Nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung là nền kinh tế mà trong đó chính phủ đưa ra mọi quyết định về sản xuất và phân phối. Cơ quan kế hoạch của chính phủ quyết định sẽ sản xuất ra cái gì, sản xuất như thế nào, và phân phối cho ai. Sẽ có một nhóm người nào đó quyết định ngày mai sẽ sản suất loại trà sữa gì, sản suất như thế nào và ai sẽ mua nó. Bạn không hoặc ít có sự lựa chọn . và dù cho nhóm nhỏ này có uyên bác và tốt bụng đến đâu thì cũng không nắm bắt được việc bạn hay mấy đứa bạn của bạn ghiền loại trà sữa nào hay rộng ra là thông tin của toàn bộ nền kinh tế. Đây một lập luận của nhà kinh tế học Hayek nhằm ủng hộ cho cho chủ nghĩa tư bản và thị trường tự do.

Nếu bạn là một người thường xuyên uống trà sữa thì ngay lập tức sẽ có một công ty hay tổ chức kinh doanh nào đó sẽ tìm hiểu nhu cầu uống trà sữa của bạn và những người mê trà sữa khác để rồi tạo ra một quán trà sữa có bán tất cả những loại trà sữa mà bạn thích và cạnh tranh với các cửa hàng trà sữa khác để bán cho bạn với mức giá tối ưu nhất có thể. Các cửa hàng luôn muốn biết được bạn , bạn bè bạn , bà ngoại của bạn muốn uống loại trà sữa gì và đám ứng nó nhằm mục đích tối ưu lợi nhuận. Việc đám ứng những nhu cầu đó là cách mà thị trường tự do tự điều tiết và nó tốt hơn bất cứ một bản kế hoạch tập trung nào. Đó là minh họa tốt cho cách mà thị trường tự do hoạt động, ở trong thị trường tự do bạn có quyền mua loại trà sữa mà bạn thích và không bị ép buộc mua loại trà sữa mà bạn không thích. Thông tin về sở thích uống trà sữa của bạn, bạn bè của bạn , bà ngoại của bạn… tất cả tạo thành một khối lượng thông tin khổng lồ. Hayek cho rằng lợi thế về giá là tổng hợp được những thông tin này và sở thích của nhiều người. Những thông tin này khá là "vô tổ chức" và phân tán và không thể tiếp cận được dù là đối với những chuyên gia giỏi nhất. Đây vẫn là một lập luận trung tâm cho việc sử dụng thị trường tự do cho việc tổ chức nền kinh tế.

Nhưng điều gì sẽ sảy ra khi các nhà hoạch định trong nền kinh tế kế hoạch thực sự có thể tổng hợp và hiểu được những thông tin đó ?

Luận điểm của Hayek đưa ra ở trong thập niên 70 và Hayek có lẽ không tưởng tượng được sự phát triển công nghệ của ngày hôm nay. Ngày nay với sự thu thập dữ liệu ngày càng phổ biến và ngày càng nhiều công cụ phân tích dữ liệu có thể phân tích được sở thích uống trà sữa của bạn dự đoán được bạn sẽ uống loại trà sữa nào trong tương lai dựa trên dữ liệu về những ly trà sữa mà bạn đã uống trong quá khứ. Với khả năng đó thì liệu các nhà kế hoạch hóa có thể thiết lập một bản kế hoạch tập trung hoàn hảo hơn trong việc phân bổ nguồn lực của nền kinh tế được không ?

Trên thực tế bên cạnh các trang web mua hàng và mạng xã hội thì càng ngày có nhiều chính phủ quan tâm hơn đến việc sử dụng khoa học dữ liệu như một công cụ cho việc thực hiện chính sách. Các thành phố như Chicago đang sử dụng các kế quả của phân tích dữ liệu để cải thiện sức khỏe cộng đồng. Ấn Độ phân tích dữ liệu để đánh giá sự tích cực của các nhân viên hành chính trên toàn quốc gia. Singapore, một cách công khai và thẳng thắng hơn đang thu thập một số lượng dữ liệu lớn sử dụng trong việc lập kế hoạch chu kì mua sắm và ngân sách, lập dự báo kinh tế, nghiên cứu thị trường, phát triển kế hoạch giáo dục cho học sinh... Hay thậm chí thu thập và phân tích các bài đăng trên facebook, tin nhắn twitter… để đánh giá xem người dân đang nghĩ gì về đất nước họ và kể cả dự báo trước các bất ổn dân sự.

Tuy nhiên vẫn còn đó những mối lo ngại về quyền riêng tư, rằng chính phủ nên biết bao nhiêu là đủ ? Tôi không muốn ai đó cứ "nhòm ngó" vào vào ly trà sữa mà tôi đang uống. Nhưng với việc thu thập dữ liệu trở nên phổ biến. Các công cụ mạnh mẽ hơn và giá thành rẻ hơn. Máy học cùng với trí thông minh nhân tạo đang thông minh dần lên theo thời gian thì chúng ta có thể tin tưởng rằng việc “kế hoạch hóa” đang trở nên phổ biến, chắn chắn hơn và mang lại nhiều hiệu quả hơn.