“Thứ nhất, việc học là tiến trình của trọn đời người. Thứ nhì, việc học ở tuổi trưởng thành là phần quan trọng nhất trong việc giáo dục của bất cứ ai. Và thứ ba, việc đến trường tức việc học ở trường cùng lắm thì cũng chỉ là bước chuẩn bị cho loại học tập mà ta phải tiến hành bởi vì nó chỉ thể tiến hành trong quãng đời trưởng thành”
Trích chương 20. Cuốn “Cùng suy nghĩ về những ý niệm lớn” của Mortimer J.Adler
Nhắc đến việc học chúng ta thường liên tưởng tới hình ảnh giảng viên đứng lớp và học sinh, sinh viên ngồi bên dưới nghe giảng, hì hụt về làm theo giáo án giảng viên đã soạn sẵn. Việc liên tưởng này rất dễ khiến chúng ta mắc sai lầm rằng việc học sẽ dừng lại khi chúng ta kết thúc tại ghế nhà trường. Nhưng thực tế quá trình học quan trọng nhất được diễn ra lúc chúng ta trưởng thành, đây là thời điểm con người ta có đủ điều kiện và trải nghiệm để nhìn nhận vấn đề đúng sai và đúc kết kinh nghiệm cho bản thân dễ dàng nhất.
Chúng ta đang trong độ tuổi trưởng thành nhưng thực sự chúng ta có trưởng thành hay không? Nhiều khi chúng ta là người trưởng thành nhưng nhìn nhận các vấn đề chưa hoàn chỉnh, chúng ta liên tục đổ lỗi cho số phận, đổ lỗi cho những việc xung quanh, có bao giờ chúng ta tự hòi mình đã ngưng cố gắng tự bao giờ không? Và việc chúng ta dừng suy tư và chấp nhận ở trong cái vòng hạn hẹp của bản thân thì đó cũng là lúc chúng ta tự giới hạn cho khả năng giải quyết vấn đề của mình. Khi xã hội ngày càng phát triển, bản thân mỗi người ngày càng phải đối mặt nhiều hơn với những rủi ro bất thình lình thì việc ngưng vận động và ngưng phát triển của bản thân chính là liều thuốc chấm đứt cuộc đời chúng ta sớm nhất.
Viêc học là tiến trình của trọn đời người bởi vì quy luật của vạn vật là bất biến, chúng luôn vận hành, bản thân chúng ta cũng vậy, cơ thể phát triển đến độ trưởng thành và bắt đầu lão hóa nhưng suy tư của con người thì phát triển theo thời gian mặt cho sự lão hóa của cơ thể. Việc học sẽ khiến chúng ta biết chúng ta đang sống chứ không đơn thuần là tồn tại.
Điều chúng ta cần phải học được trong giai đoạn ngồi trên ghế nhà trường, đó chính là phương pháp học và duy trì tiếp tục việc học của mình sau khi ra trường.
Để ví dụ cho quá trình học mà cuốn sách muốn đề cập, tôi đã liên tưởng lại một ký ức ngày xưa, thời tôi còn chăm cày game online.
Tựa game tên Warcraft, trên màn hình game là những vùng đất tôi cần khai phá, nhiệm vụ của tôi là tìm tòi, học hỏi và chuẩn bị cho những trận chiến sắp tới, mang quân đi chinh phục những vùng đất còn dấu kín trên bản đồ. Sau khi giải map hoàn chỉnh tôi đã nhận ra rằng, các quái vật xuất hiện, những thử thách đến với tôi theo thứ tự từ dễ đến khó, nó không quá khó để tôi bỏ cuộc, và không dễ quá để tôi dễ nhàm chán. Cuộc sống cũng vậy, có những vấn đề được sắp sếp theo tiến trình phát triển của bản thân chúng ta. Khi chúng ta phát triển tới một trình độ nào đó, thì vấn đề tương ứng sẽ đến với mình. Và nhìn nhận lại cả một hành trình chúng ta thấy nó thật hoàn hảo như có “bàn tay vô hình” nào sắp xếp cho mình vậy, vấn đề trước bổ sung cho sau. Và rồi chúng ta tận hưởng cuộc chơi như chính ý đồ mà “bàn tay vô hình” muốn dàn dựng lên. Nếu đủ giỏi chúng ta có thể tạo lập cho mình một cuộc chơi, nơi đó chúng ta tạo ra luật và người khác sẽ follow theo mình.
Ý tưởng của bài viết được lấy trong Cuốn “Cùng suy nghĩ về những ý niệm lớn” của Mortimer J.Adler. Mọi người có thể mua về và tham khảo nhé.