Vì sao thời kỳ Phục Hưng là “mẹ đẻ” của nghệ thuật hiện đại?
Phong trào Phục Hưng bắt đầu từ nước Ý – vùng đất vừa giàu có, vừa mê cái đẹp. Những thành phố như Florence, Venice, Rome đều là trung...
Phục Hưng là gì? Và tại sao nó lại quan trọng đến vậy?
Phong trào Phục Hưng bắt đầu từ nước Ý – vùng đất vừa giàu có, vừa mê cái đẹp. Những thành phố như Florence, Venice, Rome đều là trung tâm của nghệ thuật, nơi giới quý tộc sẵn sàng vung tiền để tài trợ cho tranh tượng, sách vở và khoa học. Những gia đình giàu có như Medici ở Florence giống như người làm vườn chăm chỉ. Họ yêu cái đẹp, yêu nghệ thuật, và sẵn sàng bỏ tiền ra để nuôi dưỡng tài năng. Họ giúp các họa sĩ, nhà điêu khắc và nhà tư tưởng có điều kiện để sáng tạo, khiến nghệ thuật Ý thời ấy bừng nở
Constantinople & dòng tri thức 1453
Nhưng điều khiến Phục Hưng thực sự bùng nổ lại đến từ... một sự kiện nghe có vẻ chẳng liên quan: thành Constantinople sụp đổ vào năm 1453. Theo Wikipedia, sự kiện này đã khiến nhiều học giả Hy Lạp mang theo sách vở chạy sang Ý tị nạn. Gặp đúng đất Ý vốn đã có máu yêu nghệ thuật, họ như gặp đất lành, nhanh chóng lan truyền tư tưởng. Từ đây, nghệ thuật, khoa học và triết học cổ đại được đào bới, làm mới, và hồi sinh – không phải theo kiểu sao chép y hệt, mà là biến tấu lại, hiện đại hơn, sống động hơn.
5 yếu tố tạo nên nghệ thuật Phục Hưng

Nguồn wikipedia.
1. Chủ nghĩa nhân văn:
Người Phục Hưng tôn vinh con người, không phải theo kiểu “ai cũng tuyệt vời” mà là theo đúng nghĩa đen: họ bắt đầu quan sát cơ thể người, cảm xúc người, và đưa tất cả lên tranh tượng. Leonardo da Vinci nghiên cứu xác người để hiểu cơ bắp, còn Michelangelo tạc tượng David chi tiết đến mức... bạn có thể đếm được từng đường gân.
2. Phối cảnh trong tranh:
Trước đó, tranh phương Tây khá là “phẳng”. Nhưng từ thời Phục Hưng, nghệ sĩ bắt đầu dùng phối cảnh tức là luật xa gần, luật ánh sáng khiến không gian tranh sâu hơn, thật hơn. Nhìn tranh mà có cảm giác như có thể bước vào .
Không gian thấu thị và cái nhìn lý tính về thế giới không chỉ làm nên sự kỳ diệu của tranh vẽ thời Phục Hưng, mà còn là minh chứng cho một thời đại đang mở mắt ra nhìn thế giới bằng lý trí, bằng khoa học, và bằng niềm tin vào con người.
3. Hiện thực và tự nhiên:
Xuất hiện vào giữa thế kỷ XIX tại Pháp, chủ nghĩa hiện thực từ bỏ mộng mơ lãng mạn để phản ánh đời sống thật – lam lũ, bất công, đầy nỗi đau và cảm thông. Nghệ thuật giờ đây không chỉ ca ngợi cái đẹp, mà đứng về phía con người, sống giữa đời sống và thắp sáng sự thật.
Từ tinh thần ấy, chủ nghĩa tự nhiên ra đời – dịu dàng hơn nhưng vẫn chân thật. Trong tranh của Bastien-Lepage, cuộc sống hiện lên nhẹ nhàng mà sâu xa, thấm đẫm vẻ đẹp của con người thật trong thế giới thật.

Nguồn Wikipedia: Bức tranh haymaking (Les Foins).
"Hay making" (Les Foins), 1877 là bức tranh rõ ràng nhất của chủ nghĩa hiện thực và tự nhiên của Jules Bastien-Lepage
4. Chiaroscuro – ánh sáng và bóng tối:
Đây là kỹ thuật dùng tương phản sáng - tối để tạo khối, làm nổi bật nhân vật, tăng tính kịch tính. Nhờ đó, tranh không còn như ảnh thẻ, mà có hồn, có chiều sâu, thậm chí có cả... drama. Kỹ thuật chiaroscuro, với những mảng sáng tối tương phản mạnh mẽ, được họ dùng để tạc nên hình khối, tạo chiều sâu, và làm nổi bật những đường nét quan trọng của nhân vật.

