Chiều ngày 14 tháng 2 năm 2025, trong phiên thảo luận ở tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tuyên bố một mục tiêu đầy tham vọng: tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ vượt mốc 8%, như một bước đi chiến lược để hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.

“Khó mấy cũng phải làm” – ông nói. Đó không chỉ là quyết tâm chính trị, mà còn là một lời khẳng định cho tương lai: tăng trưởng mạnh sẽ là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Nhưng bất kỳ bước nhảy vọt nào cũng đòi hỏi đánh đổi. Thủ tướng thẳng thắn thừa nhận: để đạt được tốc độ tăng trưởng như vậy, có thể phải hy sinh một phần lạm phát. Nói cách khác, đồng tiền có thể mất giá nhanh hơn, chi phí sống có thể leo thang, và tài sản của những người chỉ cất tiền mặt có nguy cơ bị bào mòn từng ngày.

Trong một thế giới mà giá trị đồng tiền luôn biến động, một câu hỏi chưa bao giờ cũ lại hiện lên: Làm sao để bảo vệ tài sản trước lạm phát?

Suốt chiều dài lịch sử, con người đã luôn đi tìm câu trả lời cho câu hỏi đó. Có những lúc họ gom vàng, có những lúc họ mua đất, đôi khi là cổ phiếu hay đôla – miễn sao tài sản của họ không trôi theo dòng chảy của lạm phát.

Trong hàng thế kỷ, vàng là nơi trú ẩn số một. Một kim loại đẹp, bền vững, khan hiếm và được thừa nhận ở mọi quốc gia, mọi thời kỳ. Từ đế chế Ai Cập cổ đại đến các ngân hàng trung ương hiện đại – vàng luôn giữ một vai trò đặc biệt trong tư duy tài chính của nhân loại.

Nhưng rồi thế giới bắt đầu đổi thay. Chúng ta bước vào một thời đại mà giá trị không còn nằm ở thứ bạn có thể cầm nắm – mà ở niềm tin được mã hóa, lưu trữ và xác minh bằng công nghệ. Và giữa làn sóng tài chính số đó, Bitcoin đã xuất hiện như một lựa chọn mới – không để thay thế vàng, mà để song hành, và thách thức.

Nếu vàng là “kho báu vật chất” của quá khứ, thì Bitcoin có thể là “kho lưu trữ giá trị số” của tương lai. Một bên là truyền thống, được kiểm chứng qua hàng nghìn năm. Một bên là công nghệ, sinh ra từ khủng hoảng và đang dần được công nhận bởi thế giới.

Câu hỏi hiện nay không còn đơn giản là: “Vàng hay Bitcoin?”. Mà là: “Liệu chúng ta đang bước vào một thời kỳ mà cả hai – vàng và Bitcoin – cùng trở thành những trụ cột trú ẩn cho tài sản của con người hiện đại?”. Hãy cùng mình tìm hiểu về chủ đề này trong bài viết ngày hôm nay.

Bài viết này là một phần trong series hợp tác giữa Spiderum & Bitget. Bitget là sàn giao dịch đứng top 8 toàn cầu theo Forbes, phục vụ hơn 100 triệu người dùng trên hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hơn 800 loại coin, và quỹ bảo vệ hơn 600 triệu USD. Ở Series này sẽ là nơi chúng mình cùng nhau khám phá thị trường crypto một cách dễ hiểu và thực tế nhất. Nếu bạn là người mới, có thể bạn đã nghe nhiều về những cơ hội đầu tư sinh lời từ tiền điện tử, nhưng cũng đầy rẫy những lo ngại về rủi ro và lừa đảo. Series này sẽ giúp bạn hiểu rõ cách thị trường vận hành, cách giao dịch an toàn, và những yếu tố quan trọng để đầu tư một cách có định hướng. Nào, cùng bắt đầu thôi!

Ngày 24 tháng 1 năm 1848, một người đàn ông tên James W. Marshall phát hiện ra những vảy vàng lấp lánh tại xưởng cưa của John Sutter ở Coloma, California. Chỉ một phát hiện nhỏ, nhưng nó đã làm thay đổi hoàn toàn lịch sử Hoa Kỳ. Người người rần rần kéo đến từ khắp mọi nơi, tay trắng, nhưng ôm hy vọng đổi đời. Họ băng rừng, vượt biển, chấp nhận hiểm nguy để đến miền đất hứa – nơi ai cũng tin rằng chỉ cần tìm thấy vàng, cuộc đời sẽ sang trang.

Chưa đầy hai năm sau, California trở thành tiểu bang chính thức của nước Mỹ. Các thị trấn mọc lên như nấm, dòng người đổ về ngày càng đông, nền kinh tế bùng nổ. Tất cả chỉ vì một thứ: vàng.

