Trafalgar - Trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử Hải quân

Nếu không tiện đọc bài viết, bạn có thể xem clip tại đây:

Vào năm 1805, Đế chế thứ nhất dưới sự trị vì của Napoleon Bonaparte là cường quốc thống trị lục địa châu Âu, nhưng khi đó Hải quân Hoàng Gia Anh nắm quyền kiểm soát trên biển. Để có thể xâm lược được nước Anh, Napoleon phải đi vòng qua biển Celtic hoặc eo biển Manche (khó hơn, vì đó là nơi hút gió,có nhiều bão và lốc xoáy). Hải quân Pháp lúc đó đóng quân ở một số nơi như Rochefort, hay Cadiz, cùng với liên minh là Tây Ban Nha dưới quyền chỉ huy của Pierre Charles Silvestre de Villeneuve muốn tiêu diệt nước Anh nên đã tiến đánh từ mũi Trafalgar ở bờ biển phía Tây Nam của Tây Ban Nha.

Trận thủy chiến Trafalgar đã đập tan âm mưu xâm lược nước Anh qua đường biển và là trận thủy chiến trên biển lớn nhất chấm dứt thời đại dùng thủy quân bằng thuyền buồm.

Trong trận chiến ở Trafalgar vào 21/10/1805, Hải quân Hoàng gia Anh đã tiêu diệt được mối nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia lớn nhất trong vòng 200 năm qua, nhưng đã mất đi người anh hùng dân tộc Đô đốc Horatio Nelson. Vào thế kỷ 18, Nelson trở nên nổi tiếng với chuyện tình Phu nhân Hamilton (tức Emma Hart), vợ của ông William Hamilton - một Đại sứ Anh ở xứ Napoli. Bà trở thành tình nhân của Nelson và họ đã sống với nhau công khai khi bà trở lại Anh, dù Nelson cũng đã có vợ là bà Fanny Nelson. Hai người đã có một người con gái tên là Horatia Nelson. Do Quý ông William Hamilton rất ngưỡng mộ Nelson nên Quý ông không hề cấm đoán cuộc tình này. Tầm nhìn chiến lược của ông đảm bảo rằng mọi cuộc chiến mà ông từng tham gia đã khiến ông trở thành đối thủ duy nhất xứng tầm với Napoleon đương thời. Thậm chí cả Napoleon cũng không phủ nhận điều đó, ông có một bức tượng nửa người của Nelson trong phòng riêng.

Nelson đã phát triển nghệ thuật chiến tranh trên biển lên một đẳng cấp mới để đánh chặn cuộc tiến công của Napoleon đến từ nước Pháp. Ông đã học được phong cách chỉ huy của Đô đốc Sir John Jervis, người đã dạy ông cách làm một hạm đội gắn kết với nhau, và chiến lược tài tình khi còn phục vụ dưới quyền của Đô đốc Lord Hood. Nelson sử dụng sự kết hợp này để giúp nước Anh sống sót qua 22 năm cách mạng Pháp và thời đại Napoleon. Ông hiểu rằng cuộc xâm lược của Pháp đáng sợ bằng nguy cơ ngành thương mại toàn cầu của Anh quốc bị hủy diệt.

Chiến lược phòng thủ.

Năm 1803, hiệp ước hòa bình Amiens – một hiệp ước ngừng bắn tạm thời giữa Anh và Pháp đã bị phá vỡ, và trong gần hai năm, người anh đã ở thế phòng thủ, chờ đợi Hải quân pháp đi những bước đầu tiên. Vào cuối năm 1804, Tây Ban Nha đã tham chiến với tư cách là đồng minh của Pháp, cung cấp cho Napoleon số tàu đủ để thách thức nước Anh.

Đây là bối cảnh của Trafalgar, Napoleon tìm cơ hội để đánh úp nước anh mà không phải chiến đấu với Nelson và Hải quân Hoàng gia, nhưng mọi sự cố gắng đã bị cản trở bởi các thủy thủ lão luyện.

Tàu HMS Victory

Vì thế, khi Phó Đô đốc Pierre  de Villeneuve, chỉ huy của hạm đội Pháp – TBN neo đậu tại Toulon đổ ra Đại Tây Dương vào đầu năm 1805, Nelson đã liều lĩnh đuổi đuổi đánh ông ta khắp nơi cho tới tận Tây Ấn. Vào tháng 9 năm 1805, hạm đội của Villeneuve đã tìm được nơi trú ẩn ở Cadiz, và là vị trí lí tưởng để tấn công tàu thông thương của người Anh hay chính nước Anh.

Kế hoạch tác chiến

Nelson tham gia vào hạm đội Anh quốc ngoài khơi Cadiz vào cuối tháng 9 đã kích thích những thủy thủ dưới trướng, khi mà kế hoạch của ông được giải thích trên bàn chiến lược của tàu HMS Victory, là chìa khóa để dứt điểm cuộc chiến.

