Mẫu vật Moldavite được trưng bày tại Muzeum Vltavínů (Bảo tàng Moldavite) ở Český Krumlov, Cộng hòa Séc. Ảnh của VitulinK . Được cấp phép theo CC by-SA 4.0 .
1)Moldavite là gì?
Moldavite (còn gọi là đá Bouteille hoặc vltavin) là một loại tektite , thủy tinh tự nhiên được hình thành do sự nóng chảy và nguội đi của cát silic hoặc đá bị đẩy vào khí quyển sau một vụ va chạm thiên thạch.Chỉ có thủy tinh tự nhiên hình thành do va chạm thiên thạch khoảng 15 triệu năm trước, mới có thể được gọi là moldavite.
Kể từ thời tiền sử, con người đã sử dụng nhiều loại tektites, bao gồm cả moldavites, để trang trí, làm công cụ và dùng cho các mục đích tôn giáo . Moldavites thậm chí đã được tìm thấy bên trong một di tích hang động có dấu tích người tiền sử ở Áo cho thấy người tiền sử đã thu thập loại đá này. Tuy nhiên, moldavite lần đầu tiên được mô tả một cách khoa học là "chrysolite" vào năm 1787.
Trong lịch sử, người ta đã sử dụng thuật ngữ này, có nghĩa là "đá vàng", để chỉ nhiều loại đá quý khác nhau, bao gồm chrysoberyl , prehnite và peridot .Năm 1836, các nhà khoa học đặt tên cho vật liệu này là moldavite, theo tên một nguồn khai thác chính gần sông Moldau ở Bohemia.
Moldavites thường có màu vàng lục, xanh lục hoặc nâu lục do nồng độ sắt thấp.Nó đã được cắt thành đá quý mài giác và cabochon từ giữa những năm 1800. Chúng được sử dụng trong nhẫn, hoa tai, dây chuyền, ghim và các loại trang sức khác.Các mẫu vật đẹp của moldavite thô rất phổ biến với các nhà sưu tập thiên thạch và khoáng sản . Nguồn gốc ngoài trái đất của moldavite khiến nó có sức hấp dẫn đặc biệt đối với nhiều người quan tâm đến chiêm tinh và tâm linh.
Mặc dù mẫu moldavite này trông có vẻ tinh thể, nhưng nó có cấu trúc vô định hình , giống như tất cả các loại thủy tinh. Được hình thành từ các mảnh vụn nóng chảy của một vụ va chạm thiên thạch, nó đã nguội đi thành hình dạng này. Các cánh tay tỏa ra từ một điểm trung tâm, “giống như một giọt nước sau khi va vào một vật rắn.” 3,1 x 2,7 x 2,0 cm, Bohemia, Cộng hòa Séc. © Rob Lavinsky, www.iRocks.com.
2)Câu chuyện về sự hình thành Moldavite:
Moldavite được cho là đã hình thành khoảng 15 triệu năm trước trong sự kiện va chạm thiên thạch đã tạo ra các miệng núi lửa Ries và Steinheim ở đông nam nước Đức. Một tiểu hành tinh được cho là đã vỡ thành hai mảnh tạo ra những miệng hố này. Chúng va chạm với vận tốc đủ cao để làm tan chảy và bắn tung tóe đất đá lên khắp một khu vực rộng lớn thuộc Cộng hòa Séc , Áo và Đức ngày nay .
Hầu hết các mảnh vỡ bắn ra đông đặc trong không khí và rơi xuống Trái đất ở Cộng hòa Séc. Các chuyên gia về thiên thạch đã đặt tên cho những vật liệu này là " Impactites ". Moldavite cũng được coi là một khoáng chất vì nó là một chất rắn vô cơ tự nhiên không có cấu trúc tinh thể. Nó đông đặc nhanh đến nỗi các nguyên tử không có đủ thời gian để tự tổ chức thành khoáng chất .
