250 tỷ đô la. Đó là tổng khối lượng giao dịch mà 1inch đã xử lý tính đến năm 2023, một con số đủ khiến bất kỳ ai làm trong lĩnh vực DeFi phải ngả mũ.

Nhưng ít ai biết rằng, nền tảng tỷ đô ấy thực ra lại bước ra từ một cuộc thi hackathon 18 tiếng. Không phòng lab hiện đại, không văn phòng hào nhoáng, chỉ là hai lập trình viên với một ý tưởng và tinh thần chơi tới bến trong một sự kiện công nghệ.

Hackathon, nghe thì có vẻ quen thuộc, vẫn là một cuộc thi nơi các lập trình viên tụ tập, chia team, rồi lập trình suốt vài chục tiếng không ngủ để tạo ra một sản phẩm mẫu. Nhưng trong thế giới Web3, hackathon không chỉ là sân chơi cho những bộ óc thích giải đố. Đó là bệ phóng cho rất nhiều ý tưởng táo bạo, nơi những “điên rồ có tổ chức” có thể biến thành startup hàng đầu.

Bài viết này sẽ đưa bạn đi qua câu chuyện truyền cảm hứng của 1inch. Những lý do khiến hackathon Web3 là cơ hội hiếm có cho những người mới. Và cuối cùng là hướng dẫn từng bước để tận dụng tối đa một hackathon, nếu bạn muốn thử sức.

Nếu bạn là một developer mới, một người đang tìm kiếm cơ hội để bước vào Web3, hoặc chỉ đơn giản là tò mò về cách các ý tưởng lớn được sinh ra, thì đây là bài viết dành cho bạn.

Nhân tiện chúng ta đang bàn về Hackathon, có lẽ bạn nên biết về sự kiện Vietnam Aptos Hackathon.

Đây là cuộc thi hackathon quy mô lớn được tổ chức trong khuôn khổ của sự kiện GM Vietnam với Spiderum là đối tác chiến lược, diễn ra từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2025. Với tổng giải thưởng lên đến $400.000, Vietnam Aptos Hackathon được kỳ vọng sẽ trở thành bệ phóng lý tưởng cho các builder, developer và sinh viên tại Việt Nam cũng như tại Đông Nam Á để hiện thực hóa những ý tưởng Web3 đột phá trên Aptos.  Thông tin về cuộc thi bọn mình sẽ để ở phần mô tả cho những ai quan tâm!Ngoài ra, nếu quan tâm đến công nghệ blockchain và lĩnh vực web3/crypto, bạn cũng có thểtham gia group Xóa Mù Crypto theo đường link bọn mình để ở dưới nhé

Câu chuyện bắt đầu với hai kỹ sư phần mềm người Nga, Sergej Kunz và Anton Bukov. Họ không phải là những người xa lạ với hackathon. Trước khi có 1inch, bộ đôi này đã rong ruổi khắp thế giới, tham gia 17 hackathon khác nhau, sống nhờ tiền thưởng, và thậm chí nhiều đêm phải ngủ lại ngay tại nơi thi đấu. Chính nhờ hành trình du mục đó, họ tích lũy được rất nhiều kinh nghiệm, kỹ năng, và trên hết là sự liều lĩnh để biến ý tưởng thành hiện thực.

Bước ngoặt đến tại ETHNewYork 2019, nơi họ viết nên phiên bản đầu tiên của 1inch – một ứng dụng tổng hợp giá từ nhiều sàn DEX (aka DEX aggregator). Hai người “cắm trại” tại chỗ và lập trình liên tục suốt 18 tiếng đồng hồ không ngừng nghỉ. Dù sản phẩm lúc đó không giành giải cao, nhưng lại chính là nền móng cho một trong những dự án DeFi thành công nhất sau này.

Lúc ấy, nếu muốn hoán đổi token, người dùng phải so sánh thủ công tỷ giá giữa các sàn như Uniswap, Kyber, Bancor,... Những nền tảng thời này vừa chậm, vừa khó sử dụng. Sergej và Anton thấy rõ vấn đề và đặt ra mục tiêu đơn giản: làm một công cụ giúp người dùng tìm được tỷ giá tốt nhất một cách tự động. Họ còn tạo ra cơ chế “chia nhỏ giao dịch” để tận dụng thanh khoản ở nhiều sàn khác nhau cùng lúc, thứ mà sau này trở thành dấu ấn của 1inch.

