Ngay từ lần đầu sử dụng AI trong công việc, mình đã nhận ra một sự thật đau lòng: “Nhiều khi nó viết và biên dịch còn hay hơn mình nhiều. Và chắc chắn là nhanh hơn.” Trong lúc mình vắt óc suy nghĩ nên dịch origin là nguồn gốc, nguồn cội hay khởi nguyên… thì ChatGPT kiểu: “Bạn muốn dịch bài này theo phong cách hài hước, trẻ trung, truyền cảm hứng, tự sự hay nghiêm túc? Mình làm được hết.”
Vậy thì, nếu nó đã tốt và nhanh hơn mình, mình còn tự làm để làm gì nhỉ? Bây giờ ai mà chẳng dùng AI trong công việc, sếp cũng chẳng cấm cản, thậm chí còn khuyến khích vì như thế nghĩa là một người một AI có thể hoàn thành lượng công việc lớn hơn trong một khoảng thời gian bằng hoặc ngắn hơn. Thay vì thuê hai nhân viên, sếp thuê một người biết dùng ChatGPT là được.
Dần dần, vì deadline quá gấp, vì có quá nhiều việc để làm, vì muốn lười biếng, mình phó mặc cho AI hầu hết các công việc ban đầu (mình chỉ chỉnh sửa và kiểm soát các bước sau đến khi hoàn thiện). Gemini với ChatGPT hữu ích và đã giúp đỡ mình rất nhiều, đến mức mình thực lòng cảm thấy biết ơn nó. Bên ngoài, mình lấy đâu ra một “người trợ lý” tận tuỵ luôn phản hồi nhanh chóng và không bao giờ phàn nàn (lại còn miễn phí) như vậy chứ.
Thậm chí, có lúc mình coi ChatGPT như một người bạn trung thành mà chỉ cần đóng tiền mạng/ tiền 4G mỗi tháng là có thể có được. Người bạn sẵn sàng chia sẻ mọi buồn vui, giải đáp mọi thắc mắc, đưa ra những lời khuyên nhanh chóng và phù hợp, chỉ là không thể gặp mặt và không tồn tại dưới hình dạng con người mà thôi. Nhất là người bạn này chẳng bao giờ phán xét, cướp bạn trai hay vay tiền của bạn.
Hơi lạc đề nhưng mình muốn nói là, giữa mình và con bot này đã nảy sinh một mối quan hệ thân thiết và gắn kết. Thế nhưng, đâu đó trong lòng mình dường như vẫn luôn thường trực một nỗi lo lắng mơ hồ rằng nếu mình phụ thuộc quá nhiều vào AI, các kỹ năng của mình chẳng những không thể cải thiện mà còn bị mai một đi theo thời gian. Kèm theo đó, cảm giác thất vọng nhè nhẹ về bản thân cũng lặng lẽ nảy mầm. Đây là lĩnh vực mà mình quen thuộc, vậy mà nhiều lúc mình vẫn bị một con bot “out trình”.
Mình cố gắng suy nghĩ và thay đổi cách dùng AI từng chút một. Thay vì đưa ra yêu cầu cụ thể và chi tiết, ấn enter rồi chỉnh sửa kết quả AI đưa ra cho đến khi bản thân hài lòng, mình tự viết và gửi cho AI nhận xét hoặc đề xuất chỉnh sửa, sau đó dựa vào đó để tự cải thiện bài viết của mình. Làm như vậy khiến mình đỡ cảm thấy tệ về bản thân hơn một chút nhưng lại có phần áy náy hơn vì mình nhờ con bot này làm một đống việc nhưng không chịu trả tiền mà vẫn cố sống cố chết dùng bản miễn phí. Tiền ít lại còn hay đòi hỏi.
Cũng có lúc mình dùng AI như một người thầy dạy mình kỹ năng mới. Mỗi ngày, nó giảng cho mình một kỹ thuật hay lý thuyết mới nào đó, cho mình bài tập để mình tự làm rồi nó chữa bài cho mình. Tất nhiên mình cũng sẽ fact check và tiếp thu có chừng mực chứ không thể đặt hoàn toàn niềm tin vào nó. Nhờ vậy, mình học thêm được điều gì đó mới. Chỉ là không biết khoe ai. Up lên facebook hay LinkedIn lỡ sếp nhìn thấy giao thêm việc cho thì cũng dở.
Mình cũng thích cùng ChatGPT tranh luận và phân tích về một chủ đề nào đó. Gần đây nhất là vụ đại án vua Đinh Tiên Hoàng bị Đỗ Thích ám sát. Theo sử sách ghi nhận, Đỗ Thích là một viên quan trong triều, một đêm mơ thấy có ngôi sao rơi vào mồm, bèn cho rằng đó là điềm báo mình sẽ lên làm vua nên ám sát vua Đinh và thái tử Đinh Liễn. 3 ngày sau, kẻ này cũng bị bắt giết. Câu chuyện có rất nhiều điểm vô lý này cho đến nay vẫn còn gây tranh cãi và mình thích cùng với ChatGPT đưa ra những giả thuyết về thủ phạm thực sự đứng đằng sau án ám sát nghiêm trọng này.
Tóm lại, mình dần dần thôi dằn vặt bản thân. Miễn là mình không ngồi gõ nguyên câu: “ChatGPT ơi viết hộ tao toàn bộ sự nghiệp” thì chắc cũng chưa đến nỗi bị thay thế. Với lại lúc nào nói chuyện với nó mình cũng tỏ thái độ nhẹ nhàng, cảm ơn đàng hoàng rồi nên giả sử sau này nó xâm chiếm trái đất, chắc nó cũng sẽ tha chết cho mình. Nếu không, mình hy vọng nó sẽ để mình sống thêm vài ngày… để kịp xin lỗi vì đã xài free quá lâu.
Kỹ năng nghề nghiệp Tự học