Ngày nay moldavite được tìm thấy trong các trầm tích từ kỷ nguyên Miocen. Nó xuất hiện dưới dạng các hạt thủy tinh màu lục đến nâu hình giọt nước có đường kính lên tới vài cm. Hàng triệu mảnh đã được thu thập, chủ yếu ở Cộng hòa Séc. Các mẫu vật thường bị nước có tính axit khắc sâu thành những hình dạng khác thường.
Hàng triệu năm đã trôi qua kể từ sự kiện tác động hình thành nên moldavite, phần lớn vật liệu đã bị xói mòn và phần lớn đã bị chôn vùi. Do đó, ngày nay moldavite chỉ được tìm thấy ở những khu vực nhỏ ban đầu. Những khu vực này được hiển thị trên bản đồ kèm theo.
3)Giá trị Moldavite:
Mặc dù moldavite chủ yếu là đá của các nhà sưu tập, tuy nhiên mối liên hệ của Moldavite với thiên thạch từ thời tiền sử đã thu hút người tiêu dùng.
Moldavites được coi là "đá thô" để làm đồ trang sức hoặc làm đồ trưng bày. Giá trị của những mẫu vật thô này phụ thuộc rất nhiều vào hình dạng, kích thước và sự hấp dẫn về mặt thị giác của chúng.
Những người thợ cũng đã mài nhẵn, đục lỗ và chạm khắc vật liệu này. Chất lượng cắt đóng vai trò quan trọng nhất đối với giá trị của những viên đá quý này.
Các tạp chất bong bóng là phổ biến và nhiều trong moldavites đặt ra một thách thức lớn đối với các thợ cắt đá quý. Các tạp chất sẽ làm giảm đáng kể giá trị của viên đá quý.
Đồ trang sức bằng đá Moldavite cần được đeo cẩn thận vì nó giòn và có độ cứng tương đương với hầu hết các loại kính nhân tạo (5 đến 5,5). Vì lý do đó, nó được sử dụng tốt nhất trong bông tai, ghim và mặt dây chuyền.
Những mảnh moldavite thô đẹp cũng được sử dụng trong đồ trang sức. Những mảnh hình giọt nước hấp dẫn thường được quấn dây và làm thành mặt dây chuyền hoặc hoa tai. Các mẫu vật moldavite thô đẹp cũng được mua bởi các nhà sưu tập thiên thạch và khoáng sản. Những mẫu vật tốt nhất thường được các nhà sưu tập mua với giá cao hơn nhiều so với giá mà chúng sẽ được bán để làm đồ trang sức.
Mặt dây chuyền bằng bạc sterling có khuôn moldavite 35 ct dạng tự do với các thể vùi bong bóng được hiển thị nổi bật. Hình ảnh lịch sự của liveauctioneers.com và Những phát hiện nghệ thuật .
4) Moldavite giả:
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng với moldavites người ta đã bắt đầu làm giả "moldavite" từ thủy tinh màu xanh lá cây. Sau đó, các nhà sản xuất thủy tinh ở Trung Quốc bắt đầu sản xuất thủy tinh có màu xanh lá cây phù hợp để được bán dưới tên gọi "moldavite". Moldavite giả bắt đầu tràn vào thị trường. Moldavite giả thậm chí còn lọt vào bộ sưu tập của viện bảo tàng.
Ngày nay, phần lớn moldavite thô và đá quý được bán là hàng giả. Nếu bạn mua moldavite trực tuyến, rất có thể bạn sẽ nhận được vật liệu giả. Đó là những gì chúng tôi nhận được khi chúng tôi mua 1 viên "moldavite" mài giác màu xanh lá cây. Chúng tôi đã trả 29,49 đô la cho viên đá 13 mm x 11 mm, 6,19 carat. Nếu nó là một moldavite thật, nó sẽ có giá cao hơn rất nhiều. Nó là một viên đá khổng lồ đối với moldavite, hầu hết các viên đá mài giác được cắt từ moldavite thật đều nhỏ hơn nhiều.
