10 năm kể từ ngày ông nội tôi mất (2015), tôi và nhiều người thân luôn phải mua thuốc đắt. Việc ông qua đời, không chỉ để lại cho gia đình tôi một khoảng lặng trong tim mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống thực tế. Không biết mua thuốc, chọn thuốc thế nào vừa tốt vừa rẻ. Vì không có kiến thức.
Trước đây ông luôn là người chọn thuốc cho cả gia đình. Hoặc cần mua thuốc gì đều hỏi ý kiến ông.Tôi từng nghĩ, hay là giờ đây giá thuốc leo thang nhỉ? Không còn những đơn thuốc chỉ vài chục nghìn, dưới 100 nghìn như trước đây nữa.
Nhưng ồ không, thực tế đơn thuốc giá thấp - thuốc tốt vẫn còn. Chẳng qua chúng ta đang có sự thiếu minh bạch đến từ các bác sĩ, dược sĩ. VÀ TÔI ĐÃ THỰC TẾ TRẢI NGHIỆM VÀ TỰ NGHIÊN CỨU.
------
Giới thiệu về ông nội tôi. Làm lâu năm trong ngành y, ông tôi giữ chức Trưởng khoa Hoá nghiệm của nhiều bệnh viện trước khi về hưu. Tại sao lại là khoa Hoá nghiệm, chứ không phải Xét nghiệm. Vì hồi đó máy móc xét nghiệm còn chưa có hoặc chưa có nhiều. Phải tự dùng hoá chất để làm các phản ứng để biết được vấn đề của bệnh nhân. Chứ không phải giờ đưa mẫu phẩm vào máy bấm nút là xong. Nên bạn hiểu rồi chứ, ông tôi rất giỏi về Hoá.
Ông tôi đến với ngành Y khi 16 tuổi đi bộ đội. Làm từ vị trí công việc thấp nhất đến cao nhất trong ngành. Lúc đầu, do ông giỏi tiếng Pháp nên được phân công canh giữ kho thuốc. Rồi ông học lên y sĩ, bác sĩ rồi làm trưởng khoa trong nhiều năm.
Ông tôi luôn được chọn là người gây dựng Khoa Hoá nghiệm cho bệnh viện. Đào tạo nhân viên, định hướng, xây dựng nền móng cho khoa. Và tất cả các vị trí làm việc trong khoa, ông tôi đều có sự am hiểu sâu sắc vì cái gì ông tôi cũng trải qua rồi.
Thậm chí khi ở chiến trường, điều kiện bảo quản thiếu thốn, ông tôi còn sáng chế ra chất bảo quản máu không cần tủ lạnh để phục vụ công việc và được tất cả ghi nhận thành quả. Khi về hưu, ông tôi còn tự nghiên cứu về Đông Y và tạo ra một vài loại thuốc. Hiệu quả của nó được khẳng định trên các kết quả điều trị, gia đình tôi thường dùng.
Đó là vì sao, dù không học ngành Y. Nhưng nhờ sự tiếp xúc lâu với ông, tôi cũng biết được một phần nào cách ông vẫn nghiên cứu thường ngày. Để từ đó, hiện nay tôi mang ra dùng để tự tìm hiểu về thuốc.
------
ÔNG TÔI LUÔN TIN DÙNG THUỐC NỘI. Gia đình tôi luôn được dùng thuốc rẻ và tốt vì ông tôi luôn chọn những loại thuốc nội uy tín cho cả nhà dùng. Mà những hãng lớn uy tín, thuốc rẻ lắm các bạn ạ. Kể cả có được kê thuốc ngoại, ông vẫn tìm ra loại thuốc nội có hoạt chất tương đương để cả nhà dùng.
Vì riêng với mặt hàng thuốc, các thành phần và hoạt chất, tác dụng được quy định nghiêm ngặt. Nên tác dụng của 2 loại tương đương nhau.
Do vậy nhà tôi luôn được dùng thuốc tốt giá rẻ.
------------
VÀ TẠI SAO KHI ÔNG MẤT, TÔI BỊ DÙNG THUỐC ĐẮT?
Tại tôi toàn dùng thuốc ngoại. Điều đó bình thường tôi không biết đâu, nhưng giờ đây sau vụ thuốc giả, tôi suy ngẫm lại mới hiểu. Như chồng tôi, bị cảm cúm bình thường. Ra hiệu thuốc mua 1 đơn cũng phải 200K.
Vì thay vì kê thuốc nội, họ luôn kê thuốc ngoại để được % chiết khấu cao. Chỗ nào cũng vậy, kể từ đơn thuốc BS kê ở viện, cho đến các dược sĩ. Vì một đơn thuốc vài chục nghìn lãi được bao đâu. Nên giờ đơn nào cũng vài trăm, tiền triệu là bình thường. Đó chính là mảng tối của vấn đề về lợi ích, tiền bạc.
Mà nó trở thành mặc nhiên trong cuộc sống ngày nay. Mình chả có kiến thức gì về thuốc thì BS kê gì mình mua nấy, DS bán gì mình mua nấy. Mà không hiểu quy tắc ngầm, chính những người đó đang "kiếm tiền" từ sự thiếu hiểu biết của bạn!
-------
THUỐC NGOẠI TỐT HƠN THUỐC NỘI? TƯ TƯỞNG SÍNH NGOẠI CỦA NGƯỜI DÂN?
- Về tốt hơn, thì chưa chắc. Nhưng chắc chắn khi mua thuốc ngoại, bạn sẽ nghèo đi còn người bán/kê đơn cho bạn sẽ giàu lên. Vì hãng làm việc với họ, họ được hoa hồng, chiết khấu. Tôi đã bảo thuốc nội của những hãng dược uy tín VN (như Hậu Giang, Traphaco, Bình Định...) đều rất tốt.
Và tôi tìm hiểu còn biết chiêu bài của các DS. Khi kê các liều thuốc cho bạn, họ thường dùng thuốc nội để có hiệu quả cao và chi phí thấp. Rồi bán lại cho bạn các liều thuốc (thường chia nhỏ trong các túi nilon ý) giá đưa ra tự ý để ăn chênh lệch nhiều. Và các viên thuốc bị bóc hết vỏ rồi bạn cũng chẳng biết là thuốc gì. Để KH tin tưởng và lần sau lại đến mua.
Nhưng nếu họ bán cho bạn thuốc mà bạn biết tên, hoặc tư vấn thuốc cho bạn thì họ sẽ bán thuốc ngoại để hoa hồng cao. Tủ thuốc của DS trong gia đình họ đều là thuốc nội hàng hãng. Bạn có thể lên tiktok tìm kiếm mấy video dược sĩ chia sẻ về cuộc sống, bán thuốc nhé.
Thậm chí DS còn bảo TPCN của các hãng thuốc nội lớn, còn rất tốt ý bạn. Chứ không vô thưởng vô phạt như các hãng TPCN trôi nổi. Vì các hãng dược lớn thâm niên họ luôn giữ uy tín.
- Đúng là người dân có tư tưởng sính ngoại. Nhiều người thích dùng thuốc ngoại nghĩ rằng cứ đắt là tốt. Và về bệnh tật, thì ai chả muốn dùng loại thuốc tốt nhất cho mình. NHƯNG ĐẮT LÀ TỐT THÌ SAI NHA. Vì các bạn biết về vấn đề thuốc giả, TPCN giả rồi đấy. Càng thuốc đắt họ càng làm giả nhiều, gia công nhiều để trục lợi. Chứ thuốc nội có 10k một vỉ, ai muốn làm giả làm gì cho mất công. Mặc dù tôi nghĩ thuốc nội cũng có thể làm giả nhưng chắc chắn ít hơn nhiều so với thuốc ngoại, thuốc đắt.
Tâm lý cái gì đắt là tốt. Thực chất nó là một hiện tượng tâm lý logic kém, nhằm ra quyết định nhanh trong chúng ta. Tốt phải liên quan đến chất lượng, tiêu chuẩn, quy trình. Chứ không phải giá cả. Nhưng đâu phải ai cũng ngồi nghiên cứu về thuốc nên mặc định thế cho nhanh. VÀ ĐÂY CŨNG LÀ MỘT TÂM LÝ ĐỂ NGƯỜI KHÁC LỢI DỤNG KIẾM TIỀN TỪ BẠN.
Trên tiktok tôi xem, rất nhiều dược sĩ chia sẻ họ rất buồn, chán nản khi người dân mua thuốc nội hãng vì họ lãi ít. Lúc nào họ cũng muốn bán thuốc ngoại, kê TPCN vì lãi nhiều.
------
TÔI CÓ TIỀN? TÔI THÍCH MUA THUỐC NGOẠI
Ô đúng, điều đó không sai. Bạn có tiền, bạn có nhiều lựa chọn. Bạn có thể dùng thuốc ngoại với tác dụng tương đương (hoặc may mắn tốt hơn 1 xíu). Nhưng bạn nhớ mua thuốc ngoại cũng những hãng nổi tiếng, tránh hàng gia công, hàng giả nhé. Nhiều thuốc ghi là thuốc ngoại nhưng là do VN sản xuất, gia công ở nước ngoài: Mỹ, Nhật rồi lại mang về VN bán đó. Những thuốc đó hoàn toàn không bao giờ có tên tuổi ở nước ngoài.Và bạn nhớ nhé THUỐC CÀNG ĐẮT, LÀM GIẢ CÀNG NHIỀU.
-------
TẠI SAO TÔI LẠI KHUYÊN MỌI NGƯỜI DÙNG THUỐC NỘI
Vì tôi biết đa phần trong chúng ta là những người có điều kiện kinh tế bình thường. Người nghèo chiếm 80%, người giàu chỉ chiếm 20% dân số thôi mà.
