Tác động của di cư đến nền kinh tế

Trong thế giới toàn cầu hóa ngày nay, con người không ngừng di chuyển và di cư với số lượng lớn, có thể được nhận biết qua những tác động của toàn cầu hóa và hội nhập. Thị trường thế giới có ảnh hưởng quan trọng đến các quá trình diễn ra tại thị trường quốc gia. Những tác động tích cực của những phong trào này hiếm khi được nêu bật. Do đó, bài viết này First Option sẽ cùng thảo luận các tác động tích cực của việc di cư đến nền kinh tế đối với cả nước đi và nước đến.

Di cư là một hiện tượng quan trọng được tạo nên và tác động bởi các lực lượng lao động mạnh và chuyển dịch kinh tế. Di cư không mới và đã tồn tại trong suốt lịch sử loài người. Một số lượng lớn dân cư đã di chuyển khỏi nơi ở của mình trong nhiều thế kỷ. Theo Tổ Chức Di Cư Quốc Tế (IOM), người di cư là người di chuyển khỏi nơi cư trú thường xuyên của mình, dù trong nước hay qua biên giới quốc tế, tạm thời hoặc vĩnh viễn và vì nhiều lý do. Báo cáo của IOM 2023 cho biết số lượng người di cư quốc tế ước tính hiện là khoảng 281 triệu người, tương đương với 3,6% dân số toàn cầu.

Hơn 90% dân số di cư trên thế giới rời quê hương một cách tự nguyện và chủ yếu vì lý do kinh tế (“những người di cư kinh tế” quyết định rời quê hương để tìm việc làm). 10% còn lại là người tị nạn và người xin tị nạn đã trốn sang nước khác để thoát khỏi xung đột và đàn áp.

Di cư quốc tế chắc chắn đặt ra những thách thức nghiêm trọng, áp lực lên các dịch vụ công và nguồn lực nhà nước, tình trạng quá đông đúc, rào cản ngôn ngữ và khác biệt văn hóa, mức độ ô nhiễm gia tăng, căng thẳng chủng tộc và phân biệt đối xử. Tuy nhiên, hiện tượng di cư cũng có tác động tích cực về kinh tế, xã hội đối với nước sở tại.

Người nhập cư thúc đẩy sản lượng và việc làm của nước sở tại, tạo cơ hội mới cho người lao động bản địa, cung cấp các kỹ năng cần thiết cho tăng trưởng kinh tế, tạo ra các ý tưởng mới, kích thích thương mại quốc tế và đóng góp tích cực vào cân bằng tài chính dài hạn. Hòa nhập người di cư vào thị trường lao động là chìa khóa để tối đa hóa sự đóng góp của họ vào sản xuất và phát triển, hạn chế gánh nặng tiềm tàng đối với tài chính công và giảm tác động tiềm tàng đối với tỷ lệ tội phạm. Việc mở rộng lực lượng lao động, tăng cường sự đa dạng về văn hóa, lấp đầy khoảng cách kỹ năng trên thị trường lao động và thúc đẩy nền kinh tế địa phương là những tác động tích cực chính của việc di cư đối với các nước sở tại.

Ngoài ra, di cư có tác động tích cực đến các nước xuất xứ, làm giảm tỷ lệ thất nghiệp, làm giảm sự cạnh tranh trong công việc. Việc giảm số lượng dân số tạo ra ít nhu cầu hơn về tài nguyên thiên nhiên và dịch vụ như thực phẩm, nước, giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, các quốc gia gốc được hưởng lợi từ những người di cư trở về quê hương sau khi đã tiếp thu được những kỹ năng và kiến thức mới ở nước sở tại.

Quan trọng nhất, di cư tạo ra dòng kiều hối, một nguồn thu nhập quan trọng cho nhiều gia đình nghèo (mặc dù tác động kinh tế vĩ mô của chúng không rõ ràng). Di cư cũng giúp tăng cường thương mại quốc tế, FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài) và chuyển giao công nghệ. Đối với các nhà hoạch định chính sách ở nước xuất xứ, chiến lược tối ưu là giảm thiểu tình trạng mất lao động có tay nghề cao và tận dụng dòng vốn tài chính và công nghệ bằng cách tăng cường các cơ hội kinh doanh và việc làm cũng như tạo ra những cơ hội mới.

Tóm lại, di cư quốc tế có thể có tác động tích cực đáng kể. Góp phần đáng kể vào tính linh hoạt của thị trường lao động bằng cách giảm bớt các rào cản đối với việc di chuyển. Ví dụ, người di cư chiếm 47% mức tăng lực lượng lao động ở Hoa Kỳ và 70% ở châu Âu trong mười năm qua. Họ cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của các lĩnh vực sản xuất khác nhau. Ngoài ra, người di cư cũng phải phải đóng thuế và đóng góp xã hội nhiều hơn cho những lợi ích họ nhận được. Về mặt tăng trưởng kinh tế, di cư có thể giúp tăng quy mô dân số trong độ tuổi lao động và góp phần phát triển lực lượng lao động có tay nghề cao cũng như chuyển giao công nghệ và tiến bộ công nghệ.

