Vì Sao Ta Yêu Thích Các Nhân Vật Phản Diện? | Kraven

Trước khi chúng ta đắm chìm vào thế giới nghệ thuật, hãy dành một giây để suy nghĩ “Tại sao chúng ta lại có sự quan tâm đặc biệt đối với những kẻ xấu”. Những nhân vật này không chỉ thu hút chúng ta bằng ngoại hình của họ, mà còn tạo nên một loại… khao khát đặc biệt, một trải nghiệm kỳ lạ mà chúng ta không thể bỏ qua. Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá để hiểu rõ hơn cách mà đạo diễn hay nhà nhà văn tạo ra những nhân vật phản diện luôn ấn tượng trong tâm trí và trái tim của chúng ta.

Trên thực tế, nhân vật phản diện không chỉ là kẻ gian ác, mà thường mang đến những yếu tố độc đáo và hấp dẫn. Bài viết này sẽ cùng thảo luận và phân tích về sự phức tạp trong tâm lý của những nhân vật này, đi sâu vào tư duy và cảm xúc của họ. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá tại sao đôi khi, việc đồng cảm với nhân vật phản diện có thể là một trải nghiệm đầy thú vị.

Mong muốn làm thế nào chúng ta có thể liên kết với nhân vật phản diện, thậm chí đến mức muốn theo đuổi họ? Điều gì khiến cho họ trở nên độc đáo hơn cả nhân vật chính diện? Vì sao họ lại quyến rũ và có sức hút đến vậy? Chúng ta hãy cùng nhau phân tích trong những phút sắp tới.

Cuối cùng, chúng ta sẽ thảo luận về tác động của việc thích nhân vật phản diện đối với trải nghiệm đi xem phim hay thậm chí là tác động tiêu cực đến đời sống của bạn. Liệu việc này có thể (hoặc không) thay đổi cách chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh?

Chào mừng các bạn đến với bài viết của mình, mình là Kraven. Hãy cùng mình khám phá tại sao chúng ta bị cuốn hút bởi những nhân vật phản diện. Hãy bắt đầu hành trình này để hiểu rõ hơn về bí mật đằng sau sự quyến rũ của những kẻ xấu trên màn ảnh.

_______________________________

Theo từ điển Oxford, nhân vật phản diện có nghĩa là “Một gã xấu, người làm hại người khác hoặc phá vỡ các luật lệ”, mình không đồng ý với định nghĩa này vì khi tìm hiểu về điện ảnh hay văn học, ta sẽ bị nhầm lẫn sang khái niệm anti-hero hay gọi với cái tên quen thuộc hơn là phản anh hùng.

Phản anh hùng là một nhân vật chính diện theo định nghĩa của chính bản thân họ. Tức là họ tự đặt ra luật lệ và tuân theo nó, theo họ luật lệ đó là đúng, nhưng với đạo đức xã hội, ranh giới đúng sai rất mong manh. Ví dụ: Deadpool, Jack Sparrow,... hay dễ hình dung nhất là Robin Hood (vì rõ ràng ăn trộm là sai với pháp luật và đạo đức, nhưng theo anh ta việc đó là đúng, vì anh ta chia cho người nghèo).

Vì vậy nhân vật phản diện không thể hiểu theo nghĩa của từ điển thông thường được. Mà bạn có thể hiểu theo ngôn ngữ điện ảnh rằng nhân vật phản diện là “Nhân vật cản trở nhân vật chính diện”. Điều này đồng nghĩa với việc có không số ít nhân vật phản diện nhưng thực chất lại theo phe tốt, như đội Avenger trong Avengers: Infinity War (2018) chống lại nhân vật trung tâm Thanos (vì trong phim là hành trình Thanos chinh phục lý tưởng của mình, xoá sổ 50% sự sống trên toàn vũ trụ và bị đội Avenger ngăn cản), hay trong loạt phim Saw (2004), John Kramer liên tục tạo ra những cái bẫy nhầm khiến người mắc bẫy nhận ra giá trị của cuộc sống, thì các tay cảnh sát với nhiệm vụ bắt kẻ sát nhân trong loạt phim lại trở thành nhân vật phản diện.

