Thật tuyệt vời khi được làm việc trong môi trường Startup

“Lý do tại sao anh nên chọn em”

“Vì em năng động, ham học hỏi, làm việc nhóm tốt…và….và…”

“Ok. Kết quả phỏng vấn sẽ có sớm. Em đợi phản hồi nhé”.

Đó chỉ là đoạn kết trong cuộc phỏng vấn dài tận.. 30 phút thôi. Nghe thì đơn giản nhỉ. Nhưng ai ngờ, chính những câu trả lời lắp ba lắp bắp đó lại mang đến cho tôi cơ hội để "lăn xả" trong môi trường năng động của một công ty khởi nghiệp.

“Một tờ giấy trắng”- Ám chỉ “thằng nào đó”

Về nghĩa đen, “nó” có một nước da trắng như trứng gà bóc.

Còn nghĩa bóng, “nó” chả có tý kiến thức chuyên ngành nào ngoài địa điểm ăn bún đậu, bún cá, thịt xiên.

Và đến một ngày, “nó” quyết định mang hết “tinh túy” đó để đi xin việc mà tỷ lệ thành công thì đen tối hơn cả tiền đồ của Chị Dậu. Dĩ nhiên, chính “nó” cũng nhận thức được điều này.

Vâng, “nó” ở đây chính là tôi. Một thằng sinh viên năm hai vừa trải qua 365 ngày làm việc chính thức tại một công ty khởi nghiệp định hướng Agency. Nếu phải nói đến áp lực, khó khăn thì chúng chả nhằm nhò gì so với những giá trị bổ ích mà bản thân tôi nhận được tại môi trường này.

Vốn dĩ là một công ty mới được thành lập 2 tháng. Không quá bất ngờ khi điều kiện làm việc của chúng tôi gói gọn vào một căn phòng chỉ 20m2. Nghe vậy thôi chứ tiện ích các thứ đầy đủ cả, có chỗ ngồi và ổ cắm sạc là tuyệt vời rồi. Mình chưa thuộc đẳng cấp “khó tính” mà lại còn được “vớt” thì phải ngoan.

Hai sếp của tôi rất trẻ. Founder sinh năm 97, Co-founder sinh năm 94. Các anh đều từng là thành viên của một CLB tôi đang sinh hoạt nên cũng có dịp được nghe ngóng, hóng hớt đôi điều để tính kế nịnh nọt, nhầm, ứng xử cho phù hợp.

Quay trở lại với công việc tại công ty. Mặc dù theo đuổi mô hình Agency nhưng với tiềm lực vẫn còn nhỏ của một Startup thì việc hình thành các phòng, ban rõ ràng gần như là bất khả thi. Thay vào đó, mọi thứ được biến tấu “xôi thịt” nhất có thể để phục vụ cho mục tiêu “tránh phá sản” cũng như training cho chúng tôi thêm cứng cáp.

Khoảng thời gian đầu thực sự rất khó khăn. Dẫu biết môi trường Startup như một mảnh đất màu mỡ để phát triển bản thân nhưng canh tác sao cho hiệu quả lại là một bài toán khó và cần nhiều lời giải. Người ta vẫn hay nói, làm tại Startup thường dễ bị bùng lương, dễ bị “đè” việc, dễ bị thất nghiệp lắm. Nhưng với “một tờ giấy trắng” đang bám víu intern như tôi thì những yếu tố ấy chỉ được xem như “con chữ” mà thôi vì kiểu gì chả không có lương chứ đừng nói đến “bùng”, công việc làm thế nào thậm chí còn chưa hình dung được hết chứ đừng nói đến bị “đè” và ngoài nơi này ra cũng chả đi được đâu nữa chứ đừng nói đến thất nghiệp. Kể ra thế cũng hay, máu ít có cơ hội tìm đến não mà “dồn” và cũng không cần suy nghĩ quá nhiều tới những-vấn-đề-phải-có-ở-một-công-ty. Cứ vừa chơi, vừa học, “bung lụa” hết mình thôi.

