Tầm nhìn thay đổi quốc gia (Trích Chương 12 - Thể chế hóa sự xuất sắc - Quốc vương Dubai Mohammed bin Rashid Al Maktoum)

Liệu tôi có phải là một nhà lãnh đạo tốt? Tôi không biết, và có lẽ cũng không ai biết chắc về điều đó. Dân tộc, tương lai và lịch sử sẽ là những quan tòa tốt nhất, và tôi sẽ chấp nhận sự phán xét đó, bất kể nó như thế nào. Tuy nhiên, tôi hoàn toàn tin tưởng rằng mình đang dẫn dắt người dân của mình, không chỉ đi trên một con đường đúng đắn, mà còn là trên con đường duy nhất có thể đi.

Điều quan trọng nhất để tôi luôn hoàn thành nhiệm vụ của mình là vì tôi luôn coi đó là trách nhiệm với Thánh Allah, với lương tâm, với quê hương, với người dân và với lãnh đạo. Do vậy tôi làm việc hết sức mình cho ngày hôm nay như thể sẽ chết vào ngày mai và làm việc cho ngày mai như thể tôi sẽ sống mãi mãi. Tôi tập trung tất cả tiềm năng, sự cố gắng và thời gian để phục vụ đất nước mình, với sự can đảm tối đa, lòng quyết tâm và cả sức mạnh mà Thánh Allah đã ban tặng.

Chúng ta nên tập trung vào thành tựu, thay vì các danh hiệu và vị trí công tác. Tôi đang phục vụ đất nước và đồng bào của tôi. Trước đây, vị trí Thái tử của Dubai chưa bao giờ là mong ước của tôi. Tôi đã được yêu cầu tiếp nhận vị trí này nhiều lần và trong mỗi lần đó tôi vẫn luôn từ chối. Thế nhưng khi tôi được ra lệnh phải chấp nhận thì tôi đã chấp hành, bởi vì tôi không thể nào từ chối được yêu cầu dứt khoát của người anh quá cố của mình, Sheikh Maktoum, Thánh Allah phù hộ cho linh hồn của anh ấy.

Điều tương tự cũng xảy đến khi anh của tôi qua đời và tôi phải gánh vác vị trí người trị vì Dubai, là Phó Tổng thống và là Thủ tướng của Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất. Đây là một trách nhiệm vô cùng nặng nề, tôi cầu cho Thánh Allah sẽ giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ và dẫn tôi đi trên con đường đúng đắn. Cũng như bao người khác, tôi có bố mẹ – những người yêu thương tôi và tôi cũng yêu thương họ, tôi có những đứa con trai và con gái – tôi yêu thương chúng rất nhiều và hy vọng rằng chúng cũng yêu tôi như thế. Tôi để cho từng vai trò quyết định cảm xúc của mình trong từng thời điểm – vì vậy tôi sẽ là nhà lãnh đạo khi tôi lãnh đạo người khác, là nhà thơ khi tôi làm thơ, là kỵ sĩ khi tôi cưỡi con ngựa của mình và sẽ là một công dân bình thường khi tôi gặp những công dân khác của đất nước mình. Tôi chỉ cần rất ít trong thế giới của riêng mình, với một tấm thảm cầu nguyện và bình đựng nước là thứ luôn có trong xe, tôi có thể đi đến bất cứ nơi nào cùng với các tài liệu và trí tưởng tượng của mình.

Umayyad Caliph Yazid II đã từng nói: “Tôi nghe nói rằng không ai có thể vui mừng suốt cả ngày và kinh nghiệm cá nhân của tôi cũng khẳng định điều đó”. Tôi yêu thích công việc của mình và tin rằng đối với một nhà lãnh đạo, không có niềm vui nào cao hơn việc nâng cao danh tiếng cho đất nước và cải thiện tiêu chuẩn sống cho người dân của mình. Tuy nhiên, nếu Umayyad Caliph đang nói về khoảng thời gian mà không có công việc nào để làm, không có gì để nghĩ tới và không có quyết định nào cần được đưa ra, tôi cho rằng ông đã nói đúng.

Suy nghĩ của tôi được phân chia thành hiện tại và tương lai, có nghĩa là một phần của nó được dành cho việc giải quyết những công việc hàng ngày, trong khi phần còn lại được dành cho những hình ảnh đặc biệt đang dần hiện ra phía chân trời xa. Người lãnh đạo có thể nhìn thấy ánh sáng từ rất xa, nhưng không nhìn thấy đường hầm dẫn tới nó. Hoặc là ông ta có thể nhìn thấy đường hầm, nhưng không thấy ánh sáng ở cuối đường. Trong cả hai trường hợp, điều cần thiết là ông ta phải tự tin rằng mình đang đi đúng hướng, bởi vì điều đó phù hợp với đất nước của ông.

Chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi rất nhanh và đối mặt với nhiều thách thức. Vì vậy, cần phải chuẩn bị thật đầy đủ để đối mặt và phản ứng với các thách thức đó theo cách càng hiệu quả càng tốt.

Nếu một nhà lãnh đạo khăng khăng giữ lấy tầm nhìn cứng nhắc của mình, ông ta sẽ cho rằng mọi thứ sẽ phải diễn ra như mình dự liệu. Tất nhiên, điều đó không phải lúc nào cũng đúng, một tầm nhìn đúng đắn luôn cần tính toán đến những sự kiện bất ngờ và cần phải linh động. Không phải chỉ có những gì ta nhìn thấy ngày hôm nay mới thay đổi, tầm nhìn của ta và con đường phía trước của nó cũng dễ thay đổi như vậy. Ta có thể nói rằng một ước mơ to lớn sẽ được tạo nên bởi những ước mơ nhỏ hơn, và nếu ta thực hiện thành công những ước mơ nhỏ ấy thì ước mơ lớn cuối cũng cũng sẽ trở thành hiện thực.