Sau khi các bạn phân biệt “Nhân vật phản diện” và "Nhân vật phản anh hùng" chúng ta cùng nhau phân tích những nét quyến rũ mà những kẻ xấu mang lại.

Lưu ý: Bài viết sẽ chỉ phân tích nhân vật phản diện theo phe xấu, và chính diện theo phe tốt.

_______________________________

Trước khi đến với những nhân vật phản diện được yêu thích, ta cùng điểm lại một số nhân vật bị ghét, hay thậm chí là bị tẩy chay: 

Với bộ trang phục hồng và sở thích tra tấn học sinh, Dolores Umbridge không chỉ đại diện cho sự thù địch trong thế giới phù thủy của J.K. Rowling mà còn làm nổi bật những nét đen tối của quyền lực và độc tài. Chả khác nào tên Phát X.ít thao túng và kiểm soát cả trường Hogwarts.

Arg làm sao tôi quên được mụ ta đã làm gì bệnh nhân tâm thần của mụ. Một nhân vật đạo đức giả núp dưới vẻ bề ngoài là một y tá, nhưng bên trong là một sự kỷ luật tiêu cực để ngấm ngầm điều khiển bệnh nhân. Biến bệnh viện tâm thần trở thành nhà tù, hành quyết những hy vọng nhỏ nhoi bệnh nhân.

Khi đọc đến dòng này chắc hẳn các bạn nghĩ ngay đến Hoàng hậu Độc ác (Regina) trao cho nàng Bạch Tuyết trái táo độc, Maleficent trong Người đẹp ngủ trong rừng (1959) hay mụ bạch tuộc (Ursula) trong The Little Mermaid (1989). Đó hẳn là những nhân vật làm ta có ác cảm ngay từ lúc ta còn bé.

Vậy còn những nhân vật phản diện được yêu thích thì sao? Kể ra có nhiều, tiêu biểu ta có Joker trong vũ trụ DC, Hannibal Lecter trong Sự im lặng của bầy cừu (1991), Norman Bates trong American Psycho (2001), hay Loki trong vũ trụ Marvel còn được người ta đặt cho Nickname “nhân vật phản diện được yêu thích nhất”...

Vậy, tại sao lại có những nhân vật phản diện lại bị ghét và được yêu thích? Họ đều là nhân vật phản diện cả mà? Để vén màn câu hỏi trên, chúng ta cùng nhau so sánh họ.

_______________________________

Với các nhân vật được yêu thích có sự phát triển rõ ràng trong tuyến nhân vật. Ví dụ ta có Vecna trong Stranger Thing 2016 (cảnh báo Spoil).

Tên thật của Vecna là Henry Creel, từ bé cậu đã có năng lực tâm linh kỳ lạ, điều đó khiến cậu khó hòa nhập với bạn bè, ở nhà thì bị chính gia đình xem thường và luôn bị cho ra rìa, sau đó cậu hứng thú với côn trùng và chúng là người bạn duy nhất của cậu. Và đó là cách lòng hận thù nhân loại được sinh ra. Còn với Dolores Umbridge thì sao? ta chả biết xuất phát điểm của cô ta từ đâu, chỉ đơn giản xuất hiện để thay thế cụ Dumbledore rồi kiểm soát cả ngôi trường.

Các động cơ càng gần gũi càng làm ta thích thú nhân vật đó hơn. Ví dụ là Loki (vũ trụ Marvel), cậu không phải con ruột Odin, lúc nào cũng sống dưới cái bóng của người anh Thor, là một đứa con ít được yêu thương khi Odin đã đích thân chọn Thor là người thay thế mình, người ta gọi anh cậu là “thần sấm” còn cậu thì là “thần lừa”. Dễ thấy đó là sự ganh đua giữa 2 anh em, hay nói rộng hơn là sự thua kém so với người khác, một cảm giác tự ti mà ai cũng trải qua. Còn y tá Ratched chúng ta có gì? Muốn hoàn toàn kiểm soát bệnh nhân tâm thần, đây không phải là một lý do quen thuộc mà chúng ta có thể đồng cảm với cô ấy.