“̶M̶ị̶ ̶c̶ò̶n̶ ̶t̶r̶ẻ̶,̶ ̶m̶ị̶ ̶m̶u̶ố̶n̶ ̶đ̶i̶ ̶c̶h̶ơ̶i̶”̶

Thời gian đầu, công việc của tôi và các đồng nghiệp tại phòng Marketing không khác gì trò chơi “lên bờ xuống ruộng” khi phải kiêm một lúc nhiều đầu việc khác nhau. Content có, design có, plan cũng xử nốt. Mỗi khi care dự án nào là phải làm đủ từ A-Z chứ không phân chia rõ ràng. Đấy là một thử thách không nhỏ nhưng cũng là cơ hội hiếm có để tôi và các đồng nghiệp khai thác những khía cạnh nằm ngoài khả năng của bản thân.

Tôi là một thằng rất thích viết và coi “content” chả có gì khó khăn. Nó là “nội dung” thôi, viết toẹt ra là xong. Nhưng không, ngay từ khi nhận dự án đầu tiên về thực phẩm sạch, tôi đã rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan khi chả biết phải viết cái khỉ gì. Tiêu đề làm sao để lôi cuốn ngoài mấy cái “Top 5 loại rau, củ dưỡng sức cho người già”, kêu gọi hành động như nào cho thật mạnh mẽ, à mà, “mạnh mẽ” nghĩa là gì?. Cấu trúc viết bài phải logic á?, sản phẩm đang khuyến mại mà đẩy tận thông tin xuống cuối cùng là sao?. Một mớ bòng bong cứ thế thi nhau lộ diện, chúng như một cái “bốp” thật mạnh vào bộ não vốn đang tắc nghẽn của tôi.

Rồi đến việc design. Tôi báo trước với sếp “em chỉ biết photoshop cơ bản thôi”. Mặt anh ấy hớn hở lắm “ôi xời, anh chỉ cần cơ bản là được rồi”. Nhưng anh ơi, anh sao hiểu “cơ bản” của em là như thế nào. Bật file và lưu file cũng là một dạng “cơ bản” mà. Thôi kệ, cứ làm theo ý mình muốn, “đẹp” là được. Và nhìn kết quả xem, biết vẽ hẳn một ô vuông rồi đáp cục text vào để tạo nên một ấn phẩm “không còn từ nào để chê và khen”.

Nhiêu đó là đủ minh chứng cho một tinh thần thép không sợ bị thất nghiệp của chúng tôi. “Tụi mày phải thấy may mắn khi vẫn còn nơi đủ kiên nhẫn để chứa chấp”- Sếp said.

Bắt đầu làm bất cứ việc gì đâu có dễ dàng. Chưa kể, Marketing là một cô nàng rất chảnh chọe và có thế giới nội tâm vô cùng phong phú. Nếu chỉ đọc sách, báo thông thường thì làm sao mà “tán tỉnh” nổi. Bởi lẽ, “cô ấy” muốn ta phải thường xuyên thực hành, sửa rồi lại thực hành, sửa, cứ thế cho đến già, còn “yêu” nổi được không lại là một câu chuyện khác.

Nếu không apply vào công ty “mầm non” này thì “thực hành” sẽ mãi là điều viễn tưởng đối với tôi. Những khái niệm Insight, chữ P thứ 4 — cốt lõi của Marketing hay cụ thể hơn là bản chất thực sự của “content”, cái độc đáo của con chữ, cách tung tăng với chúng sao cho hiệu quả sẽ không bao giờ được tôi nhận ra và có cớ để mà tìm đến. Xa xôi hơn, động lực mày mò thiết kế, tìm hiểu các font chữ, layout, cách phối màu cho hợp lý cũng “bơ” tôi mà đi vì bản thân chưa bao giờ định hướng làm công việc này nhưng đâu biết rằng nó có lợi như thế nào.

Thiết nghĩ, làm việc ở công ty startup không chỉ nâng cao tính chủ động, tự tìm tòi mà còn trang bị cho da mặt con người thêm một lớp mỹ phẩm thật căng, thật dày để làm quen với “thú vui” nghe chửi trước khi bị…đập.