Cái tên “1inch” lấy cảm hứng từ cú đấm “one-inch punch” nổi tiếng của Lý Tiểu Long – chỉ cách đối thủ một inch nhưng vẫn tung ra lực cực mạnh. Và đúng như cái tên, 1inch hướng đến việc tạo ra hiệu quả tối đa trong không gian tối thiểu của mỗi giao dịch DeFi.

Sau khi kết thúc hackathon, thay vì dừng lại, họ quyết định làm tới luôn. Hai nhà sáng lập đã xin được grant trị giá 50.000 USD từ Gitcoin, và dùng toàn bộ số tiền đó để trả lương đội ngũ, đầu tư vào sản phẩm, không giữ lại một xu nào cho bản thân.

Và kết quả, chỉ trong vòng vài tháng, 1inch liên tục cải tiến sản phẩm, tích hợp thêm nhiều nguồn thanh khoản, bổ sung các tính năng trực quan như theo dõi độ trượt giá hay giao diện xác nhận giao dịch. Khối lượng giao dịch mỗi ngày tăng từ 138.000 USD (tháng 7/2019) lên 1,4 triệu USD (tháng 11/2019). Đến cuối năm, họ đã đạt mốc 20 triệu USD tổng giao dịch và hơn 5.000 giao dịch, tất cả chỉ trong vòng 7 tháng kể từ ngày bắt đầu viết dòng code đầu tiên.

Bước sang năm 2020, mọi thứ càng bùng nổ. 1inch nhanh chóng thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư lớn, gọi thành công 2,8 triệu USD vòng seed với sự góp mặt của Binance Labs, Galaxy Digital, và nhiều cái tên máu mặt khác. Đến tháng 12/2020, 1inch chính thức trở thành startup “kỳ lân” với định giá vượt mốc 1 tỷ USD, chỉ một năm sau khi ra đời.

Tính đến năm 2023, nền tảng này đã xử lý hơn 25 triệu giao dịch, với tổng giá trị vượt 250 tỷ USD. Từ một ý tưởng “cấp tốc” trong hackathon, 1inch nay đã trở thành một phần không thể thiếu trong hạ tầng DeFi toàn cầu.

Một điều đẹp ở 1inch là họ không quên mình đến từ đâu. Khi đã thành công, đội ngũ sáng lập lập ra 1inch Foundation, đóng góp 3 triệu USD để hỗ trợ các dự án Web3 mới nổi. Họ còn tài trợ cho chương trình Gitcoin Grants và nhiều cuộc thi hackathon khác, tiếp thêm lửa cho thế hệ builder kế tiếp.

Có lẽ với họ, hackathon không chỉ là nơi bắt đầu, mà còn là nơi tạo ra những công nghệ của tương lai. Và họ muốn giữ ngọn lửa đó cháy mãi trong cộng đồng Web3.

Câu chuyện của 1inch không phải là ngoại lệ. Rất nhiều dự án Web3 nổi bật ngày nay cũng từng được thai nghén trong những buổi hackathon ngắn ngủi, nơi áp lực cao nhưng lại ngập tràn năng lượng sáng tạo. Vậy điều gì khiến hackathon Web3 trở thành mảnh đất màu mỡ cho những người muốn khởi nghiệp?

1. Nơi những ý tưởng táo bạo được “ươm mầm”

Hackathon là sân chơi lý tưởng cho những người thích nghĩ lớn và làm nhanh. Thời gian gấp rút, đổi khi chỉ một vài ngày, buộc bạn phải tập trung tối đa, giải quyết vấn đề bằng một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Và chính trong môi trường căng thẳng đó, những ý tưởng đột phá thường được sinh ra.

1inch là ví dụ điển hình, họ không ngại thử nghiệm một mô hình hoàn toàn mới về tổng hợp giá DEX. Và họ không đơn độc, hàng loạt ý tưởng về DeFi, NFT, DAO từng được trình làng lần đầu tiên tại hackathon, có thể phần lớn dự án đi vào ngõ cụt, nhưng chỉ cần một mảnh ghép phù hợp, nó có thể phát triển thành những sản phẩm thật sự được hàng triệu người sử dụng. Như đội ngũ 1inch từng chia sẻ: “Hackathon là nơi công nghệ tương lai ra đời.”