Một trong những quan niệm sai lầm phổ biến về di cư là tạo gánh nặng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây của IMF đã chứng minh rõ ràng rằng di cư thường thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và năng suất ở các nước sở tại. Theo báo cáo, người nhập cư ở các nền kinh tế tiên tiến có tác động tích cực đến sản lượng và năng suất, cả trong ngắn hạn và trung hạn. Lượng người nhập cư tăng 1% so với tổng số việc làm sẽ dẫn đến sản lượng tăng gần 1% vào năm thứ năm. Sự gia tăng năng suất này là kỹ năng lao động đa dạng mà người lao động bản xứ và người nhập cư mang đến thị trường lao động, bổ sung cho nhau và thúc đẩy tăng năng suất.

Năm 2023, thế giới có 280 triệu người di cư, được định nghĩa là những người không sống ở quốc gia nơi họ sinh ra. Trong sáu thập kỷ qua, tỷ lệ người di cư trong dân số thế giới vẫn ở mức khoảng 3%. Tuy nhiên, tỷ lệ người nhập cư ở các nền kinh tế tiên tiến đã tăng từ 7% lên 12%, cho thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của việc di cư ở các quốc gia này.

Nhìn về phía trước, các chuyên gia vẫn dự đoán rằng áp lực di cư lên các nền kinh tế tiên tiến sẽ tiếp tục gia tăng, đặc biệt là từ các thị trường thương mại mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển. Ví dụ sẽ có áp lực di cư dự kiến từ Châu Phi và Trung Đông đến Châu  Âu, Mỹ trong khoảng thời gian từ 2020 đến 2050. Tuy nhiên, các dự đoán vẫn cho rằng áp lực di cư toàn cầu sẽ tương đối ổn định ở mức 3% dân số thế giới.

Thu nhập cao hơn ở các nền kinh tế mới nổi có thể giảm bớt áp lực di cư, nhưng có thể không xảy ra đối với các nước nghèo hơn, chẳng hạn như các nước ở châu Phi cận Sahara. Thu nhập không tăng ở những khu vực này có thể khiến nhiều người coi việc di cư là một lựa chọn.

Hiểu lý do tại sao mọi người di cư là rất quan trọng. Sự chênh lệch về thu nhập giữa nước đi và nước đến là nguyên nhân chính. Các nước giàu hơn thu hút nhiều người nhập cư hơn, đặc biệt là từ các quốc gia có dân số trẻ hơn. Tuy nhiên, các quốc gia có thu nhập bình quân đầu người thấp quá có thể có ít di cư hơn do thiếu nguồn lực để trang trải chi phí di cư. Phát hiện này làm dấy lên mối lo ngại về việc mọi người bị mắc kẹt trong nghèo đói do cơ hội di cư bị hạn chế.

Chiến tranh là một yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến tình trạng di cư, đặc biệt là giữa các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, làm nổi bật tầm quan trọng của sự gần gũi về mặt địa lý đối với dòng người tị nạn. Ngoài ra, quy mô dân số của quốc gia nguồn đóng vai trò then chốt trong việc hình thành các dòng di cư.

Chúng ta có thể xem xét các yếu tố tóm lược sau đây:

Yếu tố thúc đẩy là nguyên nhân đẩy người dân rời xa đất nước của họ. Ví dụ về các yếu tố đẩy là:

Nỗi lo chính trị

Không đủ việc làm

Ít cơ hội

Thảm họa thiên nhiên

Chiến tranh

Cuộc sống bất hạnh

Thiếu lương thực

Bất an

Sự khan hiếm đất đai, v.v.

Yếu tố kéo là nguyên nhân kéo người dân di cư sang nước khác. Ví dụ về các yếu tố kéo là:

Một lối sống tốt hơnCơ hội việc làm

Điều kiện sống được cải thiện

Giáo dục

Nhà ở tốt hơn

Chăm sóc y tế

Liên kết gia đình

Tự do tôn giáo

Đất màu mỡ

Mặc dù di cư mang lại lợi ích đáng kể cho các quốc gia tiếp nhận nhưng cũng tạo ra những thách thức về sự phân phối tài nguyên, ảnh hưởng đến người lao động bản địa trong các lĩnh vực cụ thể. Những suy thoái kinh tế tạm thời có thể xảy ra. Để giải quyết vấn đề này, các nước bản địa nên sử dụng các chính sách tài chính và thị trường lao động để hỗ trợ thu nhập và đào tạo lại cho người bản địa bị ảnh hưởng.