Đến với Human of Spiderum lần này, hãy cùng trò chuyện về chủ đề tuyển dụng và tìm việc làm với Founder của TopCV là anh Trần Trung Hiếu. Với những bạn không biết, TopCV đã phát triển tại Việt Nam từ rất sớm và hiện tại đang là một trong những công ty hàng đầu về nền tảng tuyển dụng, hỗ trợ cho các ứng viên tìm kiếm công việc phù hợp và giúp đỡ các doanh nghiệp tìm kiếm nhân sự có chất lượng. Đặc biệt, TopCV luôn hướng tới việc thúc đẩy và phát triển khả năng của các bạn trẻ nhằm giúp các bạn tìm được cơ hội công việc phù hợp nhất với năng lực bản thân.
Ở Việt Nam, các nhà tuyển dụng đang tìm kiếm nhân sự như thế nào? Còn với các bạn trẻ, các bạn đang có những kỳ vọng gì với những nhà tuyển dụng?  Với hai phần gồm “VIỆC TÌM NGƯỜI” và “NGƯỜI TÌM VIỆC”, trích đoạn dưới đây của Podcast Người Trong Muôn Nghề sẽ giúp độc giả giải đáp muôn vàn thắc mắc trong vấn đề tìm kiếm công việc cũng như phương pháp để có một CV thật ấn tượng đối với nhà tuyển dụng.
*LƯU Ý: Trong Podcast Người Trong Muôn Nghề tuần này còn có một màn diễn xuất cực “ăn ý” của chủ tịch Việt Anh Trần và anh nhân viên Pinkdot. Nếu tò mò không biết tiểu phẩm này là hài kịch hay là bi kịch thì cùng thử xem tại đây nhé:  https://b.link/TranTrungHieu-NTMN-Podcast

VIỆC TÌM NGƯỜI

Việt Anh: Bản thân em có khá nhiều những cơ hội phỏng vấn và tìm ứng viên cho Spiderum nhưng sự thật là tìm được những ứng viên phù hợp rất là vất vả. Em cảm thấy dường như có một số ngành nhu cầu tuyển dụng rất là cao nhưng rất khó để tìm được nhân sự thích hợp. Vậy theo thông tin tuyển dụng từ TopCv thì đâu là những ngành nghề phổ biến và có nhu cầu nhân lực cao tại Việt Nam đồng thời mức thu nhập của những ngành này như thế nào so với mặt bằng chung?
Trung Hiếu: Hiện tại nhu cầu việc làm trên thị trường rất cao. Dù bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nhưng nhu cầu tuyển dụng, đặc biệt là nhân sự có chất lượng và phù hợp với doanh nghiệp thì lúc nào các doanh nghiệp cũng đang thiếu. Thực ra nhìn từ góc độ số lượng mà các trường đại học đào tạo thì các bạn sinh viên tốt nghiệp vẫn rất nhiều. Có rất nhiều người lao động đang làm việc trên thị trường. Tuy nhiên để phù hợp với doanh nghiệp thì luôn luôn là bài toán khó. Với các bạn trẻ mới ra trường thì đánh giá chung của anh cũng như các nhà tuyển dụng là các bạn vẫn chưa có nhiều kỹ năng và chưa có nhiều chuyên môn. Từ đó, dẫn đến câu chuyện thừa thì vẫn cứ thừa - có rất là nhiều bạn phải làm trái ngành trái nghề; nhưng mà thiếu thì lại rất thiếu là thiếu - thiếu những bạn có năng lực, có khả năng phát triển và phù hợp với doanh nghiệp.
Về câu hỏi ngành nào phổ biến thì chắc chắn là mọi thứ sẽ xoay quanh công nghệ. Đây là cái xu hướng tất yếu của xã hội. Nhu cầu tuyển dụng những người am hiểu về lĩnh vực này rất cao và đặc biệt là lập trình viên. Họ tuy mới ra trường nhưng mức lương nghìn đô là chuyện bình thường. Chỉ cần các bạn và có năng lực, chuyên môn, có khả năng phát triển, tư duy tốt thì các bạn hoàn toàn sở hữu mức thu nhập cao. Tất nhiên là không phải bất cứ ai học Công Nghệ Thông Tin ra trường cũng có mức lương nghìn đô. Nếu bạn có năng lực, khả năng tự học, kinh nghiệm làm việc, trải nghiệm thực tế nó sẽ là những yếu tố quyết định hơn là bằng cấp.
Việt Anh: Theo anh khi lựa chọn ngành học, chúng ta nên lựa chọn những ngành nghề đang là xu hướng hay lựa chọn theo sở thích cá nhân của mỗi người? Liệu theo đuổi một ngành “hot” hoặc đi theo một ngành không phải xu hướng thì tương lai phát triển có được đảm bảo hay không?
Trung Hiếu: Câu chuyện chọn ngành nghề thì chúng ta hay nhìn theo thị trường nhiều hơn. Tuy nhiên không nên nhìn câu chuyện từ hướng “hot” hay “không hot” mà thứ chúng ta cần là phương pháp. Ở đây chúng ta ví dụ phương pháp IKIGAI. Bạn thích cái gì? + Cái đó có phải thế mạnh của bạn không? + Thị trường có cần nó hay không? Khi tìm được điểm giao thì ta có thể tìm ra cái công việc có thể phù hợp với mình. Mỗi người sẽ có cái vòng tròn khác nhau gồm những điểm giao khác nhau. Đó là thứ mỗi người phải tự mình tìm kiếm. Khi tìm ra được điểm giao của vòng tròn này thì lúc đó bạn sẽ thấy được định hướng của mình.
Cá nhân anh không nghĩ nên đi theo việc ngành đó có “hot” hay không mà mình phải đi theo cái xu hướng của thị trường. Hãy tìm hiểu thông tin thật kỹ về tất cả những thứ mình thích. Sau đó, mình thử thì nó sẽ đến được cái thứ mình cần. 
Việt Anh: Theo anh kỹ năng gì mà các nhà tuyển dụng luôn thực sự cần từ các ứng viên của họ?
Trung Hiếu: Nhà tuyển dụng họ luôn cần nhiều thứ. Ví dụ, bạn làm việc tại các văn phòng thì phải có kỹ năng soạn thảo văn bản, kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp. Với những bạn quản lý thì phải có kỹ năng giao tiếp và quản lý, khả năng phát triển đội nhóm, xây dựng đội nhóm. Tùy vào từng vị trí, từng công việc sẽ những bộ kỹ năng khác nhau. Các bạn có thể tham khảo bộ sách “Người Trong Muôn Nghề” hoặc tìm đọc trên Internet. Một hướng tìm hiểu khá thú vị chính là đọc các bản mô tả công việc thì chúng ta sẽ hiểu là họ yêu cầu kỹ năng gì.
Với anh, điều anh nghĩ ai cũng nên có và phải làm tốt đấy là khả năng giải quyết vấn đề và khả năng thích ứng với bối cảnh để có thể thay đổi được. Hai kỹ năng này rất quan trọng vì điển hình như Covid xảy ra, nhiều thứ phải thay đổi nên mình cũng phải thay đổi theo, thậm chí nhiều thứ còn thay đổi hàng ngày. Nếu mà mình không có khả năng thích ứng, không thay đổi nhanh thì mình sẽ bị loại khỏi “cuộc chơi”. Thế nhưng để thích ứng nhanh thì cần có khả năng tư duy và giải quyết vấn đề. Người giải quyết được vấn đề, có khả năng thăng tiến, là người chọn ra cách giải quyết vấn đề tốt nhất và hiệu quả nhất.
Việt Anh: Ngoài những câu chuyện như khó khăn trong việc tìm ứng viên, không biết anh còn gặp phải những khó khăn nào khác trong quá trình tuyển dụng nhân sự?
Trung Hiếu: Thị trường hiện tại, ứng viên có rất nhiều cơ hội. Đồng thời mọi thứ cũng diễn ra rất nhanh và các bạn dễ bị cuốn theo cái tốc độ đó mà thiếu đi sự kiên nhẫn dẫn tới đánh mất sự chuyên nghiệp. Bạn ứng tuyển 10 công ty thì ngày mai bạn có thể trúng tuyển một công ty nào đó rôi. Câu chuyện đó đem đến tình trạng “bùng” phỏng vấn, ứng viên không phản hồi…. Nhưng đến nhanh cũng sẽ đi nhanh. Nó sẽ làm mất thời gian của cả bạn và nhà tuyển dụng.
Về phía doanh nghiệp thì chúng ta không thể tránh được tình trạng ứng viên như vậy. Nhưng chúng ta cũng cần hóa giải những vấn đề quy trình, chuyển đổi, chăm sóc ứng viên để có thể tốt hơn.

