Về Ryan Air: thầy sư phụ của hàng không giá rẻ, kẻ tiên phong cải cách du lịch, trùm cuối của những thảm họa về dịch vụ khách hàng. Ngoài những cách cắt cost cơ bản: không bữa ăn, ghế nhỏ hơn, bay những giờ bay củ chuối... mà bạn có thể thấy ở những hàng không giá rẻ khác như Vietjet, Air Asia; Ryan Air đã nâng tầm hàng không giá rẻ lên tận ISS. Hãng chỉ dùng duy nhất 1 loại máy bay Boeing 737 để tối ưu hóa các chi phí, Boeing ưu ái cho khách hàng đặc biệt của mình 1 thiết kế với cửa thang lên xuống máy bay được đi kèm theo. Ryan Air cũng thường cho khách đi bộ vận động từ nhà ga ra tận cửa máy bay. May mà Vietjet chưa bắt chước nổi những chiêu này không thì các công ty dịch vụ hàng không Việt Nam chỉ còn biết khóc ròng. Hàng khách bắt buộc phải check in online, nếu cứ ngang nhiên bước tới quầy đòi check in thì mời đóng thêm 20-30 Eur. Hàng lý xách tay và kí gửi được đo đạc đong đếm kĩ càng, bất cứ sai số nào so với qui định đều phải trả giá bằng gần trăm Euro. Bên cạnh đó Ryan Air còn thường sử dụng các sân bay nhỏ không phải sân bay chính của các thành phố lớn. Bạn đã quen thuộc với Heathrow, Charles De Gaulie hay Frankfurt, bay với Ryan Air thì mời bạn tập làm quen hơn với những cái tên như London Stansted, Paris Beauvais hay Frankfurt Hahn. Hãng hàng không quốc gia Đức - Lufthansa từng 2 lần đâm đơn kiện Ryan Air liên quan tới sân bay Hahn này. Sân bay này cách Frankfurt độ 130 km. Trước khi Ryan Air đến và gắn cho nó chữ Frankfurt, không ai hình dung được bất kì sự liên quan nào của nó với thành phố Frankfurt. Nằm cách Frankfurt 130 km, Hahn không nằm cùng bang Hesse với Frankfurt, nó còn gần Luxembourg hơn là Frankfurt. Hành khách muốn đến Hahn thì không có bất kì phương tiện công cộng nào ngoài 1 chuyến bus mỗi 2h đồng hồ do 1 công ty khá liên quan đến Ryan Air operate. Lufthansa lo lắng khách hàng hiểu nhầm điều này nên họ kiện Ryan Air hộ vì tội quảng cáo sai sự thật. Ở xứ hơi tự do ngôn luận này thì mình thích nói gì mình nói thôi, Ryan Air thắng kiện nhưng phải thông tin cho khách hàng trước khi mua vé đến và đi từ Hahn về khoảng cách của nó đến Frankfurt. Dựa trên trải nghiệm cá nhân thì tôi thấy hãng chưa làm điều này cho tới lắm. Các mục tiêu tiếp theo của Ryan Air bao gồm charge phí sử dụng nhà vệ sinh và thiết lập khoang đứng trên máy bay. CEO của Ryan Air có trả lời phỏng vấn về những đề xuất này và ông cũng có những lập luận của mình.

Về tôi: kinh nghiệm 10 năm đi máy bay khắp Việt Nam và châu Á. Đóng đô ở Âu châu được 1 năm. Tôi thường không thấy được ý nghĩa của việc xếp hàng lên máy bay sớm. Miễn là bạn có 1 chỗ ngồi gần cửa lên máy bay, tại sao phải đứng chờ trong 1 hàng dài chỉ để lên 1 chỗ ngồi khác mà bạn đã chắc chắn được đảm bảo. Trong 10 năm trời tôi luôn tận hưởng việc đọc sách hay xem phim cho tới khi mình là những người cuối cùng boarding. Một chút khác biệt chỉ xảy ra nếu tôi đi cùng mẹ tôi, một người phụ nữ sống qua thời bao cấp yêu thích việc xếp hàng. Vậy mà điều này có lẽ sẽ thay đổi sau khi tôi gặp Ryan Air.