Nếu như tầm nhìn là quá xa xôi và bao gồm cả những nhân tố ngắn ngủi, tạm thời như là những thứ thường thấy trong thế giới hiện nay, thì việc hiện thực hóa tới 100% tầm nhìn đó chưa phải đã là điểm kết thúc và cũng không chứng minh rằng người làm được việc đó là một nhà lãnh đạo tốt. Điều quan trọng là khi kết thúc mỗi công việc, ta phải đạt được sự tiến bộ nào đó và nhà lãnh đạo phải biết dùng thành quả đó để tạo nên một nền tảng cho những công việc tiếp theo.

Vẫn còn nhiều khu vực của Dubai đang cần phải phát triển thêm, nhưng tôi có thể tự tin mà nói rằng giờ đây Dubai đã được công nhận là một trung tâm xuất sắc của thế giới. Bước tiến tự nhiên tiếp theo sẽ là thể chế hóa sự xuất sắc đó để đảm bảo tính bền vững. Một nhà lãnh đạo nào đó có thể đạt được mong muốn của mình, nhưng không có nghĩa ông ta chắc chắn đảm bảo được sự tiếp nối của thành công đó trong tương lai. Như vậy, làm sao ông ta có thể chắc chắn về tính bền vững trong công việc của mình?

Việc thể chế hóa sự ưu việt có thể làm được điều này. Ngày nay, rất nhiều người cho rằng sự dân chủ của phương Tây là hình mẫu cho một nhà nước được thể chế hóa. Cũng quan trọng như việc nhà lãnh đạo cần phải hỗ trợ cho sự phát triển, ông ta cũng cần phải hỗ trợ các tổ chức để duy trì sự phát triển sau đó. Khi các cộng đồng đạt tới một mức nhất định trong quá trình tăng trưởng của mình, sự hỗ trợ của nhà lãnh đạo sẽ trở nên rất cần thiết để việc phát triển được nhất quán. Do vậy, quá trình phát triển phải đi đôi với việc xây dựng các tổ chức, bởi vì các nền văn minh chỉ trở nên xuất sắc nếu có được nền tảng của nó là các tổ chức tốt.

Khi người ta nói đến các chương trình của Dubai về việc nâng cao hiệu suất làm việc của chính phủ, đó không phải là nói đến sự nhảy vọt từ đẳng cấp này lên đẳng cấp khác mà là về một tổ chức đã được phát triển và đang trở thành một phần thiết yếu của hệ thống làm việc trong các cơ quan chính phủ.

Mặc dù quan niệm về chất lượng có thể chưa bén rễ trong suy nghĩ của tất cả mọi người, nhưng chúng ta vẫn có thể tự tin mà nói rằng nó đã trở thành một phần của công việc và đời sống xã hội của phần lớn người Dubai. Điều này lý giải tại sao ngày nay rất nhiều nhà quản lý nói về chất lượng, trong khi chỉ vài năm trước, họ hiếm khi quan tâm tới điều này. Và lần đầu tiên trong lịch sử, các cơ quan chính phủ bắt đầu thực hiện các điều tra định tính để đo lường ý kiến của công chúng về chất lượng dịch vụ của mình, và dựa theo đó để thiết kế các chương trình đào tạo, kế hoạch tiết kiệm chi phí.

Trước khi các kế hoạch trên ra đời, rất ít người tham gia các khóa đào tạo như vậy, nhưng ngày nay mọi người đều đang tham gia. Hơn nữa, các khóa học này còn vượt xa hơn hình thức truyền thống thường thấy trong khu vực công. Người ta đã đưa vào khóa học các nội dung như phát triển tinh thần làm việc nhóm, dịch vụ khách hàng, hiệu năng và hiệu quả. Các hội nghị, hội thảo chuyên đề quốc tế tổ chức hàng năm ở Dubai đã tạo điều kiện cho công chức nhà nước được gặp gỡ với các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý, kinh tế và công nghệ.

Những điều đó góp phần giúp đội ngũ công chức sử dụng tốt hơn các nguồn lực tài chính và con người, hiểu biết hơn về sở thích của khách hàng cũng như các mối quan hệ quốc tế, và truyền lại cho thế hệ lãnh đạo kế tiếp những kinh nghiệm cùng kiến thức mà họ đã thu thập được thông qua những sự kiện trên. Cách tiếp cận này thể chế hóa sự xuất sắc trong khu vực công bằng cách thúc đẩy sự quan tâm của giới công chức, tạo động lực cho họ để phát triển và đồng hành cùng sự tiến bộ của thế giới.

Việc tiếp nối mối quan tâm này đòi hỏi phải có quá trình thể chế hóa để củng cố nó và đảm bảo sự cam kết đầy đủ với nó. Nhưng cả hệ thống hành pháp và lập pháp đều không đủ khả năng đảm bảo sự cam kết này, bởi việc thể chế hóa sự xuất sắc vượt lên tất cả các quy chế của hệ thống hành pháp và lập pháp.

Vậy câu trả lời là gì?

