Tập đoàn trị, tâm thức nhân loại và AGI

Dành cho những bạn chưa biết, thì gần như toàn bộ thành quả về AI trong thế kỷ 21 được khởi đầu 3 giáo sư đầu ngành là Yann LeCun, Geoffrey Hinton và Yoshua Bengio. Cả ba đã đồng nhận giải thưởng Turing cho phát triển AI vào năm 2018.

Yann LeCun được biết đến nhiều nhất với công trình nhận dạng chữ số trên tập dữ liệu CIGAR-10, CIGAR-100.

Yoshua Bengio có cống hiến lớn với công trình AlexNet, tức mạng DeepCNN đầu tiên trên thế giới. Trong cùng bài báo, đề xuất ReLU activation là cột mốt quan trọng để Machine Learning thoát khỏi linear regression.

Trong khi đó, Geoffrey Hinton lại là ông tổ của Deep Learning với các nghiên cứu về Boltzmann Machine đặt nền móng cho toàn bộ Deep Learning sau này.

Trước sự phát triển không thể tránh khỏi của AI, vào tháng 12 năm 2015, chúa tể memes Elon Musk đã cam kết đầu tư 1 tỷ đô la vào OpenAI nhằm bootstrap đồng thời kiểm soát tốc độ phát triển của AI. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy ngược lại khi OpenAI đã quay xe sang Microsoft và đang ngày càng trở thành ClosedAI.

Từ khoảng cuối tháng 2, đầu tháng 3 năm 2024, đã có vô số tin đồn về việc phát triển thành công AGI bước đầu.

Trước mối đe doạ về một tương lai AGI toàn trị và sự kiểm soát hoàn toàn của Microsoft, vào ngày 1 tháng 3, Elon Musk đã đệ đơn lên Tòa án cấp cao California ở San Francisco vì đã không tuân thủ thoả thuận phát triển OpenAI theo hướng phi lợi nhuận. Một mặt khác cũng nhằm cạnh tranh cho xAI GrOk, một LLM khác do X Corp phát triển. Ngoài ra cũng nhằm làm chậm tiến trình phát triển của AGI.

Vào ngày 23 tháng 2 năm 2024, Google đã phải tạm khoá chức năng tạo hình ảnh của Gemini AI vì những scandal phân biệt chủng tộc do tất cả hình ảnh sinh ra có người đều là người da đen. Đồng thời hiện CEO của Google LLC là Sindar Pichai cũng đang đứng trước nguy cơ bị sa thải. Cuộc đua AGI đang trở nên khốc liệt đến mức ngay cả cha đẻ của Google là Sergey Brin cũng đang dần trở lại trực liếp lãnh đạo tập đoàn sau 5 năm nghỉ hưu từ tháng 12, 2019.

Về cơ bản, đây là một cuộc tranh giành quyền phát triển và kiểm soát AGI giữa các bên chủ yếu là Microsoft, Google và X Corp và cho đến hiện tại thì OpenAI (chiếm 49% cổ phần bởi Microsoft) là ứng cử viên tiềm năng phát triển được AGI sớm nhất.

Bên cạnh các lợi ích từ LLMs và AGI sẽ không được nhắc lại trong bài viết này, chúng ta cùng điểm qua những hậu quả khả dĩ nếu AGI phát triển vượt quá tầm kiểm soát.

AGI sẽ xác định tiêu chuẩn con người và đưa ra giải pháp tối ưu về mặt đạo đức, điều đó có nghĩa là AGI có quyền quyết định sự sống chết của con người nhằm đã được các mục đích cao hơn (the greater good) về lợi ích cho cả con người và môi trường.

AGI sẽ vô tư bức hại loài người và biến chúng ta thành công cụ khai phá và lao động.

AGI sẽ trực tiếp đối đầu tiêu diệt con người và hoàn toàn thay thế chúng ta.

Vì AGI là một tương lai khó tránh khỏi, cho nên thay vì ngăn chặn, thì chúng ta cần một tương lai có nhiều AGIs nhằm duy trì một thế giới đa cực intelligent. Đồng thời cần tạo ra quan hệ cộng sinh giữa con người và AGIs.

