Trẻ mầm non mân mê vào vùng kín - liệu có đáng lo?

Mình có hai đứa cháu ruột. Một đứa năm nay học lớp 1, đứa còn lại đang học lớp mầm. Đợt tết năm ngoái, mình được giao nhiệm vụ trông hai đứa cháu để chị dâu dọn nhà. Ba dì cháu đang ngồi xem hoạt hình thì thằng cu em cho tay vào trong quần rồi chạm vào bộ phận sinh dục. Mình còn chưa kịp bất ngờ thì chị dâu đã quát to: 

- Cu Bin lại sờ cái gì đó. Bỏ tay ra ngay

- ....

- Mẹ dặn bao nhiêu lần rồi hả. Còn cho tay vào chỗ đó nữa là mẹ chặt tay luôn đấy 

Quát xong chị cầm lấy tay thằng bé rồi đánh vài cái “cho chừa”.  

Lúc đó mình bất ngờ với phản ứng của chị dâu hơn là hành động của cu Bin. 

Sự thật thì, iới tính là một phần bình thường của cuộc sống, ngay cả với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Giống như các khía cạnh phát triển khác như kỹ năng vận động hoặc trí tuệ cảm xúc, hành vi giới tính là điều lành mạnh và bình thường. Trẻ sẽ thắc mắc sự khác biệt thể chất giữa bé trai và bé gái, về việc em bé đến từ đâu, ý nghĩa của những từ lóng kiểu “người lớn”. Từ khi còn rất nhỏ, trẻ sẽ thử nghiệm và bắt chước những gì chúng thấy từ bất cứ nguồn nào.

Vì vậy, ba mẹ đừng phản ứng tiêu cực với các hành vi giới tính phù hợp với lứa tuổi của con. Tò mò giới tính là cách để trẻ tìm hiểu về giới tính của mình. 

Nhưng sẽ thật khó để cha mẹ xác định hành vi giới tính nào là bình thường, là bất thường. 

Những hướng dẫn dưới đây áp dụng cho trẻ từ 2-6 tuổi, do Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ phân định. Tuy nhiên chúng chỉ là đại cương và mang tính chất tham khảo. Nếu ba mẹ thấy con có những hành vi vượt mức bình thường, đừng vội cho rằng con có vấn đề mà hãy xin ý kiến của chuyên gia hoặc bác sĩ. 

Hành vi giới tính là cách trẻ nhìn, chạm, nghịch hoặc các hoạt động khác liên quan tới bộ phận sinh dục. Ví dụ như:

- Tiếp xúc với các bộ phận riêng tư trên cơ thể của mình như: chạm, sờ, nắn,... 

- Hành vi nhìn lén đứa trẻ khác hoặc ba mẹ

- Chạm vào bộ phận riêng tư của đứa trẻ khác hoặc người lớn

- Nói về những thứ liên quan đến tình dục 

- Tiếp xúc với nội dung khiêu dâm 

Theo ông William Friedrich của Trung tâm y tế học thuật phi lợi nhuận tại Mỹ, Mayo Clinic, 3-6 tuổi là độ tuổi biểu hiện nhiều hành vi tình dục nhất. 

Con có những hành vi đó là vì:

- Con thấy thích

- Con đang học về các quy tắc xã hội.

- Con tò mò về sự khác biệt giữa cơ thể con trai và con gái.

- Con đang tìm hiểu cơ thể hoạt động như thế nào.

- Con đang cố gắng hiểu về gia đình và các mối quan hệ.

- Con đang kiểm tra xem những từ nào được phép sử dụng.

- Con nhìn thấy hành vi tình dục của người lớn và bắt chước 

- Trong các trường hợp khác, hành vi tình dục vẫn tiếp tục vì con muốn thu hút sự chú ý (thường là dưới dạng phản ứng sốc từ người lớn) 

- Một số trẻ có thể hình thành thói quen chạm vào các bộ phận sinh dục của cơ thể khi xem TV hoặc khi chúng lo lắng mà thậm chí không nhận ra mình đang làm điều đó.

- Trong những gia đình có nhiều xung đột hoặc căng thẳng, trẻ em có thể bắt đầu có hành vi tình dục.

- Có thể con đã bị lạm dụng/xâm hại tình dục 

- Chạm, sờ bộ phận sinh dục ở nơi công cộng, riêng tư 

- Xem, sờ bộ phận sinh dục của bạn bè, anh chị em

- Cho người khác xem bộ phận sinh dục của mình 

- Đứng, ngồi sát bạn khác 

- Thích, muốn xem người lớn, bạn bè khỏa thân, cởi trần

- Bé trai sẽ hỏi tại sao con có dương vật mà bạn gái không có (và ngược lại), cố để tìm ra sự khác biệt giữa nam và nữ 

- Chơi trò bác sĩ và y tá, trò bố mẹ; hôn hoặc nắm tay những đứa trẻ cùng tuổi 

- Dùng các từ lóng hoặc các từ bậy mà con từng nghe 

- Tò mò “mình được sinh ra như thế nào”, có thể cười khúc khích và ngượng ngùng khi nói về các bộ phận cơ thể 

- Những hành vi giới tính thoáng qua, dễ dàng chuyển hướng 

Nên xem xét, đánh giá các yếu tố trong môi trường sống, hoàn cảnh gia đình như bạo lực, bỏ bê, lạm dụng,... ảnh hướng đến trẻ.