Bất cứ ai nói chuyện với một nhà công nghiệp người Đức chắc chắn sẽ cố gắng để khám phá những nguyên nhân làm nên nền công nghiệp kỹ thuật tuyệt vời của quốc gia này. Xuất khẩu là một phần sống còn đối với những quốc gia như nước Đức và họ giàu lên là vì người ta tin tưởng vào sự hoàn hảo của các sản phẩm, kể cả khi nó có giá cao hơn các sản phẩm tương tự được sản xuất ở nơi khác. Tuy nhiên, lý do quan trọng nhất nằm ở chỗ người tiêu dùng Đức luôn trông đợi những sản phẩm của đất nước mình phải có chất lượng cao và họ không bao giờ mua những thứ có phẩm chất kém – vì vậy, các công ty luôn phải ghi nhớ điều này. Nếu không, họ sẽ mất ngay thị phần tại thị trường trong nước.

Ngay từ thế kỷ 16, người tiêu dùng Đức đã có kỳ vọng vào chất lượng cao của sản phẩm. Khi họ hỏi xin lời khuyên của Bismarck (Thủ tướng đầu tiên của Đế chế Đức, người có công lớn trong việc làm cho nước Đức trở nên thống nhất và hùng mạnh vào thế kỷ 19), ông nói: “Lời khuyên của tôi cho các thế hệ tương lai của đất nước này có thể được tóm gọn trong ba từ: làm việc, làm việc và làm việc”. Từ nửa sau của thế kỷ 19, công việc, sản xuất và chất lượng đã trở thành tiền đề tự nhiên cho người Đức, đồng thời cũng trở thành một phần tất yếu của văn hóa, triết học và tâm lý của họ. Ngay cả ở các làng vùng sâu vùng xa của người Đức, bạn cũng sẽ thấy những người Đức tranh đua với nhau để sở hữu những gì tốt nhất, đẹp nhất và hoàn hảo nhất.

Mặc dù việc kiểm soát chất lượng và các chi tiết trong việc xây dựng các tổ chức là rất cấp bách, cách tốt nhất để thể chế hóa sự xuất sắc lại chính là lưu giữ chúng trong xã hội. Tất nhiên, chúng ta phải nghiên cứu các thực nghiệm của người khác và phổ biến chúng, tuy vậy cách tốt nhất để duy trì sự xuất sắc là đưa nó vào trong xã hội, để nó có thể trở thành một phần không thể thiếu trong hành động và tâm hồn của mọi người. Chúng ta phải biến chúng trở thành một phần tiềm ẩn trong các hoạt động buôn bán, sản xuất và trồng trọt, tại các công sở, trung tâm giải trí, ở nhà, ở trường và tất cả các nơi khác. Nó phải trở thành một phần trong cuộc sống con người, sao cho họ không bao giờ chấp nhận thứ khác.

Khi mà sự xuất sắc đã trở thành một phần tất yếu của mỗi người dân, sự liên kết của họ với cuộc sống thô thiển sẽ bị cắt bỏ, còn việc quay trở lại với những cách thức cũ sẽ trở thành biểu tượng của sự lạc hậu và thoái hóa. Nếu chúng ta muốn những sự xuất sắc này phát triển thật tốt, ta phải vun trồng chúng trong tâm trí của người dân. Cách tốt nhất, an toàn nhất và lâu dài nhất để lưu giữ sự xuất sắc nằm ở việc kết nối nó với sở thích, tương lai, hiệu năng và vị trí xã hội của người dân. Chúng ta không bao giờ có thể dừng được cuộc đua tranh toàn cầu hướng tới sự ưu việt – chúng ta phải tham gia vào cuộc đua đó. Một khi đã tham gia cuộc đua, cần phải đầu tư một cách hợp lý vào nỗ lực, thời gian và công cụ. Và rồi sau đó, tất cả sẽ nỗ lực hết sức để bảo vệ sự đầu tư đó của mình.

Con người vốn rất thông minh và bất cứ ai cố gắng bán những hàng hóa chất lượng thấp với giá của những mặt hàng có chất lượng cao đều không có chỗ đứng trong thị trường. Mặt khác, những người cung cấp hàng hóa và dịch vụ chất lượng tốt sẽ ngày càng có nhiều khách hàng trung thành, đồng thời việc buôn bán của anh ta sẽ ngày càng thịnh vượng. Điều này cũng đúng khi ta mở rộng và áp dụng cho các trường học, phòng khám, nhà hàng, hãng hàng không, cùng các phương tiện giao thông khác.

Khách hàng người Đức buộc các nhà cung cấp phải đảm bảo chất lượng hàng hóa và dịch vụ của mình, nhưng điều đó không có nghĩa là nước Đức không có các tổ chức kiểm soát chất lượng. Có hàng trăm các cơ quan như vậy và có một nhà nước rất nghiêm khắc được lập nên bởi hơn 80 triệu người dân Đức để làm công việc quản lý chất lượng này. Thử hỏi, ai có thể đóng cửa một cơ quan lớn như thế, thách thức nó hoặc ngăn cản người dân Đức có được một quyền lợi mà họ coi là thiêng liêng – quyền được hưởng chất lượng hàng hóa tốt?

Chúng ta, những người Ả Rập, có số dân nhiều gấp bốn lần người Đức. Vì vậy, ai có thể ngăn cản chúng ta thực hiện quyền được hưởng mọi thứ có chất lượng?

Sự phát triển của Dubai là sự bổ sung cho sự phát triển của UAE. Cũng như vậy, sự phát triển của một quốc gia là sự bổ sung cho toàn bộ các quốc gia thuộc khối GCC (Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh là một liên minh chính trị và kinh tế của sáu quốc gia Ả Rập ở Vịnh Ba Tư, bao gồm Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất). Việc củng cố sự phát triển tại tất cả các mức độ như vậy sẽ đồng nhất hóa sự phát triển của các quốc gia Ả Rập, là tiền đề kinh tế chiến lược của chúng ta.

