Tạm gác những ngổn ngang công việc, chợt ngẫu hứng muốn viết lách cái gì đó. Nhân tiện mở tài khoản trên spiderum.com (thực ra mình là fan bự của spiderum từ lâu) mình cũng muốn chia sẽ một ít kiến thức mọn của mình. (Nhỡ có múa rìu qua mắt thợ các bác gạch đá nhẹ tay nhé, ^_^)
Trong thời gian gần đây mình có nghe nhiều câu chuyện về giá đất khu vực này tăng 20 - 30%, vùng kia tăng 50%; anh nọ đầu tư chứng khoán lãi cả căn nhà, chị kia lãi gấp đôi trong mấy tháng, blabla... Tuy nhiên hôm nay mình không nói về đầu tư. Mình cũng không nói về lạm phát và lãi suất tiền gửi thấp; mình cũng chưa nói về sự huyền diệu của lãi kép... Ở đây mình muốn nói đến điểm khởi đầu cho những người bắt đầu gần như từ con số 0 (tức điểm khởi đầu quá thấp so với mục tiêu tài chính của bạn). Wt... con số 0 thì lấy gì để khởi đầu nhỉ? Bạn có biết, mất 79 năm để 0.01 tăng 6%/năm để tới đc 1. Tức nếu bạn muốn mua 1 căn chung cư giá 3 tỷ mà mới chỉ có 30 triệu thì phải mất chờ có 79 năm thôi. 
Thực ra, gần thôi chứ mà số 0 thì có "mẹ của lãi kép" cũng botay.com . Gần đây khi phong trào đầu tư nở rộ, mình có quen một số người bạn đang tìm hiểu về đầu tư. Cũng đọc sách, tầm sư học đạo các kiểu, chung quy lại mình thấy nào là lựa chọn những cơ hội sinh lời vững chắc, ít rủi ro, có tiềm năng tăng giá dài hạn, rồi thì đầu tư vào các quỹ ETF mô phỏng chỉ số, cổ phiếu cổ tức cao, ... đủ mọi thể loại vững chắc bền vững luôn. Mà khổ nổi, nếu bỏ ra 30 triệu để đầu tư ít rủi ro thì với mức lãi 10%/năm (sau tất cả kính thưa các loại phí) thì sau 5 năm bạn có 48 triệu (không biết có mua được con iphone đời mới không nhỉ?). Vậy mấu chốt ở đây là gì? 
Mấu chốt là khi bạn đi từ Sài Gòn ra Hà Nội, với một quãng đường xa như vầy, mà bạn chọn giải pháp đi bộ vì sợ tai nạn giao thông thì xin thưa bạn đi tới tết Công gô nha. Cũng giống như vậy, nếu là zero-man mà chọn an toàn vì sợ mất thì ... (thì có cái gì để mất đâu nhỉ?). Thay vì thế nếu mà kiếm được con xe cũng bớt được bao thời gian đó. Tất nhiên, là phải chấp nhận phóng nhanh vượt ẩu. À đâu, chấp nhận người ta phóng nhanh vượt ẩu. Đó gọi là take-risk, take risk ở đây được hiểu là chấp nhận những cái mới và/hoặc chấp nhận rủi ro.
Rủi ro không phải là mất tiền mà là chấp nhận sự bất định. Sự bất định đến từ 2 phía, có thể mất đi một mức % lớn, nhưng cũng có thể thu về một mức % lớn cả chiều tiêu cực và chiều tích cực (chứ không phải chỉ mỗi chiều tích cực như ai đó vẫn nghĩ đâu nhé). Nhưng phần thưởng cho sự bất định đó (trung bình tỷ suất sinh lợi) cũng lớn hơn. Có nghĩa là cho dù có những biến động lớn nhưng kết quả cuối cùng thu được (theo phương diện trung bình) thì tốt hơn phương án an toàn. Điều này thể hiện rõ nhất qua câu thần chú high risk - high return trong truyền thuyết. Một ví dụ thực tiễn rất rỏ ràng là phương án gửi tiết kiệm có mức sinh lợi tùy từng năm ở mức 6% - 9%/năm , nhưng với chỉ số VNI tính từ 2005 tới 2020 thì tỷ suất sinh lợi trung bình 9.4%/năm một kết quả cao hơn đáng kể tính trên dài hạn. 
Như vậy, cũng 30 triệu với mức rủi ro cao hơn cho ra mức lãi ròng 20%/năm, số tiền bạn thu về sau 5 năm là 75 triệu đồng, gấp 1.6 lần số tiền bạn thu được nếu chỉ chấp nhận ở mức an toàn trên. Và qua 10 năm, số tiền chênh lệch là 185 triệu đồng/78 triệu đồng , tức gấp 2.4 lần. Rõ ràng đây là con số đáng để lưu tâm.
Quay lại bài toán mở đề, thay vì mất 79 năm, bạn chấp nhận rủi ro và thu về return trung bình là 20%/năm con đường của bạn vẫn dài tới 25 năm để đi đến đích. Vậy làm sao giảm nó về tương lai gần không nhỉ?