Trải nghiệm 2 tuần làm tình nguyện viên quốc tế tại nước Cộng hoà Dân chủ Nhân Dân Lào có gì vui? (Phần 1)

Mùa hè vừa rồi, khi vẫn còn là sinh viên trên ghế nhà trường, mình đã có cơ hội được tham gia làm tình nguyện hè tại nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào. Thời gian diễn ra hoạt động tình nguyện là 2 tuần, không quá ngắn cũng không quá dài nhưng chuyến đi lần đó đã cho mình rất nhiều trải nghiệm thú vị để hiểu rõ hơn về văn hoá, ẩm thực và đặc biệt là tình cảm gắn kết giữa người dân 2 nước Việt – Lào. Sau chuyến đi lần đó, mình đã rất muốn viết lại những trải nghiệm để chia sẻ với mọi người về hoạt động này và cũng là một cách để giúp bản thân lưu giữ những kỷ niệm đẹp đó.

Nói sơ quan về hoạt động thì đây là một hoạt động tình nguyện thường niên nằm trong Chiến dịch tình nguyện hè được Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hằng năm. Địa điểm thực hiện chiến dịch là 2 tỉnh Attapeu (Đối với các anh chị tham gia chiến dịch Kỳ nghỉ Hồng) và Champasak (Đối với sinh viên và giảng viên các trường Đại học trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh). Trong chiến dịch lần này mình tham gia với tư cách là Chiến sĩ tình nguyện Mùa hè xanh đại diện cho trường đại học của mình cùng với các chiến sĩ Mùa hè xanh của các trường Đại học và Cao đẳng khác trên địa bản thành phố Hồ Chí Minh, ngoài sự tham giam của các bạn sinh viên thì còn có sự tham gia của các giảng viên ở các trường Cao đẳng và Đại học trên địa bàn thành phố tham dự cùng. Như đã nói ở trên thì địa điểm đóng quân của đoàn mình sẽ là Thành phố Pakse, tỉnh Champasak và địa điểm hoạt động là 4 huyện ở tỉnh Champasak. Những hoạt động chi tiết mình sẽ viết ở phần sau.

Vậy làm sao để tham gia chiến dịch này? Đầu tiên thì Thành Đoàn sẽ gửi chỉ tiêu về các Đoàn Trường và thường mỗi trường chỉ được cử 1 đại diện tham gia chiến dịch, trừ một số trường có tính chất đặc thù như Nông Lâm, Bách Khoa, Nhân Văn, … thì sẽ được mời nhiều hơn để hỗ trợ tốt hơn về các mảng chuyên ngành. Sau khi Đoàn Trường nhận được yêu cầu thì tuỳ các trường sẽ có các phương thức tuyển riêng, có thể là chỉ định hoặc là đăng ký phỏng vấn. Một khi các bạn đã được công nhận là chiến sĩ cho chiến dịch tình nguyện hè thì sẽ có 1 buổi gặp mặt, một vài buổi lên Thành Đoàn làm công tác hậu cần và 1 buổi làm lễ xuất quân.

Oke, nói sơ qua vậy chắc là các bạn đã nắm rõ được nội dung chương trình rồi nhỉ? Giờ thì đi vào chủ đề chính thôi nào!

Ngày hoạt động chính thức đầu tiên (12/7/2022), theo kế hoạch thì 2 giờ chiều, mình và các chiến sĩ khác sẽ tập trung ở Thành Đoàn để chuẩn bị hàng hoá cho lên xe, sau đó di chuyển ra phố đi bộ để làm lễ xuất quân nhưng chiều đó là một ngày mưa rơi ở Sài Gòn, trời mưa nặng hạt nên buổi lễ dời địa điểm tổ chức tại phòng họp của Thành Đoàn luôn.