Như tôi đã từng nói, những thành tựu của chúng tôi không chỉ nhằm đem lại lợi ích cho riêng mình, mà là cho tất cả các đạo hữu Ả Rập. Tôi rất vui mừng khi thấy rằng những người anh em của mình đã đến, đánh giá cao và yêu mến các kinh nghiệm phát triển của chúng tôi, đồng thời chúng tôi cũng rất sẵn sàng cung cấp cho họ những kiến thức chuyên môn về phát triển kinh tế của mình bất cứ khi nào họ yêu cầu.

Không có gì tốt hơn việc thừa nhận những sai lầm của mình, bởi vì chúng tôi đã phải chịu đựng đủ nhiều với những người tự xưng là “không thể sai lầm”. Các mô hình phát triển trong thế giới Ả Rập từng không hiệu quả và một trong những lý do của việc đó là có nhiều quốc gia đã chọn sai bạn bè và kẻ thù. Kinh tế là chìa khóa cho chính trị. Chúng tôi có bạn bè cả ở phương Tây và phương Đông.

Việc khái quát hóa là sự phán xét của những người kém hiểu biết. Rất nhiều người dự đoán rằng hệ thống chính quyền liên bang của UAE sẽ thất bại bởi nó thiếu một quyền lực trung tâm đủ mạnh, đủ hiệu quả và nó được hợp lại bởi bảy tiểu quốc khác nhau. Có lẽ đây là ý kiến của một số người đã quen thuộc với những hệ thống nhà nước tập quyền cao độ, nơi mà các thực nghiệm về nhà nước liên bang đều thất bại khi thiếu một chính quyền trung ương mạnh mẽ. Tuy vậy, chúng tôi đã chứng minh rằng các trường hợp như chúng tôi là có thể tồn tại được.

Sự tồn tại của bảy tiểu quốc đã giảm bớt việc tập trung hóa quyền lực và từ đó đóng góp cho sự phồn vinh của nền kinh tế, giáo dục và văn hóa của liên bang. Một lần nữa, các chỉ trích đã được chứng minh là sai và tôi hoàn toàn chắc chắn rằng việc phân cấp hóa vốn được nhiều người coi là sai lầm tai hại, lại chính là nguồn gốc của thành công.

Khối GCC đồng thời cũng đưa ra một mô hình tuyệt vời cho sự phối hợp và hội nhập. Chúng tôi mong rằng tốc độ đạt thành tích của mô hình này sẽ thỏa mãn được lòng mong mỏi của công dân các quốc gia thành viên và chúng tôi cũng nhận ra rằng vận mệnh của chúng ta gần gũi với nhau như thế nào. Tuy nhiên, tôi thật sự tin tưởng rằng GCC đã làm rất nhiều thứ vì lợi ích cho cả khu vực và tôi mong rằng các nước Ả Rập khác có thể làm được như vậy.

Thế giới Ả Rập còn có thể đạt được nhiều thành tựu hơn nữa, rút ngắn quãng đường phát triển và tránh phạm phải sai lầm của những người khác nếu ta có thể đặt lợi ích của mọi người lên trên các lợi ích khác. Tuy vậy, điều gì đã xảy ra trong quá khứ thì cũng đã xảy ra và ta không thể thay đổi chúng. Nhưng ta có thể học hỏi nhiều điều từ chúng. Không có một công thức duy nhất cho sự phát triển và cũng không phải chỉ có một cách để thực hiện nó. Mọi quốc gia đều phải chọn con đường riêng sau khi đã cân nhắc thật nhiều mô hình và đặt mục tiêu riêng của mình. Tất nhiên, luôn luôn có những thứ được ưu tiên - và thậm chí là sự thay thế - để chúng ta cân nhắc, thế nhưng mục tiêu chính phải luôn luôn nằm ở trung tâm của mọi kế hoạch. Do vậy, việc đưa ra một mục đích cụ thể cho sự phát triển luôn luôn rất cần thiết.

Với một vài mô hình phát triển, ta có thể sao chép chúng, trong khi các mô hình khác lại đòi hỏi sự linh hoạt nhất định. Nhiều mô hình là kết quả của sự tích lũy kiến thức và kinh nghiệm. Những gì được tạo ra tại Dubai không phải chỉ dành cho Dubai. Một mô hình không nên chỉ giới hạn trong khái niệm mà cần phải bao gồm cả luật lệ và quy tắc, các công cụ, kỹ thuật, đội ngũ làm việc và những bước tiến được lên kế hoạch trước. Thành phố Internet Dubai đã giúp tập trung sự chú ý của thế giới Ả Rập vào công nghệ thông tin. Mô hình chính phủ điện tử Dubai có khái niệm, cấu trúc cơ bản và các công cụ rất thích hợp với việc được sao chép và nhân bản, nhờ đó nó đã được bắt chước tại cả bảy nước Ả Rập. Mặt khác, Trung tâm Tài chính Quốc tế Dubai đóng một vai trò then chốt trong việc nâng cấp các tiêu chuẩn về hoạt động và thể chế tài chính cho khu vực. Điều này được phản ánh một cách tích cực thông qua môi trường đầu tư, hiệu quả kinh doanh và sự thịnh vượng của cả quốc gia cũng như từng cá nhân.

Mô hình quản lý khu tự do của chúng tôi cũng đã cho thấy là nó có tương lai. Khi Iran nhờ chúng tôi giúp thành lập các khu vực tương tự, chúng tôi đã cử mười sáu đại diện có nhiều kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn sang giúp. Tương tự, chúng tôi cũng đã giúp Lebanon, Syria, Jordan và sẽ luôn luôn sẵn sàng cung cấp kiến thức của mình nhằm giúp đỡ các anh em và các nước láng giềng, bởi vì sự phát triển của họ cũng sẽ hỗ trợ cho chúng tôi.

