Từ Eren Yeager đến Paul Muad'Dib: Số phận bị thảm của những kẻ nhòm ngó tương lai

Dune và Attack on Titan là hai trong những tác phẩm được đông đảo người hâm mộ yêu thích. Tuy bối cảnh và nội dung là khác biệt nhau, nhân vật chính trong hai tác phẩm này lại có đôi nét tương đồng. Eren và Paul là những người bị nguyền rủa bởi một loại quyền năng mà ai cũng mong ước – tiên tri – và cũng từ đây mà bi kịch của họ cũng bắt đầu. Tầm nhìn thấu thị ban cho họ sức mạnh tuyệt đối, nhưng cũng đồng thời tước đi thứ quý báu nhất đối với một con người – sự tự do.   

Khát vọng và lý tưởng lớn nhất của Eren là thoát khỏi những bức tường, đưa con người thoát khỏi ách thống trị của các Titan và có được tự do. Cậu căm thù Titan và đã từng thề rằng sẽ truy cùng diệt tận giống loài này hòng trả thù cho người mẹ đã bị sát hại. Nhưng rồi, mỉa mai thay, cậu lại trở thành thứ mình hận nhất và là Titan độc ác nhất trong lịch sử. Sự thay đổi của Eren đi cùng với hiện thực tàn khốc dần được hé lộ về thế giới cậu đang sống. Đó là một hành trình rất dài, song bước ngoặt lớn nhất đến vào khoảnh khắc cậu kích hoạt được toàn bộ khả năng thấu thị của mình. Trong một thoáng chốc, ký ức về tương lai tràn vào đầu, vĩnh viễn thay đổi Eren Yeager. Để rồi khi bước vào phần cuối của câu chuyện, ta không còn thấy cậu bé Eren hiệp nghĩa, tốt bụng ngày nào, thay vào đó là một người đàn ông với sức mạnh Tittan mạnh mẽ, máu lạnh, sẵn sàng ra tay tàn sát những người dân vô tôi. Chính trong thời khắc tiên tri đó, cậu bé Eren đã chết và nhà tiên tri Yeager đã trỗi dậy, với một mục đích duy nhất là kết thúc mối hiểm họa đối với hòn đảo Paradis.

Đối với Paul, công tử nhà Atreides được lớn lên trong cảnh sung túc và đầy đủ về mọi mặt. Cậu là con trai duy nhất của công tước Leto, hay còn được gọi là Leto công chính, được các gia tộc khác tôn trọng và kính nể. Paul khác với Eren ở chỗ cậu phần nào ý thức được và đã được chuẩn bị kỹ càng cho quyền năng của mình. Nhưng điều đó có nghĩa lý gì trước sức mạnh của lời tiên tri. Khi lưu lạc ngoài sa mạc Arrakis và tiếp xúc với hương dược, thị kiến tràn vào trí óc, khiến cậu choáng ngợp, sợ hãi. Đó không chỉ là về thân thế của mẹ cậu, Lệnh bà Jessica, mà còn là một tương lai đẫm máu do chính Paul gây ra. Vào thời khắc đó, cũng như Eren, thiếu chủ Paul đã chết, và công tước Atreides, Kwisatz Haderach của hội Bene Gesserit, Lisan al-Gaib của người Freeman đã được sinh ra.

Điểm chung của Eren và Paul là họ hoàn toàn khiếp sợ trước những điều đã thấy. Cả hai vẫn chỉ là những cậu thiếu niên khi bị buộc phải nhìn vào tương lai, nơi định mệnh đã sắp xếp cho họ trở thành kẻ sát nhân tàn bạo nhất. Họ muốn tìm cách trốn tránh số phận đó, nhưng những con đường khác đều dẫn tới kết cục tồi tệ không chỉ đối với riêng họ mà còn đối với cả gia đình, bạn bè. Đó chính là sự nghiệt ngã của lời tiên tri: Nó gắn chặt nhà tiên tri vào lựa chọn khả dĩ duy nhất. Họ đã nhìn trước kết quả của tất cả những hành động còn chưa diễn ra, nên hiển nhiên họ còn không dám thử nghiệm lựa chọn khác, điều mà một người bình thường hoàn toàn có thể. Con đường thị kiến đã trói buộc ý chí và hành động của nhà tiên tri với chính nó, cắt đứt những lựa chọn khác, tước đoạt ý chí tự do và ép buộc hắn phải sống theo cái cách mà tạo hóa đã định sẵn. Thật đáng buồn thay, Eren cả cuộc đời truy cầu tự do, sau cùng lại trở thành nô lệ của chính lý tưởng đó. Hoàng đế Paul Atreides, nắm trong tay số phận của hàng tỷ thần dân, lại không thể tự quyết định vận mệnh của chính mình.