Nguồn Wikipedia: The Madonna of the Rocks.
"The Madonna of the Rocks" – Leonardo da Vinci (1483–1486) là ví dụ của kỹ thuật chiaroscuro
5. Ảnh hưởng Hy Lạp – La Mã cổ:
Phong trào Phục Hưng đánh dấu sự hồi sinh mạnh mẽ của tinh thần cổ điển. Các nghệ sĩ thời kỳ này không chỉ học hỏi kỹ thuật Hy Lạp – La Mã, mà còn tìm cảm hứng trong tư tưởng, hình thể và cách biểu đạt của nghệ thuật xưa. Từ tỉ lệ cân đối, cơ thể lý tưởng đến kiến trúc cột trụ, mái vòm – tất cả được tái hiện với tinh thần mới. Họ vẽ lại thần thoại, dựng lại lịch sử, nhưng không phải để sao chép, mà để tạo ra điều gì đó hoàn toàn mới. Leonardo, Michelangelo, Raphael... chính là hiện thân cho sự hòa quyện giữa cái cũ và cái mới ấy.
Những nghệ sĩ nổi bật của thời kỳ Phục Hưng Ý:
Leonardo da Vinci (1452-1519): Được coi là hiện thân của "Người đàn ông Phục Hưng," da Vinci không chỉ là một họa sĩ mà còn là một nhà phát minh, nhà khoa học và kỹ sư. Các tác phẩm nổi tiếng của ông như "Bữa ăn tối cuối cùng" và "Mona Lisa" thể hiện sự tinh thông về kỹ thuật, từ việc sử dụng sfumato (pha trộn màu sắc mềm mại) đến sự hiểu biết sâu sắc về giải phẫu và thiên nhiên.

Nguồn Wikipedia: Bức tranh Mona Lisa.
Michelangelo Buonarroti (1475-1564): Các tác phẩm điêu khắc của Michelangelo, chẳng hạn như bức tượng "David" nổi tiếng và tác phẩm trên trần Nhà nguyện Sistine, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về cơ thể và cảm xúc con người. Tác phẩm của ông được đánh dấu bởi sự năng động và diễn cảm mạnh mẽ, thể hiện lý tưởng của thời kỳ Phục Hưng về tiềm năng con người và vẻ đẹp thần thánh.

Nguồn Wikipedia: trần Nhà nguyện Sistine.
Raphael (1483-1520): Raphael được biết đến nhiều nhất với các tác phẩm về Đức Mẹ và Chúa Hài Đồng, cũng như các bức tranh tường trong Vatican, đặc biệt là "Trường phái Athens". Nghệ thuật của ông được đặc trưng bởi sự rõ ràng, hài hòa và cảm giác duyên dáng sâu sắc.

Nguồn Wikipedia: School of Athens.
Donatello (1386-1466): Donatello là một nhà điêu khắc tiên phong, người đã tái giới thiệu lý tưởng cổ điển về cơ thể con người. Tác phẩm "David" của ông là bức tượng khỏa thân đứng tự do đầu tiên kể từ thời cổ đại và được tôn vinh vì tính tự nhiên và chiều sâu cảm xúc.

Nguồn Wikipedia: Bức tượng David.
Nghệ thuật Phục Hưng Ý đánh dấu thời kỳ chuyển mình rực rỡ, kết hợp kỹ thuật cổ điển với tinh thần nhân văn. Nhờ đổi mới về phối cảnh, giải phẫu và ánh sáng, các nghệ sĩ đã tạo nên kiệt tác phản ánh vẻ đẹp tự nhiên và chiều sâu con người – đồng thời đặt nền móng cho nghệ thuật hiện đại.
Thời kỳ Phục Hưng không chỉ là một giai đoạn lịch sử – đó là bước ngoặt làm sống lại tinh thần con người sau hàng thế kỷ chìm trong tăm tối. Nó đặt nền móng cho khoa học, nghệ thuật, tư duy cá nhân và cả khái niệm "con người" như ta hiểu ngày nay. Nhờ Phục Hưng, châu Âu mới có cuộc cách mạng khoa học, mới có Shakespeare, Galileo, Copernicus và một thế giới hiện đại nơi cái đẹp, tri thức và khát vọng tự do được đặt ở trung tâm.
Vậy theo bạn, điều gì khiến thời kỳ Phục Hưng vẫn còn đáng nhớ đến tận bây giờ? Và nếu sống trong thời ấy, bạn nghĩ mình sẽ bị cuốn hút bởi điều gì nhất?

Lịch sử
/lich-su
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất