Case study Tramdoc nhấn mạnh các bạn hãy biết đứng dậy đấu tranh cho cái sai, dẹp ngay cái tư tưởng "chỉ dăm ba con chữ thôi mà, gì mà căng vậy bồ..."
 - khi bạn không đứng ở vị trí dịch giả

Và càng không nên đứng ở phía a dua, phía nâng bi thuê mà rú theo cái sai, "chắc là.. tại..bị..abc gì đó mà họ làm bậy thôi" -- và tấm bình phong nực cười hơn thảy là "thằng đánh máy" (không biết bao lần nhiều phát ngôn ngu xuẩn được cứu cánh, được "dĩ hoà vi quý" tặc lưỡi bỏ qua vì rốt cuộc chả ai biết "lỗi đánh máy do ai" và thế là lỗi lầm cứ thế nghiễm nhiên trở thành điều tất bình thường (tên đánh máy này nguy hiểm ngang tên áo đen trong Conan vậy, đứng đằng sau đám đông và cứ thế cười đắc thắng)  
Vd: "đêm qua tôi có hơi say nên mắt nhắm mắt mở chôm bài của bạn, nay tỉnh táo đầu óc nốc trọn hai can cà phê, tôi cảm thấy mình quá tắc trách, quá hổ thẹn với lương tri. Tôi sẽ tổ chức cuộc gặp các bên liên quan xin lỗi công khai và đền bù thoả đáng, mong rằng tấm gương của tôi sẽ làm chùn bước những kẻ vô sĩ sau này v.v"
_____________
Khi còn là học sinh c3, ngoài giết thời gian bằng Final Fantasy
FF Type-0 HD 
và  Oekaki Logic game (bạn có thể google Nonogram ^^) tôi còn lân la tham gia vài nhóm dịch manga.

Oekaki Logic
Trong team, có phân chia vai trò hẳn hoi:

1) Leader (a.k.a Lead): người phụ trách chia việc cho các thành viên trong team. Nếu sinh hoạt tại cùng diễn đàn, nơi host nhiều team dịch khác nhau thì nhiệm vụ của Lead là chọn manga rồi nếu quen biết với các Lead khác thì thông báo cho họ để khỏi bị trùng bộ. Còn nếu có website đăng truyện riêng thì thích bộ nào quất bộ đó, thỉnh thoảng đi nhắc nhở vụ up truyện không xin phép từ các website khác.
Ngoài ra tầm nhìn xa trông rộng cũng là tư chất đáng khuyến khích của Lead (đoạn này hơi chém tý :P) -- tức là nếu may mắn chọn bộ đang hot rồi release sớm thì team sẽ được người xem đón nhận, mong chờ nhiều hơn (dĩ nhiên để duy trì fame thì phải đôn đốc các thành viên khác đừng quá chây ì, Lead giỏi sẽ biết cân bằng "tề gia trị quốc" -- vì ai cũng có việc riêng nên khả năng quản lý thời gian khi tập làm Lead sẽ được tôi luyện ở cảnh giới cao nhất. Và còn phải thăm hỏi động viên, mè nheo bánh bèo lên dây cốt tinh thần cho team - lấy nhu chế cương, lấy nhược thắng cường.

Lead hiểu rõ thế mạnh từng người thì đỡ kì kèo rắc rối trong khi làm việc, cũng như hiểu rõ khó khăn của từng vị trí trong team để rồi còn kiêm cả ban đối ngoại tương tác giao lưu, quảng bá, chào mời bà con xa gần ủng hộ team trên các phương diện MXH. (đúng chuẩn damdang)

2) Editor (Cleaner/Redrawer): phụ trách clean bóng thoại trong manga rồi chèn transcript từ Translator vào, sau đó tút chất lượng ảnh sáng bóng bẩy đẹp đẽ hết xẩy con bà bảy. Editor có tâm thì mần rất kỹ SFX (âm thanh hiệu ứng của nhân vật tạo ra như tiếng ho, tiếng choảng kiếm, tiếng rên mừng đi raid boss thành công v.v). Độ cảm thụ mỹ thuật về bảng màu rất cao nên hạn chế tiếp xúc các event tương tự "Váy này vàng trắng hay xanh đen" dễ khiến tâm lý tình cảm xúc động mạnh, phát sinh mụn trứng cá và nổi quạu vô cớ.

+Kỹ năng Photoshop, CorelDraw, Illustrator tiến về vô cực theo năm tháng (nhiều redrawer tên tuổi, chơi chất còn sắm Wacom tác chiến xuyên màn đêm, xuyên biên giới)