Từ thời điểm đó đến nay, con người chưa bao giờ ngừng theo đuổi vàng. Trong tâm trí của hầu hết chúng ta, vàng không đơn thuần là một thứ kim loại – nó là hiện thân của sự giàu có, quyền lực và sự đảm bảo. Vàng khiến người ta mơ mộng, khiến cả nền kinh tế phải vận hành quanh nó, và trong những thời điểm bất ổn nhất, nó lại được tìm đến như một “phao cứu sinh” cho tài sản.

Vàng quý không chỉ vì nó đẹp, mà còn bởi những đặc tính gần như hoàn hảo để trở thành nơi lưu trữ giá trị: bền bỉ, không bị oxy hóa, không thể bị hủy hoại theo thời gian. Một đồng tiền có thể mất giá, một tờ séc có thể vô nghĩa – nhưng một thỏi vàng thì vẫn giữ nguyên giá trị sau hàng thế kỷ.

Thế nhưng điều khiến vàng trở nên đặc biệt không chỉ nằm ở tính chất vật lý. Đó là sự hiếm có. Dù Trái đất được cho là chứa hàng chục nghìn tỷ tấn vàng trong lòng đất và dưới đáy đại dương, nhưng con người mới chỉ khai thác được khoảng 200.000 tấn – một con số ít ỏi đến mức toàn bộ số vàng ấy có thể nhét gọn trong vài bể bơi tiêu chuẩn Olympic.

Và nếu bạn nghĩ đến việc “sản xuất” vàng như cách ta tạo ra kim cương nhân tạo, thì câu trả lời là không. Về mặt lý thuyết, vàng có thể được tạo ra từ phản ứng hạt nhân, bằng cách điều chỉnh số proton trong nguyên tử. Nhưng chi phí cho một quy trình như vậy... đủ để bạn mua một mỏ vàng thật. Vậy nên, từ nghìn năm trước cho đến tận hôm nay, vàng vẫn giữ được giá trị, chính vì nó luôn luôn hiếm và không thể bị tạo ra hàng loạt.

Vì lý do đó, vàng từng giữ vai trò trung tâm trong nền kinh tế toàn cầu. Khi còn sử dụng hệ thống “bản vị vàng” – tức là mỗi đồng tiền in ra đều phải có một lượng vàng tương ứng để bảo chứng – các quốc gia buộc phải hành xử cẩn trọng với tài chính. Không ai được phép “in tiền thoải mái”, vì vàng trong kho không tự sinh ra. Đó cũng là lý do khiến vàng trở thành công cụ kiềm chế lạm phát mạnh mẽ nhất từng tồn tại.

Nhưng rồi thế giới đổi thay. Những cuộc chiến tranh thế giới, khủng hoảng kinh tế, sự trỗi dậy của chủ nghĩa tiêu dùng và nhu cầu bơm tiền kích cầu đã khiến hệ thống bản vị vàng trở nên lỗi thời. Năm 1971, Tổng thống Mỹ Richard Nixon chính thức tuyên bố chấm dứt bản vị vàng. Từ đó, tiền không còn cần vàng để bảo chứng – và vàng không còn là “tiền”.

Tuy nhiên, điều đó không làm vàng mất giá trị. Ngược lại, vai trò của vàng càng được củng cố mạnh mẽ hơn trong vai trò là một tài sản trú ẩn. Khi chiến tranh xảy ra, khi thị trường rơi vào khủng hoảng, khi đồng tiền mất giá – người ta lại tìm đến vàng như nơi neo giữ sự an tâm.

​Từ năm 1971 đến 2024, giá vàng đã trải qua nhiều biến động đáng chú ý, phản ánh những thay đổi kinh tế và chính trị toàn cầu. Năm 1971, khi Tổng thống Mỹ Richard Nixon chấm dứt chế độ bản vị vàng, giá vàng bắt đầu tăng từ mức cố định 35 USD/ounce lên khoảng 195 USD/ounce vào cuối năm 1974. Đến tháng 1/1980, giá vàng đạt đỉnh 850 USD/ounce do lạm phát cao và bất ổn kinh tế.

Đáng chú ý, vào tháng 2/2025, giá vàng thế giới đạt mức cao nhất lịch sử là 2.942 USD/ounce, kéo theo giá vàng trong nước lên đến 93,5 triệu đồng/lượng. Đến ngày 19/3/2025, giá vàng tại Việt Nam gần chạm mốc 100 triệu đồng/lượng, mức tăng kỷ lục chưa từng có. ​

Những biến động này cho thấy vàng vẫn là tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động. Nhiều nhà đầu tư, bao gồm cả các ngân hàng trung ương, tiếp tục tin tưởng và tích lũy vàng như một phần quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa tài sản và bảo vệ trước rủi ro lạm phát.​

Nhưng vàng không phải là “tấm áo choàng hoàn hảo” cho tất cả mọi nhà đầu tư.

So với các tài sản kỹ thuật số như Bitcoin, vàng khó chia nhỏ, thanh khoản thấp hơn và yêu cầu nhiều chi phí lưu trữ. Tưởng tượng một bạn sinh viên chỉ có vài trăm nghìn trong tay, trong khi đơn vị nhỏ nhất để mua vàng lại tính theo chỉ, việc đầu tư vào vàng gần như là không thể.

Chưa kể, vàng không sinh lời. Nó không mang lại cổ tức như cổ phiếu, không có lãi như gửi ngân hàng. Nó chỉ đơn thuần nằm im, và bạn đặt cược vào việc giá của nó sẽ tăng theo thời gian.

Dù vậy, vàng vẫn là một phần không thể thiếu trong tư duy đầu tư dài hạn. Nó như một góc an toàn trong danh mục, giúp cân bằng rủi ro, bảo toàn giá trị trong thời kỳ bất ổn. Thế giới có thể đổi thay, tài chính có thể số hóa, nhưng vàng – với lịch sử hàng ngàn năm – vẫn giữ vị trí đặc biệt trong lòng người.

Song ở thời đại này, vị trí ấy đang bắt đầu bị thách thức, không bởi một vật chất hữu hình… mà bởi một loại tài sản sinh ra từ công nghệ – Bitcoin.

Gần 200 năm sau khi cơn sốt vàng tại California bùng nổ, một cơn sốt mới lại xuất hiện – nhưng lần này, nó không bắt nguồn từ lòng đất mà từ… một dòng mã.

Năm 2008, giữa cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, một nhân vật bí ẩn có tên Satoshi Nakamoto đã công bố bản whitepaper giới thiệu một hệ thống tiền tệ phi tập trung, không cần ngân hàng, không cần chính phủ và không thể bị kiểm soát. Hệ thống ấy có tên: Bitcoin.

Ban đầu, chẳng ai quan tâm. Một đồng Bitcoin có giá chưa đến một xu – chỉ bằng vài trăm đồng tiền Việt. Người ta xem nó như một trò đùa của dân công nghệ, một sản phẩm viễn tưởng chẳng thể nào thay thế được tiền bạc “thật”.

Nhưng rồi giá của nó bắt đầu nhích lên. Từ vài xu lên vài đô, rồi vài trăm, vài nghìn… Những người từng bỏ ra 5–10 đô mua chơi vì tò mò giờ bỗng chốc trở thành triệu phú. Còn những người đứng ngoài thì bắt đầu hoài nghi: điều gì đã khiến một dòng mã trên Internet có thể trở thành tài sản? Ẩn đằng sau sự tăng giá đó không chỉ là một cơn sốt đầu cơ chóng mặt. Mà là sự trỗi dậy của một niềm tin mới – về cách con người lưu trữ giá trị trong một thế giới ngày càng khó đoán.

Trong suốt hàng nghìn năm, vàng đã luôn là biểu tượng của sự ổn định. Một loại tài sản hữu hình, có giá trị nội tại, và được công nhận rộng rãi trên toàn cầu. Vàng tồn tại trong các hầm lưu trữ quốc gia, trong két sắt của các ngân hàng trung ương, và trong tâm trí của các thế hệ nhà đầu tư như một "hòn đá tảng" của an toàn tài chính.

Nhưng rồi, bước vào kỷ nguyên số, nơi mọi thứ diễn ra trên Internet – từ giao tiếp, làm việc cho đến giao dịch tài chính – một loại tài sản mới xuất hiện: không cần vận chuyển, không cần cất giữ vật lý, và không bị ràng buộc bởi biên giới hay hệ thống ngân hàng truyền thống.

Bitcoin không thay thế vàng – mà mở ra một cách tiếp cận khác về việc lưu giữ giá trị. Nếu như vàng là nền móng của thế giới tài chính cổ điển, thì Bitcoin đang từng bước trở thành biểu tượng của một thế giới tài chính phi tập trung – nơi quyền sở hữu và quyền kiểm soát nằm trong tay chính bạn, chứ không phải bất kỳ tổ chức nào.