Một ví dụ đình đám khác có thể kể đến là Uniswap, một trong những dự án DeFi (Tài chính phi tập trung) lớn và quan trọng nhất hiện nay, cho phép người dùng hoán đổi các token ERC-20 (trên Ethereum) mà không cần thông qua một trung gian tập trung. Uniswap cũng được founder Hayden Adams tạo ra trong một hackathon vào năm 2018. 

Hay gần gũi hơn với cộng đồng Việt Nam, Amnis Finance, một startup blockchain với đội ngũ người Việt, cũng từ một ứng dụng chiến thắng Singapore Hack 2023 của Aptos, từ đó nhận được những hỗ trợ để tiếp tục trở thành nền tảng hàng đầu trên hệ sinh thái Aptos với tổng tài sản bị khóa (Total Value Locked) cao nhất đạt 400 triệu đô.

2. Vừa học, vừa làm – cách học hiệu quả nhất

Bạn có thể đọc hàng tá tài liệu về blockchain, nhưng không gì giúp bạn giỏi nhanh bằng việc bắt tay lao vào làm thật. Hackathon là cơ hội để “học đi đôi với hành”. Bạn sẽ phải vận dụng mọi kỹ năng mình có được để hoàn thành sản phẩm trong vài chục tiếng.

Hơn nữa, nhiều hackathon còn có mentor dày dạn kinh nghiệm và workshop bên lề. Những lời khuyên, phản biện, hướng dẫn từ họ là những bài học vô giá mà bạn khó có thể tìm được ở trường lớp. Như trường hợp của 1inch, họ học được cách tối ưu hợp đồng thông minh, viết bot giao dịch, và tích hợp giao thức,... tất cả đều bắt đầu từ hackathon.

Ngoài ra, việc giao lưu với những nhà phát triển khác cũng giúp bạn cải thiện ý tưởng & kỹ năng của mình, do những hackathon hàng đầu cũng thường là nơi quy tụ của rất nhiều “cao thủ sừng sỏ” tới từ khắp nơi trên thế giới. Chỉ cần cởi mở và ham học hỏi, bạn có thể nhanh chóng học được rất nhiều những bài học thực chiến quý giá, và có thêm những mối quan hệ chất lượng cho hành trình sự nghiệp của bản thân trong tương lai.

3. Cơ hội gặp gỡ đúng người, đúng lúc

Hackathon Web3 không chỉ là nơi để bạn code, mà còn là nơi mở rộng mối quan hệ. Từ lập trình viên, nhà thiết kế, đến nhà sáng lập, nhà đầu tư, ai cũng có thể là người bạn sẽ gặp tại đây. Đó là dịp để bạn trình bày ý tưởng trước ban giám khảo “sừng sỏ” trong ngành, và biết đâu, người đó sẽ trở thành cố vấn hoặc nhà đầu tư tương lai của bạn.

Ơ mà nếu mình có một mình thì làm sao? Không sao. Hackathon là nơi lý tưởng để tìm đồng đội hợp gu, cùng xây dựng một sản phẩm và nếu hợp nhau, thậm chí đi xa hơn nữa. Như Sergej và Anton, hai người sáng lập 1inch, cũng gặp nhau qua cộng đồng crypto và hackathon, rồi cùng nhau tạo nên một startup tỷ đô.

4. Được hỗ trợ tài chính để bắt đầu

Một trong những rào cản lớn nhất với người mới là sự hạn chế về nguồn vốn. Nhưng nhiều hackathon Web3 hiện nay trao giải thưởng bằng tiền điện tử, tài trợ hiện vật, hoặc cơ hội được giới thiệu vào các vườn ươm khởi nghiệp (incubator) sau cuộc thi.

Như 1inch, họ không cần phải thắng giải cao nhất, nhưng vẫn nhận được grant 50.000 USD từ Gitcoin, đủ để nuôi đội ngũ và phát triển sản phẩm. Ngoài Gitcoin, còn có các nguồn tài trợ khác như các Foundation của các blockchain Layer-1, hay các nhà đầu tư, chỉ cần bạn tạo được tiếng vang từ hackathon, cơ hội sẽ tự tìm đến.