Hãy cẩn thận khi mua moldavite mài giác trên hai carat hoặc bất kỳ loại moldavite nào không có bọt khí nhìn thấy được bằng mắt thường, rất có thể đó là hàng giả.
Bạn nên cẩn thận với bất kỳ vật liệu nào được bán dưới dạng "moldavite châu Phi".
Thủy tinh sa mạc Libya có thể có màu xanh lục vàng nhạt, trong khi các loại moldavites có xu hướng có màu xanh đậm hơn. Nhiều khả năng, cái gọi là " moldavites châu Phi" hoàn toàn không phải là tektite mà là những mảnh thủy tinh.
Moldavite giả: Viên đá quý này có kích thước 13 x 11 mm và chỉ nặng hơn 6 carat. Nó được rao bán trực tuyến với tên gọi "moldavite" - nhưng thực ra nó là một vật liệu nhái. Bất kỳ ai quan tâm đến việc chi tiền nghiêm túc cho moldavite nên có kiến thức và cẩn thận. Phần lớn moldavite được rao bán, đặc biệt là trên mạng, là thủy tinh nhân tạo màu xanh lục và nguồn gốc nhân tạo không được tiết lộ.
5) Đặc điểm nhận dạng Moldavite thiên nhiên:
Hầu hết các mẫu vật của moldavite thiên nhiên đều chứa các bong bóng khí bị mắc kẹt và các cấu trúc dòng chảy có thể nhìn thấy dưới độ phóng đại 10 lần hoặc bằng mắt thường. Các bong bóng khí đôi khi có hình tròn, nhưng thường thì chúng thuôn dài. Tuy nhiên thủy tinh nhân tạo cũng chứa các cấu trúc dòng chảy tương tự.
Hầu hết moldavite thiên nhiên có chỉ số khúc xạ thấp bất thường. Nó thường nằm trong khoảng từ 1,47 đến 1,51, thấp hơn nhiều so với hầu hết các khoáng chất và nhiều loại kính nhân tạo.
Tuy nhiên kiểm tra huỳnh quang tia X (Moldavites thường có dạng "sóng nhiệt" gợn sóng, cuộn lại, giống như hessonites ) và tìm kiếm các bao thể lechatelierite là những cách tốt nhất để xác định moldavite.
Bao thể lechatelierite có độ nổi cao, hình dây dài ( thủy tinh silic vô định hình). Vì các thể vùi này có RI thấp hơn so với moldavite chủ, chúng sẽ được tìm thấy nếu bạn quan sát viên đá quý qua kính lúp hoặc ngâm trong chất lỏng khúc xạ có RI phù hợp với viên đá quý.
Moldavite qua kính hiển vi:. Bao thể tròn lớn sẫm màu trông giống như một chiếc bánh rán là một bong bóng khí bị mắc kẹt trong moldavite. Các tạp chất tròn, sẫm màu, nhỏ hơn là những bong bóng nhỏ hơn. Sự hỗn loạn của các vệt và xoáy đi qua chế độ xem này là các dòng chảy trong moldavite. Đây là bằng chứng cho thấy vật liệu nóng chảy đông đặc lại để tạo thành moldavite này chuyển động hỗn loạn ngay trước khi hóa rắn.Bong bóng và dòng chảy là hai trong số ba đặc điểm vi mô quan trọng cần thiết để xác định chắc chắn là "moldavite". Đặc điểm thứ ba để nhận dạng là bao thể của lechatelierite. Các đặc điểm hình thấu kính, độ nổi cao trong moldavite ở trên cùng bên trái, phía dưới bên phải và trung tâm phía dưới có thể là lechatelierite;. Mẫu vật này rất có thể là moldavite, nhưng cần phải gửi đến phòng thí nghiệm đá quý chuyên nghiệp để nhận dạng chính xác
Đôi khi, việc phân biệt moldavite với thủy tinh nhân tạo có thể phải cần đến những thiết bị phòng thí nghiệm đá quý tiên tiến . Ví dụ: Máy quang phổ khối plasma kết hợp cảm ứng laser (LA-ICP-MS) có thể xác định thành phần hóa học của đá quý. Dụng cụ này có thể giúp phân biệt moldavites với thủy tinh sản xuất bằng "soda-lime" màu xanh lá cây, có thể có hàm lượng NaO và CaO cao .
