Không có thể loại nào bị chế giễu nhiều hơn thể loại sách self-help. Những người có đầu óc thông minh thường khinh bỉ ý tưởng của chúng. Sách về self-help không xuất hiện trong danh sách đọc ở bất kỳ trường đại học danh tiếng nào, chúng không được các tạp chí chuyên nghiệp đánh giá và cũng không thể tin được rằng sẽ có một giải thưởng văn học lớn lại có thể được trao cho một trong những tác giả của chúng.

Cuộc tấn công phối hợp này nhằm vào toàn bộ thể loại self-help là một triệu chứng của định kiến Lãng mạn (Romantic prejudice) chống lại ý tưởng Giáo dục cảm xúc (Emotional Education). Việc nói thẳng và rõ ràng trong Giáo dục cảm xúc được coi là một sự sỉ nhục đối với danh dự của bất kỳ nhà văn chuyên nghiệp nào. Chúng ta nên - nếu chúng ta thông minh - tự biết cách sống.

Do đó, không có gì ngạc nhiên khi chất lượng của tất cả các sách self-help hiện nay xuống cấp nặng nề. Những nhà tạo mẫu thành công nhất và những nhà tư tưởng nhạy bén nhất sẽ cảm thấy xấu hổ khi đặt tên của họ cho một tác phẩm mà cuối cùng nó sẽ được đặt trên những chiếc kệ tồi tàn nhất của bất kỳ cửa hàng sách nào.
ảnh sưu tầm
Tuy nhiên, không phải mọi thời đại đều có chung thái độ chối bỏ này. Trong nền văn hóa cổ điển của Hy Lạp và La Mã cổ đại, người ta cho rằng tham vọng cao nhất của bất kỳ tác giả nào là cung cấp cho người đọc một nền Giáo dục về cảm xúc có thể hướng dẫn họ đến sự hoàn thiện (Eudaimonia). Sách self-help từng là đỉnh cao của văn học. Những nhà tư tưởng được ngưỡng mộ nhất - Plato, Aristotle, Cicero, Seneca, Plutarch và Marcus Aurelius - đều viết sách self-help, với mục đích dạy chúng ta làm sao để sống và chết một cách tốt nhất. Hơn nữa, họ đã sử dụng mọi nguồn tri thức, phong cách lẫn ngôn ngữ viết sao cho vừa dí dỏm vừa sâu sắc để những cuốn sách hướng dẫn của họ được đảm bảo rằng những thông điệp của họ không chỉ làm hài hòa về trí tuệ, mà còn cả các khía cạnh cảm xúc. Seneca’s On AngerMarcus Aurelius’s Medences là một trong những tác phẩm văn học vĩ đại nhất của bất kỳ quốc gia hay thời đại nào. Không thể phủ nhận, chúng cũng là những cuốn sách self-help.

Có thể trông như thể con người đã ngừng viết những cuốn sách self-help sau sự sụp đổ của Rome. Nhưng một khi chúng ta coi Văn hóa như một công cụ để Giáo dục Tình cảm, thì trên thực tế, nhiều tác phẩm khác đã xuất hiện như thuộc thể loại self-help thứ đang bị coi là độc hại. Ví dụ, Tolstoy’s War and Peace có mục đích rõ ràng là dạy về lòng trắc ẩn, sự bình tĩnh và sự tha thứ; nó cung cấp hướng dẫn về tiền bạc, cách cư xử, các mối quan hệ và phát triển sự nghiệp; nó tìm cách chỉ cho chúng ta cách trở thành một người bạn tốt và cách trở thành một bậc cha mẹ tốt hơn. Rõ ràng đây là một cuốn sách self-help - nó không tình cờ được chính thức mô tả theo cách này bởi những người bảo vệ Văn hóa hiện tại. Tương tự, Marcel Proust’s In Search of Lost Time cũng là một cuốn sách self-help, dạy chúng ta cách từ bỏ sự ràng buộc của mình với tình yêu lãng mạn và địa vị xã hội để tập trung vào nghệ thuật và tư tưởng.
ảnh sưu tầm
Không phải là một sự xúc phạm khi mô tả những kiệt tác như vậy là những cuốn sách self-help. Đó là một cách để xác định đúng ý định của họ, nhằm hướng dẫn chúng ta thoát khỏi sự điên rồ để hướng tới cuộc sống chân thành và đích thực hơn. Những tác phẩm như vậy cho chúng ta thấy rằng tự lực không nên là một công việc ngoài lề thấp kém: mong muốn hướng dẫn và dạy dỗ trí tuệ là cốt lõi của tất cả các bài viết đầy tham vọng.

Trong những hiệu sách của những điều không tưởng hoàn hảo, những giá sách self-help sẽ có uy tín nhất trong số đó và trên đó có rất nhiều tác phẩm tiêu biểu nhất của văn học thế giới - cuối cùng chúng đã trở về ngôi nhà đích thực của chúng.

Bài gốc

P/s: Bài dịch sẽ có nhiều lỗi, mong mọi người đóng góp ý kiến.

Lưu ý: Bài viết không hề biện minh hay hợp lý hóa tất cả những cuốn sách self-help. Như bất kì một thể loại nào, self-help cũng sẽ có những tác phẩm hay dở, nhưng chỉ vì một vài tác phẩm nổi tiếng dù đã được viết cách đây rất lâu, hay những tác phẩm dù dở vẫn bán rất chạy, không có nghĩa thể loại self-help nên bị vùi dập và loại bỏ. Thay vì ghét bỏ, tác giả mong mọi người có thể có một cái nhìn công bằng hơn với thể loại self-help, và đâu đó sẽ có nhiều hơn nữa những cây viết chuyên nghiệp, chọn và viết ra những cuốn sách có đầu tư và thực sự chất lượng trong thể loại này. Có chăng bởi thế giới chúng ta đang sống đang ngày càng trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

Tôi nghĩ ai cũng đều bối rối và cảm thấy lạc lối khi đối mặt với cuộc sống hiện thực phức tạp, tìm được một tấm bản đồ tốt dù là tạm thời cũng là tốt hơn cả.