Tại sao chúng ta nên mài giũa viết luận? Why should we hone writing skills?

Đây là một trong những tài liệu hướng dẫn viết luận của tiến sỹ tâm lý học nổi tiếng mang tên Jordan B. Peterson. Mình đang tìm hiểu chuỗi tài liệu này để trau dồi hơn nữa kỹ năng viết lách của mình và khá tâm đắc nên muốn dịch chúng ra để các bạn tham khảo. Những tài liệu tham khảo này sẽ là người bạn đồng hành đắc lực hỗ trợ bạn trong việc viết luận, báo cáo, nghiên cứu khoa học, hay đơn thuần là niềm đam mê viết lách. Nào cùng mình tìm hiểu sơ nét về tiểu sử tác giả Jordan Peterson và giải đáp câu hỏi "Tại sao chúng ta nên mài giũa viết luận?".

Jordan B. Peterson (sinh ngày 12/06/1962) là một nhà Tâm lý học lâm sàng, giáo sư Tâm lý học người Canada và đã từng giảng dạy tại trường Đại học Harvard. Những phương châm về giá trị cuộc sống của ông nhận được phản ứng tích cực từ rất nhiều người trên thế giới. Ông cũng là tác giả cuốn sách nổi tiếng “12 rules for life” (tạm dịch: 12 quy luật cuộc đời), đồng thời là người ở tuyến đầu trong lĩnh vực tâm lý học và các lĩnh vực khác như triết học và thần học.

“Bạn có thể sử dụng cuốn tài liệu này để viết một bài luận xuất sắc từ lúc mở bài đến khi kết bài chỉ việc sử dụng phương pháp quá trình 10 bước. Phần lớn thời gian,sinh viên hoặc những người viết luận được tiếp cận chỉ với những thông tin cơ bản về cách viết văn, hầu hết những thông tin đó đều tập trung vào những chi tiết cho việc xác lập dạng bài. Những chi tiết này đều cần thiết, nhưng việc viết luận thực chất không chỉ là việc xác lập các kiểu bài. Nếu như bạn viết một bài luận dựa theo những phương pháp tôi đưa ra, bạn sẽ hoàn thành từng bước một và bạn sẽ cho ra một bài luận đạt ở mức tốt trở lên. Bạn cũng sẽ học được một cách chính xác cách thức để viết một bài luận mà nó đầy giá trị để ta học hỏi” - Jordan Peterson

Một bài luận là một bài tiểu luận có liên quan đến một chủ đề nhất định. Tuy nhiên, một bài luận tốt đồng nghĩa với cả sự nỗ lực và cố gắng. Vì thế, một bài luận văn là một bài tiểu luận được viết bởi người đang nổ lực trong việc hoàn thành một chủ đề hoặc đơn giản là trả lời một câu hỏi nhất định.

Phần lớn thời gian học tập, sinh viên đều viết luận chỉ vì họ bị bắt buộc để thực hiện bởi những người đứng lớp trực tiếp hướng dẫn. Vì thế, sinh viên đều tin chắc rằng bài viết luận đều quan trọng để chứng tỏ kiến thức của họ đối với giảng viên. Điều đó quả thật là hời hợt, sai lầm và có phần nguy hiểm (mặc dù việc viết như vậy đều mang tính ứng dụng cần thiết cho việc bộc lộ khả năng).