Chúng tôi gặp nhau lần đầu vào 1 ngày hè mát mẻ cuối tháng 8. Đã dự tính những thủ thuật của Ryan Air về sân bay Hahn, về hành lý kí gửi, về việc phải check in online. Tôi đã trải qua tất cả thật dễ dàng và tìm một chỗ ngồi gần cửa ra máy bay, tự hào về việc đã tiết kiệm hơn 100 Euro cho hành trình tới Lithuania so với bay 'chính ngạch' với Lufthansa từ sân bay Frankfurt. Ung dung với chiếc Kindle của mình, tôi ngồi chờ khi hàng người ra cửa lên máy bay đã vãn. Bất ngờ quầy lên máy bay bị đóng. Tôi và độ 20 hàng khách khác pha chút ngỡ ngàng và khó hiểu. Nhân viên Ryan Air lặng lẽ lặn mất để lại một đám người nháo nhác và tức giận. Độ 10 phút sau, có một người đến giải thích với chúng tôi do có một chút sự cố kĩ thuật nên chúng tôi vui lòng chờ. Khó mà có thể hiểu được vấn đề kĩ thuật gì mà các hàng khách đã lên máy bay và không thấy trở lại sân bay trong khi chúng tôi thì vẫn đứng ngơ ngác ở đây. 20 rồi 30 phút trong sự tức giận và chực trờ nổ tung của những vị khách Đức, một nhân viên có vẻ là một vị sếp lớn trong bộ vest lịch lãm mới ân cần giải thích. Bằng vốn tiếng Đức vỡ lòng A2 của mình, tôi có thể hiểu được như sau. Ryan Air bán ra một số vé khoảng chừng 180 vé, siêu máy tính của họ dự báo dựa trên lịch sử dữ liệu thì độ 130 hàng khách sẽ boarding lên máy bay. Tại sao chỉ thấp như thế thì có vô vàn lí do. Tôi phỏng đoán thì một số sẽ nhầm lẫn về vị trí của sân bay như ở trên tôi có nói, một số tức giận vì bị charge vô vàn những hidden cost nên cạch mặt Ryan Air ngay lập tức, or maybe họ lỡ mất chuyến bus duy nhất đến sân bay. Vì giá vé chỉ khoảng 30 euro nên người ta cũng có thể dễ dàng bỏ đi chuyến bay với Ryan Air khỏi kế hoạch của mình. Nhưng vào ngày hôm ấy, có tận 170 vị thượng đế đã vượt qua những thử thách của hắn và đến với cửa lên máy bay. May mắn thay máy bay có tới hơn 190 ghế. Không may là Ryan Air chỉ xếp ca cho 3 tiếp viên hàng không phục vụ chuyến bay dựa trên phỏng đoán 130 khách mà model của họ đưa ra. Theo luật hàng không của EU thì các chuyến bay trên 150 khách thì phải có 4 tiếp viên. Thế là vào 1 ngày chủ nhật ở nước Đức, nơi mà siêu thị và đại đa số các cơ sở kinh doanh đều lặng lẽ đóng cửa nghỉ ngơi, 1 tiếp viên hàng không được gọi đi làm khẩn cấp. Tôi nghĩ nhiều đến những tình huống nếu tất cả các tiếp viên dự bị đều tự chối lên máy bay của chúng tôi. Điều đó cũng dễ hiểu ở đây, một thánh địa của quyền lao động, nơi mà sếp có thể bị phạt nếu liên lạc với nhân viên vào ngày nghỉ. May thay, sau 1 tiếng đồng hồ, một người phụ nữ với đồng phục tiếp viên hàng không Ryan Air có mặt và quắc chúng tôi đi theo cô ta. Not all heroes wear caps.

Tôi vẫn sẽ bay với Ryan Air chứ? Chắc là với 1 sinh viên cao học ngân sách eo hẹp như tôi thì vật chất vẫn sẽ quyết định ý thức thôi. Nhưng mà 1 bí kíp nữa đã được bổ sung vào hành trang du lịch giá rẻ của tôi, và chắc sau này mỗi lần xếp hàng lên máy bay sớm cùng mẹ, tôi sẽ thôi cằn nhằn :" Tự nhiên lại xếp hàng lên máy bay sớm".