Mới đầu làm Intern, tôi nhận trợ cấp 500k/ tháng. Sau này trở thành nhân viên chính thức thì “nhích” lên được 1tr5 cộng thưởng dự án. Đối với vị trí Part-time thì đó là con số không hề tồi và cũng chả thể đòi hỏi gì hơn.

Ai cũng vậy, một khi đã “lấn sân” sang lĩnh vực chuyên ngành thì phải chấp nhận làm không công một thời gian. Bởi lẽ, ta không phải là người có kinh nghiệm và cần ai đó hỗ trợ để tìm được đam mê của mình.

Tại sao?

Vì trước đấy, đa phần mọi người thường lựa chọn theo cảm tính, thấy “content” là “nội dung” liền hào hứng ngay “à, mình học văn giỏi nên chắc làm được đấy”. Xong lúc bước vào “thực chiến” thì mới vỡ mộng theo cấp số nhân.

Nếu chỉ đang dừng ở mức độ “tìm hiểu” với ngành nghề thì hãy gạt suy nghĩ “đi làm kiếm tiền” sang một bên. Cái gì cũng có giá của nó cả. Giá cao thì “hàng” càng chất lượng.

Nỗi sợ, áp lực là một thứ đặc sản mà mỗi người đều phải “nếm” trong những giai đoạn nhất định. Có thể hôm nay, ngày mai hoặc ngày kia. Nhưng chắc chắn nó chưa thể tìm đến tôi trong suốt thời gian làm việc tại công ty.

Ngày đầu đặt chân vào văn phòng cũng băn khoăn nhiều lắm. Mình ngu ngơ, không biết tý gì thế này có bị chê cười không? Đồng nghiệp sẽ nghĩ sao khi “phải” làm việc với một “tờ giấy trắng”? Cái laptop của mình suốt ngày “thở” như bò có sợ bị phiền không nhỉ?. Ty tỷ thứ câu hỏi trong đầu tôi nhắm vào nỗi sợ phải làm việc cùng những người giỏi hơn mình. Nỗi sợ ấy đã bấu víu tôi suốt những năm cấp 2, cấp 3 khi ngồi học cùng lũ “quái vật” cạnh tranh nhau từng điểm số. Giờ đây, nó lại đang tiếp tục rình rập và tấn công bất cứ lúc nào.

Nhưng một năm qua nhìn lại, giữa một rừng cảm xúc thì chả có gì ghi dấu “sợ hãi” và “áp lực” cả, có chăng củng chỉ hơi “khó khăn” một chút thôi. Bởi lẽ, tôi và các đồng nghiệp đều xuất phát từ con số 0 tròn chĩnh và đều là những kẻ “khờ khạo” được trao cơ hội học việc để thể hiện bản thân.

Trong căn phòng vỏn vẹn 20m2 ấy. Chúng tôi vừa làm, vừa trò chuyện, vừa massage chân cho nhau bên dây ổ điện nóng ran. Mỗi lần có đứa nào “khơi mào” vấn đề gì là cả lũ tranh nhau “mổ xẻ”, chém gió linh tinh cả, từ quân sư tình yêu giúp con Ngọc, tư vấn học tập lấy GPA 4.0 cho con Loan đến chạy Facebook Ads sale thằng Quân để kiếm người “hốt”. Ngày nào cũng phải có cái gì đó đem ra bàn tán mới làm việc được, thi thoảng chán thì lại hóng hớt sang mấy văn phòng luật bên cạnh để nghe chửi nhau cho sướng tai bởi đám cừu non bọn tôi chỉ giỏi tấu hài cho các sếp chứ có bao giờ để bị mắng đâu.