Thông thường, ngoài phần thưởng hiện vật, nếu chiến thắng hackathon, bạn còn có cơ hội pitching và gọi thêm vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, những người cũng thường tham gia hackathon để “săn tìm” những kỳ lân mới trong thế giới số. 

5. Thử sức khởi nghiệp – không mất quá nhiều

Nếu bạn đang phân vân liệu mình có hợp với con đường startup Web3 không, hackathon chính là bệ phóng lý tưởng. Nó cho bạn cơ hội xây dựng sản phẩm mẫu trong thời gian ngắn, nhận phản hồi thực tế từ người dùng và ban giám khảo, đồng thời kiểm tra xem ý tưởng của bạn có thực sự khả thi không.

Từ bản demo đầu tiên tại hackathon, 1inch đã phát triển thành công ty trị giá hơn 1 tỷ USD. Và họ bắt đầu chỉ với 18 tiếng code liên tục. Biết đâu, ý tưởng của bạn cũng có thể đi xa như thế, chỉ cần bạn đủ nghiêm túc và đủ quyết tâm để theo đuổi nó đến cùng.

Hackathon là cơ hội đơn giản để đi từ zero thành hero, đưa ý tưởng của bạn tiếp cận với những chuyên gia/nhà đầu tư hàng đầu, những người có thể trợ giúp bạn trong hành trình biến ý tưởng của mình thành những sản phẩm thành công trên thế giới. 

Muốn tận dụng trọn vẹn cơ hội mà một hackathon Web3 mang lại, bạn cần hiểu rằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng không chỉ là một lợi thế, mà là điều kiện tiên quyết để biến ý tưởng thành kết quả thực tế. Việc “lao vào code” ngay từ ngày đầu hackathon thường dẫn đến việc đội ngũ bị mắc kẹt giữa chừng vì thiếu nền tảng kỹ thuật, hoặc đi chệch hướng với kỳ vọng của người dùng. 

Do đó, bước đầu tiên và quan trọng nhất là trang bị một nền tảng kiến thức vững chắc về blockchain, như smart contract, cấu trúc một giao dịch on-chain, cơ chế phí, và những mô hình cơ bản về tokenomics. Nắm rõ những điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian xử lý lỗi và tránh xây dựng sản phẩm trên những giả định sai lầm.

Tuy nhiên, học kiến thức nền chỉ là một phần. Điều tạo nên sự khác biệt giữa những đội thi đi xa và những ý tưởng bị bỏ lại phía sau chính là sự am hiểu bối cảnh, cụ thể là hệ sinh thái blockchain mà bạn định xây dựng trên đó. Mỗi nền tảng đều có đặc điểm riêng về kỹ thuật, cộng đồng, lộ trình phát triển và mức độ cạnh tranh trong từng lĩnh vực. Một sai lầm phổ biến của nhiều đội là chọn nền tảng theo cảm tính hoặc vì phần thưởng hấp dẫn, thay vì phân tích xem liệu ý tưởng của mình có “đất sống” ở đó hay không.

Lấy ví dụ, nếu bạn định tham gia một hackathon trên Solana – một hệ sinh thái phát triển nhanh, hạ tầng mạnh, thanh khoản dồi dào – bạn sẽ sớm nhận ra rằng các mảng DeFi cốt lõi như DEX, lending, aggregator… hầu hết đều đã có những “ông lớn” chiếm lĩnh thị phần.

Việc bạn cố gắng chen chân vào những phân khúc đã bão hòa này không chỉ rủi ro mà còn rất tốn công sức nếu không có sự khác biệt rõ rệt. Thay vào đó, những hướng đi như ứng dụng xã hội on-chain, công cụ dữ liệu, hay tích hợp AI lại đang là khoảng trống tiềm năng – vừa mới mẻ, vừa ít đối thủ cạnh tranh trực tiếp.