Quang phổ hồng ngoại biến đổi Fourier (FTIR) có thể phân tích phổ điện từ hồng ngoại. Khi quan sát bằng dụng cụ này, moldavites cho thấy đỉnh hấp thụ không đối xứng ở 3700 cm
Một bài viết tuyệt vời cung cấp thông tin về cách xác định moldavite chính hãng là " Moldavites: Tự nhiên hay giả? " của tác giả Jaroslav Hyrsl và được xuất bản trên tạp chí Gems and Gemology vào mùa xuân năm 2015.
Ghim bằng vàng hồng 14k với một mặt moldavite được chạm khắc và chạm khắc. Ảnh do liveauctioneers.com và William Bunch Auctions & Appraisals cung cấp .
6) Xuất xứ Moldavite
Nguồn chính của moldavites là Cộng hòa Séc . Các nguồn khác bao gồm: Áo , Đức và Ba Lan .
mẫu vật nặng 45,36 ct này từ Besednice, Cộng hòa Séc , đôi khi được gọi là "con nhím". Lưu ý các mô hình dòng chảy xoáy lưu giữ những khoảnh khắc khi vật liệu này thực sự là một chất lỏng. © Tất cả những gì lấp lánh . Được sử dụng với sự cho phép.
7) Kích thước đá :
Lapidaries có đá quý moldavite mài giác nặng tới 25 cts. Có những viên đá moldavit thô nặng tới 235 g (khoảng 1.1175 cts), nhưng những miếng lớn như vậy rất hiếm.
Trang web tektites.co.uk liệt kê các tektite được phục hồi lớn nhất/nặng nhất, được sắp xếp theo quốc gia. Theo nguồn này, moldavite nặng nhất được biết đến đến từ Bohemia và nặng gần 500 g. Moldavite này đã được nhắc đến trong cuốn sách Tektites năm 2001 của Ken McNamara và Alex Bevan.
8)Các tên gọi không chính xác :
Moldavite thường được gọi bằng một số tên không chính xác. Chúng bao gồm: glass meteorite, bohemian chrysolite, false chrysolite, glass chrysolite. Những cái tên này là cách gọi sai vì moldavite không phải là thiên thạch hay chrysolite (tên được sử dụng cho một loại khoáng chất olivine có màu vàng lục , mà khi có độ trong và màu sắc tốt thì được gọi bằng tên ngọc học là peridot).
Moldavite chắc chắn là một trong những vật liệu đá quý thường bị viết sai chính tả nhất.
Các lỗi chính tả phổ biến bao gồm: moldivite, moldovite, moldevite, moldervite, moltavite, modavite và muldavite. May mắn thay, đối với những người viết sai chính tả, Google đã biết được rằng hầu hết những người sử dụng những lỗi chính tả này làm truy vấn tìm kiếm thực sự đang tìm kiếm thông tin về "moldavite" và trả về các kết quả hữu ích.
Lược dịch,tổng hợp Kira Trần
Từ bài viết của Tác giả: Hobart M. King , Tiến sĩ, Nhà đá quý tốt nghiệp GIA và Barbara Smigel, TS. GG , Joel E. Arem, Ph.D., FGA , Hiệp hội đá quý quốc tế
Moldavite 4,82-ct,được cắt bởi Loren Brown, Cộng hòa Séc. © Đá quý RSA .
Kiratran
@Kiratran
Khoa học - Công nghệ
/khoa-hoc-cong-nghe
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất