VÌ SAO TÔI CHỌN LỐI SỐNG TỐI GIẢN?

Chủ nghĩa tối giản (Minimalism) đang dần trở thành một đối trọng của Chủ nghĩa tiêu dùng (Consumerism). Lối sống tối giản ngày càng trở nên phổ biến trên khắp thế giới. Bạn có biết đa số các tỉ phú giàu nhất thế giới đều chọn cách sống giản dị, không phô trương? Nếu để ý, bạn cũng sẽ nhận ra một thương hiệu nổi tiếng toàn cầu là Apple cũng đi theo tinh thần tối giản, xuất phát từ nhà sáng lập Steve Jobs – một tín đồ của lối sống tối giản.

Tôi sẽ không đưa ra những ví dụ thực tế về cuộc sống tối giản sẽ trông như thế nào, mà chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về nó. Về việc sống như thế nào là tối giản, tôi tin mỗi người sẽ có một khái niệm riêng cho mình.

Đó là câu nói hay nhất mà tôi đọc được trong cuốn sách Nghịch lý của sự lựa chọn. Sự tự do lựa chọn có vẻ như mang đến cho chúng ta một cuộc sống tự do, nhưng cũng chính chúng khiến ta phải đau đầu cho một phương án duy nhất. Và cảm giác sẽ thật tệ nếu như lựa chọn của bạn không tốt như những lựa chọn mà bản đã bỏ qua. Rõ ràng là quá nhiều lựa chọn không làm cho cuộc sống của chúng ta hạnh phúc hơn, vì nhiều không phải là tất cả, còn con người thì luôn muốn có nhiều hơn nữa, không bao giờ là đủ. Vậy tại sao chúng ta không tự giới hạn lựa chọn của bản thân bằng chỉ những nhu cầu thiết yếu và thay vào đó tập trung vào những giá trị cốt lõi hơn?

Đời sống của mỗi con người được bao quanh bởi vật chất và tinh thần. Hai thứ ấy đều quan trọng và bổ trợ cho nhau nhằm tạo nên giá trị cuộc sống của bạn. Vật chất dù không nói lên bạn là ai, cũng đã góp phần không nhỏ giúp bạn có một cuộc sống tiện nghi, thuận lợi. Nhưng hiển nhiên chúng ta đều muốn đi đến cái đích cuối cùng là tối giản về mặt tinh thần. Nhiều người cho rằng bắt đầu cuộc sống tối giản bằng cách tối giản vật chất, đồ đạc xung quanh mình, khi đó tinh thần sẽ tối giản theo. Nhưng theo ý kiến cá nhân tôi, chúng ta cần phải tối giản đồng thời cả hai yếu tố này. Với một người mới, thật khó để tự mình vứt bỏ những món đồ giá trị đã ở bên mình rất lâu, thậm chí là một món đồ bạn đã lỡ mua mà không dùng đến. Sẽ dễ dàng hơn nếu trong đầu bạn đã chấp nhận từ bỏ vật chất để đi theo một lối sống mới.

Việc có quá nhiều đồ vật trong ngôi nhà bạn, thuộc sở hữu của bạn khiến bạn phải dành nhiều thời gian hơn cho chúng. Như trong cuốn sách Lối sống tối giản của người Nhật nói rằng: "khi bạn tích trữ càng nhiều, đồ vật sẽ dần thay thế và trở thành chính bản thân bạn lúc nòa không hay". Giá trị của bản thân là thứ mà ai cũng muốn khẳng định, phải dành thời gian để tìm hiểu, sau đó chứng minh cho mọi người thấy được. Sẽ thật khó nếu bạn muốn tập trung tinh thần cho những hoạt động phát triển bản thân nhưng lại bị phân tâm bởi việc chọn mua những bộ quần áo thời trang, nghĩ xem cuối tuần nên đi đâu, ăn gì... Việc đi theo một phong cách sống tối giản là cách hữu hiệu nhất để gạt bỏ những mối bận tâm không đáng có và tập trung vào bản thân nhiều hơn.

Tất nhiên rồi, hành trình đi tìm giá trị của bản thân và kết quả của hành trình ấy sẽ mang đến cho bạn hạnh phúc. Nhưng tôi muốn nói nhiều hơn về vấn đề này. Bạn có thể cảm thấy hạnh phúc khi mua được một món đồ trang sức, phụ kiện đắt tiền, một sản phẩm công nghệ hiện đại... Tuy nhiên, trạng thái hưng phấn đó sẽ không kéo dài lâu. Bạn sẽ dần quen thuộc với sự có mặt của nó. Và sớm thôi, bạn sẽ lại tiếp tục muốn mua một món đồ khác tốt hơn, đắt tiền hơn. Chỉ có hạnh phúc về giá trị tinh thần mới cho cảm giác lâu dài. Sống tối giản là có nhiều thời gian hơn cho bản thân, cho gia đình và bạn bè. Bạn bỏ được những món đồ không cần thiết và giữ lại chỉ toàn những thứ thực sự quan trọng với bạn. Khi ấy, bạn sẽ thấy được giá trị của chúng, thấy hài lòng hơn khi sở hữu chúng.

Ngày nay giá cả vật chất tăng lên không chỉ bởi giá trị sử dụng của chúng mà còn bởi thương hiệu hay trào lưu của xã hội. Hãy thử nhìn lại tủ quần áo của mình và đếm xem có bao nhiêu bộ quần áo bạn đã mua rất lâu mà không sử dụng đến. Vì bạn mua nó theo trào lưu và giờ nó đã không còn hợp thời? Vì bạn mua nó chỉ dùng cho những sự kiện đặc biệt? Giá trị sử dụng của những món đồ đó (cost per use) thực sự rất thấp. Steve Jobs cũng có một phong cách ăn mặc được nhiều người học theo, đó là "đồng phục hóa trang phục hàng ngày".

Sống theo phong cách tối giản không chỉ giúp tiết kiệm tiền bạc cho bạn bởi những chi phí "thương hiệu", "trào lưu" mà nó còn góp phần rất lớn cho việc bảo vệ môi trường chung. Bất cứ sản phẩm nào được sản xuất ra đều có tác động đến môi trường. Nhựa và thời trang là 2 ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nhất, để lại những hậu quả mà con người phải mất rất nhiều thời gian, chi phí để xử lí. Ngay cả sách, một sản phẩm của tri thức, có ý nghĩa rất lớn về mặt tinh thần cũng có ảnh hưởng bởi việc sử dụng nguyên liệu giấy làm từ gỗ. Nhiều người cũng đang có xu hướng sử dụng một phương tiện khác như Máy đọc sách để thay thế cho sách, vừa cắt giảm không gian lưu trữ, vừa bảo vệ tài nguyên rừng.

Kết lại, không quá khi nói rằng việc đi theo lối sống tối giản đã và đang thay đổi hoàn toàn cuộc sống của rất nhiều người. Dĩ nhiên việc chọn cho mình một phong cách sống là quyền ở mỗi người. Là một cá nhân trong xã hội, chúng ta nên có trách nhiệm với chính bản thân và những người xung quanh. Hãy biết những gì là tốt nhất, học hỏi, và dám thay đổi.