Vì đây là hoạt động mang tính Quốc tế và phải xuất nhập cảnh nên yêu cầu ai cũng phải có hộ chiếu, mà thời gian hoạt động chiến dịch gần với ngày Việt Nam đổi mẫu hộ chiếu mới nên mọi người đều bắt đầu từ ngày 1/7 mới đi làm hộ chiếu đối với những người chưa có. Và một vấn đề mới bắt đầu từ đây là vì đây là mẫu mới nên số lượng người đăng ký rất đông, dẫn đến việc máy làm hộ chiếu gặp vấn đề kỹ thuật nên đến thời điểm xuất phát một số người trong đoàn mình vẫn chưa có hộ chiếu dù Thành Đoàn đã gửi công văn hỗ trợ trước đó. Ban chỉ huy chiến dịch đã tính đến trường hợp phải để lại những người chưa có hộ chiếu vì kế hoạch đã gửi cho nước bạn rồi nên không thể dời lịch được. Nhưng cuối cùng, sau nhiều giờ đậu trước cổng Cục xuất nhập cảnh, với sự giúp đỡ nhiệt tình của các anh chị kỹ thuật của Cục thì đoàn mình đã có được tấm hộ chiếu cuối cùng. Lúc đó, Anh Hoàng Minh - Chỉ huy trưởng chiến dịch, tay cầm được tấm hộ chiếu cuối cùng chạy ra vui sướng hét lên vì đã có thể đưa gần như toàn bộ đoàn đi theo, nói là toàn bộ vì còn một bạn dù đã lên xe và đóng gói hành lý hết rồi nhưng vì làm thủ tục đăng ký muộn nên không có hộ chiếu ngay lúc đó và đành phải ở nhà. Khoảng hơn 9h tối, xe của đoàn mình mới từ từ lăn bánh ra khỏi đường Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 3 hướng về Bình Dương để ăn tối. Tới quán ăn đã đặt trước, bữa cơm đãng lẽ ra là tối thì bọn mình lại thành ăn khuya nên mọi người hầu như ai cũng đói rã rời, cố gắng ăn thật nhiều để nạp lại năng lượng và chuẩn bị cho một chặng đường dài trước mắt.

Lộ trình cho chuyến đi qua nước bạn Lào của đoàn mình kéo dài gần 1000km, từ  Thành phố Hồ Chí Minh – Bình Dương – Bình Phước – Đắk Nông - Đắk Lắk – Gia Lai – Cửa khẩu Bờ Y, Kontum – Attapeu – Champasak. Chắc sẽ có nhiều bạn hỏi tại sao không đi tuyến khác qua Campuchia sẽ nhanh hơn thì lý do là bởi vì lần này đoàn mình đi mang theo rất nhiều đồ nên khi đi qua nước thứ 3 người ta sẽ làm rất gắt gao việc kiểm duyệt hàng hoá. Còn đi đường cửa khẩu Bờ Y thì khi qua bên kia đã là đất bạn Lào, sẽ được nước bạn tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho đoàn.

Ngày hoạt động chính thức thứ 2 (13/7/2022), mình chợt thức giấc khi trời vẫn còn tờ mờ sáng, mở mắt ra nhìn qua ô cửa kính thấy xung quanh sương mù vẫn còn dày đặc, lấp ló bên đường là những mô đất và những hàng cây xanh. Bật điện thoại lên và xem vị trí thì thấy đang ở Đắk Lắk, đây là lần đầu mình đi ngang mảnh đất được mệnh danh là Thủ phủ cà phê của Việt Nam. Hôm đó là một ngày giữa tháng 7, không khí vẫn khá là mát mẻ, vốn là người con miền Trung nên mình cũng rất bất ngờ về khí hậu ở vùng Tây Nguyên này, khác xa với cái nắng nóng như lò lửa quê mình. Xe tiếp tục lăn bánh đến thành phố Gia Lai, đoàn mình dừng chân ăn sáng tại đây. Hơn 9 giờ sáng, lần đầu tiên mình được đặt chấn tới phố núi, không khí rất trong lành, trời lấm tấm mưa, những con đường xung quanh cứ nhấp nhô lên xuống theo theo từng con dốc và hôm đó cũng là lần đầu tiên mình được thưởng thức phở 2 tô mà con bạn ở Gia Lai vẫn hay kể mình nghe. Bữa ăn sáng kết thúc, xe tiếp tục di chuyển qua Kon Tum đến cửa khẩu Bờ Y để làm thủ tục xuất cảnh.