Có lần, cả phòng sale và marketing làm dồn hết vào một ca. Văn phòng lúc ấy trông như một trại tị nạn. Kẻ đứng, người ngồi, mà ai nấy cũng thi nhau phi lên trên, né bằng được cái góc bé tý ở dưới vì hơi lạnh từ điều hòa chả thể “đong đưa” ra tận đấy. Coi vậy mà cũng có cái hay, thỉnh thoảng ngồi lên đùi nhau còn sướng hơn cả ngồi ghế, lặng lẽ để khứu giác “chạm” vào hương cafe, vani cộng hưởng chút dove, sunsilk toát ra từ người mấy chị phòng sale mà tâm hồn thư thái hẳn. Các “bô lão” cùng tầng đi ngang qua không khỏi ngó vào như lần đầu được diện kiến người ngoài hành tinh, học không ra học, làm không ra làm, chơi không ra chơi, hở tý là hét ầm lên vang tận sảnh bên dưới. Nhưng kệ, tiến độ công việc tỷ lệ thuận với chất lượng là được.

Vậy đó, giữa tôi và các đồng nghiệp chưa bao giờ tồn tại khoảng cách. Chúng tôi thoải mái chia sẻ cho nhau những quan điểm, kiến thức với phong thái rất tự nhiên mà chả cần chuẩn bị trước hay “uốn lưỡi bảy lần”. Quan trọng hơn cả, mỗi người luôn được lắng nghe, luôn cảm thấy mình là một “người lái đò” không thể thiếu của tổ chức và nhận ra được giá trị thực sự của bản thân.

Chả riêng nghề sáng tạo. Bất cứ nghề nào, ai cũng khao khát có người cầm tay chỉ việc đến nơi đến chốn. Gọi là mentor.

Trong một môi trường thu hẹp cả không gian lẫn nhân lực như công ty này thì đứa nào cũng được các sếp trang bị, đào tạo kỹ lưỡng từng ly từng tý.

“Đại ca” chịu trách nhiệm phòng marketing chúng tôi sinh năm 94. Cả ngày anh đi làm ở công ty khác, tối lại "bay" về văn phòng chăm lo cho dự án khởi nghiệp. Cuộc đời như kiểu chạy “xô” nhưng lúc nào cũng tỉ mỉ, ân cần và tận tâm lắm. Anh là một người có bề dày kinh nghiệm về Marketing, từ Digital, Social đến Brand nên tài liệu training nào cũng được “tô vẽ” rất bài bản và dễ hiểu.

“Canh tác” trên chiếc slide với bố cục đồng đều cùng tông giọng mạnh mẽ, dõng dạc với cách khua tay múa chân quen thuộc của anh trưởng phòng, chúng tôi như tìm được “mỏ vàng” của kiến thức mà chả cuốn sách Marketing nào có thể giảng dạy cụ thể. Cứ thế “nhặt”,”nhặt”, bỏ vào “túi” rồi xào đi xào lại trong công việc như một “liều thuốc” hiệu quả cho bộ não bớt đờ đẫn và trơn tru hơn.

Những thứ cơ bản như Insight, 4P, design, các dạng Content, đến phức tạp hơn là Facebook Ads, Google Ads, tối ưu từ khóa, viết bài chuẩn SEO. Ôi, có điên cũng chả nghĩ đến chuyện một thằng năm nhất lúc ấy lại được lĩnh hội “tinh hoa” của Marketing như vậy. Kể ra nếu đi học bên ngoài thì cũng mất đến khối tiền, hơn cả làm không công.

Bên cạnh đó, anh cũng được chúng tôi “tôn thờ” với cái tên “Giáo sư”. Kiểu như cái gì anh cũng biết, không nhiều thì ít, nhưng nói chung là kiến thức rộng vô bờ bến. Ngoài mấy chuyện làm “ngành”, anh còn chủ động tư vấn mẹo ứng xử, cách giải quyết các vấn đề trong xã hội, tình yêu đôi lứa,… Câu chuyện nào cũng rất gần gũi, thực tế và để lại cho chúng tôi nhiều bài học ý nghĩa khi được lồng ghép bởi sự từng trải của anh. Một mentor trên cả tuyệt vời.

Gửi những bạn đang có ý định Intern.

Nếu có thể, hãy thử và trải nghiệm tại môi trường Startup.