kĩ thuật độc nhất của Mike Tyson)...
Chúng ta thường được biết đến sức mạnh cú đấm của Boxing thông qua các võ sĩ hạng nặng hàng đầu, nổi tiếng nhất có lẽ là Mike Tyson với lực đấm 534kg, gần đây nhất có Francis Nganou có cú đấm sấp sỉ tới 700kg, kể cả với Manny Pacquiao cũng có cú đấm 370kg ( và nhanh hơn cả cái chớp mắt)... nhưng nguy cơ xảy ra tình trạng chấn thương tay cao (mình cũng có bài viết về vấn đề này, các bạn có thể tham khảo). Còn với Karate thì có thể thấy các võ sư thường trình diễn những "show" chặt gạch, gỗ hay những bài tập cho tay rất khắc nhiệt nhưng thường cho rằng đó là công lực, kình lực, khí công... quan điểm người viết cho rằng không có những thứ như vậy vì đơn giản là lực, động năng sinh ra do khối lượng và gia tốc (liên quan đến định luật II Newton). Vậy vấn đề là khi đo đạc, tại sao các cú đấm từng hạng cân của Karate đều trung bình từ 150-200kg còn Boxing lại cao hơn hẳn?
Khác với Boxing luyện tập cơ bắp để có thể tăng thể lực hơn cũng như tung cú đấm nhanh và mạnh hơn... thì Karate thường tập với các bài tập rèn luyện cho da tay chai hơn, xương tay chắc hơn. Thật vậy, boxer tung hết lực đòn đấm mà không có găng vào gạch gỗ, nguy cơ cao họ sẽ bị chấn thương tay. Các bài tập đấm ngói, gạch, chặt gỗ khiến da chai sạn, xương tuy tổn thương nhẹ, nhưng khi phục hồi thì phần tổn thương sẽ dày hơn, tăng mật độ cứng cáp xương. Câu hỏi đặt ra: Tuy lực đấm karateka yếu hơn nhưng chặt gạch được còn boxer kể cả gãy gạch thì họ lại có khả năng gãy tay?
Đó là do cách đấm vừa nêu trên, cách mà vị trí tay đấm cũng rất quan trọng, lí do 1 phần tại sao Pugilism (Boxing tay trần kiểu cũ) có cách đấm giống Karate! Tính ổn định, độ cứng và cấu trúc tư thế được liên kết tốt hơn, lực đấm không quá mạnh khiến cánh tay và nắm đấm của karatekas có khả năng hấp thụ chấn động cao hơn ngay cả khi họ đấm trượt. Điều đó lí giải tại sao karatekas có thể chặt gạch gỗ dễ hơn nhiều nhưng lại không thể so được động năng và sức mạnh thuần túy của boxers. Hình thức của Karate là hình thức tĩnh, tay của karatekas thủ thấp bởi giống như cách Pugilism (lối đánh cũ) và số ít kĩ thuật MMA (lối đánh mới) áp dụng, họ đôi khi còn phải chống lại các đòn đá và bắt vật (chính ra những đô vật (wrestler), judoka... mới là thống lĩnh cho hình thức đánh tổng hợp full contact).
Hình thức của Boxing năng động hơn, tối đa hóa cho tốc độ và sức mạnh đòn đấm như việc boxer có thể vừa tung và kịp thời thu đòn đấm rất nhanh để tung ra đòn kế tiếp, tạo ra 1 combinations (tổ hợp) khó đoán. Nhưng giảm tính toàn vẹn của cấu trúc, nếu 1 võ sĩ thuần lối Boxing sẽ dễ bị đòn quét hay xử lí chân bởi khi họ đang tung đòn đấm, lối footwork (bộ pháp) sẽ lộ nhiều sơ hở (đó là lí do tại sao khi Kickboxing ban đầu vẫn áp dụng lối footwork của Boxing dễ bị xử lí hơn dù cho lối đấm của họ tốt hơn hẳn Muay Thai cùng thời điểm, các bạn có thể tìm hiểu qua trận đấu giữa Rick Roufus (Kickboxing) vs Changpuek Kietsongrit (Muay Thai) - trận đấu đóng góp rất lớn cho sự thay đổi và phát triển của nền Kickboxing và MMA hiện đại).
Có thể thấy, những hiệp đầu Kickboxer kiểm soát trận và đấm rất tốt khi anh có thể KO võ sĩ Muay Thai. Nhưng sau khi nhận ra footwork của Kickboxer sơ hở, võ sĩ Muay liên tục tung ra các cú low kicks dữ dội vào khuỷu chân Kickboxer này. Kết quả trận đấu,võ sĩ Muay thắng (tuy anh cũng bị thương ở hàm) còn Kickboxer bị chấn thương nặng ở chân.
Bài viết có tham khảo trên Quora và trang vothuat.vn.
Thể thao
/the-thao
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất