Tại sao sự tử tế lại là một vấn đề?
Dịch từ một video trên kênh Youtube oliSUNvia
Chuyện là mình đọc được vài bài viết về hội chứng "People Pleasure". Đọc xong cảm thấy khá hoài nghi nhân sinh, đúng hơn là chính bản thân mình vì nhiều mục trong bài viết như đang miêu tả chính mình vậy (tất nhiên không phải tất cả những đặc điểm được nêu ra nhưng mình dính hầu hết luôn). Mình thường sẽ cố gắng đối xử tốt với mọi người xung quanh và cũng muốn được người khác như thế với bản thân, vì dĩ nhiên rồi chả lẽ mình hết lòng với người ta lại muốn người ta ngó lơ mình. Nhưng, mình không quá mong cầu hay đặt nặng quá mức vấn đề này vì đó là quyền của người ta và họ cũng không có trách nhiệm thực hiện điều đó với mình, mình chỉ đơn giản muốn làm vì đó là sự lựa chọn của mình vì thật sự trong những lúc khốn khó sự giúp đỡ của người khác đến không khác gì một phao cứu sinh với mình cả và mình cũng muốn bản thân trở thành phao cứu sinh của người khác. Mình không nên chỉ mãi nhận lại mà đúng không, mình nghĩ vậy và điều đó khiến mình cảm thấy thoải mái. Cho nên khi đọc mình thấy khá chạnh lòng vì khái niệm người tốt trong mình bỗng dưng biến thành kẻ làm hài lòng người khác, kẻ nhút nhát sẽ đáp ứng mọi nhờ vả của người khác. Đến khi mình bắt gặp một video trên Youtube có tiêu đề như tên bài viết trên kênh oliSUNvia. Mình cảm thấy những chia sẻ của chị khá thú vị với nhiều dẫn chứng triết học cụ thế và muốn dịch đoạn đầu cho mọi người cùng đọc. Link full video mình sẽ gắn ở phía dưới. (Mình chỉ đang tập dịch thôi nên đoạn nào thấy cấn quá mọi người có thể góp ý nhẹ nhàng với mình nhé)
Từ nhỏ đến lớn, tôi thường được nhận xét là một người "tốt". Tôi cũng khá thích thú khi được mô tả như thế. Tôi sẽ không ngại đưa lời khen, phản đối xung đột, không bao giờ muốn tổn thương một ai, thương thuyết dở tệ vì không muốn tham gia tranh cãi.
Tôi: " Có thể giảm giá từ 25 đô xuống 30 đô không?"
Người bán: " Ờmmm....mmm"
Tôi: "Ồ không, không, không có gì, xin lỗi nhé"
Xung quanh tôi mọi người đều nói "Olivia, cậu thật là một người tốt, thật ra, đôi lúc còn tốt hơi "thái quá"" Và tôi hoàn toàn biết điều đó. Nếu một cậu bạn lạ hoắc đập vào vai tôi trong lúc làm bài kiểm tra rồi thì thầm "Đáp án câu 5 là gì?"tôi cũng sẽ bất chấp bị bắt gian lận mà quay lại trả lời. Khi bị chen ngang lúc xếp hàng, tôi cũng sẽ chẳng phàn nàn. Ý nghĩ về việc cư xử 'không tốt' khiến tôi cảm thấy còn tệ hơn là cư xử 'tốt thái quá'.
Trong vài năm trở lại đây, tôi cảm thấy sự tiêu cực đang dần tăng lên về chuyện 'làm việc tử tế để trở nên tử tế' (being nice for the sake of being nice) . Nhiều người phản đối việc tỏ lòng tốt với người khác nếu điều đó không mang lại lợi ích gì cho họ hoặc nếu họ không mắc nợ người đó điều gì.
Nếu bạn dành thời gian để chứng tỏ với người người khác bản thân vô hại và bạn luôn sẵn sàng để giúp đỡ thì sẽ nhận lại một lời khen thoáng chốc là hết cỡ, sau đó chỉ là sự ngó lơ. Bởi lẽ sự kém nguy hại của bạn khiến một phần não bộ cảm thấy không cần thiết phải tiếp nhận. Tử tế không phải là phương tiện có thể giúp cho bạn đạt được mục đích.
Tôi hoàn toàn có thể hiểu thái độ này đến từ đâu. Tin tôi đi, là một người phụ nữ nói năng nhỏ nhẹ và tử tế thực chất đã khiến bản thân tôi bị lợi dụng, nhưng cũng không vì vậy mà tôi cổ xúy việc "tự xem mình là trung tâm" (self-centred).
Tôi biết tôi đang tự đào hố chôn mình nếu nếu tôi nói ra điều này vì cô ấy khá được yêu thích, nhưng tôi cảm thấy chủ yếu các video của Thewizardliz (tên của một kênh Youtube) đang biểu thị cho văn hóa "xem mình là trung tâm". Mọi người nói cô ấy chỉ đang hướng dẫn chúng ta trở nên tự tin hơn và ngừng so sánh bản thân với người khác. Nhưng khi tôi liên tục trông thấy cô ấy ủng hộ tư tưởng "Cuộc sống thuận theo người biết tự ưu ái bản thân, người khác hành động ra sao là việc của họ, bạn phản ứng thể nào là việc của bạn"
(trích từ video của Thewizarliz) Tôi bắt đầu đặt nhu cầu và mong muốn của bản thân lên hàng đầu. Miễn là điều tôi muốn thì luôn được xếp đầu tiên. Chỉ cần vậy thôi và tôi không quan tâm những thứ khác.
Điều này sặc mùi tư tưởng "tin vào tỉ phú tự thân, những quyển self-help, và chủ nghĩa cá nhân quá đà" hơn là nghĩ cho cộng đồng. (it’s giving self-help hyper-individualistic believes-in-self-made billionaire vibes: Đây là một cách diễn đạt tiếng lóng có nghĩa là điều gì đó hoặc ai đó đang thể hiện một thái độ hoặc hình ảnh nhất định gắn liền với những cuốn sách self-help, chủ nghĩa siêu cá nhân và các tỷ phú tự thân. Nó thường được sử dụng theo cách châm biếm hoặc phê phán để châm biếm hoặc chế nhạo một thái độ hoặc hình ảnh)
Tất nhiên tôi không ủng hộ hạ thấp bản thân cho các vấn đề và ý tưởng mang tính hệ thống. Tôi biết việc Liz đăng tải những nội dung này không hoàn toàn đánh giá hết được con người của cô ấy. Cô ấy chỉ là một ví dụ tôi nghĩ chúng ta dễ dàng nhận thấy là dẫn chứng của một nguyên nhân lớn hơn và đó chính là vấn đề lớn hơn mà tôi muốn bàn luận đến.
Gần đây tôi có xem được hai video được đăng tải bởi một người có tên Michelle. Cô ấy tóm tắt lại những điều tôi thấy khá chính xác.
Video 1: Tôi đã đăng một số đoạn video vào tuần trước nói lên suy nghĩ của mình về phép lịch sự là một quy tắc xã hội thiết yếu cần được duy trì bởi vì chúng ta đều cần từ lẫn nhau phép lịch sự tối thiểu và cách cư xử đúng mực. Ý tôi là, ví dụ như thi thoảng bạn làm một điều gì đó đơn giản vì đó là một điều tốt đẹp. Tôi không nghĩ mình đề cập đề gì đó gây tranh cãi trong video đó cả, nhưng lượng lớn phản ứng dữ dội tôi nhận được về việc cho rằng tôi quá mức nhạy cảm, muốn được cả thế giới nâng niu, họ cho rằng sự chân thật mới là quan trọng hơn cả nên việc tôi lịch sự và quan tâm đến cảm nhận của người khác là một sự giả tạo. Tôi nói này, các cậu nực cười thật đấy. Chân thật không thể phủ nhận được bản chất xấu xa đâu. Sự chân thật cũng được sử dụng có chừng mực và không thể được dùng để biện minh cho những lời nói tổn thương người khác.
Video 2: Gen-Z trên mạng là những người thường đưa ra tiếng nói và quan điểm của mình. Cho nên ở phương diện tập thể, chúng ta muốn nhìn thấy một thế giới bao dung hơn, rộng lượng hơn, một nơi ở tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người, con người ở bất kỳ năng lực nào cũng có thể phát triển. Nhưng ở phương diện cá nhân, khi đề cập đến bản thân, các mối quan hệ, đời sống hàng ngày, thì lại biến thành "tôi không nợ ai bất cứ điều gì cả, phép lịch sự ư, giả dối, bạn không chịu đựng nổi sao, đúng là trẻ con". Nhưng điều này trực tiếp đi ngược lại góc nhìn toàn cảnh bên trên bởi nếu chúng ta thực sự muốn một thế giới như thế thì chẳng phải xuất phát là ở chính chúng ta, từ chính việc tử tế với người khác hay sao. À cũng đúng thôi lí do bạn trở nên nhỏ nhen vì bạn "quá đỗi chân thật" sẽ dễ nghe hơn là vì bạn là "một kẻ xảo biện che giấu sự ích kỉ". Và bạn cũng không thể tránh khỏi các mác đạo đức giả nếu chỉ thể hiện mặt tốt ngoài cộng đồng rồi quẳng nó đi khi trở về cấp độ cá nhân.
Video gốc dài 38 phút và đây mới chỉ là 4 phút đầu thôi. Mọi người có hứng thú có thể xem tiếp tại đây:
Have a good day!!

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất
Hãy là người đầu tiên bình luận bài viết này