Sự có mặt của Nelson đã làm Đô đốc Villeneuve đứng ngồi không yên và muốn hạm đôi quay về để hỗ trợ cho cuộc chiến ở Naples. Dưới áp lực của Napoleon, Villeneuve tin rằng hạm đội của Nelson yếu hơn ông ta nếu phải đối đầu trên biển. Sự thật là ông ta có 33 tàu trong khi bên phía Anh có 27 tàu.

Khi hai hạm đội tiếp cận nhau, Nelson đã gửi tín hiệu cho thủy thủ đoàn bằng câu nói bất hủ đã đi vào lịch sử của ông:” England expects that every man will do his duty" (Nước Anh hy vọng rằng mỗi người sẽ thực hiện nhiệm vụ của mình). Và các tàu sẽ theo hiệu lệnh để tấn công.

Trận chiến

Vào 12h35 trưa ngày 21 tháng 9 năm 1805, đội hình cánh cung của bên Pháp cho phép tàu Victory nổ súng cuối cùng, che đi con tàu chỉ huy trong khói súng đại bác. Ngay sau đó, tàu Victory rẽ phải ngay phía đuôi tàu đô đốc Bucentaure, khiến kẻ địch phải giật mình và loại khỏi vòng chiến đấu 200 người. Đô đốc Villeneuve là người cuối cùng đứng trên boong tàu.

Sau đó con tàu Redoutbale chặn đường tàu Victory băng qua đội hình địch và Nelson bị bất động giữa ba đối thủ trong một tổ hợp hạm đội – nhưng ông đã giáng một đòn quyết định. Villeneuve đã bị mắc kẹt trên một con tàu tàn phế, và trung tâm đội hình Pháp-TBN đã trở nên hỗn loạn do thiếu chỉ huy phải đối đầu với hạm đội Anh không thể ngăn cản.

Nelson, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, tiếp tục đi bộ cùng Hardy, trong khi chỉ huy tàu Redoutable vẫn đang cố gắng quét sạch sàn tàu Victory bằng súng trường và lựu đạn. Vào 1h15 chiều, Nelson bị bắn bởi một viên đạn xuyên qua phổi và kẹt trong xương sống.

Trong khi đó trận chiến ngày càng trở nên dữ dội, và hỏa lực của bên Anh càng tập trung và hiệu quả hơn, đều đặn hạ gục kẻ địch. Trong 3 tiếng nữa, liên minh Pháp – TBN sẽ hoàn toàn suy sụp. Đòn tập kích của Nelson đã phá vỡ mọi quy tắc chiến tranh, làm một con thuyền sẵn sàng chiến đấu như chuẩn bị sắp chạy trốn, thay thế trọng lượng và sự chính xác của tàu bằng tốc độ.

Khi bắt đầu cuộc chiến, khi con tàu Anh đầu tiên đến nơi, họ phải đối đầu mới một hạm đội vượt xa về số lượng. Nhưng đến cuối cùng, phía bên Hải quân Anh thậm chí không mất đến một con tàu.

Khi Nelson bị thương, trận chiến với tàu Redoutable đã đến thời khắc cuối cùng. Người Pháp cố gắng ập sang tàu Victory nhưng bị đẩy lùi bằng các loạt đạn, và đến 1h30 chỉ huy àu Redoutable đầu hàng. 2h15 phút Villeneuve cũng đầu hàng và trở về Pháp chỉ để bị Napoleon xử tử.

Tương quan về thiệt hại

Chiến thắng thuộc về phía Hải quân Anh nhưng cái giá phải trả không phải là nhỏ. Có tổng cộng 458 thủy thủy bị chết, hơn 1200 bị thương nhưng không có tàu nào bị đánh chìm. Phía bên Pháp có tới 7000 lính và 21 tàu bị bắt, 1 tàu bị phá hủy hoàn toàn. Tây Ban Nha có 1025 người chết và 1283 người bị thương.

Nhưng phía Anh đã mất đi người chỉ huy huyền thoại của họ, người đã nói những lời trăn trối cuối cùng:

Tạ ơn Chúa, con đã hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Sau chiến thắng vẻ vang, nhân dân Anh Quốc tôn vinh Nelson đến mức mà bầu không khí nước Anh tràn ngập cả niềm vui lẫn nỗi buồn. Trận đánh quyết định được coi là có tầm quan trọng thay đổi cả thế giới. Đại thắng trong trận thủy chiến Trafalgar đã thôi thúc nước Anh sục sôi khí thế giữa những thời khắc đen tối trong cuộc chiến tranh Napoléon, và cũng truyền cảm cho các thế hệ người Anh sau này.