Và thuốc là một hàng hoá thiết yếu, không ai là không phải sử dụng. Nó hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng hoặc năm. Nếu tiết kiệm được chi phí mua thuốc mà vẫn là thuốc tốt. Tôi tin là bạn sẽ có khoản tiền để tiêu vào những việc thiết thực hơn, có ý nghĩa hơn với gia đình bạn. CHỨ KHÔNG PHẢI VÀO TÚI CỦA NHỮNG NGƯỜI KÊU GỌI BẠN DÙNG THUỐC NGOẠI.
Và tôi cũng thấy giá đơn thuốc hiện nay quá cao so với thu nhập của người Việt. Bạn thử nghĩ xem mỗi lần đi khám, tiền khám + thuốc khoảng 1 triệu. Lương trung bình có 7 triệu. Vậy quá lớn ý chứ. Mà chưa kể gia đình nhiều người thì nhiều đơn thuốc. Mà còn nhiều đơn có giá 2, 3 triệu. 4, 5 triệu nữa chứ.
Vì cùng 1 tác dụng thì thôi hãy dùng thuốc nội vừa đảm bảo sức khoẻ. Vừa có chi phí thuốc hợp lý. Tôi tin rất nhiều người đang oằn mình với giá đơn thuốc mỗi tháng, mỗi lần đi khám.
---
LÀM SAO ĐỂ CHUYỂN SANG CÁCH DÙNG THUỐC NỘI
- Thuốc nội ở đây là tôi nói thuốc các Hãng dược lớn ở VN có lịch sử lâu đời nhé. Dân dược người ta nói là "Thuốc hãng". Giá rất rẻ, thuốc tốt. Vì thuốc tốt nên họ bán được số lượng nhiều và giá thuốc có nhà nước quy định nên không bị phá giá. Kể đến như: Dược Hậu Giang, Traphaco, Sanofi, Imexpharm, Domesco, Boston... Cái này tra Google là ra nhé.
- Nên đi khám bằng BHYT vì đa phần kê thuốc nội và hiệu quả.
- Khi bác sĩ kê đơn, hãy bảo kê cho tôi thuốc nội.- Khi đến quầy mua thuốc các bệnh thông thường, hãy bảo bán cho tôi thuốc nội.
- Tự tìm hiểu về thuốc nội và các thương hiệu thuốc nội trên các sàn bán thuốc như Long Châu, Pharmacity vì ở đó ghi đầy đủ hoạt chất, thông tin của thuốc.
- Thuốc nội hay ngoại nó đều có tên thương mại (cái tên tự đặt) và tên hoạt chất của thuốc. Quan trọng là cái hoạt chất đó. Ví dụ bạn được kê thuốc ngoại thì hãy tìm tên hoạt chất và tìm thuốc nội có hoạt chất tương đương, sử dụng với lứa tuổi phù hợp. Cái này thì tự phải bổ sung kiến thức cho mình, tự tìm hiểu online nhé. Hoặc không thì nhờ tư vấn của những người bán thuốc. Nói chung TỰ TÌM HIỂU THÌ TỐT, còn mù mờ dễ bị dắt mũi lắm.
- Thực trạng là nhiều BS, DS khó chịu khi khách hàng đòi kê thuốc nội. Nhưng không sao, kệ đi vì kê thuốc ngoại. BẠN hiểu tiền từ túi bạn sẽ chuyển sang túi ai rồi đó. Trừ những bệnh đặc biệt không có thuốc nội tương đương hoặc phải thuốc ngoại đó mới ổn thì mới dùng. Phải tự trang bị kiến thức bạn ạ, vì người muốn tốt cho bạn thì đếm trên đầu ngón tay. Người muốn trục lợi từ bạn thì không kể xiết.
- Thuốc nội nào nghe tên lạ lạ, hãng sản xuất lạ lạ, giá cao ngất ngưởng thì tìm hiểu lại nhé vì dễ là sản phẩm của các hãng dược nhỏ lẻ không tên tuổi đâu. NẾU DƯỢC SĨ mà chuyển cho bạn sẽ thuốc này thì có ối giời ơi.
- NÓI CHUNG MUA THUỐC NỘI HÀNG "HÃNG" NHÉ. Có thời gian thì tự nghiên cứu, tìm hiểu một chút. Vì kiến thức là vô giá các bạn ơi. Tiết kiệm cho bạn và gia đình, bảo vệ sức khoẻ cho bạn. Để không trở thành những chú gà. Và THUỐC ai cũng phải ít thì nhiều dùng từ BÉ ĐẾN LỚN, TRẺ ĐẾN GIÀ. Nên mình thấy cái này cực kỳ quan trọng.
Mình tin ban đầu khi tìm hiểu bạn sẽ thấy hơi khó, nhưng va vấp dần. Sẽ khôn ra bạn ơi.
CHÚC CÁC BẠN TIẾT KIỆM TIỀN VÀ NHIỀU SỨC KHOẺ!
Góc_nhìn_thời_sự Khoa_học_công_nghệ