Betty Jean Shade là một cô gái 22 tuổi vui tươi và lạc quan. Cô làm bảo mẫu trong thời gian rảnh và rất có trách nhiệm với công việc. Vì vậy mà Shade luôn được các bậc phụ huynh yêu quý.
Một tối nọ, Shade kết thúc công việc và trở về nhà như thường lệ. Tuy nhiên, tới tận đêm muộn của ngày hôm đó, gia đình Shade vẫn không thấy cô về nhà. Quá lo lắng, gia đình Shade đã gọi điện cho chỗ làm và bạn bè thân thiết của cô nhưng không một ai biết tung tích của cô gái trẻ. Rơi vào khủng hoảng, người thân của Shade lập tức báo cảnh sát.
Bốn ngày sau vụ mất tích của Betty Jean Shade, một người đàn ông đã vấp phải một xác chết trong lúc đang tản bộ tại địa phận núi Wopsononock ở Altoona. Hoảng sợ tới mức hồn vía lên mây, người đàn ông này đã vội vã gọi điện cho cảnh sát.
Bác sĩ pháp y Charles Burkey và cảnh sát sở tại tức tốc tập trung tại hiện trường vụ án. Điều tra sơ bộ cho thấy xác chết đã bị cắt xẻ nghiêm trọng, phần cơ thể mà nhân chứng va phải ở tình trạng khá nguyên vẹn. Mái tóc vàng của nạn nhân bị cắt và treo lên một thân cây gần đó. Người chết không những bị đánh đập tàn bạo, hai mắt sưng trũng, xương cằm dưới đứt lìa mà còn bị cưỡng hiếp. Vết thương chí mạng nhất nằm ở phần đầu, ngoài ra hai bầu ngực của nạn nhân cũng bị cắt bỏ.
Tình trạng của thi thể khiến bác sĩ pháp y với kinh nghiệm dày dạn như Charles Burkey cũng phải thốt lên: “Thật khủng khiếp.” Sau khi điều tra, cảnh sát phát hiện ra người chết chính là Betty Jean Shade đang mất tích.
Tuy nhiên, khi Charles Burkey khám nghiệm tử thi đã phát hiện ra trong dạ dày của nạn nhân vẫn còn thức ăn chưa tiêu hóa hết. Điều này cho thấy Shade đã bị giết hại không lâu ngay sau khi mất tích. Ngoài ra, thi thể của người bị hại ở trong trạng thái tốt, không có vết côn trùng đốt hoặc động vật cắn, chứng tỏ xác chưa bị vứt quá bốn ngày.
Cảnh sát địa phương đi vào ngõ cụt nên đã tìm đến FBI để xin giúp đỡ, điệp vụ FBI Reid tiếp nhận vụ án. Sau khi tìm hiểu, để nhanh chóng bắt được kẻ thủ ác, Reid đã gửi hồ sơ vụ án cho Jonh Douglas – chuyên gia tâm lý tội phạm của FBI để được giúp đỡ. Đồng thời, Reid cũng đích thân gọi điện cho Douglas để trình bày chi tiết vụ việc.
Sau khi nói chuyện với Reid và cẩn thận nghiên cứu tình tiết vụ án, Douglas đã nhập các thông tin về đặc điểm hiện trường và người bị hại vào kho dữ liệu hồ sơ tội phạm để tiến hành phác họa chân dung tâm lý. Ông đã hình dung về hung thủ như sau: Nam giới, da trắng, độ tuổi trong khoảng từ 17 đến 25, dáng người gầy nhưng rắn chắc, tính tình quái dị, thích đọc hoặc xem ấn phẩm khiêu dâm. Ngoài ra, hung thủ xuất thân từ một gia đình tan vỡ, chịu nhiều ảnh hưởng của người mẹ, được mẹ bao bọc, yêu chiều quá mức. Nhiều khả năng, mẹ của hung thủ đã gieo rắc vào đầu hắn ý nghĩ rằng ngoại trừ bà ta, tất cả những người phụ nữ khác đều là người xấu. Chính điều này khiến kẻ giết người không thể có mối quan hệ bình thường với phái nữ. Từ các vết thương trên người nạn nhân có thể nhìn thấy xu hướng này, khi tấn công, hung thủ đã nhanh chóng đánh ngất nạn nhân.
