Tổng hợp tin tức chính trị thế giới

Afghanistan và Pakistan đồng ý ngừng bắn 48 giờ sau nhiều ngày giao tranh biên giới khiến hàng chục người thiệt mạng. Cả hai bên cáo buộc nhau khơi mào các vụ tấn công, đánh dấu đợt bạo lực tồi tệ nhất giữa hai nước kể từ khi Taliban lên nắm quyền ở Afghanistan năm 2021. Pakistan từ lâu cáo buộc Afghanistan chứa chấp các nhóm vũ trang đe dọa an ninh của mình — điều mà Kabul bác bỏ.

Giới chức Trung Quốc bắt giữ khoảng 30 mục sư Tin Lành, trong đó có mục sư nổi tiếng Kim Minh Nhật (Jin Mingri), trong các cuộc truy quét trên khắp nước. Động thái này diễn ra sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình tái khẳng định lời kêu gọi “Trung Quốc hóa” các tổ chức tôn giáo.

Ông Trump cho biết đã cho phép CIA tiến hành các chiến dịch bí mật tại Venezuela trong bối cảnh căng thẳng leo thang với nhà độc tài Nicolás Maduro. Tại một cuộc họp báo, ông ám chỉ chính quyền đang “xem xét các đòn tấn công trên bộ”. Kể từ tháng trước, Mỹ đã giết ít nhất 27 người trong các cuộc không kích nhằm vào những con thuyền nhỏ ngoài khơi Venezuela mà ông Trump cáo buộc chở ma túy; vụ gần nhất ngày 14 tháng 10 khiến toàn bộ sáu người trên tàu thiệt mạng.

Quan hệ giữa Mỹ và Colombia rơi xuống mức thấp mới khi Donald Trump tuyên bố sẽ tăng thuế đối với hàng hóa Colombia, đình chỉ viện trợ và cáo buộc Tổng thống cánh tả Gustavo Petro là “một trùm ma túy bất hợp pháp”. Trước đó, ông Petro đã gọi cuộc không kích của Mỹ nhằm vào một con tàu bị nghi buôn ma túy trong vùng biển Colombia hồi tháng trước là “một vụ giết người”. Sau khi có tin Mỹ tiếp tục tấn công các nghi phạm buôn lậu ở vùng đông Thái Bình Dương — lần đầu tiên tại khu vực này — ông Petro lại một lần nữa lên án đó là “hành động giết người”.

Tại hội nghị thượng đỉnh ở Sharm el-Sheikh, Donald Trump tuyên bố “hòa bình Trung Đông” nhân dịp ký kết chính thức thỏa thuận ngừng bắn. Các nhà lãnh đạo Arab và phương Tây có mặt, song cả Israel lẫn Hamas đều vắng mặt. Sau lệnh ngừng bắn, binh sĩ Israel vẫn nổ súng giết một số người Palestine ở Gaza. Bạo lực lại bùng phát giữa Hamas và các nhóm Palestine khác, trong đó có cả các băng nhóm được Israel vũ trang. Hamas triển khai hàng nghìn tay súng tuần tra đường phố và hành quyết những người mà họ cáo buộc là cộng tác với Israel. Ông Trump nói Hamas đang “xử lý vài băng nhóm rất tệ” nhưng cảnh báo nhóm này phải sớm giải giáp, “nếu không chúng tôi sẽ giải giáp họ.”

J.D. Vance, phó tổng thống Mỹ, cùng với Steve Witkoff, đặc phái viên Trung Đông của ông Trump, và Jared Kushner, người có ảnh hưởng lớn trong việc môi giới các thỏa thuận hòa bình, đã đến thăm Israel nhằm củng cố sự ủng hộ đối với thỏa thuận ngừng bắn với Hamas. Trước đó, các tay súng đã phóng tên lửa vào khu vực sau đường kiểm soát của Israel ở Gaza, khiến hai binh sĩ thiệt mạng. Israel đáp trả bằng không kích và tạm dừng viện trợ nhân đạo trong thời gian ngắn. Các quan chức Palestine cho biết hàng chục người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ, nhưng không nêu rõ bao nhiêu là dân thường hay chiến binh. Phái đoàn Mỹ tập trung vào việc buộc Hamas giải giáp vũ khí, giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch hòa bình.