Thế giới bắt đầu nhận ra điều đó một cách rõ ràng hơn vào năm 2022, khi chiến sự Nga – Ukraine bùng nổ. Đồng ruble mất giá thảm hại – chỉ trong vài ngày, từ 76 ruble đổi được 1 USD xuống còn 132 ruble/USD. Người Nga đổ xô đi rút tiền mặt. Họ không còn tin vào ngân hàng, không còn tin vào đồng tiền quốc gia – thứ mà chỉ một lệnh trừng phạt quốc tế cũng có thể làm sụp đổ.

Và rồi, không phải vàng, mà họ tìm đến Bitcoin.

Dữ liệu cho thấy khối lượng giao dịch Bitcoin bằng đồng ruble tăng gấp đôi chỉ trong vòng chưa đầy một tháng. Không chỉ giới tài phiệt, mà người dân thường – những người lao động, người nội trợ, sinh viên – cũng bắt đầu mua Bitcoin như một cách để tự cứu lấy khoản tiết kiệm của mình. Đó không còn là đầu tư, mà là bản năng sinh tồn tài chính.

Bạn có thể sống ở Moscow, hay ở một làng quê cách xa trung tâm – chỉ cần một chiếc điện thoại có kết nối internet, bạn có thể mua Bitcoin, giữ nó, và biết rằng không một ngân hàng hay chính phủ nào có thể tịch thu nó khỏi tay bạn.

Khác với tiền pháp định, vốn có thể in thêm vô hạn, Bitcoin được thiết kế với nguồn cung giới hạn tuyệt đối – chỉ 21 triệu đồng. Không ai có thể tạo thêm. Không chính phủ nào có thể "pha loãng" nó. Cũng không ngân hàng nào có thể kiểm soát việc bạn sở hữu hay giao dịch.

Chỉ cần một chiếc điện thoại và kết nối internet, bạn có thể gửi Bitcoin đến bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu, trong vòng vài phút – không cần qua trung gian, không cần xin phép. Bạn cũng có thể lưu trữ nó an toàn chỉ bằng một dãy ký tự – không cần két sắt, không lo trộm cắp vật lý.

Tuy nhiên, đi cùng sự tự do đó là trách nhiệm cá nhân lớn hơn. Nếu mất private key, bạn không thể lấy lại tài sản – không có tổng đài hỗ trợ, không có nút “quên mật khẩu” để bạn click vào. Và bạn cũng cần cảnh giác với những rủi ro mới như lừa đảo, mã độc, hay ví giả mạo.

Từ góc nhìn kỹ thuật, Bitcoin có thể trừu tượng. Nhưng xét trên khía cạnh tài chính, nó ngày càng trở thành một thứ “vàng kỹ thuật số” đích thực, với đầy đủ những phẩm chất của một tài sản trú ẩn – nhưng được nâng cấp để phù hợp với thời đại Internet.

Vào ngày 6/3/2025, chính phủ Mỹ dưới thời Trump công bố chương trình Strategic Bitcoin Reserve – đưa Bitcoin lên bàn cân cùng với vàng như một tài sản dự trữ chiến lược. Dù chương trình còn mới mẻ, nhưng nó là một dấu mốc mang tính biểu tượng: Bitcoin đã chính thức bước chân vào "phòng họp lớn" của giới tài chính toàn cầu.

Thực tế, không cần đợi đến chính phủ. Từ Tesla, MicroStrategy đến BlackRock – những tổ chức tài chính quyền lực nhất thế giới đã âm thầm và kiên định tích trữ Bitcoin. Với họ, đây không còn là trò chơi may rủi, mà là một chiến lược dài hạn.

Nhiều người vẫn đặt câu hỏi: Bitcoin có quá biến động để làm tài sản trú ẩn?

Câu hỏi ấy hợp lý, nhưng chưa đầy đủ.

Nếu nhìn trong khung thời gian ngắn – một tuần, một tháng – Bitcoin dao động mạnh, có lúc mất 30-40% giá trị. Nhưng nếu phóng tầm nhìn xa hơn, qua từng chu kỳ 4 năm, người ta sẽ nhận ra một điều kỳ lạ: Bitcoin luôn quay lại, mạnh hơn, đắt giá hơn.

Năm 2013, một đồng Bitcoin có giá khoảng 100 USD. Năm 2017, nó chạm mốc 20.000 USD. Năm 2021, vượt 60.000 USD. Và đến năm 2025, dù trải qua bao biến động, nó vẫn tiếp tục lập đỉnh mới ở mức 109.000 USD

Đó không phải là một đường thẳng đi lên. Đó là một hành trình, lên xuống liên tục – với những lần rơi tự do, để rồi trở lại mạnh mẽ hơn. Nhưng nếu nhìn theo từng chu kỳ dài hạn, thật khó để phủ nhận rằng Bitcoin đang dần chiếm được chỗ đứng, và ngày càng được công nhận như một loại tài sản nghiêm túc trong thời đại số.