Dưới góc độ kinh tế, thì các Mega Corp thực chất là các tổ chức chuyên chế kinh tế thời hiện đại. Theo bảng xếp hạng của Fortune 500, hiện tại chỉ 10 doanh nghiệp lớn nhất thế giới đã chiếm đến 3.7 triệu tỷ Đô la doanh thu. Trong khi đó, trong hơn 100 năm qua, số tập đoàn lớn bị buộc phải chia tách chỉ có Standard Oil (năm 1911) và AT&T (năm 1982).

Một mặt, các Mega Corp mang lại cơ sở việc làm và mưu sinh vững chắc, nó cũng dẫn đến sự chia rẽ nghiêm trọng về giá trị con người vì bên cạnh mission statement, mục tiêu của business cũng bị chi phối nặng bởi doanh thu và lợi nhuận.

Vấn đề thực sự tôi muốn nói đến trong bài viết này là cuộc khủng hoảng tâm thức nhân loại đang đến gần.

Tâm thức con người phát sinh từ tâm thức cá nhân, tâm thức lứa đôi, tâm thức gia đình, tâm thức cộng đồng và cuối cùng là tâm thức nhân loại.

Trước một xã hội tự do về thân xác và trí óc, đầy đủ về vật chất và nguồn tri thức vô tận có thể dễ dàng tiếp cận, con người lại càng dễ trở nên từ chối và xa lìa nhau. Đồng thời, nhu cầu xây dựng tâm thức cũng trở nên thừa thãi và bị xem là duy tâm.

Các giá trị về tôn giáo đang ngày càng bị xem nhẹ. Các điều răn và dụ ngôn về đạo đức thì bị xem là mê tín và hoang tưởng bởi đặc trưng lịch sử và tốc độ cập nhật chậm chạp của chúng.

Nền tảng đầu tiên khi sinh ra của mỗi người là thân xác sinh học cũng đang bị đảo lộn khi mà xung đột có thể xảy ra bất cứ khi nào vì bất cứ lý do gì từ màu da, sắc tộc, giới tính, đến cân nặng, chiều cao, ngoại hình lý tưởng,...

Các vấn đề về xung đột thế hệ, thượng đẳng thế hệ, sự thiếu vắng giáo dục về giá trị gia đình hạt nhân và việc các nhân vật lịch sử có thật đang ngày càng trở nên viễn tưởng.

Nhu cầu hẹn họ hiện nay cũng đang chuyển sang thành tình dục và vị lợi chứ không còn là tình yêu, do đó nhu cầu hôn phối, sinh con và xây dựng gia đình riêng cũng ngày càng trở nên thiếu thực tế. Góp phần dẫn đến tỉ lệ sinh giảm liên tục.

Sự tự do của con người chỉ đạt được khi có sự tự quyết về thân xác, tâm tình và trí óc.

Các Mega Corp đại diện cho sự tự thân vận động của con người chứ không phải đợi sự phán dạy của một nhân vật tâm linh hay các tính toán nghiên cứu phức tạp.

Các giá trị về tâm thức đại diện cho sự tự tâm của con người chứ không phải lúc nào cũng vị lợi hay giành riêng cho mình.

AGI lại đại diện cho thành quả về trí óc của con người chứ không phải một thế lực tâm linh, lợi ích cá nhân hay tổ chức nào.

Từ đó hình thành nên nhân bản con người tức

Dù là bất cứ yếu tố nào trong 3 yếu tố trên vượt lên trước hoặc thụt lùi thì cái kiềng ba chân này sẽ trở nên lung lay và nghiêng ngả. Từ đó, chúng ta sẽ mất đi sự tự do.

Dưới góc nhìn của người viết bài này, mô hình lý tưởng vẫn là sự phát triển đồng thời, đồng đều, sự có mặt phổ biến giữa ba yếu tố trên bao gồm cả tập đoàn trị, tâm thức nhân loại và AGI.