Mặc dù có thể rất tốn kém thời gian, nhưng mỗi mô hình đều cần phải được đánh giá theo những gì mà nó đạt được, và phải thay đổi để phù hợp với hoàn cảnh của mỗi quốc gia. Các đặc điểm của đất nước tôi khác nhiều so với các quốc gia khác. Chẳng hạn như sự vượt trội hoặc chất lượng, vốn là những tiêu chuẩn cần được áp dụng tại tất cả các quốc gia Ả Rập, nhưng vẫn có những sức ép nhất định từ mỗi nước làm cho việc áp dụng tại mỗi thời điểm nhất định lại trở nên khó khăn. Hay như việc tiếp thêm năng lượng cho khu vực công là một nhiệm vụ rất thành công của Dubai và hẳn là sẽ được nhân rộng tại tất cả các quốc gia Ả Rập mặc dù vẫn còn đó những khó khăn thông thường gây cản trở cho việc này.

Nếu chúng ta không thể chia sẻ một mô hình nào đó, tức là đã có gì đó sai lầm hoặc là với chính mô hình hoặc là với hoàn cảnh áp dụng mô hình đó. Những thực nghiệm của chúng tôi vượt xa hơn các giả thuyết. Chúng là nền tảng cho công việc của chúng tôi, là cơ sở cho sự thành công và là lý do chúng tôi tin rằng các điều kiện xung quanh cần phải thay đổi. Nếu tầm nhìn là đúng và dễ hiểu, nó sẽ đúng ở mọi nơi, bất kể quốc gia đó rộng lớn đến đâu hay đông dân đến mức nào. Nhưng nếu nó là sai, nó sẽ thất bại ở tất cả mọi nơi. Việc thực hiện một tầm nhìn nào đó sẽ có thể đòi hỏi nhiều thời gian hơn ta tưởng và việc thay đổi nó có thể còn khó khăn hơn dự tính. Tuy vậy, những khó khăn này lại chỉ liên quan tới việc thực hiện chứ không phải với chính tầm nhìn.

Trong các chương trước đây, tôi đã đề cập đến nhiều yếu tố của sự phát triển và do vậy, không cần phải nhắc lại chúng ở đây. Nhưng nếu phải chọn ra yếu tố quan trọng nhất để có sự phát triển thành công, thì đó chính là yếu tố lãnh đạo. Nếu như lãnh đạo không tận tâm với việc thay đổi thì sự thay đổi sẽ không thể diễn ra, khu vực công của chính phủ sẽ không thể được tiếp thêm sinh lực và sẽ không có sự xuất sắc, không có sự cải thiện về chất lượng hay sự phát triển thực sự nào cả.

Tất cả những điều kiện khác đều chỉ là công cụ hoặc công nghệ mà ta có thể mua hoặc giành được bằng cách này hay cách khác. Ví dụ, chúng tôi đã và đang hối thúc phương Tây chuyển nhượng công nghệ sang cho mình, và bất cứ loại công nghệ nào chúng tôi cần cũng đều có thể mua được từ phương Tây hoặc phương Đông. Chúng tôi đã xây dựng Thành phố Internet Dubai trong chỉ một năm, trong lúc không có đủ số lượng tiền cần thiết để thực hiện. Mặc dù dự án đòi hỏi các công nghệ bậc rất cao, nhưng chúng tôi vẫn không phải đối mặt với bất cứ khó khăn nào khi tìm kiếm chúng. Trong một số trường hợp, chúng tôi có thể sử dụng các công nghệ từ chính các công ty đặt trụ sở tại Thành phố Internet Dubai (một vài trong số đó là những công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ) và trong một vài trường hợp khác, chúng tôi thậm chí có thể mua được các công nghệ. Chẳng hạn, kỹ thuật trồng hoa là thứ chúng tôi rất cần và luôn luôn tìm kiếm. Nghề trồng hoa là ngành công nghiệp trị giá khoảng 50 tỷ USD một năm của Hà Lan. Hơn thế nữa, khí hậu và đất đai của chúng tôi rất thích hợp với một số loại hình trồng hoa nhất định, thậm chí một vài sản phẩm địa phương của chúng tôi đã trở nên nổi tiếng toàn thế giới từ hàng trăm năm nay.

Chúng ta phải luôn luôn thực tế và lạc quan, tập trung vào năng lực của mình, vào những đặc trưng độc đáo của mình và vào những chuyên môn đã được thử thách kỹ lưỡng. Nếu không có những yếu tố cần thiết để áp dụng một mô hình phát triển nào đó, ta không nên lấy đó làm lý do bào chữa cho việc chần chừ. Ngay cả việc chỉ tiến lên một bước rất ngắn cũng vẫn tốt hơn là ngồi yên một chỗ. Bước tiến đó có thể chỉ là đưa ra khái niệm về mô hình chứ không phải là toàn bộ mô hình. Nếu như có sự cản trở nào, hãy cố gắng ít nhất là đưa ra một ý kiến để xử lý chúng.

Đôi khi, chỉ nói về sự xuất sắc cũng truyền được cảm hứng để đạt được tới một mức độ xuất sắc nào đó. Chỉ nói về việc tiếp thêm năng lượng cho khối cơ quan nhà nước cũng có thể tạo ra một cuộc tranh luận về chủ đề này, dẫn tới việc chấp nhận rằng đó là điều nên làm và mong muốn có thể áp dụng gợi ý đó. Từ đó, việc chuyển giao các kinh nghiệm sẽ trở nên dễ dàng hơn và nhanh chóng hơn... và trên thực tế, đó chính là cách mà chúng tôi đã bắt đầu.

