Tôi ngừng uống rượu và trở thành một kẻ lạc lõng

Đã từ lâu, tôi không còn đụng đến một giọt bia, rượu nào. Nhiều người nghe xong chắc sẽ cho rằng tôi làm vậy vì muốn tốt cho sức khỏe, hoặc tôi vốn là một con nghiện cồn lâu năm nay vừa mới hoàn lương, hoặc tôi có một tuổi thơ u tối với người cha say xỉn nhậu nhẹt suốt ngày rồi đánh đập vợ con, tạo thành những bóng ma ám ảnh không thể xóa mờ trong tâm hồn thơ trẻ. Nhưng mà không, tôi không uống bia rượu đơn giản chỉ vì tôi không thấy nó ngon. Có nhiều người thấy rượu bia rất thơm ngon thì cũng có kẻ thấy chúng vừa cay nồng vừa đắng gắt, như tôi. Trước khi không uống rượu bia tôi cũng không mấy khi uống rượu bia, cho nên việc tôi ngừng uống khá dễ dàng. Tôi nghĩ nếu rượu đã không ngon mà còn có hại thì sao phải cố chấp uống để làm gì, sao không dừng hẳn luôn? Thế là tôi dừng. Người hay uống nếu đột ngột dừng uống thì sẽ gặp nhiều khó khăn hơn tôi, nhưng những thay đổi ở họ cũng rõ ràng và dễ nhận thấy hơn. Còn đối với tôi, không uống nữa không tạo ra quá nhiều thay đổi cho cơ thể, mà chủ yếu ở một vài lĩnh vực nhỏ khác. Nhưng thôi, trước tiên cứ nói về lợi ích.

Tôi chắc bạn cũng từng nghe câu nói “rượu bia không tốt cho cơ thể nhưng lại tốt cho tâm trạng”. Trên thực tế, thói quen uống rượu bia đã được chứng minh có khả năng gây ra hoặc làm trầm trọng thêm một số bệnh tật thể chất như xơ gan, tim mạch, ung thư, tiểu đường, mất ngủ… hoặc một số vấn đề tâm lý như căng thẳng, lo âu, mất tập trung… Việc không lãng phí thời gian cho những cuộc nhậu say sưa kéo dài từ ngày này qua tháng nọ cũng giúp bạn tỉnh táo đối diện với cuộc sống và với chính mình (dù thực tế khó khăn và bạn chẳng muốn đối diện chút nào), bạn có thêm thời gian để sống và tận hưởng sự hiện diện chân thật của mình trên đời. Nhưng dứt bỏ thói quen uống rượu bia để tìm quên khi gặp phải nan đề trong cuộc sống (thất bại, thất tình, mất mát, bệnh tật…) thực sự không dễ dàng và ban đầu có thể khiến bạn cảm thấy trống rỗng như mất đi một chỗ dựa tinh thần (bia rượu).

Nhiều người cho rằng nếu chỉ uống ít ít thôi thì sẽ không sao. Nghiện thì rõ ràng là không tốt, nhưng nếu chỉ thỉnh thoảng uống một vài ly có lẽ còn tốt cho sức khỏe? Vấn đề chỉ là, bạn cần nghiêm khắc kiểm soát lượng rượu bia thu nạp vào cơ thể và tần suất thu nạp, như thế nào là ít, như thế nào là nhiều, như thế nào là đủ. Nhưng điều đó có đúng không? Bạn có biết cần uống ít chừng nào để có thể đảm bảo rượu bia sẽ không gây hại cho cơ thể mình không? Trên thực tế, nhiều nghiên cứu cho rằng dù chỉ một lượng rượu bia nhỏ cũng đã đủ để gây ra tác động tiêu cực lên cơ thể. Tất nhiên uống càng nhiều, càng thường xuyên thì lại càng có hại, chưa kể ảnh hưởng của rượu lên mỗi người còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như cách uống, cơ địa từng người, chất lượng rượu, di truyền, cân nặng, tuổi tác… “No level of alcohol consumption is safe for our health” hay không có ngưỡng rượu an toàn nào cả (WHO). Muốn chắc chắn thì tốt nhất nên dừng hẳn, nhỉ?

