Vì sao lái ô tô ở Singapore đắt gấp 5 lần ở Mỹ?

Mua một chiếc xe ở Singapore có thể tốn bằng 5 chiếc xe ở Mỹ, vì sao đắt đỏ như vậy?

SINGAPORE - NƠI ĐẮT ĐỎ NHẤT THẾ GIỚI ĐỂ LÁI XE

Singapore là một trong những thành phố có chi phí sinh hoạt đắt đỏ nhất thế giới, và điều này không chỉ đúng với nhà ở hay thực phẩm mà cả với việc sở hữu xe hơi.

Cộng thêm thuế đường bộ, phí bảo hiểm, phí đỗ xe, xăng dầu, tiền bảo dưỡng và sửa chữa, chi phí sở hữu ô tô ở Singapore (tính trung bình hàng tháng) có thể còn cao hơn cả chi phí nuôi con, theo Báo cáo về Tài sản và Phong cách sống Toàn cầu năm 2022.

Câu chuyện của những người như Andre Lee (33 tuổi) sẽ giúp chúng ta hiểu được “nuôi xe” ở Singapore tốn kém như thế nào. Anh quyết định mua một chiếc Kia Forte đã qua sử dụng để phát triển sự nghiệp bán bảo hiểm của mình. Anh đã hình dung cảnh phóng vù vù khắp thành phố trên con xe màu đen, gây ấn tượng với những khách hàng tiềm năng.

"Sở hữu xe ở Singapore giống như việc bạn mặc bộ vest phẳng phiu với đôi giày da hay mang đồng hồ Rolex vậy”, Lee nói về chiếc xe hai cửa mà anh đã mua năm 2020.

Anh trả 24.000 USD cho mẫu xe năm 2010, gấp khoảng 5 lần giá niêm yết của nó tại Hoa Kỳ. Nhưng tại sao lại tốn kém như vậy?

Ở Singapore - một quốc đảo nhỏ hơn thành phố New York, người dân phải tốn đến hàng chục nghìn đô la chỉ để có quyền mua xe. Từ năm 1990, chính phủ yêu cầu trả tiền cho “Certificate of Entitlement” (viết tắt COE, tức là Giấy chứng nhận quyền sở hữu xe, có thời hạn 10 năm). Xe càng sang thì giấy phép cũng càng đắt tiền vì chính phủ muốn kiểm soát số lượng ô tô, từ đó hạn chế ô nhiễm và giảm tắc nghẽn ở quốc gia bé nhỏ này.

Singapore hiện có khoảng 5,9 triệu dân và chỉ mất 1 giờ để lái xe từ đầu này đến đầu kia quốc đảo. Tuy nhiên, tự lái xe vẫn được xem là một điều xa xỉ.

Lee nói: “Tôi biết nhiều người ‘nuôi xe’ còn chu đáo hơn chăm sóc gia đình mình. Chi phí bảo dưỡng vô cùng đắt đỏ”. 

BIỂU TƯỢNG CỦA THÀNH CÔNG?

Cây bút Annie Tan viết trên tờ CNA của Singapore: “Là người sinh ra trong thập niên 80, tôi vẫn nhớ thời chưa có tàu điện MRT. Lúc đó cũng có ít tuyến xe buýt, và trên xe không có điều hòa. Vào những ngày nóng nực, chúng tôi thường mở cửa trên xe để gió lùa vào. Lúc đó, bố tôi lái taxi. Chiếc xe của bố giúp chúng tôi có những trải nghiệm đặc biệt so với nhiều đứa trẻ khác. Cảm giác tự do khi ngồi trên xe hồi bé đã thôi thúc tôi mua ô tô khi đi làm được vài năm. Chiếc xe giống như một biểu tượng của sự tự do và độc lập tài chính. Nhưng tôi chỉ mất vài tháng để thấy rằng lái xe không đem lại cảm giác tự do và sảng khoái như mình tưởng. Đường xá ngày càng đông đúc hơn. Tôi cảm thấy mình mắc kẹt giữa hàng dài xe cộ, rồi lại chật vật tìm chỗ đỗ xe. Lái xe trở thành công việc tẻ nhạt và đầy áp lực, trong khi tôi muốn dành thêm thời gian để đọc sách, trò chuyện, xem Netflix hay chỉ đơn giản là ngồi nghỉ xả hơi ở băng ghế sau”, Annie Tan chia sẻ.

