Đầu tiên, cho phép tôi xin làm rõ quan điểm của tôi trong những vấn đề trên:

Bản thân tôi là một người không có sở thích thể thao, thế nên việc U23 VN thắng hay thua ra sao, đối với tôi không quan trọng. Lý do nữa là tôi cũng chẳng đóng góp gì vào thành công của họ, thế nên tôi không thể nào nhận một thứ không thuộc về mình được. Và điều đó cũng không phải là lý do mà tôi có thể ra đường ăn mừng như bao người khác. Nhưng tất nhiên, thành công của họ là đáng hoan nghênh và ngưỡng mộ.

Tôi là người Việt Nam, thế nên tất nhiên tôi không đồng tình với những lời lẽ và thái độ của Dan Hauer. Tuy nhiên, tôi không có thẩm quyền để phán xử anh ta, cũng như việc chửi bới, lăng mạ anh ta không phải là thứ mà tôi nên làm (ít nhất là ở nơi công cộng hoặc trên Internet). Và việc anh ta sai ra sao không thể phủ định khả năng của anh ta được.

Có lẽ không nói mọi người cũng biết netizen VN đã hành xử trên mạng như thế nào khi liên tục chửi bới trên Facebook cá nhân của trọng tài trận đấu và cả cầu thủ đội bạn. Chắc chả chỗ nào như cư dân mạng VN, cái gì cũng đem ra chửi được.

Bạn nghĩ rằng trọng tài thiên vị, bạn muốn trọng tài phải công bằng? Xin lỗi bạn, trên đời này chả có cái gì là công bằng cả, đừng ảo tưởng. Con người là con người, họ không phải máy, họ không lắp quantum computing vào não và có fly cam cover 360 độ thay mắt. Sai sót là việc không thể tránh khỏi. Thiên vị cũng thế, rõ ràng là họ có cảm tình với dân xứ họ hơn là xứ mình chứ? Đặt địa vị bạn là trọng tài trong một trận đấu giữa VN và một quốc gia khác, bạn có dám đảm bảo bằng tính mạng của bạn là bạn sẽ 100% công bằng?

Đội bạn thi đấu hết mình, ghi bàn thắng không hề vi phạm bất kì điều luật nào, đội bạn cũng được đánh giá cao hơn hẳn, vậy hà cớ gì lại đi chửi cầu thủ đội bạn? Ừ ok bạn cay cú vì đội VN thua, thế nhưng đội VN thua là vì cái gì? Hãy nhìn thẳng vào sự thật đi: chúng ta không bằng họ, trên rất nhiều mặt: thể lực, kinh nghiệm, ... Vậy có khi nào một kẻ kém hơn lại xứng đáng hơn một kẻ giỏi hơn? Cái "công bằng" mà các bạn đòi hỏi từ trọng tài đâu rồi? Ngớ ngẩn, thua là thua, thắng là thắng. Chẳng phải các cầu thủ của chúng ta đã thi đấu hết sức mình và đạt được thành tích ngoài cả mong đợi của tất cả chúng ta hay sao? Tại sao các bạn lại dành những lời lẽ vô văn hóa đó để chửi bới một kẻ lạ hoắc mà lại không dành vài dòng tốt đẹp chúc mừng và an ủi đội nhà? Chả lẽ trong đầu các bạn những lời lẽ vô văn hóa đó có giá trị cao hơn hay sao? Dân trí VN chỉ đến thế thôi hay sao?

Vì sự hành xử như các bạn ấy mà tôi tin rằng dân VN ngày càng mang tiếng xấu trong cộng đồng quốc tế. Và tôi - một kẻ chả liên quan gì tới những việc ngu ngốc của các bạn - cũng bị ảnh hưởng? Vậy công bằng của tôi ở đâu? Tại sao tôi phải bị ảnh hưởng xấu bởi những thứ tôi không hề làm? Tại sao các bạn không nghĩ xa hơn được khoảng cách từ mắt bạn tới màn hình điện thoại hay máy tính?

Tôi là người VN, tôi tự hào về đất nước mình, thế nhưng tất cả những thứ ngu ngốc mà các bạn làm, tôi thực sự chẳng thể nào chấp nhận đó là những thứ mà một người VN yêu nước nên làm.

