TƯ DUY PHẢN BIỆN

Nhiều bạn hỏi mình làm sao để có tư duy phản biện. Thực sự tư duy phản biện chính là chất vấn, nhìn sự vật đa chiều, tổng hợp, logic và toàn diện.  

Đây là một câu hỏi khó trả lời và nó là một thành tựu rèn luyện phức tạp, lâu dài. Cơ bản thì nó nằm trong khuôn khổ triết lý VĂN - TƯ - TU của Phật giáo. Văn là kinh nghiệm, cái thấy, cái biết, cái trải qua, cái đọc được, nhìn được, nghe được. TƯ là suy nghĩ, so sánh, phân nhóm, định danh, quy nạp, suy diễn. TU là tổng kết, ứng dụng vào hành động.

Muốn quen với tư duy phản biện, ta cần phải:

1. Từ bỏ thói a dua, quay về bên trong, tìm lại chính mình.

2. Nâng cấp data bằng nghe, đọc, đi, quan sát nhiều hơn, phong phú hơn. Có data mới có đa chiều để đối chiếu, so sánh, phân nhóm, quy nạp.

3. Không tin vào ai cả. Kể cả Phật, Khổng, hay Jesus. Nghe chỉ để nghe mà thôi. Biết chỉ để biết mà thôi. Chỉ tin vào logic tự nhiên và khoa học mà bạn tự cảm nhận và suy luận được.

Còn bạn muốn trở thành người có thông minh cảm xúc ư?

1. Sống chánh niệm, sống chậm lại. Trân quý từng giây phút, từng bông hoa, từng ngọn cỏ.

3. Đọc nhiều tác phẩm văn học, xem nhiều phim, nghe nhiều nhạc kinh điển.  

Ông thiền sư Lâm Tế có câu: Gặp thần giết thần. Gặp quỷ giết quỷ. Gặp Phật giết Phật. Các bạn có hiểu ông ta nói ý gì không?

---000---

Napoleon Bonaparte nói: “Loại hình tích tụ mọi tinh hoa của tất cả mọi ngành nghệ thuật và khoa học chính là văn học”. Đương nhiên, ý ông nói đến những tác phẩm vĩ đại.

Nay mình có vài lời chia sẻ với các bạn thế này.

Bạn có tai có mắt, bạn hãy tự trông, tự nghe.

Bạn có đầu, có óc, bạn tự suy, tự nghĩ.

Hãy xem Như Lai là thầy, là bạn, là đối thủ.

Đừng bao giờ làm nô lệ của Như Lai.

Kẻ đọc sách khôn ngoan là đi vào sách rồi lại đi ra khỏi sách.

Nghe lời nghịch ý nghĩ của mình thì mới khôn lên được. Chỉ nghe lời thuận ý mình là trí tuệ đang suy thoái.

Trước lời lạ lẫm, đừng náo loạn tâm can. Trước lời thuận tai, hãy cảnh giác lòng tự mãn.

Mềm thì lọt. Cứng thì gãy. Đá rắn bao nhiêu cũng có thể vỡ. Nhưng nước thì không biết sợ. Cây đỉnh đồi cao thì gió thốc thổi mạnh. Cỏ dưới chân đồi thì an toàn. Kẻ trí nhân để trí tuệ bay trên đỉnh trời nhưng để bản ngã nằm dưới đất.

Trong an luôn có nguy, trong nguy luôn có an.

Cố tình để thiên hạ biết mình khiêm tốn nghĩa là không khiêm tốn rồi. Ra vẻ giản dị là không giản dị rồi. Một điệp viên nổi tiếng nghĩa là điệp viên đó đã nghỉ hưu.

Biết cái gì dài nhất nghĩa là nó không phải dài nhất. Biết cái gì to nhất nghĩa là nó không phải to nhất. Nó nhất là chỉ nhất trong số những thứ ta biết mà thôi.

Người xuất sắc và để lại thành tựu lớn luôn làm ngược đám đông. Đương nhiên, không phải làm ngược đám đông lúc nào cũng tốt. Ví dụ, người ta ăn quýt bỏ vỏ và hạt thì mình không thể nuốt cả. Người ta pha mì gói với nước sôi, mình không thể pha với nước lạnh. Người ta mặc quần thì mình đừng cởi truồng. Nghĩa là, cái gì bất biến, quy luật thì không nên cưỡng lại để cố tỏ vẻ khác người.  

Tuy nhiên, bạn trẻ hãy làm ngược đám đông những điều sau đây

1. Người ta nô nức xin ấn đền Trần, chen nhau ở Bái Đính, Chùa Hương, Yên Tử, Tây Thiên sau mỗi dịp lễ, tết. Ta hãy thong dong đi vào lúc không ai đi.

2. Người ta kì kèo mặc cả bắp ngô, cân táo. Ta mua không cần hỏi giá.

3. Người ta tranh nhau xin xỏ cửa đền chùa, ta không xin gì cả.

4. Người ta đua nhau tắm biển mùa hè. Ta chỉ đi vào mùa đông.

5. Người ta đến chỗ nhà hàng nổi tiếng. Ta đến chỗ thực chất ngon bổ rẻ.  

6. Người ta tìm bãi biển đông đúc. Ta tìm bãi vắng vẻ.

7. Người ta chạy ra đường thì ta ở nhà. Người ta ở nhà thì ta nên ra đường.

8. Người ta ham hố kiếm tiền thì ta chăm chỉ học hành.

9. Người ta đến trường học thì ta tự học.

10. Người ta xem TV thì ta đọc sách.

11. Người ta coi sếp là kẻ thù, ta coi sếp là thầy là bạn.

12. Người ta tụ tập bàn tán, ta ngồi tách riêng chỗ khác.

13. Người ta bàn tán về vú Bà Tưng, mông Ngọc Trinh, ta bàn về lời hay ý đẹp của danh nhân.

14.  Người ta mặc đồ hiệu nổi tiếng, ta mặc đồ không nổi tiếng nhưng bền và đẹp.

15. Người ta coi đi làm là đi làm. Ta coi đi làm là đi học.

16. Người ta đi bão ăn mừng U23, ta ở nhà xem TV.

17. Người ta giấu giếm vấn đề rắc rối, ta nói toạc từ đầu.

18. Người ta hành vi vụng trộm, ta đoan chính, hiên ngang.

19. Lương thấp hơn cống hiến, người ta lầu bầu sau lưng sếp, ta đòi hỏi dứt khoát, mạch lạc.

20. Người ta hái lộc đầu năm, ta đi trồng cây khai xuân.

21. Người ta hăm hở phấn đấu có giấy khen, bằng khen. Ta phấn đấu thành người trao bằng khen.

Cái gì dễ và đám đông thường làm thì kết quả sẽ không có gì đặc biệt. Chỉ làm khác đám đông, bạn mới mong có thành quả khác biệt.

Và đọc xong bài này cũng đừng dính mắc. Biết là để biết vậy mà thôi!

................
MỜI BẠN GHÉ THĂM FACEBOOK ĐỖ CAO SANG ĐỂ ĐỌC THÊM NHIỀU BÀI VIẾT HẤP DẪN! XIN CẢM ƠN!
Link FB: https://www.facebook.com/docaosangpta