Tư duy thiết kế ư? Tôi có phải là designer đâu mà phải học!
Bên cạnh độ phổ biến và quen thuộc của cụm từ “Tư duy thiết kế” là khá nhiều hiểu lầm xoay quanh khái niệm này. Đa phần mọi người vẫn thường nghĩ tư duy thiết kế là tạo ra hoặc làm cho một sản phẩm, có thể là kịch bản, video, một kiến trúc, ảnh bìa,… trở nên lung linh, truyền tải được cảm xúc, tinh gọn hơn, đẹp đẽ hơn.
Nhưng tư duy thiết kế không chỉ gói gọn trong khung nghĩa hẹp như vậy. Theo Bruce Nussbaum, tác giả quyển Creative Intelligence, khi ai đó nói về đổi mới sáng tạo, cái mà họ thực sự muốn bàn tới chính là tư duy thiết kế.
Có thể hiểu nôm na, tư duy thiết kế là một cách tiếp cận được sử dụng để giải quyết những vấn đề một cách sáng tạo và thực tế. Nó dựa chủ yếu vào những phương pháp và quá trình mà các nhà thiết kế sử dụng (vì thế có tên là tư duy thiết kế), nhưng thực ra nó được bắt nguồn từ một vài lĩnh vực khác – bao gồm kiến trúc, kỹ thuật và kinh doanh. Tư duy thiết kế cũng có thể được áp dụng vào bất cứ lĩnh vực nào, không nhất thiết là những ngành liên quan tới thiết kế.
Do đó, tư duy thiết kế không chỉ là tư duy cần có khi bạn là nhà thiết kế chuyên nghiệp hoặc xem công việc này như một nghề tay trái, tư duy thiết kế là tư duy cần có cho tất cả mọi người, kể cả khi bạn chẳng làm gì liên quan đến lĩnh vực design. Mặt khác, việc ứng dụng tư duy thiết kế vào các môi tường làm việc hiện nay đang là xu thế phát triển chung của thế giới mà chắc hẳn không một ai trong chúng ta có thể đứng ngòai vòng xoáy này.
Cũng với phương châm đó, các tác giả Isabell Ossann, Lena Mayer và Inga Wiele đã tạo nên một quyển sách tràn đầy cảm hứng, sự sáng tạo và niềm lạc quan “The design thinking quick start guide- Tư duy thiết kế đơn giản và hiệu quả”.
Quyển sách chưa dày đến 200 trang với các hình ảnh và phong cách trình bày phản ánh đúng nội dung truyền tải của các tác giả- tức vô cùng đơn giản và sáng tạo, thẳng thắn- sẽ cung cấp những thông tin quan trọng, thiết thực để bạn có thể dễ dàng vận dụng Tư duy thiết kế vào quá trình phát triển những giải pháp sáng tạo trong công việc. Quyển cẩm nang này dành cho những người chưa biết gì về Tư duy thiết kế (tôi muốn nói đến những bạn chưa tìm hiểu về nó, chứ ai trong chúng ta cũng có một tư duy thiết kế riêng), kể cả nhưng người đã có kinh nghiệm thực hành Tư duy thiết kế và muốn tìm hiểu thêm những cách thức mới để lồng ghép phương pháp này vào công việc.
Một điều tuyệt vời ở quyển sách này là nó cung cấp cho chúng ta quá nhiều cách thức và công cụ khác nhau. Các tác giả không áp đặt độc giả vào một chiếc khuôn, lối mòn nào cả mà luôn khuyến khích người đọc áp dụng thử các phương cách khác nhau để tìm ra điều phù hợp với họ nhất. Bạn sẽ biết cách ghi nhận những ý tưởng của người khác đồng thời duy trì sự tự tin vào khả năng tạo ra những sáng kiến độc đáo của chính mình. Bạn cũng sẽ biết được các bước để có một cuộc thảo luận ý tưởng hiệu quả nhằm chọn lọc ra những ý tưởng ổn áp nhất.
Điều tuyệt vời thứ hai, đây là quyển sách các bạn có thể đọc và thực hành theo nhóm. Từng giai đoạn của Tư duy thiết kế sẽ có một phần giới thiệu sơ lược thông qua các bài tập khởi động, sau đó là thông tin thêm về những công cụ và các hoạt động liên quan. Với cách trình bày đầy hào hứng này, các tác giả tạo điều kiện không thể tốt hơn để bạn có thể dễ dàng hướng dẫn người khác cùng thực hiện Tư duy thiết kế với mình. Và bạn hoàn toàn yên tâm là những bài tập nhóm được đưa ra vô cùng thú vị, như “vẽ cách làm bánh mì nướng”, “đấu lưng kể chuyện”,… qua đó có thể điều chỉnh góc nhìn, khuyến khích các thành viên lắng nghe, quan sát và đúc rút ra những bài học thực tiễn.
Điều tuyệt vời thứ ba mà quyển sách này đem lại cho tôi, đến từ chính các tác giả. Tôi đã từng chia sẻ mình rất thích đọc các sách kỹ năng được viết bởi các tác giả nữ, vì sự chỉn chu trong nội dung họ truyền tải đến từ sự chi tiết, tỉ mỉ đến từng chi tiết bằng óc quan sát kỹ lưỡng và sự nhạy cảm, tinh tế của phái nữ. Riêng với Tư duy thiết kế đơn giản và hiệu quả, sự chỉn chu ấy còn đến từ hình thức trình bày, từ hình vẽ (mà phần lớn do tác giả Inga Wiele vẽ) đến cách phối màu trong sách đều rất thú vị, tươi sáng. Bên cạnh những kỹ năng, kiến thức về Tư duy thiết kế là những lời trích dẫn động viên tinh tế cho những người không có nhiều tự  tin về óc sáng tạo của mình trong xuyên suốt quyển sách. Tư duy thiết kế đơn giản và hiệu quả khiến bạn phải đứng dậy, bắt tay và việc khơi thông lại sự sáng tạo dồi dào của bản thân thay vì ngồi hoài nghi về nó. Đây là quyển sách khiến bạn không cảm thấy buồn chán dù chỉ một giây trong quá trình lật giở nó.
Tuy nhiên, tôi cần phải lưu ý rằng đây không phải là một quyển sách bạn có thể đọc nhanh, dù nó khá mỏng. Bởi lẽ để đạt được hiệu quả mong đợi, bạn cần phải vừa đọc vừa nghiền ngẫm và thực hành. Tuy nhiên, chẳng có gì đáng lo lắng cả, vì các tác giả đã chu đáo chuẩn bị cho chúng ta các bước, bài tập thực hành và cả khoảng thời gian “nghỉ giữa giờ” để chiêm nghiệm qua các trải nghiệm thực tế.
Còn bây giờ, nếu bạn quan tâm đến tư duy thiết kế hiệu quả trong công việc và đời sống của bản thân, chẳng có lý do gì để bạn chần chừ trong việc tìm kiếm một người bạn đồng hành, và sau đó, cùng nhóm tác giả Isabell Osann, Lena Mayer, Inga Wiele thử xem các biện pháp trong cuốn sách phát triển bản thân này giúp ích cho công việc của bạn như thế nào. Tôi tin rằng với tính ứng dụng cao, Tư duy thiết kế đơn giản và hiệu quả có thể giúp bạn hoàn toàn làm chủ và phát triển công việc của mình, một cách thoải mái và hiệu quả nhất.