Tôi từng bị gọi là "bủn xỉn" chỉ vì sử dụng vở cũ để chép bài khi đi học?

Chuyện xảy ra lúc tôi học cấp 3. Một lần tôi được cô giáo gọi lên kiểm tra vở. Mặc dù , kiểm tra vở thường sẽ chỉ là kiểm tra xem bạn viết có đủ lý thuyết hay không nhưng hôm đó cô phát hiện ra rằng tôi sử dụng 1 quyển vở để ghi chép trong nhiều năm học (thường thì các bạn học của tôi viết mỗi năm học một quyển vở mới, tôi không biết rõ lý do là gì nhưng có lẽ là để dễ nhìn và trông nó "thoáng đãng" hơn một quyển vở viết chi chít kiến thức của nhiều năm). Cô có hỏi tôi tại sao thì tôi trả lời vì tôi thấy vở vẫn còn nhiều trang chưa viết nên tôi tận dụng và với quyển vở đó, tôi vẫn có thể học tốt (thậm chí từng có cả giải HSG thành phố) . Nhưng thay vì tôn trọng cách học của tôi thì cô lại nói "Tiết kiệm vừa thôi không cẩn thận lại thành bủn xỉn đấy. Mà bủn xỉn thì sau này không ai chịu lấy đâu" rồi bắt tôi thay vở mới.

Bạn có thể bảo rằng "Nhỡ câu nói đó xuất phát từ ý tốt", "Chỉ là một lời nhắc nhở thôi mà", nhưng việc bảo tôi thay vở mới đã chứng tỏ rằng gv của tôi không hề thích kiểu "tiết kiệm" đó một chút nào cả. Trong mắt cô, đó là bủn xỉn và câu nói trên như một lời răn đe, giáo huấn với một thằng 16 tuổi như tôi mặc dù tôi chẳng thấy tôi sai ở đâu cả.

Đó là suy nghĩ của tôi tại thời điểm đó. Đến bây giờ nghĩ lại, tôi không chắc là mình đã đúng hay không vậy nên tôi đã tìm hiểu và rút ra được vài điều như sau.

Theo Oxford Language, bủn xỉn được định nghĩa là hà tiện quá đáng, đến mức không dám chi tiêu cả những khoản hết sức nhỏ nhặt. Thế nhưng "một khoản nhỏ nhặt" là như thế nào? Câu hỏi này thực sự không thể trả lời vì nó dựa trên nhân sinh quan của mỗi người vậy nên sẽ không có một quy chuẩn chung nào để đánh giá. Còn với "tiết kiệm", mỗi lĩnh vực lại định nghĩa một chút khác nhau vậy nên khó có thể phân biệt chúng một cách rạch ròi.

But lặn lội thêm trên internet một thời gian, tôi đã có thể tìm ra một điều giúp tôi phân biệt đó chính là "MỤC ĐÍCH"

"Tiết kiệm là giảm bớt các chi phí cho việc không quan trọng để phục vụ cho những việc quan trọng hơn đối với bạn". Mặc dù đây chỉ là định nghĩa mà tôi vô tình đọc được trên mạng nhưng nó gần như bao hàm toàn bộ ý nghĩa của tiết kiệm. "Tiết kiệm là không xa hoa, không lãng phí, không bừa bãi. Tiết kiệm không phải là keo kiệt, mà là vì đồng bào, tổ quốc. Dù bỏ ra bao nhiêu công sức, dù bỏ ra bao nhiêu tiền của, bạn vẫn hạnh phúc.", đây là lời căn dặn của Bác dành cho chúng ta. Phân tích một chút thì lãng phí ở đây có thể hiểu là sử dụng tiền không hiệu quả hay chi tiền cho các việc không quan trọng còn "vì đồng bào, vì tổ quốc" chính là mục đích cao cả, quan trọng và ta thấy hàm ý của câu nói này cũng rất giống định nghĩa phía trên mà tôi vừa đưa ra.

Về phía "bủn xỉn", tôi đã tra khái niệm của các từ đồng nghĩa với nó và tìm được một từ có khái niệm như sau "hà tiện tới mức quá quắt, chỉ biết bo bo giữ của"

Đến đây thì chắc rằng bạn cũng đã nhận ra sự khác nhau giữa "tiết kiệm" và "bủn xỉn" rồi chứ? "Tiết kiệm" là để dành tiền có chủ đích còn bủn xỉn thì chỉ đơn giản là dành dụm xong để đó, đồng tiền không được sử dụng, không vai trò, không ý nghĩa.

Như tôi đã nói ở trên, chúng ta có thể dựa vào mục đích để dành tiền mà đánh giá người đó có bủn xỉn hay không. Nhưng mục đích để dành tiền thì chỉ có họ mới biết rõ, vậy nên thật tiếc khi phải nói rằng không có cách nào để nhận biết một người "bủn xỉn" chỉ bằng việc quan sát họ được. Dẫu vậy vẫn có một người mà bạn có thể nhận biết chính xác, đó là bản thân bạn. Nếu bạn đang trong quá trình "tiết kiệm", hãy thử đặt câu hỏi

Số tiền này sẽ được dùng để làm gì?

Đó là vì mình thực sự muốn hay chỉ vì cha mẹ thúc ép, bạn bè xúi giúc, định kiến xã hội ảnh hưởng? (VD: Bạn mua xe ô tô chỉ vì xã hội cho rằng có ô tô là giàu dù chiếc xe máy đã đáp ứng đủ nhu cầu của bạn)

Viết xong bài này thì tôi cũng rút ra được rằng quyết định dùng lại vở cũ của tôi vẫn đúng vì tôi đã tiết kiệm được một số tiền nho nhỏ để mua giày thể thao (bởi vì tôi quan trọng sức khỏe). Mặc dù đôi giày đó cũng không đắt lắm vì tiết kiệm tiền vở có được bao nhiêu đâu nhưng mà vẫn hơn là mua một đống vở mới về nhưng không viết hết, lúc đó thì chỉ có nước bán giấy vụn mà thôi ^^