Bạn có biết nhân vật nào vừa có sự phát triển nhân vật, vừa có động cơ thực hiện rõ ràng không? Đúng rồi, đó là nhân vật chính diện. Do có sự tương đồng trong lối so sánh nên bạn có thể kèm 2 điều mình phân tích phía trên với những điều mình so sánh sắp đến để có góc nhìn tổng quan nhất.

_______________________________

Theo một nguyên cứu của 2 giáo sư tâm lý Rebecca J Krause , Derek D Rucker. Chúng ta thường thông cảm đối với các nhân vật có nhiều điểm chung đối với ta. Những nhân vật phản diện thường lộ rõ bản chất thật sự, bản chất nguyên thuỷ của con người, nơi mà các nhân vật chính diện dường như quá hoàn hảo để ta có thể đồng cảm với họ. Trong Fight Club 1999 (cảnh báo Spoil)

Tyler Durden (Brat Pitt) là một là một nhân cách khác của nhân vật chính, nơi mà anh tự do được là chính mình, tránh khỏi các công việc máy móc hay chạy đua để sở hữu những vật đắt tiền. Anh là hiện thân của bản năng nguyên thuỷ của bao người đàn ông, sống phóng túng, đánh nhau để tranh lãnh thổ, kỹ năng lãnh đạo tốt để trở thành con đầu đàn và tất nhiên là làm tình giỏi. Nói tóm lại đàn ông thì muốn trở thành Tyler, phụ nữ thì muốn làm tình với Tyler. Còn Superman, bao nhiêu người thật sự ước mơ thế giới này luôn giữ được trật tự nào?

Các nhân vật phản diện là hiện thân của những điều bất quy tắc, xã hội được lập ra dựa trên những luật lệ và anh hùng tuân theo nó. Còn nhân vật phản diện đơn giản họ không quan tâm đến thế giới.

Vì những hành động xấu xa, chúng ta tò mò về một quá khứ, về những suy nghĩ mà các nhân vật phản diện đã trải qua. Tiêu biểu chúng ta thấy được các bài “phân tích nhân vật a b c theo góc nhìn tâm lý” (lên youtube gõ là ra nếu bạn muốn biết mình ám chỉ kênh nào), chứ chả ai tò mò về tâm lý một anh hùng cả, vì họ sẽ đánh và chiến thắng kẻ xấu bất luận điều gì đi nữa. Bất kể họ làm gì thì cũng chỉ có một kết quả, cái thiện sẽ chiến thắng.

Mình nghĩ đây là một trong những lý do tuy buồn nhưng là quan trọng nhất đối với các vai diễn phản diện. Không quan trọng họ làm gì, đơn giản họ đẹp và họ thời thượng đó là điểm cộng. Không phải tự nhiên mà Maleficent bản 2014 cư dân lại đồng loại quay xe để hâm mộ nhân vật khi bé chính họ ghét cay ghét đắng được. Hay Draco Malfoy trong Harry Potter, giờ lên Tiktok gõ tên cậu sẽ không thấy những bài trách cậu gi.ết thầy, phản bội trường học mà ở đó là video edit giựt giựt kèm theo trái tim và những hành động xấu xa của cậu rồi người ta gọi đó là ‘ngầu’ (nhưng phải công nhận cậu có động cơ rõ ràng). Trong sự im lặng của bầy cừu, chắc bạn còn nhớ sự xuất hiện của Hannibal Lecter, một người bình tĩnh và lịch lãm đến đáng sợ mặc dù ông là một bệnh nhân tâm thần…

_______________________________

Trở về những năm 1930, có một cặp đôi sát nhân là Bonnie và Clyde tung hoành trên khắp nước Mỹ. Cô gái Bonnie học giỏi, thích chụp ảnh và làm thơ, và chàng trai Clyde khét tiếng với những vụ cướp và lái xe tẩu thoát điêu luyện. Họ được giới nhà báo “lãng mạn hoá” và liên tục dùng những từ ngữ hoa mỹ để giật tít bài viết của mình. Từ đó cụm từ “hội chứng Bonnie và Clyde” ra đời, nhằm ám chỉ cá nhân thần tượng hoá và thậm chí yêu thích các phạm nhân.