Giống như tác giả này, hiện giờ, nhiều người Singapore đã không còn muốn mua ô tô. Hầu hết mọi người đều sử dụng hệ thống giao thông công cộng, vốn đang tiếp tục mở rộng khắp hòn đảo và có chi phí phải chăng. Hiện giờ Singapore có 6 tuyến tàu điện MRT và dự kiến mở thêm 2 tuyến nữa. Ngay cả những chuyến đi dài cũng chỉ tốn chưa tới 2,5 đô la Singapore (khoảng 50 ngàn đồng). 

Ngoài ra, các nền tảng gọi xe như Grab cũng rất phổ biến. Các ứng dụng này giúp chúng ta kết nối với hàng ngàn ô tô và taxi, từ đó định nghĩa lại quan niệm về sự tiện lợi. Các ứng dụng giao hàng tại nhà cũng tăng lên chóng mặt, khiến nhu cầu tự lái xe có phần giảm đi. 

Bên cạnh đó, ở Singapore, bạn cũng có thể ngồi trên chiếc Audi sang chảnh hay các loại xe cao cấp khác khi đạt qua Grab. Vì vậy, việc sở hữu ô tô mất đi một số đặc quyền vốn có, theo CNA.

Tất nhiên, vẫn có nhiều người khao khát mua ô tô.  Trên thực tế, giá xe đắt đỏ ở Singapore đã khiến thứ tài sản này tiếp tục được xem là một biểu tượng cho sự giàu có và địa vị xã hội. Đối với nhiều người trẻ, mua xe có thể là cột mốc đầu tiên của họ để chứng minh sự thành đạt.

Nhà xã hội học Tan Etn Ser cho rằng “Singapore Dream” (giấc mơ Singapore) bao gồm có nhiều tiền mặt, sở hữu một căn hộ và một chiếc ô tô.

Và đối với những người muốn sở hữu xe, cứ khoảng một tháng 2 lần, họ sẽ tham gia buổi đấu thầu giấy phép mua xe (COE). Số lượng giấy phép do chính phủ quy định tùy từng thời điểm.

Nhìn chung, sau hàng thập kỷ, chiến dịch hạn chế quyền sở hữu ô tô ở Singapore đã có hiệu quả. Chỉ có khoảng 11 xe chở khách trên mỗi 100 cư dân ở Singapore, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ hơn 80 ô tô và xe tải ở Hoa Kỳ, và khoảng 75 xe ở Ý.

Singapore không phải là nơi đầu tiên đánh thuế ô tô nhằm tìm cách giải quyết vấn đề ô nhiễm và tắc nghẽn giao thông. Năm 1989, Mexico City bắt đầu quản lý số lượng ô tô lưu thông hàng ngày. Sau đó, London và Stockholm đã áp dụng phí tắc đường. Thành phố New York cũng đi theo cách làm này vào năm 2025, trở thành thành phố đầu tiên ở Hoa Kỳ áp dụng chính sách thu phí ô tô để tránh tắc nghẽn.

Nhưng không có nơi nào tính phí sở hữu ô tô đắt đỏ hơn Sinagpore.

Giấy phép đắt nhất ở Singapore đã tăng khoảng 18% lên hơn 84.000 đô la vào tháng 3/2025 so với một năm trước. Dù vậy, chi phí tăng dường như không cản trở doanh số bán hàng. Chính phủ đã huy động được 4,86 ​​tỷ đô la từ việc bán giấy phép trong năm tài chính 2024, cao hơn gần 40% so với ước tính. Điều này cho thấy, dù giá xe có cao đến đâu, nhu cầu sở hữu ô tô vẫn chưa hạ nhiệt.

Singapore là nơi có số lượng triệu phú và tỷ phú ngày càng gia tăng. Và đối với những cư dân giàu có nhất của quốc đảo này, việc chi ra hàng chục nghìn đô la cho giấy phép ô tô không phải vấn đề.

Su-Sanne Ching, chủ doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đã mua một chiếc Mercedes-Benz để cô có thể tự lái xe đến công ty hay đưa bố mẹ vi vu khắp nơi. Chỉ riêng giấy phép đã tiêu tốn của cô 60.000 đô la, nâng tổng chi phí để lái xe lên khoảng 150.000 đô la (hơn 3,8 tỷ đồng). Trong khi một mẫu xe tương tự ở Hoa Kỳ chỉ có giá khoảng 48.450 đô la, thấp hơn một phần ba, theo New York Times.

