Tôi viết bài viết này trong tâm trạng chán trường, mệt mỏi và nói thật là có chút muốn quyên sinh.
Tôi luôn nhìn thế giới với sự dửng dưng, một người trẻ sinh năm 1992, ở đầu 3, chưa có gì ngoài đống bằng và đống nợ, thế giới này đảo điên dường như chẳng mấy quan hệ gì đến tôi. Nói thật, tôi cũng chẳng hiểu tại sao tôi lại viết bài viết này, có lẽ là để xoa dịu cái tâm trạng chán đời này chăng? Như cách tôi luôn làm 12 năm qua, mỗi lần chán đời là viết nhảm những bài viết tôi khá chắc sẽ chẳng ai tìm thấy điều gì bổ ích, vì bản thân nó là 1 delusion của tôi hơn là sự thật về thế giới, à mà xét cho cùng thì bài viết nào chả là 1 delusion của tác giả nhỉ, cái ăn nhau có lẽ là tính hợp thời của cái delusion đó mà thôi...
Một thế giới đã chết, một thế giới đã sinh ra, hoặc nói đúng hơn thế giới này chưa từng thay đổi, nó chỉ giáng lên chúng ta những cú đấm mạnh mẽ.
Vladimir Putin đã quyết định xóa xổ thế giới phẳng, cuốn best seller mà 99% thế hệ 1992 chúng tôi nghe tới dù có đọc hay không... cả cái thời đại 4.0 hay 5.0 mà vô số những nhà kinh tế học ra rả trên ti vi nữa...
Nói thẳng ra thì 5.0, 4.0 hay 3.0 cũng chả khác mẹ gì nhau hết, mấy cái IOT các bố cứ hô hào bản chất chỉ là Máy hóa người Công nhân, việc mà ông nội James Watt đã làm cách đây 300 năm. Việc ứng dụng mấy cái AI hay IOT vào bản chất chỉ là tối ưu hóa máy móc, nghĩa là chúng ta chỉ biến cỗ máy hơi nước xịn xò chạy bằng than của năm 1800s trở nên hiện đại hơn và hiệu quả hơn khi chạy bằng điện.... nó chẳng phải thứ cách mạng khoa học đúng nghĩa kiểu hôm nay anh cuốc ruộng bằng cuốc, ngày mai anh cuốc ruộng bằng máy cày... Và vì thế đám học giả bàn giấy cãi nhau lộn bậy về việc phân biệt 5.0, 4.0 hay 3.0... tôi thì ngoài ngành, trong mắt tôi quan hệ sản xuất của các bố vẫn là 1 anh thợ chạy 1 cái máy ra sản phẩm, khác nhau là ngày xưa anh thợ cứ thể sản xuất chả quan tâm đất trời, bây giờ anh thợ có thêm 1 nhà phân tích bên cách bắt anh thợ phải chỉnh cái máy này nọ...
Và Vlad đại đế đã đập nát 5.0 bằng cách phô bày bản chất trần trụi của cuộc cách mạng dán nhãn đó bằng 1 câu nói : Năng lượng, ta kiểm soát nguồn năng lượng của các ngươi, các ngươi phải tuân lệnh ta. Đi cùng ông là những người bạn Hồi Giáo, những con nghiện Ấn Độ và Trung Quốc... Một băng nhóm có vẻ chả liên quan đến nhau nhưng đều chán ngáy chế độ độc tài Tây phương.
Có thể bạn không biết, nguyên tắc cơ bản nhất của toàn cầu hóa là lũ lợn chính trị gia không được dùng nó để tấn công quốc gia khác, vì khi vũ khí hóa "toàn cầu hóa" thì các quốc gia buộc phải tự vệ bằng cách " cô lập hóa" chính họ và thế là "thế giới phẳng" vỡ thành từng mảnh nó. Trụ cột chính của Toàn cầu hóa là : Tự do thông tin, tự do thương mại và tự do giao lưu. Khi vũ khí hóa "toàn cầu hóa", thông tin được sử dụng để tuyên truyền sai lệch, thương mại được sử dụng để trừng phạt và giao lưu được sử dụng để tấn công vào các quốc gia khác. Đúng với cách người Mỹ đang làm với Nga, sử dụng mạng xã hội và internet để tràn đầy tin nhảm, trừng phạt kinh tế một cách mù quáng lên mọi lĩnh vực và người Nga thì bị ghẻ lạnh toàn cầu. Chỉ sau 1 đêm nước Nga quay lại thời đại sau giải phóng. Nhưng người Nga đã chuẩn bị cho ngày này kể từ khi Mỹ can thiệp chính trị vào Ukraina.
Và thế giới cũ đã chết vào ngày Vlad đại đế quyết định nó sẽ chết. Rồi bạn sẽ thấy, internet sẽ không còn tự do như nó từng có nữa, Big Tech hóa ra chẳng Big thế khi dính đến chính phủ và chiến tranh... Thương mại toàn cầu hóa ra chẳng toàn cầu đến thế khi tất cả đều hướng đến nước Mỹ... và còn tự do giao lưu thì chỉ đơn giản bị Covid 19 hủy diệt...