Còn các bạn, hãy thử nghĩ xem các bạn có thực sự yêu bóng đá, yêu nước đến thế không? Hay chỉ cái gì tốt, cái gì thơm thì các bạn nhận về mình còn mấy cái xấu xa thì đẩy sang người khác? Những kẻ làm loạn trên đường phố dưới danh nghĩa "tinh thần yêu nước" đó, liệu có dám cầm súng chống lại kẻ thù khi đất nước kêu gọi?

Tôi nghĩ là không.

Xin khẳng định lại một lần nữa là cá nhân tôi cũng không đồng tình với những gì mà Dan Hauer thể hiện trên mạng xã hội. Tuy nhiên, tôi không nghĩ những gì mà cư dân mạng đang làm (chửi bới, kêu gọi tẩy chay, report, trục xuất, thậm chí dọa giết?) là đúng.

Hãy xem xét vấn đề này, đầu tiên là ngữ cảnh: Một anh Tây post trên Facebook rằng nếu đội tuyển VN thắng, anh ta sẽ săm hình lá cờ VN vào ngực. Dan Hauer bình luận với đại ý rằng "thế mà cũng nói, khi Phạm Xuân Vinh đạt huy chương vàng 2 năm trước, tôi đã đeo khuyên vào ch** có hình đầu của Võ Nguyên Giáp".

Và rồi cư dân mạng dậy sóng.

Khoan quan tâm đến đối tượng trong bình luận của Dan Hauer kia là ai, có một sự thật mà gần như tất cả mọi người đã bỏ qua: bình luận của Dan là một câu nói đùa. Xin nhắc lại: MỘT CÂU NÓI ĐÙA. Vì vậy, câu nói này không thể thể hiện đầy đủ thái độ của Dan Hauer đối với người VN được (ít nhất là trong bối cảnh riêng vụ này).

Và những câu nói đùa tục tĩu như này khá phổ biến, không chỉ là người nước ngoài mà là cả ở Việt Nam - chỉ là các bạn không mấy khi thể hiện ra công cộng mà thôi. Bây giờ chính phủ VN mà yêu cầu Facebook cung cấp thông tin những người nhạo báng, chửi bới chính quyền thì chắc sẽ có kha khá người được mời "lên phường uống trà" đấy. Những thứ như thế hoàn toàn không có gì xa lạ đối với chúng ta cả. Có chăng, ở Mĩ thì việc này là chuyện cơm bữa rồi, người ta cũng chẳng thèm quan tâm.

Đối với một người Mĩ như Dan, Đại tướng Võ Nguyên Giáp có thể là một người nổi tiếng đơn thuần, một kẻ thù cũ của nước Mĩ, hoặc một vị đại tướng đáng kính. Chúng ta không thể nào biết được thái độ thực sự của Dan đối với Đại tướng là như thế nào, song có lẽ Dan đã chọn một cái tên mà anh ta nhớ nhất và nghĩ là ai cũng biết. Giả dụ như không phải Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Dan có thể sẽ chọn một cái tên nổi tiếng khác. Như tôi đã nói, văn hóa đùa tục tĩu của người phương Tây thể hiện ra bên ngoài rất thường xuyên, và chủ nghĩa cá nhân của họ cho phép họ nói linh tinh khá thoải mái. Vậy nên, theo văn hóa phương Đông, Dan đã sai khi đề cập tới Đại tướng trong câu nói đùa, và càng sai hơn khi để câu nói đùa này ở nơi công cộng (trên Facebook).

Sự việc này được cháu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp phát hiện và đề cập trên Facebook. Sau đó, Dan Hauer đã đưa ra lời xin lỗi. Đưa ra lời xin lỗi nghĩa là Dan biết mình đã sai (dù có phục hay không) và muốn vớt vát lại danh dự của mình. Có lẽ mọi thứ đã không tồi tệ hơn nếu như sau đó Dan lại tiếp tục cằn nhằn về thái độ của cư dân mạng VN trong một group kín khác, và rồi những lời cằn nhằn đó lại tiếp tục được đưa ra thành bằng chứng chống lại Dan.