Và quan trọng nhất: Bitcoin mang lại sự tự do tài chính chưa từng có.

Nếu vàng có thể bị tịch thu, như cách Mỹ từng làm năm 1933 với lệnh Executive Order 6102, thì Bitcoin – khi bạn giữ private key – là bất khả xâm phạm. Không ai có thể khóa tài khoản của bạn, đóng băng tài sản của bạn hay can thiệp vào quyền sở hữu của bạn.

Đó là điều mà chưa từng có một loại tài sản nào trước đây làm được.

Dĩ nhiên, Bitcoin không hoàn hảo. Nó còn non trẻ, dễ bị hiểu lầm, và chưa thực sự phổ biến với phần lớn dân số thế giới. Nhưng cũng giống như Internet thuở ban đầu – nơi mà chỉ những người kiên định mới nhìn ra tiềm năng – Bitcoin đang dần chuyển mình từ một “trò chơi của dân công nghệ” thành một lớp tài sản nghiêm túc, được định vị bởi các nhà đầu tư tổ chức, ngân hàng, và cả các quốc gia.

Nếu vàng từng là biểu tượng của thế kỷ 19, thì có lẽ Bitcoin đang là biểu tượng của thế kỷ 21.

Câu hỏi đặt ra giờ đây không phải là "Bitcoin có thay thế được vàng hay không?". Mà là: Mà là: Liệu chúng ta đã sẵn sàng chấp nhận một cách lưu trữ giá trị mới – song hành cùng những chuẩn mực cũ – hay vẫn còn do dự đứng ngoài quan sát một sự thay đổi đang dần diễn ra?

Ở tuổi 92, khi ông Ronald Read qua đời trong một bệnh viện nhỏ tại Vermont (Mỹ), hầu hết những người quen biết ông đều nghĩ rằng đó là sự ra đi của một người già cô đơn, sống giản dị suốt đời với công việc tay chân và cuộc sống đạm bạc. Ông từng là nhân viên trạm xăng, rồi bảo vệ siêu thị. Lái một chiếc xe cũ kỹ, mặc đồ tự may, dùng bữa ở những quán ăn bình dân. Đến mức có lần, người ta còn trả tiền giúp ông vì tưởng ông... quá nghèo.

Nhưng rồi, vài tuần sau tang lễ, một tin tức khiến cả thị trấn – và sau đó là cả nước Mỹ – ngỡ ngàng: Ronald Read để lại một khối tài sản trị giá hơn 8 triệu USD. Không phải nhờ trúng số, thừa kế hay khởi nghiệp thành công. Mà nhờ một điều rất... bình thường: đầu tư cổ phiếu đều đặn, kiên nhẫn, và không bao giờ bán vội.

Ông mua cổ phiếu của những công ty bền vững như Procter & Gamble, J.P. Morgan, General Electric, Johnson & Johnson – rồi giữ chúng trong hàng chục năm. Không lướt sóng, không FOMO, không “đu đỉnh bắt đáy”. Ông để thời gian làm công việc còn lại.

Và nếu Ronald Read là minh chứng cho việc một người bình thường – thậm chí rất đỗi giản dị – cũng có thể đạt được sự thịnh vượng tài chính nhờ vào tư duy dài hạn và kỷ luật đầu tư, thì Michael Saylor lại là ví dụ hoàn hảo từ thế giới “cá voi” – nơi những quyết định có thể xoay chuyển cả thị trường.

Là đồng sáng lập kiêm Chủ tịch điều hành của MicroStrategy, Saylor đã trở thành một biểu tượng trong giới đầu tư Bitcoin khi công khai đặt cược lớn vào tài sản này từ năm 2020. Nhưng điều đáng nói không nằm ở những con số khổng lồ mà công ty ông đã chi – mà là cách ông kiên định tích lũy Bitcoin theo thời gian, ngay cả trong những giai đoạn thị trường hoảng loạn nhất.

Giữa năm 2022 – khi cả thế giới còn hoang mang sau cú rơi thê thảm của thị trường crypto, khi Bitcoin có lúc rơi xuống dưới 17.000 USD – Saylor vẫn lặng lẽ mua thêm. Trong suốt năm 2022 và 2023, MicroStrategy tiếp tục DCA đều đặn, bất chấp đà giảm giá hay những lời mỉa mai cho rằng "Saylor đã sai".

Đến đầu năm 2024, công ty này vẫn chưa dừng lại. Họ tiếp tục mua mạnh vào những tháng cuối 2024 và đầu 2025 – có lúc chi tới 5,4 tỷ USD chỉ trong một tuần. Và đến ngày 24 tháng 3 năm 2025, MicroStrategy đã nắm giữ 506.137 BTC, với tổng chi phí hơn 33,1 tỷ USD và mức giá trung bình là 66.384 USD/BTC.