Khi mà truyền thông điều khiển thế giới, nơi mà các ma cà rồng có sức khoẻ và tình yêu vĩnh cửu, hay Zombie biến lại thành người nhờ tình yêu đích thực,... Dễ dàng thấy các bạn trẻ là người có góc nhìn sai lầm và lệch lạc về các nhân vật này. Họ không phân biệt được ranh giới đúng và sai trong luật pháp hay đạo đức. Thực trạng đáng buồn nhưng nó đang diễn ra hằng ngày xung quanh ta.

_______________________________

31/8/1985, Night Stalker (Richard Ramirez) một trong những sát nhân tồi tệ, bệnh hoạn nhất lịch sử thế giới từng ghi nhận, đã bị bắt. Điều đáng nói sau những phiên toà, cái mà người ta chú ý là sự xuất hiện của những cô gái, các cô đến với lớp makeup dày, diện lên một bộ đồ thật sành điệu chỉ để thu hút sự chú ý của gả s.át nhân kia. Và điều bất ngờ là hắn ta có được một đám cưới trong thời gian ở tù!?!? Sau tất cả những gì hắn đã làm với phụ nữ, người ta vẫn chọn cách yêu hắn và thậm chí sinh cho hắn một người con?

Isabella Guzman, gi.ết mẹ với 151 nh.át dao (nhắc lại 151). Được cộng đồng mạng ‘khen’ là dù có xuất hiện ở toà nhưng vẫn nỡ nụ cười? Sau đó cộng đồng mạng ‘tự tạo’ ra những tình tiết để thông cảm cho cô như “mẹ và cha dượng bạo hành,... mẹ từng bán cô cho Mafia,... 40 nhát thôi mà,... thương mẹ, cô b.ắn mẹ chớ không phải đ.âm”. Từ nạn nhân, mẹ của Isabella đã trở thành tội phạm. Có vẻ như sự thật không còn quan trọng, điều quan trọng là nhan sắc.

Cameron Herrin, tổ chức đua xe trái phép, gây tai nạn khiến 2 người mất và đáng trách hơn anh cho rằng “đua xe mà tránh người là hèn nhác” (được đồng bọn đua xe cùng anh khai lại). Anh lãnh án tù 24 năm. Điều đáng nói, rất nhiều phụ nữ đã tập hợp để thu thập chữ ký, xin cho anh được ân xá, và rất mừng vì pháp luật đã làm ngơ trước sự kiện này. Cho đến gần đây, khi lên các trang mạng xã hội, người ta lật lại vụ án này và có những comment bênh vực cậu Cameron này như “Phí thật,...Do vô tình thôi mà?,... điều tiếc nuối của Mỹ…”.

Anna Delvey (Anna Bắc Giang ở Việt Nam mình bắt nguồn từ đây), 8 tội danh về trộm cắp và lừa đảo. Nhưng điều dân tình chú ý là cách ăn diện của cô khi đứng trước toà. Một số comment “Phong cách quá,... nhìn ngầu quá,... xinh ghê,... đúng phong thái tiểu thư,...”

Đến Việt Nam, nếu bây giờ có Huấn Rose hay Khá Bảnh thì ngày xưa có Năm Cam, Trùm Mafia lớn nhất Việt Nam. Đến những năm gần đây, các bạn trẻ đã xem lại và phát hiện ra các đồng bọn của Năm Cam đi tù. Một số comment “Vừa ngầu vừa chất,... công nhận mấy ông ngày xưa toàn siêu phẩm (ý nói là đẹp theo ngôn ngữ Genz),... Mộ của chú ở đâu để cháu tìm?,...lỡ đem lòng tương tư cậu,... dù biết bị tử hình nhưng vẫn nở nụ cười trên môi giang hồ thời 7x 8x nghĩa khí đỉnh thật,...”

Đáng trách, mạng xã hội là nơi mà các bạn trẻ có cái nhìn rất lệch lạc đối với xã hội. Lấy những hình ảnh phạm nhân ra ngắm nhìn và cho đó là thần tượng.