Tại sao việc bận tâm cho sự phát triển những ý tưởng đầy tinh vi hay sâu sắc lại quan trọng? Bởi vì đối với những người mới khởi đầu viết, không có sự khác biệt rõ nét giữa việc chúng ta hành động và suy nghĩ. Nó rất quan trọng để tư duy vì hành động đều dựa trên suy nghĩ và chắc chắn là điều đó sẽ giảm bớt thất bại thảm hại hơn và sẽ đem lại tính hiệu quả hơn so với việc hành động mà không trú tâm đến suy nghĩ. Vì vậy, nếu như bạn mong muốn một cuộc sống mang tính đặc trưng bởi những năng lực thành thục, hiệu quả, an toàn, độc đáo và sự bền chặt hơn là một cuộc sống đầy khó chịu, hiểm nguy và nông cạn, bạn cần phải suy nghĩ thấu đáo về những vấn đề quan trọng. Vì thế, không có một cách nào hiệu quả hơn là viết vì viết nó sẽ mở rộng trí nhớ của ta, tạo sự dễ dàng cho việc chỉnh sửa và làm rõ hơn những suy nghĩ của chúng ta.

Bạn có thể viết ra nhiều điều hơn là bạn có thể ghi nhớ một cách dễ dàng, từ đó khả năng trong việc căn nhắc một chuỗi các ý tưởng của bạn được mở rộng cùng lúc. Hơn nữa, một khi những ý tưởng đó được viết ra, bạn có thể tùy cơ ứng biến trong việc thay đổi chúng, từng từ, từng câu và từng đoạn một. Bạn có thể loại bỏ đi những ý tưởng có vẻ như không đạt chuẩn, sau đó bạn sẽ căn nhắc chúng thật cẩn trọng. Bạn cũng có thể loại bỏ đi những ý tưởng không hay và chỉ giữ lại những ý tưởng tuyệt vời. Bạn có thể lưu lại và dùng chúng khi cần. Sau đó, bạn sẽ bỏ túi cho mình những ý tưởng thật tốt, không kém phần thiết yếu, và bạn có thể dùng chúng cho việc hoạch định và giao tiếp hiệu quả.

Bạn hãy xem xét về sự thành công của mình trong suốt cuộc đời? Đây là một điều để bạn suy nghĩ: những người có khả năng trong việc xây dựng và truyền đạt các lập luận tốt nhất hầu như đều giành chiến thắng. Nếu như bạn muốn có được một công việc tốt, bạn phải là người nằm trong số đó. Nếu như bạn muốn có một sự đề bạt thăng công tiến chức, bạn phải thuyết phục cấp trên của bạn là bạn xứng đáng nhận được điều đó. Nếu như bạn đang cố gắng thuyết phục một ai đó cho những ý tưởng phù hợp của bạn, bạn phải thành công trong việc tranh luận về những giá trị của những ý tưởng ấy, nó càng đặc biệt nếu như có nhiều ý tưởng mang tính cạnh tranh từ những người khác.

Nếu như bạn mài giũa khả năng của mình trong việc tư duy và lập luận, nó là kết quả đến từ việc bạn đã trang bị cho mình một kỹ năng viết tiến bộ hơn . Có câu tục ngữ: “Một cây bút luôn có sức mạnh vượt trội hơn so với một thanh kiếm” - “The pen is mightier than the sword” . Đây không phải là lời nói sáo rỗng và rẻ mạt. Những ý tưởng đều có khả năng thay đổi cả thế giới, đặc biệt là khi chúng được viết ra. Người La Mã đã từng xây dựng những công trình tráng lệ và cuối cùng người La Mã và những công trình đó đều đi vào dĩ vãng. Người Do Thái viết một quyển sách, và họ cùng với những quyển sách ấy đã vượt thời gian và tồn tại đến ngày nay. Điều đó cho thấy rằng, hóa ra những ngôn từ có khả năng trường tồn lâu dài và vững bền cùng với dòng chảy thời gian hơn là một tảng đá vô hồn và chúng lại có một sự tác động ghê gớm hơn toàn bộ những đế chế.

