Sau khi xem video của bạn GogoTV về xe VinFast thì mình thấy các than vãn về phần mềm của bạn ấy về xe như sau:

1. Than phiền về bánh xe bị báo lỗi: Không có lý do nào mà lỗi này không thể xảy ra. Việc sensor có lỗi hay phần mềm kết luận sai về sensor không có gì lạ.

2. Than phiền về cần gạt nước sai và tất cả các cần gạt vô lăng bị vô hiệu hóa: Không có lý do nào mà lỗi này không thể xảy ra. Trong các xê ô tô hiện đại ngày nay, các thiết bị điện tử trong xe (ECUs) rất nhiều khi không được nối trực tiếp với nhau, và không biết sự hiện diện của nhau. Ví dụ cái cần cạnh vô lăng (stalks) rất có thể không được nối trực tiếp với cái cần gạt nước (wipers) ở ngoài như các xe đời cổ. Người ta gọi cách điều khiển như thế này là control by-wire [1]. Khi bạn bật stalk ở trong ô tô thì lệnh bật cần gạt nước này có thể tới hệ thống CAN của ô tô hay gì đó rồi tới máy tính trung tâm trước, rồi máy tính trung tâm mới ra lệnh gạt nước cho wipers. Cách nối như thế này có nhiều điểm lợi, ví dụ sẽ rất có lợi khi bạn cần ra quyết định thông minh cho xe, ví dụ tự bật cần gạt khi mưa và khi mưa nhiều thì gạt nhanh vân vân. Nhưng có điểm hại là nếu máy tính nhạc trưởng bị treo hoặc quá tải hoặc đơn giản có lỗi trong phần sụn, thì rất có thể bạn không thể điều khiển được rất nhiều chức năng trong xe. Việc khi khởi động máy, xe bị "treo" và cần gạt tự động gạt là có thể xảy ra.

3. Than phiền về xi nhan không làm việc: Tương tự như trên, stalk xi nhan và đèn xi nhan nếu điều khiển by-wire thì việc trên bảo dưới không nghe cũng có thể xảy ra. Thông tin ngoài lề: Ngày xưa sở dĩ ta nghe tiếng "tạch tạch" khi bật xi nhan là vì cái cần điều khiển nó làm cái rơ-le vật lý bật tắt đèn xi nhan đều đặn, tiếng rơ le là lý do ta nghe thấy tiếng "tạch tạch." Giờ đây việc này với nhiều xe cũng trở thành ảo: Chính bộ phận máy tính mới là bộ phận chịu trách nhiệm tạo ra tiếng tạch tạch giả bằng loa trong ô tô. Nếu như máy tính mà treo thì bạn cũng chẳng nghe thấy tiếng "tạch tạch" hay hình vẽ xi nhan ra hiệu khi gạt cần xi nhan nữa.

Lưu ý cách điều khiển by-wire không có nghĩa là máy tính treo trong xe sẽ làm cho bạn rơi vào tình huống nguy hiểm hay không nghe lời bạn. Điều thứ nhất, thường những chức năng liên quan đến an toàn của xe sẽ không phụ thuộc vào máy tính, ví dụ như đèn phanh, đèn xi nhan sẽ vẫn hoạt động bất kể là máy tính có làm sao. Chỉ những thứ phụ trợ như tiếng tạch tạch hay icon trên cluster thì mới cần máy tính (tức là không có thì bất tiện nhưng không sao). Điều thứ hai, thường máy tính để kết nối những bộ phận đó sẽ chạy một hệ điều hành rất ổn định và sẽ rất ít khi bị lỗi.