Ngoài lợi ích sức khỏe, ngừng bia rượu còn giúp tôi tiết kiệm được tiền. Trên thực tế, số tiền tôi dành cho bia rượu trước nay vốn đã không nhiều, nhưng nếu không uống nữa thì tôi có thể từ chối khá nhiều lời mời mọc, rủ rê đi nhậu. Dù tôi có thể làm “dũng sĩ diệt mồi”, nhưng những câu chuyện giữa cuộc nhậu nhiều khi rất khác và tôi gần như chẳng thể hòa mình vào được. Khi người ta lâng lâng vì hơi men, người ta sẽ tiếp cận một câu chuyện bình thường dưới góc nhìn được buff thêm hiệu ứng. Câu nói “rượu vào, lời ra” nghĩa là khi có chút men trong người, đa số mọi người sẽ trở nên cởi mở, dễ chia sẻ, nhạy cảm, nhiệt tình, mong manh hơn, đôi khi có chút mất kiểm soát hành vi hay lời nói tùy vào độ say xỉn. Nghĩ tích cực thì rượu bia giúp mọi người dễ kết nối với nhau hơn hẳn lúc bình thường.

Nhưng khi bạn là người tỉnh táo duy nhất trên bàn nhậu, bạn sẽ quan sát mọi người dưới cái nhìn ít nhiều mang theo sự phán xét hoặc tò mò, hoặc cả hai. Người bình thường sẽ thoải mái và dễ hòa nhập nếu xung quanh toàn những kẻ giống mình và mặc nhiên coi nhau là đồng đội/bọn, còn cái kẻ lạc loài khác biệt tất nhiên sẽ bị loại ra khỏi tập thể, bị cho ra rìa. Chẳng ai muốn chịu đựng ánh nhìn dò xét của người khác, cũng chẳng ai muốn bị quan sát trong lúc bản thân đang không tỉnh táo. Nếu bạn không uống, mọi người sẽ nài nỉ bạn vài lần, hoặc rủ bạn đi làm dũng sĩ diệt mồi thêm vài lần nữa, nhưng nếu bạn vẫn khăng khăng không uống, người ta khỏi rủ bạn đi nhậu luôn. Điểm tốt: không đi nhậu thì đỡ tốn tiền. Điểm không tốt: Bạn thiếu đi cơ hội kết nối với bạn bè và những mối quan hệ mới.

Văn hóa rượu bia đã có từ lâu đời. Rượu ở Việt Nam không đơn thuần chỉ là đồ uống mà còn là biểu tượng của sự kết nối, tình cảm, đoàn kết, là lễ vật trong những dịp lễ lạt, thờ cúng; nghề nấu rượu cũng là một trong những ngành nghề truyền thống ở nước ta. Người Việt có dâng rượu, kính rượu, tự phạt bằng rượu như thể rượu là công cụ thể hiện sự tôn trọng của người dưới đối với người trên, của người trẻ đối với người già và giữa khách với chủ nhà. Trong các dịp lễ tết, cỗ bàn, rượu không chỉ là đồ uống mà còn là sợi dây kết nối các thành viên trong gia đình, dòng họ, tạo nên không khí ấm cúng, đoàn viên.

Tuy nhiên, bên cạnh những ý nghĩa tích cực đó, văn hóa uống rượu ở Việt Nam cũng tồn tại những mặt trái như ép rượu, uống quá chén, gây ra nhiều hệ lụy xã hội. Những người cực đoan và cổ hủ có thể chán ghét, kỳ thị hoặc xua đuổi bạn chỉ vì bạn từ chối lời mời uống của họ. Điểm xấu: Bạn bị dán cho một cái nhãn nào đấy, bị ghét bỏ. Điểm tốt: Bạn loại ra khỏi cuộc sống những con người không phù hợp. Nhưng bạn đừng lo, khi một thứ rời khỏi cuộc sống của bạn, nó sẽ để lại khoảng trống cho một thứ khác tiến vào thế chỗ.