Cả Eren và Paul đều đã thay đổi hoàn toàn sau khi trải qua thị kiến. Từ những cậu thiếu niên năng động, hòa đồng và giàu sức sống, cả hai dần trở nên trầm lắng, xa cách, đôi khi là lạnh lùng tàn nhẫn với những người xung quanh. Eren buông lời xúc phạm Armin và Mikasa, sử dụng Titan vô tri để tấn công những người đồng đội. Paul biết chuyện Irulan đã cho Channi uống thuốc ngừa thai mà không hề ngăn cản. Nguyên nhân là do cả hai đã nhìn thấy quá nhiều thứ trong tương lai - những quyết định buộc phải làm, dù gây tổn thương cho người thân, nhưng thực chất là để bảo vệ họ. Eren cố tình bày ra một cuộc chiến cam go trước mặt thế giới, với hi vọng rằng bạn bè của mình sẽ trở thành những anh hùng, thoát khỏi cái danh quỷ đảo sau khi anh chết. Paul cố tình trì hoãn sự mang thai của Channi, bởi anh biết đó sẽ là thời khắc cô ra đi. Điều cốt yếu ở đây là họ không thể nói ra những điều đó cho bất cứ ai, bởi lẽ sự tiết lộ này sẽ khuấy động đến tương lai phía trước, dẫn họ rẽ ra những con đường tồi tệ hơn. Đó chính là lý do họ trở nên cô độc và xa cách. Họ cảm thấy mặc cảm, tội lỗi, giằng xé nội tâm với những tội ác mà họ phải thực hiện, nhưng lại không thể nói ra.

Nhưng cũng chính vì thế đó đã giúp họ che giấu đi được mục đích thật sự của mình, Bởi không ai hiểu họ đang suy nghĩ và mưu tính điều gì. Đối với thế giới, Eren là con quỷ đảo đã nhẫn tâm giẫm đạp 80% dân số thế giới, kẻ đã suýt chút nữa khiến loài người bên ngoài đảo Paradis tuyệt diệt. Đối với vũ trũ đã biết, Paul Atreides là vừa là một vị thánh, vừa là kẻ độc tài tàn bạo nhất trong lịch sử, người đã khơi mào cuộc chiến cướp đi ít nhất 61 tỷ sinh mạng và hủy diệt hoàn toàn hàng trăm hành tinh. Nhưng họ sẽ không hiểu được, dưới hành động khủng khiếp của những kẻ sở hữu sức mạnh thần thánh này, bạn bè, người thân của cả hai đã thoát khỏi cửa tử, sống một cuộc sống tốt đẹp hơn. Suy cho cùng, dù được coi là anh hùng hay ác nhân, đối với Paul và Eren đều không quan trọng. Mục đích của họ đơn giản là cứu rỗi những người mà họ quan tâm. Chỉ có điều cái giá phải cho sự cứu rỗi đó quá đắt: Nhân tính đã bị cướp đoạt và hàng tỉ người vô tội sẽ phải chết

Dù là những kẻ đã nhìn thấu tương lai, Eren và Paul cũng có những giới hạn của mình: Họ có thể nhìn được những gì sẽ xảy ra, nhưng không có nghĩa là họ sẽ kiểm soát được nó. Có những điều là hệ quả tất yếu từ hành động của nhà tiên tri và họ không thể can thiệp vào. Tư tưởng dân tộc Eldia sau những năm tháng bị khủng bố đã kích động một vũ trang cực đoan đi theo đường lối của Eren, được gọi là phái Yeager. Chúng không chỉ tôn thờ Eren mà còn truyền bá tư tưởng cực đoan của cậu. Những khẩu hiệu của Quân trinh sát như “Chiến đấu”, “dâng hiến trái tim” vốn là để thôi thúc quân đoàn giải phóng con người, thì nay lại được dùng trong phe hiếu chiến ở Paradis như lời cổ động cho việc tấn công và tàn sát thế giới bên ngoài. Ngay cả những người Eldia cũng sẽ bị đàn áp nếu họ không ủng hộ phái chủ chiến. Đó chắc hẳn là điều mà Eren không bao giờ mong muốn, nhưng cậu có thể làm gì? Chính cậu cũng là một phần nguyên nhân thổi bùng lên bản tính tàn bạo của những kẻ phái Yeager. Cậu bé Eren trong sáng, hiệp nghĩa ngày nào đã tự tay vứt bỏ đi phần nhân tính tốt đẹp ấy. Giờ đây cậu buộc phải chấp nhận những người đồng đội hung hăng, cuồng tìn với chủ nghĩa dân tộc cực đoan, sẵn sàng giết chóc vì vinh quang cho Eldia