Tiếp tục tạm dừng ở đây, khoan đề cập tới thái độ của Dan đối với cư dân mạng VN nói riêng hay VN nói chung, có thể thấy rằng việc bị rất nhiều người vào comment chửi bới, dọa giết là một thứ mà khó có ai có thể giữ bình tĩnh được. Với một người nước ngoài như Dan, anh ta có lẽ khó có thể hiểu được tại sao cư dân mạng lại giận dữ đến như vậy vì vốn anh ta chắc chẳng rõ sử VN, cũng chẳng rõ Đại tướng Võ Nguyên Giáp là ai. Tuy vậy, rõ ràng là việc bị xúc phạm một cách quá đáng là thứ anh ta không đáng nhận được, vì: thứ nhất, anh ta đã đưa ra lời xin lỗi; thứ hai, anh ta có lẽ không biết Đại tướng quan trọng như thế nào đối với người dân VN. Và tôi đảm bảo rất nhiều thành phần tham gia chửi bới, dọa giết đấy chỉ là những kẻ hùa theo chẳng ra gì. Đặt địa vị là bạn, nếu bạn bị nhiều người chửi bới, lăng mạ như vậy, bạn có tức giận không?

Chính vì thái độ tiêu cực của cư dân mạng đối với Dan khiến mọi thứ trở nên tồi tệ như tôi đã nói trên. Trong trạng thái đó, bất kì ai cũng sẽ tìm kiếm nơi để trút giận và sự đồng cảm. Và đây là lúc mà Dan thể hiện thái độ tiêu cực đối với người VN. Có thể trước đây anh ta cũng thích hoặc không thích nhiều thứ ở VN, nhưng thái độ của cư dân mạng đã khiến cảm nhận về VN của anh ta càng tệ hơn. Thực sự là có lý do gì để cố gắng tỏ ra thân thiện với những con người hoàn toàn không có thiện chí không?

Và rồi cư dân mạng tìm những lời lẽ trong lúc nóng giận đó của Dan để khiêu khích anh ta. Họ còn đào bới những thứ Dan phát biểu trong quá khứ để chứng tỏ rằng anh ta căm ghét, khinh bỉ VN. Họ đang làm cái quái gì vậy? Đây là thứ mà người VN - vốn nổi tiếng với sự thân thiện, hiếu khách - đang làm hay sao?

Và có lẽ, họ đã đạt được mục tiêu của mình: biến Dan Hauer trở thành kẻ thù của VN, cũng như biến VN trở thành kẻ thù của Dan. Dưới con mắt của bè bạn quốc tế, cư dân mạng VN lại một lần nữa làm xấu mặt chính đất nước của mình. Tại thời khắc này, mọi thứ dường như không thể cứu vãn được nữa. Có lẽ đây là lần đầu tiên sau khi Mĩ bình thường hóa quan hệ ngoại giao với VN, chúng ta đã biến một người Mĩ trở thành kẻ thù của VN. Thật đáng buồn khi mà chỉ mới đây thôi, cựu tổng thống Barrack Obama và tổng thống Donald Trump đã sang thăm VN.

Tôi được biết Dan Hauer có vợ và con ở VN. Vậy thì nếu như Dan không có phần nào đó quý mến đất nước, con người nơi đây, liệu anh ta có quyết định xây dựng gia đình không? Tôi nghĩ là không. Rồi giờ đây, gia đình anh ta sẽ phải gánh chịu những điều tiêu cực. Có thể gia đình anh ta sẽ gặp nhiều khó khăn thực sự sắp tới. Họ có đáng nhận được những thứ như thế không? Tôi nghĩ là không.

Tất nhiên, nếu như khó khăn quá thì Dan Hauer hoàn toàn có thể đưa cả gia đình về Mĩ. Song chẳng phải điều đó đồng nghĩa với việc, không những chúng ta gây thù chuốc oán trong thời bình, chúng ta còn đuổi cả đồng bào của mình đi hay sao? Ông bà ta đã có câu "đánh kẻ chạy đi, không ai đánh kẻ chạy lại". Tôi hi vọng những giá trị cốt lõi mà ông bà ta để lại sẽ cứu vãn được tình hình này.

Tôi viết những dòng này không phải để bao biện cho những hành động của Dan Hauer: anh ta làm sai, anh ta đáng bị lên án và bị trừng phạt. Song, lên án thì chúng ta cũng lên án rồi, trừng phạt thì có pháp luật xử lý rồi, liệu việc chửi bới và xúc phạm quá giới hạn có giúp mọi thứ tốt hơn không?

Tôi e là không.

Đây là công thức đặc biệt mà mọi người nên lưu tâm khi đu trend trên mạng:

Ngoài ra, còn một công thức khác nữa sẽ giúp bạn tránh mệt não khi gặp những thành phần chưa lắc kĩ đậu hũ trước khi sử dụng:

Cuối cùng, đừng đu trend làm gì cả vì các bạn cũng chỉ là mồi cho bọn lều báo giật tít câu view thôi :)