Hơn 11 giờ tại quầy làm thủ tục xuất cảnh, mọi người trong đoàn tranh thủ mua sim Unitel – Công ty viễn thông của Lào thuộc tập đoàn Viettel, mua thẻ cào và nạp để chuẩn bị cho 2 tuần trên đất bạn Lào. Khi đã làm xong thủ tục xuất cảnh thì cả đoàn tiếp tục qua cửa khẩu Phu Kuae, tỉnh Attapeu để làm thủ tục nhập cảnh. Và điều mình ấn tượng đầu tiên đó là các anh chị của Tỉnh Đoàn Attapeu đã chờ sẵn đoàn mình ở cửa khẩu, hỗ trợ rất nhiệt tình trong quá trình làm thủ tục dù rằng đoàn mình có trễ hơn so với kế hoạch ban đầu. Và tại thời điểm đó, tại hoàn cảnh đó, mình tin chắc rằng ai cũng có thể dễ dàng cảm nhận thấy tình cảm rất lớn mà nhân dân Lào dành cho nhân dân Việt Nam. Attapeu là một tỉnh vùng núi như các tỉnh Tây Nguyên ở Việt Nam nên đường đi từ Cửa Khẩu Phu Kuae về trung tâm Attapeu còn khá xa, đường đi uốn lượn theo các sườn núi và chất lượng đường xá thì chưa được tốt nếu so với các cung đường ở các tỉnh Tây Nguyên của nước ta. Chính vì vậy nên Tỉnh Đoàn Attapeu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi như là đưa một xe dẫn đường cho đoàn của mình và đoàn của Kỳ nghỉ hồng có thể đến được nơi tốt nhất. Trên cung đường đèo quanh co của dãy Trường Sơn đó, xe của đoàn đã không may xảy ra sự cố, xe đoàn Kỳ nghỉ hồng và xe dẫn đường thì đi phía trước mất rồi, sóng điện thoại ở Lào thì cực kỳ yếu ở vùng đồi núi và tại lúc đó không có điện thoại nào bắt được sóng để liên lạc với phía trước cả. May sao, 3 bác tài đã xử lý khắc phục xong trong khoảng 30 phút để xe tiếp tục hành trình.

Điểm dừng chân đầu tiên tại tỉnh Attapeu là tượng đài đoàn kết liên minh chiến đấu Lào – Việt. Ở đây, đoàn mình và Kỳ nghỉ hồng sẽ được tỉnh toàn Attapeu giới thiệu về tượng đài, về những hy sinh mà người dân Lào – Việt đã cùng nhau phải chịu đựng trong cuộc kháng chiến chống Đế Quốc Mỹ, sau đó là dâng hương lên lễ đài và chụp hình kỷ niệm.  

Xe tiếp tục lăn bánh tới một nhà hàng gần đó để ăn tối (thực ra là ăn trưa vì từ bữa sáng tới giờ cả đoàn chưa ăn bữa nào khác 😭), đây là nhà hàng của người Việt nên các món ăn vẫn mang hương vị Việt Nam. Dùng xong bữa, mọi người tiếp tục lên xe và di chuyển qua vị trí đóng quân của đoàn Kỳ Nghỉ Hồng, hỗ trợ các anh chị bốc dỡ hàng hoá xuống xe và tạm thời chia tay vài bạn trong đoàn ở lại hỗ trợ kỹ thuật. Lúc đó đã hơn 7 giờ tối, trời mưa phùn nhẹ, mọi người lại di chuyển lên xe để tiếp tục đến với Champasak. Giờ thì không gian trên xe đã thoải mái hơn vì hàng hoá đã được hạ xuống bớt, không còn cảnh nằm co ro nữa, mọi người bắt đầu ngồi trò chuyện làm quen với nhau nhiều hơn, còn mình thì vẫn nhìn qua ô cửa kính, quan sát khung cảnh xung quanh. Buổi tối ở Lào khá là buồn, đa số là rừng cây, thấp thoáng vài căn nhà sáng đèn ở hai ven đường. Đường xá ở Lào thì kém hơn Việt Nam rất nhiều, hầu như không có đèn đường và ổ voi, ổ gà sẽ là những gì mà đoàn sẽ phải gặp trong suốt chặng đường. Đang bon bon trên đường thì gặp chốt cảnh sát giao thông Lào, nhưng khi các anh biết đây là xe tình nguyện của đoàn Việt Nam qua thì đã cho xe đi qua vì nhiều anh trong đó cũng từng là du học sinh ở Việt Nam. Hơn 11 giờ khuya, xe mới tới vị trí đóng quân của đoàn mình. Đó là khách sạn Double Lotus, nghe các anh trong ban chỉ huy nói đây là khách sạn của Quân đội Việt Nam triển khai, những người quản lý ở đây toàn là Việt Nam hết nên việc trao đổi thông tin rất dễ dàng. Xuống xe, mọi người nhanh chóng thu xếp hành lý, vác hàng hoá vào kho và nhận phòng. Mình được sắp xếp ở phòng 3 giường với 4 người nên công việc đầu tiên là cùng mọi người kê lại cái giường cho tí nữa còn có chỗ ngủ, sau đó mọi người tranh thủ đi tắm, họp đội triển khai công việc ngày mai và ăn bữa khuya (thực ra là bữa tối do trễ nên đành vậy).

