Hồi nhỏ tui hay có mơ mình thành siêu nhân rồi cứu giúp mọi người. Chả hiểu kiểu gì, tôi lại bị thằng ku sêm tuổi dã chạt một cú đau điếng vào trong đầu. nó phát biểu như zầy: "sức mi lo cho mình con chưa xong thì siêu nhân làm sao mà biến thành được ? có niềm tin mới cứu được mi". giờ ngẫm lại thời xộc xệch của mình mới chợt ngộ ra được cái câu này nó đúng thật. niềm tin y hệt như thẻ biến hình của phim hiệp sĩ mặt nạ hồi đó hay coi.

I. làm thế nào mà khái niệm niềm tin ra đời ?
Đầu tiên ta cần phải có đôi nét kiến thức về khái niệm nó trước. . Trong triết học Khắc Kỷ, niềm tin không chỉ đơn thuần là sự chấp nhận hay tán đồng một quan điểm, mà là trạng thái tâm trí được xác lập dựa trên lý trí và hiểu biết. Cụ thể, trong góc nhìn của chủ nghĩa hoài nghi niềm tin không chỉ là một khái niệm tự nhiên mà còn là một chủ đề đáng để chất vấn, kiểm tra và thách thức. Nhìn chung thì khái niệm niềm tin này đã xuất hiện từ rất lâu trước đây kể từ khi những câu hỏi truy vấn sâu sắc ra đời trong não bộ con người thì niềm tin đã được nhắc đến như một chủ đề thú vị.
Sẽ khá lúng túng khi đột ngột có ai hỏi tôi Về quan điểm cá nhân cho câu hỏi "niềm tin là cái gì ?" nhưng mà để hiểu hơn khái niệm này, tôi cần phải có một hình ảnh tượng trưng để mô tả về nó. Hãy tưởng tượng về một cây đèn.
cây đèn nỳ có nguyên lý hoạt động là sử dụng năng lượng từ nguồn điện để phát ra chùm tia vector được biểu diễn dưới dạng năng lượng khác, đó là ánh sáng. Trong hình ảnh tượng trưng này, tia vector mang năng lượng ánh sáng này có thể tượng trưng như một khái niệm hình thành dựa trên nguồn điện ở đây là những tác động vật chất (môi trường) của cây đèn.