Hay về những tên Phát x.ít, người ta chả bận tâm họ đã phạm phải tội ác chiến tranh tày trời như thế nào, chả quan tâm đến cách họ tẩy não cả thế giới. Cái mà người ta quan tâm là “Bộ quân phục đẹp quá, mình thần tượng Phát x.ít Đức”... thay vì hát quốc ca một cách nghiêm chỉnh, một số học sinh lại chào theo kiểu Đức Quốc X.ã. Tôi cực kỳ phẫn nộ trước những hình ảnh này. (nói thật nhá, bạn sẽ ngầu hơn rất nhiều nếu bạn am hiểu về đất nước bạn đang sống chứ không phải am hiểu về cái chế độ rác rưởi kia)

Để giải quyết vấn đề này, ta cần có sự hỗ trợ từ cả gia đình và giáo dục. Gia đình có thể giúp xây dựng giá trị và định hình nhận thức đúng đắn về thế giới xung quanh. Trong khi đó, giáo dục có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy kỹ năng sống và nêu ra rõ giới hạn giữa thế giới giải trí và thực tế. Đồng thời, cần tạo ra môi trường mở để thảo luận về những thách thức và áp lực mà giới trẻ đang phải đối mặt, giúp họ xây dựng một tư duy linh hoạt và tích cực hơn đối với cuộc sống.

_______________________________

Cảm ơn bạn đã đọc đến đây. Chúng ta đã cùng nhau thảo luận về lý do vì sao chúng ta yêu thích nhân vật phản diện. Tìm hiểu về định nghĩa nhân vật phản diện, nhân vật phản anh hùng và so sánh họ. Sau đó phân tích và tìm ra những yếu tố chính làm nên sự thành công của các nhân vật phản diện.

Chúng ta đã cùng nhìn lại lịch sử hình thành của hội chứng “ái phạm nhân”, chúng vô hình trung làm người ta không phân biệt được ranh giới đúng và sai, cách mà nó đã, đang ảnh hưởng tiêu cực đến góc nhìn của các bạn trẻ ngày nay.

Gia đình và giáo dục có nghĩa vụ quan trọng trong việc định hình lại rõ thế nào là phi thực tế và thế nào là thực tế. Và bản thân mỗi người phải biết tự thay đổi để xã hội này tốt hơn. Rất mong tương lai chúng ta không còn thấy những thông tin giả, những lời bào chữa không có nhân chứng dành cho phạm nhân nữa.

Tôi có một câu để thức tỉnh những kẻ ái phạm nhân ngoài kia đó là: Hãy tưởng tượng bạn là gia đình nạn nhân, bạn còn đồng cảm với s.át nhân không?

_______________________________

Tâm sự: Đúng rồi, mình mượn chuyện phân tích nhân vật phản diện để người trẻ thức tỉnh về hành vi của họ. Qua những comment rác trên Tiktok đọc mà ngứa hết cả mắt, hay nhìn mấy đứa trẻ nghé trong trường chào cờ kiểu phát x.ít muốn nổi điên với nó. Mình chọn cách viết bài này để ngầm lên án họ. Và còn một điều nếu như bạn thấy bài viết có hướng giống kênh Bat Saber thì không phải mình đạo văn, mà do mình làm Content Creator cho anh Bat. Dạo này nghỉ Tết nên mình rãnh lắm, hy vọng mình sẽ chăm viết thay vì giành thời gian đọc comment xong cay cú rồi viết bài mới. Cảm ơn các bạn đã theo dõi mình.

À tiện thể cảm ơn chị Trà Mật Ong (Spiderum User name: @Tra_Mat_Ong) đã bao em buổi Coffee đó nhé. Nhờ chị hôm đó mà em về xem Glorious Bastard, thế nên có ấn tượng với ông Landa nhân vật phản diện. Rồi cũng nhờ làm chất xúc tác khiến em tìm hiểu và cách phê bình một bộ phim.

Cảm ơn anh CongQuach (Spiderum User name: @quachthaicong) về khoá học viết Marketing anh tặng em và chúc anh năm mới đạt được thành công trong mục tiêu đề ra.

Cảm ơn 2 anh chị đã tương tác và góp phần giúp ấn phẩm em đạt giải ạ.