Thực phẩm và chúng ta (I

Không biết từ bao giờ rồi, chúng ta, người Việt nói riêng và người tiêu dùng thế giới nói chung, có những nỗi sợ hãi đến từ chính mâm cơm hàng ngày. Sau vụ scandal về nước mắm - thạch tín, liệu có ai đặt ra câu hỏi rằng, đã bao lần truyền thông chính là kẻ gây nên những nỗi sợ này nhằm mục đích kiếm lợi chưa? Mình ấp ủ khá lâu về 1 series bài giúp người dân nâng cao hiểu biết, tránh bị những chiêu trò truyền thông lừa dối, đến dịp này may nhờ Spiderum cho mình 1 platform để thực hiện điều này tốt hơn.

Series của mình dự kiến sẽ có 2 phần, với phần đầu để nói về cách con người chúng ta hấp thụ chất dinh dưỡng nói chung dưới góc độ phân tử, và phần hai nói về những chiêu trò truyền thông đã dùng để lừa dối người tiêu dùng. Trong quá trình viết có thể phạm sai sót, mong mọi người đóng góp bổ sung. Đồng thời, nếu ai có câu hỏi nào muốn giải đáp, xin đừng ngại inbox mình, mình sẽ cố gắng để trả lời câu hỏi của bạn trong khả năng của bản thân.

Chúng ta bắt đầu phần đầu tiên: "Cơ thể chúng ta hấp thu dinh dưỡng từ thực phẩm như thế nào"

Trên góc độ cao nhất dưới mặt nguyên tử, thì mọi cơ thể sống đều cần nhất Hợp chất hữu cơ của Carbon và Nitrogen, Oxygen, Hydrogen, Phosphorus, Calcium, Sodium(Natri), Potassium(Kali), Sulfur(Lưu huỳnh), Chlorine, Magnesium, tiếp sau đó đến các nguyên tố vi lượng khác.

Vậy các nguyên tố này đóng góp vai trò chính yếu ra sao trong cơ thể chúng ta?

1, Carbon - 18% khối lượng cơ thể

Dù không chiếm khối lượng lớn nhất, hay số lượng nhiều nhất, nhưng Carbon vẫn là tối quan trọng về cơ thể chúng ta. Mọi hợp chất hữu cơ, đều có khung xương là Carbon. Nguyên tố Carbon được coi là một nguyên tố kì diệu, với 4 "tay", kích thước vừa phải, giúp nó có thể tự liên kết được với chính nó, chứ không chỉ với những nguyên tố khác. Điều này giúp các nguyên tử Carbon tạo thành những chuỗi dài vô cùng, các dạng vòng, các cấu trúc 3 chiều, v.v...

2, Oxygen - 65% khối lượng cơ thể

Chiếm thành phần lớn nhất trong cơ thể chúng ta. Trong 4 loại phân tử hữu cơ chính trong cơ thể thì Oxygen có mặt ở cả 4. Oxygen có tính oxy hóa mạnh, nên đóng vai trò là chất nhận electron và chất oxy hóa trong cơ thể. Khi chúng ta hít thở, chúng ta đang tiếp thêm Oxygen ở dạng không khí để qua các phản ứng, tạo ra năng lượng giúp chúng ta hoạt động.

Mặc dù quan trọng như vậy, nhưng Oxygen cũng rất nguy hiểm, chính do tính oxy hóa mạnh của nó. Trong cơ thể chúng ta, luôn có cơ chế tự bảo vệ mô, tế báo trước sự oxy hóa này.

3, Hydrogen - 10% khối lượng cơ thể

Có 1 phần rất lớn Hydrogen và Oxygen trong cơ thể chúng ta liên kết với nhau để tạo thành nước. Hydrogen cũng là chất liên kết với các khung xương Carbon.

Hydrogen đồng thời đóng vai trò chất khử trong các phản ứng của tế bào.

4, Nitrogen - 3% khối lượng cơ thể

Khi chúng ta ăn đạm, đó chính là lúc chúng ta hấp thu Nitrogen vào cơ thể. Mặc dù chiếm phần lớn thể tích không khí của trái đất, nhưng hấp thụ Nitrogen 1 cách tự nhiên không hề dễ dàng chút nào. Nhờ sấm sét, các cây họ đậu, mà thực vật có thể hấp thụ được chúng vào cơ thể. Các động vật ăn cỏ hấp thụ Nitrogen nhờ ăn cây cối, và cứ thế.

Trong cơ thể Nitrogen cũng đóng vai trò tối quan trọng trong việc hình thành cấu trúc cơ thể, và là một trong những viên gạch xây nên vật chất di truyền của chúng ta - DNA.

5, Calcium - 1.4% khối lượng cơ thể

Calcium tạo nên những cấu trúc bền vững nhất trong cơ thể chúng ta. 99% lượng Calcium trong cơ thể chúng ta tập trung ở răng và xương.

Calcium cũng đóng vai trò là 1 ion quan trọng trong quá trình co giãn của cơ, và điều hòa protein. Khi thiếu Calcium cho các vài trò chức năng này, cơ thể sẽ lấy Calcium từ răng và xương.

6, Phosphosrus - 1% khối lượng cơ thể

Cũng như Calcium, Phosphorus cũng đóng vai trò cấu trúc của răng và xương. Phosphorus đồng thời tạo nên đơn vị năng lượng (từ chuyên ngành gọi là đồng tiền năng lượng) cho tế bào, và là một trong những viên gạch xây nên DNA.

Các nguyên tố còn lại đóng vai trò chủ yếu về xúc tác, điều hòa kênh ion, hơi đi sâu quá mức cần thiết của bài nên mình sẽ không nói đến trong khuôn khổ bài này.

Bài sau của phần này sẽ nói đến các loại phân tử chính trong cơ thể chúng ta: Carbohydrates, Chất béo, Protein, Nước và các nguyên tố vi lượng.

Các phần tiếp theo của Series:

Các chất dinh dưỡng được cơ thể chúng ta xử lý như thế nào?

Sinh Học Hóa học

Thực phẩm và chúng ta (I - 1)