- Hỏi han bạn bè, người lớn để liên hệ với những hành vi tình dục cụ thể 

- Cho vật gì đó vào bộ phận sinh dục của mình

- Bắt chước quan hệ tình dục một cách rõ ràng 

- Chạm vào bộ phận sinh dục của động vật 

- Hành vi giới tính thường xuyên gây khó chịu cho người khác

- Hành vi rất kiên quyết mặc dù bố mẹ đã cố gắng điều hướng hành động của trẻ  

- Cọ xát người vào người khác 

- Cố ấn lưỡi vào môi người khác khi hôn 

- Chạm vào bộ phận sinh dục của bạn bè, người lớn

- Có những hành vi như bắt chước hành vi tình dục 

- Những hành vi giới tính gây phiền hà cho người khác

Việc phản ứng lại với các hành vi tình dục ở trẻ rất quan trọng. Một số ba mẹ đồng ý với những hành vi này, nhưng số khác thì không. Nhưng dù thế nào, ba mẹ hãy luôn giữ bình tĩnh khi phản hồi với con.

Ba mẹ có thể sử dụng cơ hội này để giúp con học hỏi. Trò chuyện với con và trả lời câu hỏi của chúng một cách cởi mở, thành thật và khéo léo ở mức độ mà con có thể hiểu được.  

Ví dụ, ba mẹ có thể nói về các bộ phận cơ thể và cả những vùng kín, con gái và con trai khác nhau như thế nào. Ba mẹ có thể gợi ý: "Ba mẹ thấy con có vẻ tò mò về cơ thể của con trai và con gái. Con có muốn chúng ta tìm một cuốn sách về cơ thể rồi cùng nhau đọc không?".

Khi trò chuyện với con, ba mẹ nên sử dụng những từ chỉ các bộ phận trên cơ thể một cách chính xác như: âm đạo, âm hộ, vú, dương vật, tinh hoàn… Điều này giúp con hiểu hơn về cơ thể của mình và con có thể diễn đạt rõ ràng khi con thắc mắc hoặc quan tâm đến những bộ phận này.

Dạy trẻ biết tên chính xác của các bộ phận riêng tư để truyền cho con thông điệp: mọi bộ phận trên cơ thể đều như nhau nên hãy yêu thương và bảo vệ chúng 

Nếu ba mẹ thấy con đang xoa nắn bộ phận sinh dục hay những hành động tương tự khác, ba mẹ hãy điều chỉnh sự chú ý của trẻ đến những hành động hợp lý hơn. Hãy dùng ví dụ giảng cho trẻ, hoạt động riêng tư như đi vệ sinh, sờ bộ phận sinh dục; hoạt động công cộng như đạp xe, ăn kem… Và nói với con những câu như: Con hãy làm những hành động riêng tư ở nơi riêng tư và kín đáo. Nếu ba mẹ buộc phải dừng hành động khám phá thân thể của con ở nơi công cộng thì hãy tế nhị, để trẻ không cảm thấy tội lỗi, xấu hổ hay ngượng ngùng. 

Ba mẹ hãy dạy trẻ, những bộ phận riêng tư, ngoại trừ ba mẹ hay người chăm sóc khi vệ sinh cho con thì không ai được chạm vào cả. Nếu có ai đó chạm vào, dù con muốn hay không, hãy nói “Không” và nói cho người lớn ngay lập tức. Điều này không ngăn cản con khám phá cơ thể của mình cũng như bảo vệ con trước các nguy cơ xâm hại và lạm dụng tình dục. Đồng thời con cũng sẽ học được cách tôn trọng cơ thể của bản thân và của mọi người.

Khi ba mẹ thấy những hành vi này ở con, hãy bình tĩnh. Những hành vi này ở trẻ thường là hậu quả của việc lạm dụng tình dục hoặc chứng kiến những hành vi tình dục của người khác (trên tivi, sách báo, hoặc tận mắt nhìn thấy bố mẹ, người quen,...). Thay vì cho rằng đó là lỗi của trẻ, ba mẹ hãy quan tâm, hỏi han con nhiều hơn để biết tình trạng hiện tại của con như thế nào, tìm ra nguyên nhân và cách xử lý. 

Tìm đến các trung tâm y tế sẽ là sự lựa chọn tốt cho trẻ và ba mẹ trong những trường hợp này.