Con đường ngắn nhất để làm hồi sinh ngọn lửa của trí tưởng tượng và phát huy những tiềm năng của thế giới Ả Rập để khởi đầu một sự phục hưng – điều mà kết quả của nó có thể đối nghịch với những thứ thuộc về quá khứ – là hãy lao động cho tương lai. Than vãn về quá khứ là sự phí hoài năng lượng có ích mà ta có thể dùng để lao động hoặc học lấy những kỹ năng cần thiết. Ả Rập có đầy đủ những yếu tố để trở thành một quốc gia vĩ đại. Và đất nước này chỉ cần một “bộ khung phát triển” để có thể đạt được mục tiêu đó – đây cũng là quyền lợi của tất cả người dân.

Dubai có thể chưa có – hoặc chưa cần – những công nghệ để sản xuất và phóng vệ tinh, nhưng lại có nhiều bài học về phát triển thành công. Những bài học này có thể được trao lại cho các nước Ả Rập khác. Hãy cùng xem xét những mệnh đề sau:

• Hàng năm chúng tôi chào đón 6 triệu khách du lịch và cung cấp cho họ dịch vụ chất lượng cao tại hơn 270 khách sạn, với hơn 25.000 phòng và 6.500 căn hộ khép kín. Thế giới Ả Rập nằm trong khu vực quan trọng nhất của ngành du lịch thế giới. Đó là nơi ra đời của những nền văn minh quan trọng nhất, là địa điểm có rất nhiều báu vật khảo cổ và sự đa dạng về văn hóa. Những thành phố La Mã cổ nguyên sơ nhất không phải đặt tại Ý mà là tại Libya, Tunisia, Syria, Lebanon và Jordan, các quốc gia này có nhiều báu vật khảo cổ của La Mã và Hy Lạp cổ đại không kém gì Hy Lạp và Ý.

• Khi năng lượng rẻ đang sẵn có, các ngành công nghiệp nặng có thể đem lại lợi nhuận rất cao. Nhưng nếu không có chúng, chúng tôi sẽ tập trung vào thương mại, trồng những nông sản đặc biệt và du lịch. Hãy để chúng tôi mang đến mặt trời, cát, đặc sản, các khu chợ truyền thống và lòng hiếu khách huyền thoại của những người Ả Rập. Những dịch vụ này sẽ tạo ra một số lượng lớn nghề nghiệp và làm lợi cho các cá nhân, các công ty cũng như cho chính phủ. Chi phí cho những ngày nghỉ tại các điểm du lịch cũ đang tăng lên, do vậy khách du lịch từ các nước GCC cũng như các quốc gia khác sẽ cực kỳ quan tâm đến những địa điểm mới có tính kinh tế cao hơn.

• Chúng tôi có nhiều lợi thế hơn các địa điểm du lịch truyền thống, bao gồm cả các mặt về an ninh an toàn. Nếu người Ả Rập chúng ta sử dụng hết các phương tiện mình có, chúng ta có thể đón tiếp tới 200 triệu du khách một năm. Đây không phải là một con số thiếu thực tế bởi chỉ riêng Ý và Tây Ban Nha đã có thể tiếp đón tới 100 triệu khách mỗi năm. Và nếu như trung bình mỗi khách du lịch sử dụng 1000 đô la, chúng tôi sẽ có thể thu được 200 tỷ đô la một năm.

• Lợi nhuận của tập đoàn Emirates đạt 708 triệu USD (2.600 triệu AED) trong năm tài khóa 2004/2005, vậy số lợi nhuận của tất cả các hãng hàng không Ả Rập sẽ là bao nhiêu nếu họ đều áp dụng chung một nguyên tắc hoạt động? Chúng ta sẽ tiết kiệm được bao nhiêu tiền nếu làm như vậy? Đó là số tiền có thể được sử dụng cho việc phát triển các quốc gia Ả Rập...

• Phòng thương mại và công nghiệp Dubai có khoảng 80.000 thành viên. Nếu tổng số thành viên đăng ký với đơn vị này đạt con số 1 hoặc 2 triệu, hãy thử tưởng tượng số lượng các doanh nghiệp khổng lồ ấy có thể làm được điều gì? Sự hợp tác, các dự án, cơ hội nghề nghiệp và sự giàu có vô hạn cho tất cả mọi người!

• Chúng tôi không phải đối mặt với nạn thất nghiệp như các quốc gia khác bởi chúng tôi tối ưu hóa tiềm năng nguồn nhân lực của mình. Các dự án của chúng tôi sẽ đem đến công việc tới tận 10 năm tới cho tất cả những lao động đã tốt nghiệp đại học. Một số người trong đó sẽ được gửi ra nước ngoài để tiếp tục học cao hơn trong khi phần còn lại sẽ được chúng tôi đào tạo. Chúng tôi có kế hoạch và dự án mạo hiểm để giúp thế hệ trẻ thành lập công ty của mình trong tất cả các lĩnh vực.

Chúng tôi biết rằng làm như vậy sẽ rất tốn kém, tuy nhiên bất cứ thứ gì được sử dụng vào việc đào tạo và nâng cao chất lượng đều là những đầu tư lớn cho tương lai. Chúng tôi không biết liệu có cách nào tốt hơn hay không. Chúng tôi không trông đợi tất cả mọi người đều trở thành các doanh nhân thành đạt, nhưng chỉ một ý tưởng tuyệt vời được thực hiện một cách tuyệt vời cũng có thể tạo nên ảnh hưởng cực lớn cho xã hội. Một công ty thành công có thể đem đến hàng chục nghìn việc làm và tạo ra hàng tỷ đô la. Một ví dụ điển hình là công ty sản xuất điện thoại di động của Phần Lan – Nokia và cũng còn rất nhiều những ví dụ tương tự trên toàn thế giới.