Điều đáng nể không phải là họ đã mua bao nhiêu, mà là họ không hề bị lay chuyển trước những chu kỳ khắc nghiệt nhất của thị trường. Saylor không mua để “lướt sóng”. Ông không FOMO ở đỉnh và bán tháo ở đáy. Ông và đội ngũ của mình kiên định như một cái máy DCA khổng lồ, từng bước tích lũy, bất chấp mọi biến động.

Câu chuyện của Ronald Read, và của cả thánh Saylor đến từ giới Cá voi là một cái tát tỉnh táo với những ai nghĩ rằng đầu tư phải nhanh, phải liều, phải chạy theo xu hướng. Bởi vì sự thật là: đầu tư chưa bao giờ chỉ là chọn đúng tài sản. Mà là chọn đúng cách đầu tư.

Vàng hay Bitcoin? Truyền thống hay công nghệ? Quá khứ hay tương lai?

Đó là những câu hỏi dễ tạo tranh luận, nhưng không có câu trả lời đúng tuyệt đối. Bạn có thể đầu tư vào bất động sản, cổ phiếu, vàng, hay Bitcoin – tất cả đều có tiềm năng sinh lời. Nhưng nếu đi vào thị trường với tâm lý thiếu kiên nhẫn, tư duy “ăn xổi”, thì dù tài sản tốt đến mấy, kết quả vẫn là thất bại.

Warren Buffett đã tóm tắt chân lý này trong câu nói nổi tiếng: “Thị trường là cỗ máy chuyển tiền từ những người thiếu kiên nhẫn sang người kiên nhẫn.” 

Và điều này đúng hơn bao giờ hết trong thời đại hiện nay – nơi mà thông tin lan truyền cực nhanh, FOMO bùng nổ từng giờ, và chỉ một dòng tweet cũng có thể làm biến động giá tài sản.

Không ít người bước vào thị trường với tâm lý kiếm tiền nhanh, mua khi thấy bạn bè lãi, bán khi hoảng loạn. Khi giá lên, họ không dừng lại để đánh giá – chỉ thấy mình đang “lỡ cơ hội”. Khi giá xuống, họ hoảng sợ, vội vã bán tháo – để rồi vài tháng sau nhìn lại và tự hỏi: “Giá như mình đã nắm giữ lâu hơn một chút…”

Cũng có người cố gắng bắt đỉnh, săn đáy – nghĩ rằng mình có thể “đọc vị thị trường”. Nhưng sự thật là: ngay cả những chuyên gia hàng đầu cũng không thể dự đoán chính xác diễn biến giá trong ngắn hạn. Thị trường không hoạt động theo đường thẳng, và không ai có quả cầu tiên tri.

Lại có người all-in, dồn toàn bộ số tiền vào một điểm mua, rồi sống trong thấp thỏm. Nếu đúng, họ có thể giàu nhanh. Nhưng nếu sai, hậu quả là cả một giai đoạn dài hối tiếc và mất niềm tin vào đầu tư nói chung.

Và rồi, phần lớn họ rời thị trường – không phải vì chọn sai tài sản, mà vì chọn sai cách đầu tư.

Trong thế giới mà mọi thứ đều biến động, thứ duy nhất đáng tin cậy – chính là thời gian.

Bạn hãy thử nhìn lại:Vàng không phải lúc nào cũng tăng, nhưng nếu bạn nắm giữ trong 10 – 20 năm, giá trị tài sản gần như chắc chắn sẽ tăng.Bitcoin có thể giảm 80% trong chu kỳ giảm, nhưng nếu nhìn theo khung 4 – 5 năm, chưa ai từng lỗ khi mua và giữ đủ lâu.

Tài sản có thể biến động. Nhưng niềm tin và kỷ luật đầu tư mới là nền móng tạo nên sự giàu có bền vững.

Vậy làm sao để đầu tư hiệu quả mà không phải canh đỉnh, săn đáy, hay ngồi nhìn biểu đồ mỗi ngày?

DCA (Dollar-Cost Averaging) – hay còn gọi là chiến lược đầu tư trung bình giá – là cách tiếp cận thông minh cho những người không muốn trở thành “thầy bói thị trường”.

Thay vì dồn tiền vào một lần mua, bạn chia nhỏ số tiền và đầu tư định kỳ theo tuần hoặc tháng, bất chấp giá đang lên hay xuống. Bạn không cần đoán thị trường. Bạn không cần lo lắng mỗi khi giá điều chỉnh. Bạn cứ đều đặn tích lũy – và để thời gian làm phần việc còn lại.