Ngược lại, nếu bạn chọn xây dựng trên một hệ sinh thái đang mở rộng như Aptos, cơ hội lại nằm ở chính những mảnh ghép DeFi căn bản. Vì hệ sinh thái này vẫn còn tương đối mới, nhiều lĩnh vực như AMM, lending protocol, yield optimizer, stablecoin… vẫn đang trong quá trình hình thành và hoàn thiện. 

Đây là lúc mà một đội thi có sản phẩm khả thi, code gọn và trải nghiệm tốt hoàn toàn có thể chiếm vị trí tiên phong. Hơn nữa, các hệ sinh thái non trẻ như Aptos thường có xu hướng đầu tư nhiều vào hackathon, từ tài nguyên kỹ thuật, mentor chuyên môn, đến các chương trình grant để hỗ trợ đội ngũ tiếp tục sau cuộc thi.

Một yếu tố khác không thể bỏ qua là khả năng tận dụng những tài nguyên có sẵn từ ban tổ chức và hệ sinh thái: các bộ SDK, tài liệu phát triển, môi trường testnet, API, và đặc biệt là các buổi mentor 1-1 từ core team hoặc các builder dày dạn kinh nghiệm. Trong một cuộc thi mà thời gian luôn là áp lực lớn nhất, việc hiểu rõ và tận dụng triệt để những tài nguyên này có thể giúp bạn rút ngắn đáng kể thời gian phát triển, đồng thời tăng cơ hội tạo ra sản phẩm chạy ổn định khi pitching.

Cuối cùng, đừng quên rằng hackathon không chỉ là một sự kiện để "làm thử cho vui", mà hoàn toàn có thể là bước đệm để bắt đầu một chặng đường nghiêm túc hơn trong sự nghiệp xây dựng sản phẩm Web3. Và để biến cơ hội ấy thành hiện thực, mọi thứ cần bắt đầu từ sự chuẩn bị thấu đáo, từ kiến thức nền, hiểu biết hệ sinh thái, lựa chọn chiến lược sản phẩm, đến việc tận dụng đúng lúc các nguồn lực hỗ trợ. 

Khi bạn bước vào một hackathon không chỉ với một ý tưởng hay, mà còn với một tầm nhìn và sự chuẩn bị có chiến lược, đó là lúc bạn thực sự khác biệt. 

Hackathon trong lĩnh vực Web3 không chỉ là nơi thử sức cho các lập trình viên trẻ, mà thực sự đã trở thành một mô hình ươm tạo đổi mới hiệu quả, nơi những ý tưởng táo bạo có cơ hội được hiện thực hóa trong thời gian ngắn. 

Câu chuyện của 1inch là minh chứng rõ ràng: một đội ngũ nhỏ, bắt đầu chỉ với 18 giờ lập trình tại một cuộc thi, đã xây dựng được một nền tảng có ảnh hưởng toàn cầu, xử lý hàng trăm tỷ USD giao dịch và đóng góp tích cực trở lại cho cộng đồng.

Dưới áp lực của thời gian và nguồn lực hạn chế, hackathon buộc người tham gia phải tập trung, đơn giản hóa vấn đề, và sáng tạo trong giải pháp, những yếu tố cốt lõi của bất kỳ hành trình khởi nghiệp nào. 

Không chỉ là nơi sinh ra ý tưởng, hackathon còn là nơi bạn học cách làm việc nhóm, hiểu rõ thị trường, kiểm chứng sản phẩm, xây dựng kết nối và tiếp cận các nguồn lực tài chính sớm. Trong nhiều trường hợp, hackathon là điểm khởi đầu của cả một sự nghiệp xây dựng trong Web3.

Nếu bạn đang tìm một con đường để bước vào thế giới blockchain, nơi vẫn còn rất nhiều cơ hội chưa được khai phá, thì hackathon có thể là lựa chọn phù hợp nhất. Bạn không cần phải là chuyên gia ngay từ đầu. Điều bạn cần là sự chuẩn bị nghiêm túc, một ý tưởng xuất phát từ vấn đề thực tế, và tinh thần sẵn sàng dấn thân. Biết đâu, sản phẩm bạn viết ra trong vài đêm trắng tại một hackathon hôm nay sẽ là dự án được hàng triệu người sử dụng trong tương lai.

Hãy bắt đầu, khi mọi thứ còn đang mở.