Dựa vào các vết thương trên mặt và cơ thể, Douglas phỏng đoán, hung thủ rất quen thuộc với nạn nhân. Vì quá tức giận nên hắn đã tìm cách hủy hoại gương mặt và thân thể, cắt ngực và tóc của người bị hại. Tìm hiểu về nạn nhân, Douglas biết được rằng khi còn sống, Shade rất chú ý tới mái tóc của mình, hàng ngày cô luôn chải đầu cẩn thận. Vì vậy, hành động cắt tóc mang ý nghĩa hạ nhục Shade, thể hiện rằng kẻ giết người hiểu rõ nạn nhân mới có thể thực hiện hành vi xúc phạm này.
Thêm vào đó, từ hiện trường vứt xác, Douglas suy đoán rằng kẻ giết người không có công việc tử tế, có thể làm những công việc liên quan đến bùn đất, chất bẩn. Thời gian Shade bị bắt cóc là buổi tối, cộng thêm dấu vết cho thấy thi thể bị di chuyển đến nơi khác càng khẳng định thời gian hoạt động chủ yếu của hung thủ là ban đêm. Hắn có thể đã đến nghĩa địa hoặc tham gia tang lễ. Trong ảo tưởng của hung thủ, hắn và nạn nhân có một mối quan hệ bình thường và bản thân hắn rất mực tin vào điều này. Vì vậy, nếu bắt được kẻ tình nghi và sử dụng máy phát hiện nói dối để thẩm vấn thì sẽ không có tác dụng.
Từ vị trí gặp nạn của Shade có thể suy ra nơi ở của hung thủ ở giữa nhà và nơi làm việc của nạn nhân.
Sau khi được cung cấp manh mối về hồ sơ tội phạm do Douglas xây dựng, Reid và cảnh sát sở tại đã xác nhận được hai đối tượng tình nghi: Charles Soult, bạn trai sống cùng nhà, tự xưng là vị hôn phu của Shade; còn lại là người đã phát hiện ra thi thể, anh ta từng là thợ cơ khí đường sắt nhưng nghỉ việc do gặp chấn thương.
Reid và cảnh sát dồn sự nghi ngờ vào người thợ cơ khí bởi có nhân chứng khác đã nhìn thấy anh ta lảng vảng quanh hiện trường vụ án. Thêm vào đó, lời khai của anh ta thiếu nhất quán, quần áo mặc trên người cũng không phù hợp để đi dạo. Ngày báo án, trời mưa nhưng anh ta lại không bị ướt. Khi nói chuyện với giới chức năng, người này trông rất căng thẳng, thể hiện rằng bản thân vô cùng sợ hãi, lo lắng mình sẽ bị cuốn vào vụ án này. Reid cho rằng đây là cách hắn phân tán sự tình nghi từ phía cảnh sát.
Theo điều tra của cảnh sát, người đàn ông này nghiện rượu và thuốc lá. Ngoài ra, anh ta cũng từng có tiền sử chống đối xã hội. Nhưng cả anh ta và vợ đều khai báo rằng vào thời điểm xảy ra vụ án (tối ngày Shade mất tích) cả hai đều ở nhà xem ti vi. Đây không phải là bằng chứng ngoại phạm thuyết phục, vì vậy, chuyên gia tâm lý tội phạm Douglas cho rằng người này sẽ thuê luật sư riêng và tỏ thái độ thiếu hợp tác.
Kết quả đúng là như vậy, khi cảnh sát muốn điều tra sâu hơn, anh ta đã mời luật sư và từ chối sử dụng máy phát hiện nói dối.
Tuy nhiên, trái ngược với suy đoán của Douglas, người đàn ông này đã kết hôn, sống cùng vợ và hai con. Điều này mâu thuẫn với cách gây án của hung thủ. Nếu kẻ giết người là một người đàn ông có vợ, hắn ta sẽ có xu hướng kéo dài thời gian cưỡng bức và hành hạ nạn nhân trước khi giết chết, đồng thời làm nhiều hành vi nhục mạ chứ không cắt xẻ xác chết. Ngoài ra, độ tuổi của người này cũng không phù hợp với phác họa ban đầu của Douglas do đã quá 30 tuổi.
Vào lúc Douglas chuyển sự nghi ngờ sang Soult, cảnh sát đã điều tra và phát hiện ra anh ta có một người anh trai tên là Michael, cả hai đều làm công nhân vận chuyển tại bãi rác. Chi tiết này khiến Douglas càng thêm khẳng định rằng Soult chính là hung thủ bởi hắn có thể tự do ra vào bãi phế liệu và có dụng cụ để di chuyển xác chết.