Hãy tưởng tượng quay ngược thời gian về năm 2017. Bitcoin bắt đầu được nhắc đến nhiều hơn tại Việt Nam – từ quán cà phê vỉa hè cho đến những hội nhóm tài chính online. Nhưng lúc đó, với phần lớn người dân, Bitcoin vẫn là một khái niệm xa lạ, thậm chí bị xem như trò chơi rủi ro của dân "chơi coin".

Bây giờ hãy tưởng tượng: nếu vào năm 2017, bạn không chạy theo “lướt sóng”, cũng không cố gắng “đánh bạc” với thị trường. Bạn chỉ âm thầm làm một điều cực kỳ đơn giản – dành ra 10 USD mỗi tuần để mua Bitcoin. Tức là mỗi ngày chỉ cần tiết kiệm một ly cà phê.

Không quá khó đúng không?

Vậy kết quả sẽ ra sao?

Sau 8 năm, bạn đã đầu tư tổng cộng 4.180 USD. Và hôm nay, chỉ nhờ vào việc đầu tư đều đặn như vậy, giá trị danh mục Bitcoin của bạn đã đạt tới 28.067 USD – tương đương mức lợi nhuận hơn 571%. Mọi thứ chỉ nhờ vào một hành động nhỏ lặp đi lặp lại mỗi tuần.

Đây không chỉ là một con số ấn tượng – mà là một mức lợi nhuận hiếm có, nếu không muốn nói là gần như không tài sản truyền thống nào có thể làm được trong cùng khoảng thời gian.

Càng đáng chú ý hơn khi đặt trong bối cảnh tiêu dùng thực tế tại Việt Nam. Theo báo cáo của iPOS năm 2024, người Việt chi hơn 323 tỷ đồng mỗi ngày cho cà phê, trà sữa và các loại đồ uống. Một ly cà phê giá bình dân hiện dao động từ 21.000–35.000 đồng – và phân khúc này chiếm hơn 77% người tiêu dùng uống hàng ngày hoặc thường xuyên.

Điều đó có nghĩa là: nếu bạn chỉ cần cắt bớt một ly cà phê mỗi ngày, bạn đã có thể tự xây dựng  nền tảng đầu tư vững chắc cho tương lai của mình.

Bạn không cần phải giỏi phân tích kỹ thuật. Không cần “săn đáy, bắt đỉnh”. Bạn thậm chí chẳng cần mở app hàng ngày để xem biểu đồ. Bạn chỉ cần kỷ luật – và để thời gian làm phần việc còn lại.

Dù trong 8 năm đó, Bitcoin có những thời điểm lao dốc thảm hại – như giữa năm 2018, hay sau đợt đỉnh đầu 2022 – bạn vẫn tiếp tục tích lũy. Nhìn vào biểu đồ, sẽ thấy danh mục có lúc trồi sụt theo giá thị trường. Nhưng càng về sau, hiệu ứng “trung bình giá” phát huy sức mạnh. Mỗi lần thị trường giảm, bạn mua được nhiều Bitcoin hơn. Và khi thị trường hồi phục, toàn bộ danh mục tăng giá, đôi khi còn mạnh mẽ hơn cả những người cố gắng “đi trước thị trường”.

Không quá ồn ào. Không cảm xúc. Chỉ cần đều đặn và kiên nhẫn – bạn vẫn có thể đi đến đích, đôi khi nhanh hơn và an toàn hơn cả những người xuất phát trước. Đó chính là sức mạnh thực sự của DCA. Chiến lược này đặc biệt hiệu quả với các loại tài sản có tính khan hiếm và xu hướng tăng giá dài hạn – như vàng, và nhất là Bitcoin.

Tuy nhiên, nhược điểm cố hữu của DCA là… nó quá đều đặn, quá đơn giản – đến mức nhiều người dễ chán nản. Bởi vì bạn không thấy kết quả tức thì, không có cảm giác “lướt sóng” hồi hộp, và đôi khi, sau vài tháng nhìn tài khoản vẫn “lững thững” ở đâu đó, bạn bắt đầu nghi ngờ: liệu có hiệu quả thật không?

Nhưng vấn đề cảm xúc đó ngày nay đã có thể được giải quyết nhờ các công cụ hiện đại. Trên Bitget, bạn hoàn toàn có thể tạo một bot DCA tự động – nó không chỉ thay bạn mua đúng thời điểm, mà còn giúp bạn cá nhân hóa chiến lược đầu tư theo ý mình.