Nhưng Ching cho biết: “Tôi sẵn sàng trả giá cho sự tiện lợi".

Mặt khác, đối với tầng lớp trung lưu ở Singapore, đặc biệt là những người có con, chi phí giấy phép lái xe tăng cao buộc họ phải đưa ra lựa chọn khó khăn.

Năm 2022, Joy Fang và chồng mua một chiếc Hyundai Avante đã qua sử dụng với giá 58.000 đô la. Riêng giấy phép lái xe đã bằng khoảng 50% giá tiền một chiếc ô tô mới. Điều này khiến Joy Fang đắn đo suy nghĩ.

“Số tiền này khá lớn với gia đình tôi, mà chúng tôi cũng không sử dụng xe quá nhiều”. Vợ chồng Joy Fang mua xe chủ yếu để đưa đón hai con nhỏ đi học. Mỗi tháng, cặp đôi này phải trả khoảng 1.400 đô la cho chiếc xe, chiếm hơn 10% ngân sách gia đình. Khoản phí này đã bao gồm giấy phép sở hữu xe, thuế đường bộ, tiền xăng và phí đỗ xe. Để bù đắp cho phần chi phí tốn kém này, gia đình bốn người đã cắt giảm du lịch và ăn uống ở hàng quán.

Dù vậy, nghĩ đến cảnh phải xoay xở với hai đứa con nhỏ, một chiếc xe đẩy và đủ loại túi xách trên phương tiện giao thông công cộng, Joy Fang cảm thấy ngao ngán và “bấm bụng” mua chiếc ô tô đã qua sử dụng.

“Thành thật mà nói, tôi cảm thấy như chúng tôi bị mắc kẹt giữa hai lựa chọn khó khăn. Mua xe hay đi phương tiện công cộng đều có vài mặt hạn chế”, Fang chia sẻ.

Chua Beng Huat, giáo sư xã hội học tại Đại học Quốc gia Singapore cho biết, đa số người dân Đảo quốc Sử tử không muốn chứng kiến cảnh tắc nghẽn kinh hoàng giống như Jakarta hay Bangkok - các thành phố Đông Nam Á “khét tiếng” với tình trạng kẹt xe.

Theo giáo sư, người dân Singapore thích những con đường yên tĩnh và ít ùn tắc. "Chúng tôi không muốn mắc kẹt 2 đến 3 giờ trong xe, khi đi làm hàng ngày”, ông nói.

Singapore có hệ thống giao thông công cộng rất phát triển và tiện lợi, nên nhiều người không có nhu cầu mua ô tô. 

Ngay cả đối với nhiều người sở hữu xe, chẳng hạn như vị giáo sư này, ông vẫn thường sử dụng phương tiện công cộng để di chuyển vào trung tâm. Vào dịp rảnh rỗi, ông mới lái chiếc BYD của mình để đưa các cháu về ngoại ô hóng mát.

Những người Singapore khác thì cảm thấy quá tốn kém để tiếp tục lái xe. Tầng lớp trung lưu đã chống chọi với lạm phát dai dẳng và tăng trưởng kinh tế chậm hơn, khiến họ nghĩ rằng chi phí “nuôi xe” cao hơn đáng kể so với lợi nhuận mà nó mang lại.

Andre Lee, nhân viên môi giới bảo hiểm, đã bán chiếc Kia của mình sau 3 năm. Chi phí bảo dưỡng, đỗ xe và nhiên liệu ngày càng gia tăng. Và Lee không cảm thấy chiếc xe sẽ giúp anh thúc đẩy thu nhập hay tích lũy được tài sản lớn hơn.

Hiện giờ, Lee chủ yếu di chuyển bằng phương tiện công cộng. Nếu cần gặp khách hàng, anh có thể mượn chiếc Nissan Qashqai của bố. “Hiện giờ tôi có những ưu tiên khác và không coi ô tô là ưu tiên hàng đầu nữa”, Lee nói.

Nói tóm lại, đối với nhiều người tầng lớp trung lưu ở Singapore, việc mua xe quá đắt đỏ khiến họ có xu hướng lựa chọn phương tiện công cộng. Tuy nhiên, việc sở hữu xe vẫn mang tới một số tiện lợi, thú vui, cũng như phần nào thể hiện đẳng cấp và “tự thưởng” cho bản thân mình.

Bài viết dịch từ các nguồn The New York Times, CNBC, CNA.