Tiếng Anh - Nhìn nhận từ phổ điểm 2 đỉnh của kỳ thi THPT

Kỳ thi trung học phổ thông vừa kết thúc đã cho ra một kết quả hết sức thú vị đó là phổ điểm môn tiếng anh xuất hiện 2 đỉnh, thể hiện 1 sự phân hóa rõ ràng giữa nhóm học sinh điểm cao và nhóm học sinh dưới điểm trung bình. Chuyện phổ điểm tiếng anh 2 đỉnh không phải xuất hiện lần đầu, mà 2019 với kỳ thi lớp 10 tại hà nội đã có. Tưởng chừng như đấy chỉ là trường hợp cá biệt nhưng kết quả những năm gần đây càng cho thấy sự phân hóa rõ ràng về điểm số giữa 2 nhóm. Sẽ rất phiến diện nếu đánh giá khả năng học ngoại ngữ chỉ qua 1 bài thi ( và chỉ có một phần duy nhất là đọc hiểu và không có các phần khác gồm Nghe nói viết), nhưng kết quả trên cũng đang phản ánh những sự khác biệt trong việc đầu tư học tiếng anh trong chính bản thân của học sinh. Rộng ra hơn đó cũng chính là sự phân hóa ở các bạn sinh viên ( nếu có thống kê thì kết quả có thể có thể cho kết quả tương tự). 1 thập kỷ gần đây nhất và cụ thể hơn là 2 năm gần đây, dưới tác động của Covid, thì xu hướng số hóa và online được thúc đấy. Thứ tưởng chừng như tiền giấy không thể thay thế cũng đang bị Crypto Currencies thách thức. Cộng với việc Internet liên tục được mở rộng đến mọi vùng miền tại việt nam (trừ các vùng núi vùng sâu vùng xa), thì có thể nói KIẾN THỨC đã trở nên rất rẻ và dễ tiếp cận đến mức không thể tin được. Các nền tảng như Youtube, Facebook và mới đây nhất là TIKTOK trở thành những Thư viện số, nơi mà chỉ cần gõ ra thứ chúng ta muốn học thì sẽ trải ra hàng trăm, hàng triệu kết quả. Vì thế lý do cơ sở hạ tầng không thể phục vụ công tác học tiếng anh có lẽ là 1 lý do không chính đáng nhất trong tất cả các lý do.

Chắc hẳn chúng ta đều biết về tháp nhu cầu Maslow nổi tiếng với 5 tầng nhu cầu từ thiết yếu, được an toàn, được hòa hợp, được tôn trọng , và trên đỉnh cao nhất đó chính là nhu cầu được thể hiện bản thân. Và nhu cầu thiết yếu hay không, dựa vào chính bản thân mỗi người.Giống như cái cách mà CP Phân loại nhu yếu phẩm. Dẫn đến sự hiệu quả của việc học tiếng anh cũng sẽ dựa vào việc bản thân mỗi người phân loại nó vào tầng nào của tháp Maslow. Tại sao bạn muốn nghe được 1 video của 1 ông youtuber nào đó trình bày? Tại sao bạn muốn đọc được 1 tin tức cập nhật nhanh nhất của 1 trang tin nước ngoài? Tại sao bạn muốn nói chuyện với 1 người nước ngoài trong 1 buổi họp mặt? Bạn muốn học được kiến thức mới để cảm thấy đỡ bất an hơn với bài thuyết trình ngày mai, hay bạn muốn giành lấy sự tôn trọng của người khác khi mình là người đầu tiên biết tin, hay để có thể hòa hợp được với người khác. Tất cả những thứ trên chúng ta đều có thể đạt được nhưng chỉ sau khi chúng ta đã đạt được nhu cầu thiết yếu nhất đó là có thể hiểu được thứ ngôn ngữ mà người khác đang sử dụng.