Để cụ thể hơn thì tôi sẽ kể cho bạn nghe câu chuyện về thằng Tèo. Tèo là một đứa nghịch ngợm và thường hay bày ra nhiều trò chơi khăm mang tính thương hiệu của nó, ở trường, ở nhà, chỗ học thêm, ngoài đường. Nơi nào xuất hiện nó thì nơi đó có sự giễu cợt. Nhưng Tèo lại là học sinh giỏi cấp quận. Trong khi tôi được so sánh với thằng Tèo là khác nhau một trời một vực. tôi là một đứa ít khi bày trò chọc ghẹo ai lúc nào cũng cắm đầu học nhưng thành tích học tập thì chỉ xếp loại khá. Nhìn nó, tôi chẳng bao giờ thấy Tèo có tinh thần nào giống như muốn học hành cả. tôi đã có một cuộc trò chuyện với Tèo về lý do vì sao bản thân Tèo lại mâu thuẫn đến như vậy. Hắn trả lời là bởi vì hắn vốn đã có một niềm tin về việc không nhất thiết chơi bời lại gán nghĩa với từ ngu dốt.
Trong ví dụ này ta có thể thấy được các từ khóa liên quan mà tôi có nhắc đến ở trên. Cái niềm tin không đồng nhất định nghĩ ngu dốt so với chơi bời là một vetor năng lượng được biểu diễn dưới dạng niềm tin. niềm tin đó được phat triển là nhờ có nguồn năng lượng ở đây là môi trường sống của Tèo. Tèo được nuôi dạy trong môi trường giáo dục đầy phóng kháng và tự do. bằng chứng là những trò đùa của Tèo chưa bao giờ gây ảnh hưởng về mặt tài chính đối với ai cả. điều đó hình thành nên một sự tin tưởng vào lối sống của Tèo. và điều thứ ba đó là Tèo không chỉ có một niềm tin duy nhất. một cây đèn không chỉ sử dụng nguồn điện trên 10 W chỉ để chiếu đúng một tia năng lượng nhỏ đến mức mắt người còn không thấy được đâu. điều đó vớ vẩn lắm:)). nó phải là một chùm tia năng lượng rát nhiều vector niềm tin. và nó được tôi gọi là hệ thống niềm tin.
chung quy lại, để trả lời cho câu hỏi lớn ở trên ta đã biết được niềm tin nói riêng hay hệ thống niềm tin nói chung luôn luôn tồn tại và phát triển với điều kiện là chủ thể đó phải có nguồn năng lượng ( môi trường) cung cấp cho sự hình thành và phát triển hệ thống niềm tin của chủ thể. Mà sự hình thành và phát triển đó lại phụ thuộc vào những tri thức kinh nghiệm mà cây đèn đó trải qua.
Ta vừa khai thác sơ lược và cũng đã hiểu hơn về cái khái niệm này qua lăng kính ẩn dụ của tôi. sâu đâu là một số câu nghi vấn để chúng ta hiểu hơn nữa về từ khóa này.
II. ĐÀO SÂU ĐÔI CHÚT
vecto niềm tin ấy có phải là một đường thẳng hay không?
câu trả lời là chắc chắn là không. hình ảnh cây đèn chỉ là một hình ảnh ẩn dụ cho cấu tạo của một niềm tin mà thôi. thực tế hệ thống niềm tin là một tập hợp các vector không thẳng móc nối với nhau và độ rõ ràng của nó cũng không được biểu hiện. mỗi một vector lại có một tính chất khác nhau riêng biệt. nhưng chúng lại có thể tương tác và bổ sung cho nhau.

quay lại ví dụ của nhân vật Tèo. trên thực tế Tèo lúc đó đã có nhiều hơn một niềm tin để dẫn đến niềm tin kết quả. dống như 1+1=2 ấy về măt hình thức ta thấy chúng là bài toán của những con số khác nhau nhưng bản chất của chúng vẫn chỉ là các con số, chúng chỉ tương tác với nhau và tạo ra con số mới mà thôi.
Tèo được nhận nguồn năng lượng mang một hòa sác riêng ( hay môi trường sống). Và những niềm tin này tác động đến cách mà vector niềm tin đơn lẻ đó đi đến đích.
lấy ví dụ cụ thể hơn, việc Tèo có niềm tin rằng chơi bời và học dốt không liên quan với nhau. điều này được củng cố dựa trên cơ sở của các niềm tin khác. Tèo tin rằng mình có thể học được rất nhiều điều bổ ích và nó dễ vào đầu hơn trong khi bày trò quậy so với học ở trường. Tèo quan sát văn hóa gia đình mình và thấy rằng gia đình luôn ưu tiên thời gian thoải mái để bổ sung năng lượng cho ngày hôm sau và Tèo tin điều đó.
tóm lại vertor niềm tin của Tèo luôn luôn có sự liên kết bổ sung cho nhau trong quá trình nó đi đến đích.
sự tương tác của các hệ thống niềm tin diễn ra như thế nào ?
phần giải thích ở trên chỉ ở mức độ một đối tượng. phần tiếp theo, hãy cùng tôi tìm hiểu về sự tác động của nhiều hơn một cây đèn.