Ngày hoạt động chính thức thứ 3 (14/7/2022), 5h30 sáng, anh Quang - thành viên BCH và cũng là roomate của mình, đã thức dậy và đánh thức cả phòng. Mọi người tranh thủ thay nhau vệ sinh cá nhân vì đúng 6h thì cả đoàn phải tập trung ở nhà ăn để ăn sáng.

Buổi sáng tại nhà ăn nhìn ai cũng rất mệt mỏi, cũng đúng thôi, mọi người hầu như đã phải ngồi trên xe gần 24 giờ, di chuyển quãng đường gần 1000Km mà mới ngủ được vài tiếng đã phải dậy nên đó là điều không thể tránh khỏi. Bữa sáng đó mình không nhớ đã được đầu bếp cho thưởng thức món gì, nhưng mình biết chắc đó là món ăn Việt và mọi người ai cũng ăn hết phần của mình. Khi đã dùng xong bữa ăn, mọi người tranh thủ lên lại phòng ngủ, chuẩn bị một vài hành trang cho buổi sáng và cùng nhau tập trung ở sảnh khách sạn. Xe đến, tất cả cùng di chuyển lên xe, sáng đó đoàn mình cùng với tỉnh đoàn Champasak, một vài bạn sinh viên và học sinh Lào dâng hương tại tượng đài chủ tịch Kayson Phomvihane.

Theo kế hoạch, đoàn mình sẽ gặp mặt và chào xã giao Tổng lãnh sứ quán Việt Nam (TLSQVN) ở Paske (thành phố tỉnh lỵ của Champasak), nhưng trước khi qua đó thì cả đoàn sẽ dừng chân tại chợ Pakse để đội hậu cành chuẩn bị một vài món đồ cho cả đoàn và cũng để mọi người có thể đổi được tiền vì quanh chợ có rất nhiều đổi tiền. Hơn 10 giờ, cả đoàn di chuyển đến TLSQVN, mọi người lần lượt xuống xe, xếp thành một hàng dọc và di chuyển vào. Đón tiếp đoàn là bác Nguyễn Văn Trung - TLSQVN, hôm đó bác đón tiếp đoàn tại phòng mà bác nói đây là phòng gần như là trang trọng nhất tại LSQ, bác cũng mặc áo Mùa Hè Xanh để đón đoàn và bác nói lý do bác mặc áo này là để thể hiện sử ủng hộ, đồng hành của LSQ, của Chính phủ đối với hoạt động lần này. Sau khi nghe anh Hoàng Minh - Chỉ huy trưởng chiến dịch báo cáo tình hình và kế hoạch hoạt động, bác Trung cũng giới thiệu sơ qua về TSQVN, về phương hướng, về tình hình kiều bào VN tại 4 tỉnh nam Lào và từ đó đưa ra một vài gợi ý giúp đoàn hoạt động tốt hơn. Vừa ngồi nghe, mình vừa suy nghĩ, nếu không tham gia hoạt động này, có lẽ mình sẽ không bao giờ có thể được ngồi tại một phòng họp cao cấp của LSQ, nghe bác TLSQ báo cáo theo phương thức ngạo giao trang trọn như thế này. Ngay thời điểm đó. mình nghĩ là việc tham gia hoạt động này của mình có lẽ là đúng đắn.

Tạm biệt TLSQVN, cả đoàn di chuyển về lại khách sạn để dùng bữa trưa. Dùng bữa xong, mọi người tranh thủ lên nghỉ ngơi và một chuyện không vui đã xảy ra...

Vì bài cũng dài rồi nên mình xin dừng tại đây nha, hẹn mọi người trong phần tiếp theo.

Cảm ơn mọi người đã dành thời gian đọc bài viết của mình.