Điều tương tự cũng xảy ra với Paul. Bằng khả năng từ bộ gene được chọn lọc và sự giúp sức từ truyền thuyết về Lisan al-Gaib, Paul nhanh chóng trở thành vị thánh sống ở hành tinh Arrakis. Cậu biết rằng con đường này là nguy hiểm và không thể kiểm soát, nhưng cậu buộc phải tiếp tục để cứu lấy mẹ và đứa em gái chưa sinh, đồng thời trả thù cho cái chết của cha, của người kiếm sĩ trung thanh Duncan Idaho. Kết cục của niềm tin cuồng tín sau cùng đã dẫn đến một hệ quả mà cậu đã luôn cố gắng trốn tránh: Nhu cầu của đức tin đòi hỏi một cuộc Thánh chiến quy mô vũ trụ, với tham vọng triệt hạ những tôn giáo khác. Quân đoàn của Paul đã gây chiến khắp các hệ sao chỉ trong vòng 12 năm, kéo theo cái chết của hàng tỷ người và hàng tỷ người khác phải cải sang đạo Qizarate. Sự mộ đạo quá mức chắc chắn sẽ dẫn đến hệ quả mà Paul chán ghét: người ta bắt đầu cầu nguyện được Muad’Dib ban phước, họ bắt đầu những chuyến hành hương về Arrakis, mong được Muad’Dib dẫn đường chỉ lối. Hơn ai hết, Paul hiểu rằng mình chẳng phải là thần thánh: Anh chỉ là một vũ khí mạnh mẽ được hội Bene Gesserit tạo ra sau hàng thiên niên kỉ lai giống và chọn lọc, cộng với sự hỗ trợ từ thứ thuốc độc thần kinh mang tên Hương dược. Nhưng đạo Qizarate và các chiến binh Freeman đã quá lớn mạnh và không thể kiểm soát. Họ vẫn sẽ tiếp tục giết chóc, cướp phá và truyền đạo dưới danh nghĩa của Muad’Dib, dù anh có muốn hay là không. Thần dân sẽ không thể làm những việc dù là nhỏ nhất nếu chưa cầu nguyện Muad’Dib chấp nhận

Ngay cả khi đã chết, tư tưởng của họ vẫn sẽ còn ảnh hưởng đến các thế hệ sau. Đối với dân chúng, cái chết của nhà tiên tri không làm họ mất đi niềm tin, trái lại còn cổ vũ họ hiến dâng tâm trí của mình cho ngài. Bởi lẽ, tuy đã không còn thể xác vật chất, nhưng linh hồn và đức tin của ngài sẽ luôn đồng hành cùng họ. Ở đảo Paradis, lực lượng hiếu chiến vẫn tiếp tục nắm quyền và xây dựng một đội quân còn hùng hậu hơn xưa. Họ tôn thờ Eren vì đã hi sinh để cứu rỗi họ và sẽ còn tiếp tục chiến đấu dưới cái tên phái Yeager. Đối với dân Freeman, cái chết của Paul ở bất kỳ thời điểm nào cũng không làm suy chuyển sức ảnh hưởng của anh, bởi như chính anh đã nhận ra vào thời điểm quyết đấu với Feyd-Rautha, ngay trước cuộc thánh chiến: “Và nếu ta chết ở đây, họ sẽ nói ta hy sinh thân mình để linh hồn ta có thể dẫn đường cho họ. Còn nếu ta sống, họ sẽ nói không ai có thể chống lại Muad’Dib.”

Đó như một lời trêu đùa sau cuối của số phận cho những kẻ dám nhìn trước tương lai. Eren và Paul có thể có những thị kiến, có thể đoán trước và tính toán được hành động của kẻ thù, nhưng không thể làm điều tương tự với chính đồng minh của mình. Nói cách khác, họ kiểm soát được thù hận, nhưng sẽ không bao giờ kiểm soát được đức tin. Cả hai đã reo rắc tư tưởng mà họ còn chẳng mảy may để tâm, nhằm thực hiện mưu đồ cá nhân. Họ đã vô tình mang hai thứ vốn dĩ nên tách biệt – chính trị và tôn giáo – cùng lên một cỗ xe. Giờ đây, khi đã có một lực đẩy đủ mạnh, chính người đã lèo lái cỗ xe cũng không đủ sức để dừng nó lại, nó sẽ lao càng ngày càng nhanh cho đến khi lao xuống vực thẳm. Dù đã không còn, nhưng nhà tiên tri sẽ còn được những tín đồ ghi nhớ mãi. Họ sẽ được ca tụng, sùng bái, được ngưỡng mộ như những vị thánh đã tử vì đạo. Những cuộc chiến mới rồi sẽ nổ ra, và tên tuổi của họ sẽ được rêu rao khắp chiến trường như là một phần nguyên nhân khiến các chiến binh dâng mình cho cái chết.

Cả Paul và Eren đều sinh ra ở những thế giới tràn ngập thù hận và những mưu mô xảo quyệt. Để có thể sống xót và bảo vệ người thân, họ đã chọn trở thành kẻ bất nhân nhất trong những kẻ bất nhân, tàn bạo nhất trong những kẻ tàn bạo, thông qua khả năng tiên tri. Như đã phân tích ở trên, ngay từ giây phút họ liếc mắt nhìn trộm tương lai, tự do và ý chí cá nhân đã bị tước đoạt, chỉ còn những dằn vặt và giằng xé cho tội lỗi mà họ sẽ thực hiện. Sức mạnh từ lời tiên tri đã thay đổi thế giới một lần và mãi mãi, nhưng những kẻ đã ra lời tiên tri đó, những kẻ tưởng như là người thao túng và kiểm soát cuộc chơi, sau cùng cũng chỉ là nạn nhân đáng thương trong trò đùa mang tên số phận. Thật mỉa mai làm sao!