Bạn có bao giờ hừng hực khí thế tuyên bố với bạn bè: "Tuần sau tao sẽ chạy bộ, đi gym, học tiếng Anh nghiêm túc, tập viết lách… Tao sẽ không lười nữa, không lướt TikTok, không thức khuya, dậy sớm đọc sách!"
Nhưng rồi sao? Chưa kịp hết tuần đã bỏ cuộc, nhanh hơn cả lúc vạch kế hoạch. Trong khi đó, có những lần không nói gì, cứ im lặng mà làm, lại đi được xa hơn?
Mình cũng từng như vậy. Nằm tưởng tượng đủ thứ viễn cảnh đẹp đẽ: body chuẩn như David Laid, nói tiếng Anh như người bản xứ, viết lách mượt như Haruki Murakami… Nhưng sau đó? Được 2 tuần là mọi thứ như chưa bao giờ bắt đầu. Ngược lại, những lần mình không nói, chỉ làm, thì kết quả lại tới nhanh hơn. Vì sao vậy?
Nghiên cứu khoa học: Nói ra mục tiêu = Mất động lực Một nghiên cứu năm 2009 của Peter Gollwitzer (ĐH New York) cho thấy: Những người công khai mục tiêu có xu hướng ít hoàn thành hơn những người giữ im lặng.
Lý do? Khi nói ra dự định của mình, não bộ nhận dopamine, tạo cảm giác thỏa mãn sớm. Nhưng chính điều này đánh lừa ta rằng mình đã hoàn thành một phần mục tiêu, khiến ta mất động lực hành động.
Nói "Tao sẽ tập gym chăm chỉ!" khiến bạn có cảm giác như mình đã là người tập gym, nhưng thực tế thì vẫn chưa xỏ giày ra khỏi nhà.
Áp lực từ lời nói & sợ thất bại Khi đã tuyên bố, nếu không làm được, ta sẽ cảm thấy có lỗi hoặc sợ bị đánh giá. Điều này có thể khiến bạn trì hoãn vì lo thất bại.
Thêm vào đó, hiệu ứng Spotlight làm ta nghĩ mọi người để ý đến mình nhiều hơn thực tế. Nhưng thật ra, ai cũng bận với cuộc sống của họ.
Kết quả? Đăng story "Mai bắt đầu tập gym!" Hôm sau lười, Xóa story như chưa từng có gì xảy ra.

Làm gì để tránh bẫy "nói nhiều - làm ít"?

Giữ im lặng, làm trước - nói sau. Thay vì "Tao sẽ chạy 5km mỗi ngày." Hãy để đến khi làm được rồi nói "Tao đã chạy 5km mỗi ngày tuần này."
Hành động nhỏ ngay lập tức. Thay vì "Tao sẽ viết nhật ký." Hãy bắt đầu với 300 chữ ngay bây giờ. Thay vì "Tao sẽ học tiếng Anh." Ngay lập tức mở một bài nghe trên YouTube.
Chia sẻ với đúng người. Tìm một người bạn đáng tin cậy để cùng nhau tiến bộ, thay vì nói với nhiều người. Muốn chạy bộ? Rủ một người chạy cùng, có trách nhiệm với nhau hiệu quả hơn nhiều.
Đổi cách chia sẻ. Kể về những gì đã làm, không chỉ là dự định. Không phải "Tôi sẽ tập gym." mà là "Hôm nay tập buổi đầu tiên, mai kể tiếp!" Không phải "Tôi sẽ viết nhật ký." mà là "Ngày 1: Viết 300 chữ."

Kết: Nói ít, làm nhiều hơn

Không ai bắt bạn phải im lặng hoàn toàn. Nhưng nếu đã chia sẻ, hãy chia sẻ khi bạn đã và đang làm. Để mỗi lời nói ra đều có giá trị thật sự. Hôm nay, đừng đăng status. Chỉ cần bắt tay vào làm.
Real talk: Hành động mới tạo ra kết quả.