Bạn có thể chọn sử dụng chiến thuật DCA có sẵn – những chiến lược đã được kiểm chứng là hiệu quả trong quá khứ. Hoặc, nếu bạn thích kiểm soát nhiều hơn, bạn có thể tự tay thiết lập mọi điều kiện: loại tài sản nào sẽ được mua, mua theo tuần, theo tháng, theo khung giờ cố định, với số tiền cụ thể mỗi lần…

Một khi đã setup xong, bạn gần như loại bỏ hoàn toàn yếu tố cảm xúc khỏi quyết định đầu tư. Không còn chuyện lo lắng “giá đang cao quá” hay “giờ mua có hợp lý không?” – bot cứ âm thầm làm việc, còn bạn thì có thể… nhâm nhi ly cà phê mỗi sáng mà không cần mở biểu đồ.

Thậm chí, nếu bạn đang nắm giữ Bitcoin hoặc các tài sản số khác, Bitget còn cho phép bạn tối ưu hóa lợi nhuận thông qua các tính năng như staking hoặc lending ngay trên sàn. Tức là thay vì để tài sản “nằm im”, bạn vẫn có thể kiếm thêm thu nhập thụ động từ chính số coin mình đang tích lũy.

Đó chính là đầu tư trong thời đại mới: thông minh hơn, ít cảm xúc hơn, và tự động hóa hơn – nhưng kết quả thì lại bền vững hơn rất nhiều.

Bạn có thể bắt đầu với vài chục nghìn đồng. Bạn có thể tích lũy từng chút một, như tiết kiệm vậy – nhưng thay vì gửi ngân hàng với lãi suất có thể bị bào mòn bởi lạm phát, bạn đang xây dựng tài sản trong một loại tiền tệ khan hiếm của kỷ nguyên số.

DCA không giúp bạn làm giàu sau một đêm. Nhưng nó giúp bạn đi qua 1.000 đêm mà vẫn vững tâm. Và quan trọng nhất: nó giúp bạn thoát khỏi tâm lý “đánh bạc” trong đầu tư, để hướng tới một hành trình tích lũy tài sản bền vững, dựa trên kỷ luật và niềm tin.

Trong mọi cuộc tranh luận về đầu tư – Bitcoin hay vàng, công nghệ hay truyền thống, rủi ro hay an toàn – có một yếu tố mà quá nhiều người bỏ quên: thời gian.

Không phải tài sản nào bạn nắm giữ, mà là bao lâu bạn giữ được tài sản đó. Không phải mức giá bạn mua, mà là bạn đủ kiên nhẫn để chờ đến lúc nó phát huy giá trị hay không.

Warren Buffett – nhà đầu tư vĩ đại nhất mọi thời đại – không trở thành tỷ phú ở tuổi 30. Thực tế, phần lớn tài sản khổng lồ của ông chỉ xuất hiện sau tuổi 50, và gần 90% khối tài sản hàng chục tỷ USD của ông được tạo ra sau tuổi 65. Tài năng của ông là điều không phải bàn cãi – nhưng chính thời gian mới là đòn bẩy vĩ đại nhất giúp ông trở nên vĩ đại.

Albert Einstein từng nói: “Lãi kép là kỳ quan thứ tám của thế giới. Ai hiểu được nó sẽ kiếm tiền từ nó, ai không hiểu sẽ trả giá vì nó.” Nhưng lãi kép không thể xảy ra trong vài ngày, vài tuần hay vài tháng. Nó chỉ phát huy sức mạnh thực sự khi bạn để thời gian làm việc cho mình, thay vì chống lại nó.

Giá Bitcoin sẽ còn dao động. Vàng có thể giảm giá trong những giai đoạn nhất định. Thị trường sẽ luôn có những lúc hỗn loạn. Nhưng thời gian chưa bao giờ phản bội những người kiên nhẫn.

Câu chuyện của Ronald Read – người bảo vệ siêu thị giản dị để lại 8 triệu USD cho đời – không phải là một điều kỳ diệu. Đó là hệ quả tự nhiên của một tư duy đúng và một chiến lược đầu tư bền bỉ theo thời gian.

Và trong thế giới của hôm nay, khi bạn có thể bắt đầu với chỉ vài chục nghìn đồng mỗi tuần, khi bạn có công cụ tự động hóa như bot DCA trên Bitget, khi bạn có cả một thế giới đầu tư nằm trong lòng bàn tay – thì điều duy nhất bạn cần, có khi lại chính là thứ đơn giản nhất: kiên nhẫn.

Không phải ai cũng mua được vàng ở mức giá vài trăm nghìn một chỉ, cầm được 1 Bitcoin ở giá vài dollar. Nhưng ai cũng có thể thắng – nếu ta hiểu rằng thời gian là vũ khí mạnh nhất trong đầu tư.