4. Than phiền về sạc không dây điện thoại cứ năm giây lại báo lỗi một lần trên màn hình cluster. Việc này mình biết rõ nhất, và mình có thể tin bạn GogoTV nói sự thật. Việc thiết kế và viết chương trình phần sụn cho một cái sạc không dây (inductive charger [2]) mà làm việc được với tất cả các loại phone là cực kỳ khó. Sạc không dây cần ít nhất hai cuộn dây cảm ứng, một ở trên sạc và một ở trên điện thoại để vừa trao đổi thông tin, vừa truyền năng lượng 2-trong-1. Cuộn dây để truyền (trên sạc) và cuộn dây để nhận (trên điện thoại) phải vừa tương đối ăn khớp/đồng tâm với nhau trên tục X, Y và không xa quá với nhau ở trục Z để hiệu năng truyền được cao. Đạt được việc đó rất khó ở điện thoại nhiều kích cỡ và có ốp lưng nhiều loại như hiện nay. Câu hỏi là nếu nó không khớp nhau lắm hiệu năng sạc tháp thì nó có sạc không? Câu trả lời là cái sạc nó sẽ ngưng sạc luôn. Nếu cái sạc nó phát hiện cuộn dây trên điện thoại lệch ra thì nó sẽ bắt buộc phải thôi, vì nếu nó tiếp tục cố đấm ăn xôi mà truyền năng lượng trong khi cái cuộn nhận nó chỉ nhận được một phần, thì cuộn dây sạc sẽ biến thành cái bếp điện, năng lượng thừa sẽ làm nóng cuộn sạc và gây cháy nổ. Có cả tỷ những lý do nhỏ như thế có thể làm ảnh hưởng đến việc sạc không dây thành công hay không. Cũng có nhiều cách để giải quyết chuyện này cả phần cứng và phần mềm, nhưng không phải là chuyện đáng bàn ở đây. Vấn đề then chốt là sẽ có những trường hợp đặc biệt không tài thánh nào cứu nổi vì nó là của giới hạn của vật lý. Thiết kế vật lý của sạc có vấn đề với một vài loại điện thoại cũng không phải là việc đáng chê trách. Nhưng việc đáng chê là hệ thống thiết kế phần mềm cà chớn, sau khi nó không sạc được và restart vài lần vẫn không được, thì phải có cơ chế để nó thôi không kêu ca nữa. Nhưng chắc slogan của các bạn làm chương trình báo sạc điện thoại là "winners are not quitters" nên nó kêu đi kêu lại mãi theo một cách rất khó chịu (mà đáng ra nó không cần kêu như vậy) làm người ta mất tập trung.

Tóm lại, tất cả các lỗi trên về phần mềm đều có thể xảy ra, không phải nhìn cái là biết, rõ ràng 100% là chuyện vu khống. Nếu nó xảy ra, cái đáng trách cũng không phải là người thiết kế hay làm phần mềm/firmware để việc đó xảy ra trên chiếc xe của mình. Mình biết làm một phần mềm hay phần cứng không có lỗi rất khó. Nhưng cái việc rất đáng trách ở đây là cách tập đoàn này giải quyết vấn đề. Một công ty làm ăn nghiêm túc sẽ phải đi tìm hiểu rất nghiêm túc xem người khách hàng than phiền như vậy là đúng, hay họ hiểu lầm, hay họ bịa ra chuyện. Nếu người ta than phiền đúng thì sửa phần mềm và cập nhật cho phiên bản mới nó không lỗi hay bất tiện nữa (rồi tự cập nhật cái xe, đâu có khó gì). Nếu than phiền mà do người ta hiểu lầm thì giải thích với người đó hay cải tiến giao diện để người ta không mắc lỗi như vậy nữa. Nếu than phiền mà bịa đặt thì đưa ra bằng chứng là người ta dựng chuyện bịa đặt để khách hàng tự đưa ra quyết định cho riêng mình. Vậy là chuyện lớn thành chuyện nhỏ, chuyện nhỏ thành không có gì. Khách hàng mỗi khi thấy có cập nhật mà làm cho chiếc xe chạy tốt hơn, sửa được lỗi thì không bảo người ta cũng sẽ trở lại.


Rất tiếc cách giải quyết ở đây là giải quyết bằng cả vú lấp miệng em, dùng vũ lực để bắt bớ bịt miệng người ta. Nếu còn giải quyết thắc mắc than phiền của khách hàng bằng cách này thì chưa thể nào mà sánh vai với các cường quốc năm châu được. Nếu có lỗi về cái cần gạt nước hay cái sạc không dây mà đã chơi vũ lực công an để cấm đoán bắt bớ Thượng Đế rồi thì đến khi xe tự lái gây tai nạn thật thì người ta sẽ xử các Thượng Đế và các thần linh thế nào đây?


Review xe