Nếu như bạn học viết và biết cách thiết lập, bạn sẽ có khả năng phân biệt giữa đâu là những ý tưởng hay ho, được trình bày một cách đầy thông minh, và đâu là những ý tưởng tồi tệ được đưa ra bởi những người có tư tưởng đầy đen tối và thiếu kỹ năng. Điều đó đồng nghĩa với việc bạn có thể tách rời lúa mỳ khỏi vỏ trấu (bóc tách vấn đề). Dần dần, bạn sẽ chịu sự ảnh hưởng từ những ý tưởng sấu sắc và vững bền thay vì trở thành những con mồi mù quán với những mốt nhất thời và các suy nghĩ lệch lạc, điều đó có thể gây ra những mức độ nguy hiểm đến chết người.

Đối với những người có thể suy nghĩ và giao tiếp tốt thì đều sở hữu quyền năng vượt trội hơn so với những người không có khả năng này, điều này có nghĩa là “họ có khả năng thực hiện vô số công việc rất thành thạo và đem lại hiệu suất rất cao”. Ngoài ra, bạn càng nổ lực để vượt qua nấc thang khả năng vốn có của mình nhờ vào những suy nghĩ được hoạch định bài bản, thì việc tư duy và giao tiếp càng trở nên quan trọng hơn bao giờ. Bạn sẽ luôn là người đứng đầu ở nhiều lĩnh vực phức tạp nhất (luật, y học, giáo dục, kinh doanh, thần học, chính trị) những lĩnh vực luôn giữ vai trò thiết yếu và đem lại giá trị. Nếu như bạn có khả năng suy nghĩ và giao thiệp tốt, bạn cũng có thể bảo vệ chính bản thân mình, gia đình và bạn bè mình, khi điều đó rất cần thiết thì cũng sẽ trở nên tất yếu cho nhiều mục tiêu khác trong cuộc sống của bạn.

Cuối cùng, nó thật là hữu ích khi tâm trí của ta được lắp đầy với những suy nghĩ có tổ chức từ những vấn đề cao siêu đến những vấn đề trừu tượng. Vì vậy, nếu bạn học cách tư duy thông qua việc viết, bạn sẽ phát triển và vun đắp một tâm trí có tổ chức tốt và hiệu quả - một trí tuệ được thiết lập bài bản và chắc chắn. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ trở nên khỏe mạnh hơn cả về thể chất lẫn tinh thần, bởi vì bạn đã không để tâm đến các chi tiết nhỏ nhặt và những nỗi hoài nghi, lo lắng không cần thiết. Những nỗi lo không cần thiết làm cho cơ thể của bạn phản ứng nhiều hơn với những gì có thể được coi là chuyện nhỏ. Điều này làm cho chi tiêu năng lượng dư thừa, và lão hóa tìm đến bạn nhanh hơn (cùng với tất cả các hậu quả tiêu cực có liên liên quan đến sức khỏe về lão hóa).

Vì vậy, trừ khi bạn muốn duy trì cái tình trạng thiếu hiểu biết, nhẹ dạ khả tin đến hao tâm tổn sức, hãy học viết (đặc biệt biết cách biết suy tưởng và truyền đạt). Nếu không, sẽ có người lái chiếc xe thật thô bạo và đẩy phăng bạn ra khỏi xa lộ. Cuộc sống của bạn sẽ trở nên khó khăn hơn, ở dưới cùng của hệ thống phân cấp thống trị mà bạn chắc chắn sẽ sinh tồn trong đó và bạn sẽ không tránh được sự lão hóa.

Đừng bao giờ đánh giá thấp quyền năng của ngôn từ. Không có nó, chúng ta sẽ vẫn còn đang đu đưa trên những cành cây. Vì vậy lúc nào mà bạn viết một bài luận là bạn đang khai thác mọi tiềm năng, vốn liếng về văn hóa của mình vào chính cuộc sống. Điều đó dẫn đến câu hỏi là tại sao chúng ta nên viết (thậm nếu nó được giao phó hay chỉ định để làm). Nếu bạn quên đi giá trị đích thực đó là bạn đang làm một điều rất ngu ngốc, tầm thường và đần độn. Nên hãy cố gắng khắc ghi điều đó và bạn sẽ khai thông được những điều bí ẩn.