Thế giới phẳng chúng ta từng biết đã chết, mọi quốc gia độc lập tự do đều nhìn thấy cách người Nga, người Mỹ can thiệp vào Ukraina, chẳng có thứ độc lập tự do hay hạnh phúc nào ở toàn cầu hóa hết, và hóa ra thế giới được tạo nên bằng cách các quốc gia cứ nhiệt thành lao động sản xuất và xuất khẩu với kỳ vọng rằng thương mại sẽ ngăn chặn chiến tranh và lợi ích kinh tế sẽ duy trì hòa bình vĩnh cửu là sai!
Thế giới mới của chúng ta là nếu ông bạn nào dám đi ngược lại người Mỹ thì người Mỹ sẽ cho bạn về trước giải phóng trong 1 đêm, các nước lớn thoải mái tự do áp đặt quyền lực chính trị lên nước nhỏ, những tiến bộ quyền con người, bình đẳng và bác ái sẽ chỉ tồn tại trên sách vở khi nói về các quốc gia...
Và ối chà, 5.0 ư? Tiến bộ về khoa học công nghệ và sản xuất sẽ đảm bảo một tương lai hòa bình hạnh phúc ư? Không nhé. Những vấn đề của thế kỷ 20 đang quay lại ám ảnh chúng ta, liệu rằng 40 năm đổi mới có thật sự tạo ra xã hội chủ nghĩa? hay chỉ đơn giản tạo ra một vương triều phong kiến kiểu mới, nơi 100 triệu người là nô lệ cho 2 triệu người? Liệu rằng 30 năm chiến tranh giành độc lập tự do còn bao nhiêu thành quả khi cả xã hội đang lạc lối trong đúng hoàn cảnh mà Nguyễn Công Hoan viết Xuân tóc đỏ?
Tôi đọc báo buổi sáng, 2 triệu tỷ được riêng Agribank đổ vào cho vay Bất động sản. Đó mới chỉ là 1 bank, và không phải bank lớn nhất... Để bạn nhớ, GDP Việt Nam năm ngoái mới có 1,8 triệu tỷ thôi. Tầm cỡ ngang Agribank ở Việt Nam còn có Techcombank, Vietcombank, Bidv, Vietin, MB... Mỗi ông còn lại khoảng 1 triệu tỷ thì nghĩa là ngành Bất động sản đang chiếm vốn của khoảng 4 năm GDP Việt Nam. Bạn chưa thấy nguy hiểm ư? Dễ thôi, hãy tưởng tượng nếu giá đất toàn quốc bất ngờ sụt giảm khoảng 20%, tài sản của các khoản vay giảm 20%, nghĩa là tài sản của các bank bay mất GDP của 1 năm Việt Nam, hàng triệu tỷ đồng tiền tiết kiệm của bao nhiêu con người biến mất. Thành quả của 40 năm đổi mới hóa ra là giá đất cao chót vót.
À mà đó là chuyện của mấy anh lớn... tôi chỉ là 1 thằng đầu 3, một nghèo hai trắng, chẳng có gì ngoài đống nợ và đống bằng...
Thế giới cũ nới tôi sinh ra, nơi chúng ta tin rằng chỉ cần kinh tế phát triển xã hội sẽ ổn định, rồi ai cũng có nhà, có xe, có hạnh phúc và nhân loại sẽ không bao giờ có chiến tranh đã kết thúc. 5.0, 6.0 hay 7.0 đều không thể giải quyết vấn đề cơ bản nhất của thế kỉ 20 đó là các quốc gia phải tôn trọng lẫn nhau, các nhà nước phải tôn trọng công dân của mình và quyền lực của đám chính trị gia phải bị chế ước đến mức mà họ sẽ hi vọng quốc gia mình trường tồn chứ không phải cứ vơ nhanh ít tiền rồi trốn sang Mỹ...
Cái thế giới ấy đã chết, chào mừng trở lại thực tại, tôi không bi quan. Tôi luôn nhớ 1 câu hài của Vlad đại đế. Nếu có 1 con ruồi rơi vào ly Whiskey, và bạn chỉ có ly duy nhất đó, hoặc là bạn uống ly Whiskey có vị ruồi, hoặc bạn uống con ruồi có vị Whiskey...
Dù là gì đi nữa, thì ngoài kia covid 19, chiến tranh và giá đất... cả những thế hệ con người đã lạc lối đánh mất luân lý xã hội nữa... Chẹp... tôi luôn hi vọng cái thế giới phẳng đó đúng... kinh tế cứ phát triển... chúng ta cứ làm bạn của nhau... và một ngày nào đó tôi sẽ hạnh phúc trong ngôi nhà nhỏ của tôi... Nhưng như 9x chúng tôi hay nói... Đời éo phải mơ...
Dù gì đi nữa... trong cái nền nhạc Heal the World tôi đang nghe... hãy cứ mơ đi... nhỡ đâu 1 ngày nào đó những người đồng cảm với tôi sẽ lên cái ghế nào đó đủ cao đủ lớn và quyết định thay đổi thế giới này theo cách 9x chúng tôi được dạy đáng lẽ nó phải như thế...