Trong giới quản lý, người ta nói: “Nếu bạn cho rằng chi phí cho việc đào tạo là cao, hãy nghĩ đến cái giá của sự ngu dốt”. Tốc độ tăng dân số của các quốc gia Ả Rập thuộc hàng cao nhất thế giới và hầu hết dân số đều trong độ tuổi phù hợp để đào tạo nhằm gia nhập thị trường lao động. Trong hai mươi năm tới, Ả Rập sẽ có khoảng 425 triệu người và nhiều người trong số chúng tôi đã nghĩ rằng con số này sẽ là một gánh nặng cho ngân sách và xã hội, đồng thời tiên đoán về một tương lai ảm đạm với nghèo đói và các vấn đề khác.

Con người sẽ hạnh phúc nếu có hiệu quả cao, nếu không họ sẽ trở thành gánh nặng. Nếu các chính phủ Ả Rập có thể đào tạo lực lượng lao động của mình và trang bị cho họ những kỹ năng cần thiết, tương lai sẽ tươi sáng.

Phát triển các cá nhân là bí quyết để phát triển xã hội, bởi vì khi bạn đào tạo mỗi cá nhân, bạn đang đào tạo cả xã hội. Điều quan trọng là bạn không được thất vọng mà nên bắt đầu từ một số điểm theo một phương pháp được chuẩn bị kỹ càng. Đây không phải là một nhiệm vụ bất khả thi bởi vì chúng tôi đã làm được và tất cả mọi người đều có thể làm được.

Cách tốt nhất để trả lời cho câu hỏi: “Tại sao chúng tôi tìm kiếm sự xuất sắc?” là hỏi một câu khác: “Tại sao chúng ta không nên tìm kiếm sự xuất sắc?”.

Tôi đã bắt đầu chương này bằng mệnh đề rằng sự xuất sắc trong phát triển là một phần quan trọng của xã hội văn minh. Sự xuất sắc cũng là một phần không thể thiếu của truyền thống và tôn giáo của chúng tôi, nó thúc giục chúng tôi cố gắng kiếm tìm sự xuất sắc trong tất cả những gì mình làm, cam kết gắn bó với những giá trị đạo đức tốt và phải lịch sự, nhẹ nhàng khi làm việc với người khác. Thánh Allah đã nói trong Kinh Coran: “Khi con được chào mừng một cách nhã nhặn, hãy chào mừng lại một cách nhã nhặn tương đương hoặc hơn thế. Thánh Allah quan tâm đến tất cả mọi việc”. Còn có rất nhiều ví dụ khác trong văn chương, thơ ca, tục ngữ, trong truyền thống của người Ả Rập, cũng như trong các câu chuyện được truyền miệng của những người cao tuổi, tất cả đều dạy điều tương tự như trên.

Những câu cách ngôn thông dụng rất quan trọng bởi chúng là cách biểu hiện tự nhiên của những thông điệp quan trọng hay những suy nghĩ sâu sắc. Một trong những câu cách ngôn đó phát biểu rằng: “Một sản phẩm đắt tiền - đó chính là giá trị của nó”. Thông điệp đơn giản này đã phản ánh được một sự hiểu biết thâm sâu từ thời xa xưa về giá trị của chất lượng. Nó là thông điệp về hiệu quả của chất lượng tốt hơn bất cứ điều gì mà tôi đã từng đọc.

Sự xuất sắc có nghĩa là chất lượng cao, vậy tại sao chúng ta không mong muốn có chất lượng cao cho những đứa trẻ của mình, cho lớp thanh niên của mình và cho chính mình, bất kể là chúng ta đang ở UAE hay ở đâu trên thế giới? Về lâu dài, chi phí để mua sản phẩm chất lượng cao không hề cao hơn chi phí mua sản phẩm chất lượng thấp. Nó cho ta những dịch vụ tuyệt vời và những lợi ích tốt hơn hẳn. Mặc dù đó là những lý do quan trọng để cố gắng tìm kiếm chất lượng cao thì vẫn còn có những lý do còn quan trọng hơn nữa.

Thế giới hiện nay rất khác so với những năm 1970. Những nhà nhập khẩu hoặc bất cứ ai muốn tìm kiếm dịch vụ đều có thể ngồi trước màn hình máy tính, kiểm tra những bức hình về sản phẩm mà họ muốn mua – bất kể nó ở đâu trên thế giới – và so sánh giá của nó với một loạt sản phẩm tương tự. Người ta còn có thể đọc những đánh giá độc lập về chất lượng của sản phẩm hoặc dịch vụ đó, đặt hàng và trả tiền ngay tại nơi làm việc tiện nghi của họ, hoặc tại nhà hay thậm chí ngay trong xe ô tô – trong một khoảng thời gian cực ngắn.

Mười năm trước, kỹ năng với máy tính không phải là một điều kiện tiên quyết để tìm việc làm, nhưng giờ đây nó không còn là một yếu tố phụ trong cuộc đua tìm kiếm sự xuất sắc. Nó đã trở thành điều kiện cốt yếu, cũng như là phải biết đọc biết viết vậy. Và những người không thành thạo các kỹ năng này sẽ không thể tìm được cho mình những công việc tốt. Mọi thứ thậm chí đã đến mức rất nhiều người cảm thấy khó khăn khi phải viết bằng tay, còn một số người khác – trong đó có tôi – theo dõi tin tức thế giới thông qua Internet. Đối với nhiều người trong chúng ta, máy tính đã trở thành một phương thức lý tưởng để tiếp xúc với khách hàng, họ hàng hay bạn bè. Nó là một cửa sổ kiến thức, thông tin và chuyên môn rộng lớn. Và cuối cùng máy tính là những công cụ tối cần thiết trong việc tìm kiếm sự xuất sắc của chúng ta.