Một đơn vị tinh nhuệ của quân đội Madagascar tiến hành đảo chính hai ngày sau khi tổng thống Andry Rajoelina bỏ trốn khỏi đất nước, giữa làn sóng biểu tình kéo dài phản đối nghèo đói và tham nhũng. Đại tá Michael Randrianirina, chỉ huy đơn vị này, tự xưng là tổng thống lâm thời và giải tán hầu hết các thể chế dân chủ. Ông hứa sẽ tổ chức bầu cử và khôi phục chính quyền dân sự trong vòng hai năm.

Tổng thống Peru Dina Boluarte bị phế truất giữa làn sóng bất ổn vì tội phạm gia tăng. Chủ tịch Quốc hội José Jerí tuyên thệ nhậm chức thay thế và cam kết tiến hành “cuộc chiến chống tội phạm”. Ông Jerí, 38 tuổi, là tổng thống thứ bảy của Peru trong vòng chín năm.

Cuộc bầu cử tổng thống ở Bolivia đã được Rodrigo Paz, một chính trị gia theo đường lối trung dung, giành chiến thắng, đánh bại ứng cử viên bảo thủ trong vòng hai. Luis Arce, tổng thống theo khuynh hướng cánh tả, đã quyết định không tái tranh cử do nội bộ chia rẽ trong Phong trào Xã hội Chủ nghĩa (MAS) — đảng đã nắm quyền tổng thống suốt 20 năm qua. Phe cánh tả bị đánh bật khỏi quyền lực giữa lúc đất nước rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều năm. Ông Paz cam kết cho phép khu vực tư nhân mở rộng để thúc đẩy tăng trưởng, đồng thời vẫn bảo vệ các chương trình phúc lợi xã hội.

Ngân hàng trung ương Argentina đã ký thỏa thuận hoán đổi tiền tệ trị giá 20 tỷ USD với Bộ Tài chính Mỹ, chỉ vài ngày trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ được xem là cuộc trưng cầu dân ý về các chính sách “thắt lưng buộc bụng” của Tổng thống Javier Milei. Scott Bessent, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, cho biết thỏa thuận này sẽ giúp mang lại ổn định kinh tế cho Argentina và nhấn mạnh rằng Mỹ “không muốn thấy thêm một quốc gia Mỹ Latinh nào sụp đổ nữa”. Tuy nhiên, chi tiết của kế hoạch chưa được công bố và các ngân hàng Mỹ được cho là vẫn còn do dự trong việc hậu thuẫn.

Mỹ đã áp đặt trừng phạt lên Rosneft và Lukoil, hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga, sau khi Điện Kremlin tuyên bố Vladimir Putin không hứng thú với việc tổ chức thêm một hội nghị thượng đỉnh với ông Trump về vấn đề Ukraine — vì mục tiêu chiến tranh của Nga không thay đổi. Bộ Tài chính Mỹ cho biết đây là lệnh trừng phạt đầu tiên của chính quyền Trump nhắm trực tiếp vào ngành năng lượng Nga, nhằm ngăn Moscow sử dụng doanh thu dầu mỏ để mua vũ khí. Giá dầu tăng mạnh sau thông tin này.

Nicolas Sarkozy đã bắt đầu thi hành án tù 5 năm, một tháng sau khi tòa tuyên án vì âm mưu sử dụng tiền vận động tranh cử bất hợp pháp từ Libya. Ông là cựu nguyên thủ Pháp đầu tiên bị bỏ tù kể từ thời Thống chế Philippe Pétain, người từng cộng tác với Đức Quốc xã. Việc Sarkozy bị giam giữ trong khi vẫn đang kháng cáo đã làm dấy lên nhiều tranh cãi tại Pháp. Luật sư của ông đã gửi đơn yêu cầu trả tự do tạm thời cho thân chủ.

Takaichi Sanae đã chính thức nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản mới. Theo các nguồn tin, bà đang chuẩn bị một gói kinh tế quy mô lớn nhằm đối phó lạm phát, đầu tư vào các ngành công nghiệp mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo (AI) và sản xuất chip, đồng thời tăng cường an ninh quốc gia. Để giảm áp lực giá cả, chính phủ dự định bãi bỏ thuế “tạm thời” đối với nhiên liệu — loại thuế đã tồn tại từ những năm 1970. Thị trường chứng khoán Nhật tăng điểm, nhưng đồng yên giảm giá; bà Takaichi tuyên bố chính phủ cần có ảnh hưởng lớn hơn đối với Ngân hàng Trung ương và phải “phối hợp chặt chẽ” trong hoạch định chính sách.