Đôi nét về dữ liệu trong bóng đá hiện đại

Chúng ta khi xem bóng đá trên truyền hình, đặc biệt là các giải bóng đá ở châu Âu có lẽ là không xa lạ với những con số thống kê như tỉ lệ kiểm soát bóng, số đường chuyền hay quãng đường di chuyển. Những con số này được bình luận viên nói liên tục trong các trận đấu, hiển thị lên màn hình hay trong các buổi bình luận sau trận, trong các bài viết của những cây viết chuyên môn, được nhà đài (bên biên tập trận đấu) đưa ra hàng đống bảng biểu trong lúc trận đấu diễn ra để người xem bắt nhịp.

Việc thu thập và phân tích dữ liệu các trận đấu không hẳn là do ban tổ chức các giải đấu hay các đơn vị truyền hình thực hiện mà do các công ty dữ liệu độc lập thu thập và bán lại cho các đơn vị này. Bởi vì vậy những công ty chuyên thu thập, phân tích và thống kê dữ liệu trận đấu ra đời nhằm giải quyết nhu cầu về dữ liệu trong bóng đá như Opta, Prozone. Các công ty này bán các gói dịch vụ như Data feeds và Statistic cho giới Media, cung cấp Broadcast Data Solutions cho truyền hình, công ty cá cược. Các thông số này có thể gọi là các thông số “thương mại”. Ngoài ra, các dữ liệu này cũng cung cấp các thông số chuyên môn phục vụ đắc lực cho các nhà phát triển game, các CLB, các đội tuyển trong việc sử dụng, đào tạo hay chuyển nhượng cầu thủ.

Opta và Prozone hai trong số các công ty đưa số liệu bóng đá đi từ những thông số sơ khai ban đầu như số bàn thắng, số lần cản phá, số thẻ phạt tới tỉ lệ kiểm soát bóng, số đường chuyền, tỉ lệ tranh chấp bóng thành công, tỉ lệ tắc bóng thành công hay biểu đồ di chuyển của các cầu thủ.

Ngoài sự hỗ trợ của các phần mềm, công việc thu thập dữ liệu trận đấu phải có sự can thiệp của con người. Họ giúp phát triển các thông số cấp cao (advanced stats) giúp đánh giá đúng những tình huống như những pha tắc bóng, tình huống tranh chấp thành công, cầu thủ đóng góp vào mỗi bàn thắng bằng việc tung ra những đường chuyền chính xác… những thứ mà máy móc không thể thực hiện. Sau đó là công việc biến những con số từ 1,600 đến 2,000 sự kiện cho mỗi trận đấu trở thành những thông tin cần thiết và gửi cho khách hàng.

Khả năng kinh doanh của ngành này

Hoạt động kinh doanh của ngành này có hai điểm đáng chú ý :

Thứ nhất, dữ liệu càng nhiều thì khả năng phân tích càng chính xác, có nghĩa rằng dữ liệu phải được thu thập liên tục qua thời gian càng lâu thì độ tin cậy của sản phẩm thống kê càng tăng lên, giá trị công ty càng tăng.

Thứ hai, quy mô công ty thường ở mức độ cố định, chỉ có quy mô của dữ liệu ngày càng tăng lên. Tức doanh thu sẽ ngày càng tăng mà quy mô công ty không cần thiết phải tăng lên, có chăng chỉ là công cụ để lưu trữ dữ liệu mà thôi.

Đối tượng khách hàng để cung cấp dữ liệu như đã nói ở trên cũng khá đa dạng như truyền hình (sử dụng dữ liệu để đưa lên cùng hình ảnh trận đấu. Đặc biệt là hỗ trợ bình luận viên trực tiếp cũng như các bản tin, chương trình bình luận trước sau trận đấu) báo chí, các câu lạc bộ (dùng để phân tích cầu thủ trong đội, dùng để đánh giá đối thủ hoặc đánh giá cầu thủ phục vụ cho việc chuyển nhượng) các công trình nghiên cứu về thể thao ở các trường đại học, nhà báo tự do, tác giả viết sách…hoặc các công ty games dùng để xây dựng nội dung cho sản phẩm của mình.

Bóng đá ngày nay không còn đơn thuần là một môn thể thao nữa, nó đã trở thành một ngành công nghiệp hái ra tiền và bên cạnh các vấn đề chuyên môn đơn thuần, còn là một cuộc đua về công nghệ. Ngày nay, các đội bóng không chỉ phải nắm bắt công nghệ để vượt lên đối thủ, mà còn để không bị bỏ xa lại phía sau. Trong đó, big data - thu thập, phân tích dữ liệu và áp dụng các dữ liệu đó vào nhiều mặt của bóng đá là một lĩnh vực rất thú vị và mở ra nhiều cơ hội kinh doanh cho nhiều người.