Những biên giới địa lý giờ đây đã không còn quan trọng như mười năm trước, bởi vì nền kinh tế mới không hề để ý đến chúng. Các hàng rào hải quan không còn đóng vai trò đặc biệt như chúng từng có mười năm trước. Công nghệ của ngày hôm qua không còn là công nghệ của ngày hôm nay, không thể tồn tại bên cạnh công nghệ của ngày hôm nay. Các công nghệ mới càng ngày càng tiêu tốn ít chi phí hơn hẳn, qua đó người ta có thể dùng chúng nhằm chế tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao hơn theo những phương pháp ít tốn kém hơn. Thậm chí cả sở thích và kỳ vọng của khách hàng cũng đã khác rất nhiều.

Ngày nay khách hàng có thể chỉ ra được những mặt hàng và dịch vụ nào có chất lượng tốt. Họ biết quyền lợi của mình và từ chối những sản phẩm hạ cấp, bởi vì họ lúc nào cũng có thể tìm được cái mình muốn ở một nơi nào đó khác. Nếu như bọn trẻ của chúng ta có thể tìm được bất cứ cái gì chúng muốn thông qua Internet, thử nghĩ xem các nhà kinh doanh có thể làm gì được với nó. Một đặc tính quan trọng nhất của nền kinh tế kiểu mới là nó cho phép khách hàng so sánh và lựa chọn. Nó cung cấp cho họ số lượng lựa chọn lớn chưa từng có. Và với những điều như vậy diễn ra ngày hôm nay, bạn có thể tưởng tượng được bức tranh của mười năm tới sẽ như thế nào!

Trong kỷ nguyên của Internet, kết nối nhanh và nhiều lựa chọn, các quốc gia và các công ty sẽ không còn có thể cạnh tranh trên trường quốc tế bằng bất cứ thứ gì ngoại trừ các sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cao, bởi vì hàng chất lượng cao không còn là đồ xa xỉ nữa. Các chính phủ không còn có thể ép người dân của mình mua những sản phẩm quốc nội chỉ để đẩy mạnh kinh tế quốc gia và cũng không thể ép họ phải chấp nhận các dịch vụ chất lượng thấp tại các hãng hàng không quốc gia.

Người tiêu dùng ngày nay muốn có được những giá trị tốt nhất từ đồng tiền của họ và nếu các công ty nội địa không thỏa mãn được điều này, khách hàng sẽ ngay lập tức tìm nguồn khác.

Trong quá khứ, các chính phủ thường cấm nhập khẩu hoặc áp dụng các loại thuế ngăn cấm nhập khẩu làm cho người dân không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải mua các sản phẩm và dịch vụ nội địa. Điều này đã không còn có thể tồn tại vào thời đại của thị trường tự do, kinh tế mở cửa, tốc độ và sự xuất sắc.

Cả khu tự do Jebel Ali hay Hãng hàng không Emirates đều không cạnh tranh với những đối thủ tại các nước đang phát triển, mà cạnh tranh bình đẳng với những hãng tốt nhất trên thế giới và cung cấp dịch vụ có chất lượng cao hơn. Các sân bay, khách sạn và công ty của chúng tôi cũng làm y như vậy.

Các dòng chữ "Made in Germany" ("Sản xuất tại Đức") hay "Made in Switzerland” ("Sản xuất tại Thụy Sĩ"), nếu không trị giá hàng tỷ đô la thì cũng là vô giá. Chỉ đơn thuần là sự xuất hiện của các dấu hiệu đó trên sản phẩm đã đảm bảo với người tiêu dùng khắp nơi rằng họ không chỉ mua sản phẩm, mà còn đầu tư vào một sự hoàn hảo đi cùng với nó. Để đạt được đẳng cấp của những dấu hiệu như vậy vẫn còn là ngoài tầm với của rất nhiều người, ngay cả khi bạn tổ chức một chiến dịch quảng cáo đắt giá nhất thế giới và diễn ra trong vòng vài năm.

Chúng tôi cũng muốn đạt được tới tầm vóc như vậy, làm sao để dấu hiệu "Made in Dubai" sẽ đồng nghĩa với sự xuất sắc, vượt trội, không chỉ trong phạm vi Vùng Vịnh và thế giới Ả Rập mà còn trên toàn thế giới. Chúng tôi đang tiến tới công nghiệp hóa và mong muốn rằng mọi sản phẩm mình sản xuất ra sẽ đều có uy tín cao, cam kết tuân thủ chặt chẽ những tiêu chuẩn và chi tiết chất lượng quốc tế.

Vì những lý do như vậy và nhiều lý do khác nữa, chúng tôi sẽ luôn luôn cố gắng nhằm đạt đến sự xuất sắc và trở thành những người tiên phong của thế giới, không chỉ vì những mục tiêu riêng của mình, mà còn bởi đó chính là những gì tối cần thiết để chúng tôi có thể tiến lên. Nếu không đạt được mục tiêu đó, việc bị rơi lại phía sau và trở thành người thua cuộc chỉ còn là vấn đề thời gian mà thôi. Điều đó không chỉ có nghĩa là chúng tôi sẽ là những con linh dương đi cuối trong bầy... mà còn có nghĩa sẽ là con linh dương gần hàm răng của sư tử nhất.