3) Translator: phụ trách dịch thuật. Người chuyển tải lời hay ý đẹp từ bản gốc đến ngôn ngữ cận hiện đại, đôi khi đòi hỏi khả năng sáng tạo, chém gió không ngừng nghỉ vì ngoài tinh thông tiếng nước bạn, tiếng nước mình còn kinh qua phương ngữ/ thổ ngữ và vốn từ chuyên ngành của từng lĩnh vực nhân vật truyện đang nhập vai.
Theo quá khứ lầm lỡ của bản thân tôi thì lúc trước có thầu [bác sĩ Blackjack] và [Team Medical Dragon] -- phải kiếm nhiều nguồn tư liệu mô tả bệnh để chuyển hoá tên bệnh sao cho nghe có lý, cũng nhờ đó mà mới thấm các bạn học Y3, Y5 miệt mài đèn sách vất vả cỡ nào. Và đắng cay là manga chủ đề y học không mặn mà về lượt xem cho lắm, nên project bị delay vô thời hạn. Trung bình (nếu nhớ không lầm) một chương truyện tầm 45~60 trang khi hồi mới dịch thì mất 2~3 tuần, khi đã quen (đọc tham khảo, dùng quyền trợ giúp "hỏi người thân", lân la cộng đồng dịch thuật v.v) thì cỡ từ 1 tuần rưỡi.  

Các bộ mainstream như OPiece, HxH, FT, Bleach, Boruto's dad thì nhiều nhóm đã làm, nên cũng không mặn mà mấy (quan trọng là cảm hứng phóng tác).

+Kỹ năng tôi luyện "cái đầu lạnh và quả tim nóng" -- tức là hạn chế cảm xúc cá nhân đưa vào làm sai ý nghĩa bản gốc. Đồng thời làm hết trách nhiệm, làm chương nào ra chương đó, không phải vì lý do "Nhân vật yêu thích của t ship ngày đêm giờ đắm tàu cmnr" mà huỷ kèo cả chương đó giữa chừng. Dịch thuật giỏi không chỉ chuẩn văn phong mà còn vui và hài hước (điển hình như Pkm Píp-pi và Gintama)

4) Proof-reader (a.k.a PrR): phụ trách tuốt lại văn phong, kiêm grammar-nazi cho Translator trước khi bàn giao cho Editor, trình PrR xuất phát điểm từ Translator mà lên, đôi lúc chấm phá nhiều từ ngữ lạ, bất đồng quan điểm dẫn đến thỉnh thoảng tổ chức họp (nhẹ) trao đổi, debate các kiểu với sự góp mặt của các chuyên gia đầu ngành.

5) Uploader/Raw leecher: phụ trách mảng kiếm raw (nguồn/bản gốc) và úp truyện lên website -- vị trí này lúc trước Leader kiêm luôn nhưng do ảnh hưởng phong trào "Tăng ngày nghỉ, giảm giờ làm" nên vị trí này ra đời =]]. Tuỳ khả năng tìm kiếm nguồn (ít nhoè, đầy đủ trang v.v) thì nguồn tốt sẽ đỡ công cho editor đánh makeup full-face (thậm chí fullbody)
___________________________

Và rồi ...

Team sau đó bị site khác ăn cắp trắng trợn (bị xoá watermark, cả credit) rồi hai bên đem ra đấu tố chặt chém, bẵng một thời gian, bên kia lại giở trò cắt xén đôi chữ, thay đại từ nhân xưng, lược bớt SFX v.v. Mệt mỏi và mất đi nhiệt huyết, cứ thế nhiều người giỏi không còn thiết tha đóng góp gì nữa


Có cái gì đó đang khiến "công sức một tuần" trở thành "công sức một vài giây" (có người than oán sự ra đời của copy/paste nhưng tôi nghĩ làm thế chẳng khác nào than oán sự ra đời của con dao -- copy/paste đẩy nhanh tiến độ công việc; còn con dao chế biến món ăn chứ không phải hung khí)  

Ăn cắp chất xám không dừng lại ở văn bản giấy tờ, tác phẩm hội hoạ, game, cho đến hình ảnh, đoạn clip, bất kỳ đối tượng kỹ thuật số nào v.v

Việc ăn cắp thành quả cứ tưởng đầu xuôi đuôi lọt nhưng thật ra lịch sử luôn chực chờ phán xét bạn, quan trọng là tại thời điểm đáng xấu hổ đó bạn có dũng cảm nhận sai hay không (thật ra đối với lương tri của con người thì hình như câu này thừa chữ "dũng cảm" -- phải là "bạn có nhận sai không?" )

Không chỉ giới hạn dừng lại "chỉ dăm ba con chữ thôi mà" -- các bạn một khi đã bỏ công sức vào một việc gì đó thì không bàn đến việc lớn hay việc cỏn con, chỉ cần mang màu sắc, một màu chất riêng từ chính bạn (quan điểm, tư duy, âm thanh, hình ảnh, chữ viết v.v) thì rõ ràng những người đón nhận nó phải nghĩ đến lời cảm ơn, biết ơn đầu tiên trước cả.

Vd:
- Ai đó viết thơ tặng bạn; khoan vội phán xét hay dở - Hãy cảm ơn họ
- Ai đó nấu cho bạn món ăn; khoan vội nếm thử - Hãy cảm ơn họ
- Ai đó mua/tặng thứ bạn không thích; khoan vội từ chối - Hãy cảm ơn họ
___________________________________________________

p/s: Nếu "cảm ơn" và "xin lỗi" khiến tâm thái dễ chịu, an yên hơn thì cứ làm thôi