Tuy nhiên, Douglas vẫn cảm thấy băn khoăn. Thứ nhất là Soult không cao hơn Shade là bao, anh ta dường như cũng không đủ sức khỏe để khiêng cái xác. Thứ hai, khám nghiệm tử thi cho thấy trong người nạn nhân có tinh dịch của nam giới, cho thấy Shade đã bị cưỡng hiếp. Nhưng Soult lại không có khả năng thực hiện hành vi này. Do bị mẹ ruột kiểm soát trong thời gian dài, chức năng sinh lý của anh ta rất kém.
Vì vậy, Douglas phỏng đoán, Betty Jean Shade đã gặp Soult trên đường đi làm về vào tối ngày bị hại. Hai người cãi nhau, Soult đánh Shade nhưng lực đánh quá mạnh khiến nạn nhân bất tỉnh. Sau đó, hắn chuyển Shade đến một nơi vắng vẻ và giáng đòn đánh chí mạng, cắt tóc, phân xác và cắt bỏ bộ ngực để giữ làm kỷ niệm. Song, giữa thời điểm bị tấn công và bị giết, nạn nhân đã bị một người khác không phải Soult cưỡng bức.
Sau khi phân tích, Douglas cho rằng Michael, anh trai của Soult là đồng phạm. Nguyên nhân là vì anh ta xuất thân từ cùng một gia đình với Soult, làm cùng một công việc, từng ở bệnh viện tâm thần một thời gian, có tiền án bạo lực và thiếu khả năng kiềm chế cơn tức giận.
Thông tin điều tra còn cho biết, vào tối ngày Betty Jean Shade mất tích, vợ của Michael đang chuyển dạ tại bệnh viện. Việc người vợ mang thai đã gây ra kích thích lớn cho Michael, đồng thời trong khoảng thời gian đó hắn cũng không có cơ hội để giải tỏa ham muốn tình dục. Vì thế, Douglas nghĩ rằng sau khi tấn công Shade, Soult đã hoảng sợ và tìm đến anh trai của mình. Michael cưỡng hiếp Shade trong khi Soult đứng xem, sau đó giết hại Shade và cùng Michael phi tang xác.
Khi cảnh sát bắt giữ Soult và Michael, cả hai không chịu thừa nhận tội ác của mình. Mặc dù kết quả cuộc thẩm vấn bằng máy kiểm tra nói dối cho thấy Soult đang thành thật nhưng những phản ứng cảm xúc của hắn lại không bình thường. Douglas đề nghị lực lượng chức năng đổi đối tượng, tập trung thẩm vấn Michael và thuyết phục rằng anh ta chỉ quan hệ tình dục với Shade và hỗ trợ xử lý thi thể. Nếu từ chối nói ra sự thật, anh ta sẽ phải ngồi tù với Soult.
Cuối cùng, Michael đã nhận tội. Về cơ bản, mọi thứ giống như suy luận của Douglas: Soult luôn muốn quan hệ tình dục với Shade nhưng không thành công. Nỗi uất hận của anh ta tích tụ dần và rất dễ bộc phát. Đêm xảy ra vụ án, anh ta đã rất sợ hãi sau khi tấn công nạn nhân, vì vậy đã tìm đến Michael. Chứng kiến cảnh Michael cưỡng hiếp Shade, hắn càng cảm thấy bất lực và trở nên tức giận hơn. Hắn đã tiến hành phân xác người chết bốn ngày sau đó.
Ngoài ra, Michael khai nhận rằng hắn và Soult còn nhận được sự giúp đỡ từ một đồng phạm khác để hỗ trợ phi tang thi thể. Đó là Catherine Wiesinger, người chị em tốt của Betty Jean Shade.
Sau đó, cảnh sát tìm thấy bộ ngực bị cắt rời ở nơi trú ẩn của Soult. Hắn chịu tội giết người cấp độ một, Michael bị đưa vào bệnh viện tâm thần sau khi kết án.
Chính nhờ phác họa chân dung và manh mối do chuyên gia tâm lý tội phạm John Douglas cung cấp mà cảnh sát đã phá án suôn sẻ hơn, kẻ sát nhân bị bắt về quy án và xét xử trước vành móng ngựa.
Tâm_lý_học