Sữa đậu nành là loại sữa gây nhiều tranh luận và tốn giấy mực nhất, do sữa đậu nành có phytoestrogen (isoflavone), một loại hormone nữ. Khả năng isoflavone bám vào cơ quan thụ cảm của hormone estrogen yếu hơn từ 100 đến 1.000 so với hormone nữ estradiol (1). Tuy nhiên, sử dụng sữa đậu nành quá nhiều có thể sẽ khiến isoflavone bám lên ngoài thành tế bào và ảnh hưởng đến hoạt động của tế bào, đặc biệt là đến khả năng sản xuất tinh trùng của nam (2).
Một nghiên cứu từ Đại học Harvard năm 2008 trên 99 bệnh nhân nam (3) cho thấy hấp thụ nhiều isoflavone (thường hơn 2 lần/tuần) dẫn đến giảm tinh trùng, ít hơn đến 35 triệu/cc so với người không dùng đậu nành. Chú ý là nghiên cứu này nói khả năng bơi của tinh trùng, hình dạng và lượng tinh dịch sản xuất không ảnh hưởng bởi ăn nhiều đậu nành. Nghiên cứu này cũng có vài điểm yếu như số lượng bệnh nhân ít và phần lớn (72%) bệnh nhân béo phì.
Trong khi sữa đậu nành ảnh hưởng tiêu cực đến nam giới thì sữa đậu nành lại giúp nữ giới tăng khả năng thụ thai trong quá trình thụ tinh nhân tạo (IVF). Nghiên cứu trên 200 bệnh nhân từ Ý cho thấy nhóm bệnh nhân có ăn thêm 1,5g phytoestrogen mỗi ngày sẽ có khả năng rụng trứng và khả năng thụ thai tốt hơn (4). Nghiên cứu này cũng hợp lý với nghiên cứu từ Đại học Harvard do sữa đậu nành thường được xem là hormone nữ yếu nên bổ sung đậu nành sẽ làm khả năng thụ thai tốt hơn.
Ngoài ra, uống sữa đậu nành cũng làm giảm cholesterol (5). Tuy nhiên, bài nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng giảm cholesterol tốt nhất là từ sản phẩm thô từ đậu nành, chứ không phải viên bổ sung hay thực phẩm chức năng. Một điểm quan ngại là sữa đậu nành tại Mỹ là sản phẩm của cây đậu nành đã qua chỉnh sửa gen. Uống nhiều sữa đậu nành có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp do sữa đậu nành có chứa goitrogen (6), chất ngăn cản khả năng hấp thụ idonine của tuyến giáp.
Cũng có vài nghiên cứu về sự ảnh hưởng của sữa đậu nành đến ung thư do trong sữa có chứa hormone nữ. Hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society) sau khi đã xem xét các nghiên cứu, cho rằng sữa đậu nành không ảnh hưởng đến ung thư ở người (6)
Một ly sữa đậu nành (1 US cup/8 ounces/236ml) chứa khoảng 23mg isoflavanone (7) - ngưỡng cao bắt đầu nguy hiểm cho các isoflavone (daidzein, genistein, glycitein) là 23.1mg/ngày. Vì vậy, uống ít hơn 2 ly mỗi tuần là hợp lý cho nam và khoảng 3 ly mỗi tuần là lượng hợp lý cho nữ.
Lưu ý rằng các sản phẩm thô từ đậu nành như đậu hũ, men đậu nành và sữa đậu nành có thể ăn luân phiên để tăng chất xơ và các chất quan trọng khác.
Nguồn tham khảo:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11958794/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16459350/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2721724/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15589851
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26268987
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9464451
7. https://www.cancer.org/.../soy-and-cancer-risk-our...
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5188409/
Y học