Cách chúng ta tiếp cận tiếng anh theo nhu cầu thế nào sẽ ảnh hưởng đến khả năng học và sử dụng của bản thân. Hầu hết học sinh, sinh viên tiếp cận tiếng anh vì nhu cầu ĐƯỢC AN TOÀN, để chúng ta có thể thành công vượt qua những bài kiểm tra trên lớp, để chúng ta cảm thấy không sợ hãi mỗi khi thầy cô gọi lên bảng sửa 1 câu ngữ pháp nào đó. Chúng ta học hết tất cả các từ vựng đó , tất cả các câu ngữ pháp từ chủ động bị động, những mẫu câu này nọ . Tất cả để cho chúng ta 1 cảm giác an toàn khi bị gọi trả bài. Và chúng ta bỏ qua việc tiếp cận nó như 1 nhu cầu thiết yếu của cuộc sống để giúp chúng ta giao tiếp. ( mùa cách ly vừa rồi có lẽ ai ai cũng đã hiểu được tầm quan trọng của những mối quan hệ. Nếu không có chiếc smartphone để giúp mọi người giao tiếp với nhau thì chắc sẽ loạn lên mất). Nếu chúng ta học tiếng anh chỉ để thể hiện mình biết tiếng anh, vậy sau đó thì sao nữa ????? Bạn sẽ muốn người khác tôn trọng mình, làm bạn với mình, và giúp mình leo lên những vị trí cao hơn. Nghe rất ngược đời đúng không?

Vậy thì tiếp cận tiếng anh từ tầng nhu cầu thiết yếu thấp nhất sẽ như thế nào. Đây là 1 vài cách bản thân mình đã thử qua muốn chia sẻ cho các bạn:

Hãy bắt đầu từ nhu cầu thiết yếu nhất. Đây là 3000 từ vựng tiếng anh cơ bản của cơ bản. Hiểu rõ, mình nhắc lại nhé là hiểu rõ , tức là hiểu nghĩa, đặt câu, V2 V3 Ved , các trường hợp sử dụng nó. Thì các bạn đã có thể đọc hiểu 80% các loại văn bản tiếng anh ở các lĩnh vực. Nhờ 3000 từ này mà ngày xưa mình thi đậu đại học. (đề thi bằng tiếng anh, hên là trước khi đi thi dù tiếng anh dốt đặc toàn đứng cuối lớp, nhưng cũng kịp thời hấp thu hết đống đó trong 3 tháng, mỗi ngày học 30 từ)

Xem đi xem lại 1 bộ phim, hoặc 1 video nhiều lần. Cố gắng nhại theo những câu nói trong phim. Xem phim sub anh hoặc không sub. Lần đầu xem phim chúng ta có thể sẽ tập trung rất nhiều vào nội dung phim. Nhưng lần 2 thì khi bạn không còn quân tâm nội dung nữa, hãy tập nghe diễn viên nói cái gì. Vì bạn đã hình dung được bối cảnh của phim đã đã hiểu nghĩa. Cái còn lại bạn cần đó là nghe được cách phát âm và nói lại cho đúng tông.

Đổi tất cả các dòng suy nghĩ của chúng ta sang tiếng anh. Khi bạn trò chuyện với bạn bè. Nếu trong đầu bạn đang suy nghĩ “ làm cái này như thế nào” . Hãy tập cho suy nghĩ của mình hình thành 1 câu tiếng anh đó là “How do I gonna do that” . Không cần phải chính xác ngữ pháp (khi bạn mới bắt đầu). Chỉ có 1 điều khi bạn thử dùng phương pháp này đó chính là vốn tiếng việt của bạn sẽ có 1 thời gian bị đứt đoạn (có 1 khoảng thời gian mình hay ậm ừ suy nghĩ từ khi trả lời) nhưng khi chúng ta đã quen rồi thì dần đàn mình sẽ như được học tiếng việt lại từ đầu.

Không có cách học nào hiệu quả hơn việc truyền đạt lại những thứ bạn học cho 1 người khác. Bạn sẽ phải giải thích nhiều lần, với nhiều người. Khi đấy kiến thức sẽ tự động được in dấu vào trong đầu bạn. 1 cách học đơn giản, hiệu quả và có lợi cho cả người học và người nói. Khi bạn dạy người khác chính là bạn đang giao tiếp với họ. Về bản chất chính là 1 nhu cầu cơ bản của tiếng anh. Bạn cũng sẽ đạt được cảm giác an toàn hơn, sự tôn trọng, sự hòa hợp và cả việc thể hiện được 1 chút tài năng của mình nữa. Quá nhiều nhu cầu được đáp ứng vậy tại sao chúng ta không thử sử dụng cách cực kỳ hiệu quả này.