Người coi rượu bia là đồ uống yêu thích hẳn sẽ cần tìm kiếm một loại đồ uống yêu thích khác lành mạnh hơn để thay thế. Đó có thể là café, trà, sữa hoặc nước lọc. Tất nhiên khẩu vị của mỗi người là khác nhau và hương vị của từng loại đồ uống cũng chẳng giống nhau. Nhưng tôi có thể cam đoan một điều rằng, nếu bạn ngừng đụng tới rượu bia đủ lâu, khẩu vị của bạn sẽ thay đổi. Như tôi chẳng hạn, sau một thời gian dài không biết đến một giọt bia rượu nào, khi tình cờ uống lại, tôi cảm thấy cả cơ thể như đồng loạt phản đối và chối bỏ. Có thứ gì đó tôi từng thấy “khá ngon” trong quá khứ thì giờ đây cũng chẳng còn lại gì ngoài sự bài xích và nhạt nhẽo. Cơ thể bạn đã được huấn luyện để không còn quen thuộc và chấp nhận thứ đó nữa.

Người coi rượu bia là công cụ trị liệu cảm xúc thực sự cần thay thế bằng một (vài) biện pháp trị liệu khác hiệu quả, đúng đắn và không gây hại đến sức khỏe. Lệ thuộc chất và nghiện chất gây ra ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thể chất và tinh thần của con người. Giống như một mối quan hệ độc hại không dễ nhận ra, hoặc đã nhận ra nhưng không đủ dũng khí và sức mạnh để hoàn toàn từ bỏ. Có tình yêu, sự quen thuộc, dựa dẫm, gắn bó, quá khứ, kỷ niệm, tổn thương… chất chồng trong đó, tạo thành một mớ hỗn độn đổ ập lên bạn. Muốn sắp xếp mọi thứ cho ngăn nắp và đúng nơi đúng chỗ cần rất nhiều thời gian, công sức và cả sự kiên trì, hoặc bạn chỉ cần cố lách qua đống đổ nát rồi phủi tay bỏ đi, thậm chí đốt trụi hết những thứ bạn từng gắn bó. Chắc chắn cả quá trình và thời gian đầu sau chia tay sẽ chẳng dễ dàng gì, thậm chí khiến bạn khổ sở tới mức muốn quay lại để tạm thời xoa dịu nỗi buồn. Nhưng đừng lo, mọi thứ sẽ ổn hơn nếu có một sự thay thế tốt. Bởi nếu bạn có một ngôi nhà mới to đẹp hơn, liệu bạn có muốn quay lại sống trong ngôi nhà cũ xập xệ nữa không?

Người coi rượu bia là phương tiện để giao lưu với bạn bè và kết nối các mối quan hệ có lẽ sẽ đứng trước nguy cơ trở thành một kẻ lạc lõng, hoang mang trong một thời gian dài trước khi tìm được một vòng tròn xã hội mới phù hợp với sở thích và nhu cầu mới của bản thân. Khi bạn không còn nhiều cơ hội gặp mặt đám bạn bè thích nhậu trước đây nữa, bạn sẽ nhận ra mình thực sự cô đơn. Nếu may mắn, bạn có thể giữ lại một vài mối quan hệ cũ mà thay vì họ rủ bạn đi nhậu, họ lại sẵn sàng cùng bạn đi uống cà phê hay uống trà ăn bánh, tâm sự những câu chuyện sâu sắc và riêng tư hơn. Nếu không may, bạn sẽ phải tìm cho mình một hội nhóm mới, thường sẽ kèm theo một mối quan tâm hay sở thích mới. Nó có tốt hơn không ư? Mình nghĩ chắc chắn sẽ tốt hơn. Bạn bước ra khỏi quá khứ, bạn thấy mơ hồ và lạc lõng thời gian đầu, sau đó bạn sẽ tìm thấy một nơi mới tốt đẹp hơn thuộc về mình. Bạn vẫn đang đi đúng hướng trên con đường của riêng bạn. Mọi thứ rồi sẽ ổn thôi.

#marnie