vẫn lấy gia đình Tèo làm ví dụ. hệ thống niềm tin của ba Tèo hay hệ thống niềm tin của mẹ Tèo đều mang một sắc thái riêng biệt và đặt trong góc nhìn chủ thể ở đây là Tèo thì chúng ta có thể thấy nguồn năng lượng mỗi thành viên trong một gia đình nói riêng hay cả một xã hội nói chung đều mang trong mình một bản sắc riêng biệt. và điều này đều dựa trên một hệ thống niềm tin. chúng đều có sự tương hỗ và tác động lẫn nhau. song vẫn tạo ra một cái chung chung mà người ngoài nào nhìn dô cũng thấy. mọi người thường hay sử dụng cái từ “ văn hóa gia đình” để chỉ hiện tượng này. Và cũng tương tự khi sử dụng “ văn hóa” cho một quốc gia.
tôi nghĩ nếu xét theo góc nhìn của niềm tin thì văn hóa được xem như là sự tập hợp với rất nhiều những hệ thống niềm tin khác nhau nhưng có cùng một điểm chung.
ví dụ như cùng chung một niềm tin về giúp đỡ người khác. có chủ thể thì có niềm tin đó nhờ tôn giáo phật học hay công giáo. có người thì được tác động bởi văn hóa gia đình mình. hay cũng có kẻ hành động giúp đỡ nhưng có đính kèm mục đích, nhưng về bản chất thì đây vẫn được tính là một hành động giúp người.
một ví dụ khác khi nhắc đến văn hóa. về các bộ môn nghệ thuật truyền thống chẳng hạn như hát Bội. vốn được xem là một loại hình nghệ thuật văn hóa cổ truyền. là sự biểu hiện của một hệ thống niềm tin tập thể trong xã hội. chúng được đại diện như là một hệ thống niềm tin riêng. niềm tin về lòng trung thành thì ta có kịch San Hậu hay còn gọi là Phụng Nghi Đình, Đàm Tam Xuân. đạo đức và công lý sẽ là vở Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu hay là vở Ngọn Lửa Hồng Sơn. hay sự bảo trợ tâm linh thì nó là Sơn Hậu hoặc Kim Thạch Kỳ Duyên.
nghệ thuật truyền thống về bản chất cũng là một loại hệ thống niểm tin và nó tác động khá sâu sắc đối với những cây đèn. dạng hệ thống niềm tin này có đôi điều đặc biệt hơn chút so với những hệ thống niềm tin khác, nó là những đối tượng liên chủ thể. có nghĩa là hệ thống niềm tin này không xuất phát từ chỉ duy nhất một cá nhân nào cả, nó là một hệ thống niềm tin tạo ra một thực tại khác giống như tiền hay kito giáo. nếu bạn đã đọc cuốn NEXUS của tác giả yuva noha rari thì hẳn bạn sẽ còn nhớ đến chi tiết tác giả khẳng định thế giới mà chúng ta tồn tại không chỉ gói gọn trong hai thực tại khách quan hay thực tại chủ quan. còn một thực tại nữa tồn tại song hành, và đó là thực tại liên chủ thể. cụ thể hơn thì bạn hoàn toàn có thể đọc lại… hoặc tìm đọc cuốn sách này để hiểu rõ về khái niệm thực tại liên chủ thể của tác giả. điều tôi muốn nói ở đây là văn hóa phong tục tập quán, lối sống hay văn hóa nghệ thuật truyền thống đều là những hệ thống niềm tin nằm dưới bản chất là những thực tại liên chủ thể.
Như vậy, có thể nói rằng văn hóa, với tất cả sự phong phú của nó, không chỉ là kết tinh của những niềm tin cá nhân mà còn là minh chứng rõ ràng nhất cho sức mạnh của thực tại liên chủ thể trong việc định hình cách chúng ta sống và tương tác.
bạn có để ý tôi ngừng viết hoa sau dấu chấm rồi không? nếu có thì bạn phát hiện ra 2 sự thật rồi. sự thật đầu tiên là tôi lười:)) sự thật thứ hai là hệ thống niềm tin của bạn về đúng chính tả hay cuốn hút đã được xây rồi đó.

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất
VietnamsesDream
[Đã xóa]

bake102
cám ơn azai nhìu vì đã dọc qua và đã chia sẻ góc nhìn. e sẽ xem lại cách dụng ngôn của mình.
- Báo cáo