NGƯỜI TÌM VIỆC

Việt Anh: Câu chuyện tìm việc bây giờ không khó. Nhưng theo anh đâu mới là cách thức thuận tiện và phù hợp nhất với các ứng viên?
Trung Hiếu: Dù ở bất kỳ vị trí nào, kênh phù hợp nhất với ứng viên và nhà tuyển dụng đồng thời đem lại hiệu quả rất lớn đó là qua giới thiệu, qua các mối quan hệ.
+ Ưu điểm: Các công việc này đến từ người thân quen nên cả nhân sự và doanh nghiệp đều đảm bảo được uy tín và chất lượng. Một bạn nhân viên hiếm khi giới thiệu người thân, bạn bè vào một công ty không tốt. Khi họ đã giới thiệu nghĩa là mức độ tin cậy cũng rất cao. 
+ Hạn chế: Không phải lúc nào cũng sẽ có những lời mời từ người thân quen. Đồng thời ứng viên cũng bị giới hạn lựa chọn và dễ rơi vào thế bị động
- Tiếp theo chúng ta có thể tìm việc trên các kênh tuyển dụng chuyên nghiệp. Ví dụ các kênh như TopCV, Vietnam Works… Các công trên kênh tuyển dụng này đều đã được chọn lọc, đáng tin cậy và tối ưu trải nghiệm tìm việc. Thông thường các doanh nghiệp sẽ tuyển người qua đây bởi những kênh này có khả năng tuyển số lượng lớn.
- Cách tiếp theo là vào thẳng website tuyển dụng của công ty. Cách này có nhiều mặt hạn chế như nhiều công ty không cập nhật tin tuyển dụng, tiêu tốn nhiều thời gian của ứng viên… Bù lại mức độ uy tín thông qua các kênh này rất là cao.
- Các bạn có thể tìm việc làm qua mạng xã hội thông qua các group, hội nhóm… Đây là kênh mang tới vô vàn cơ hội nhưng độ uy tín thấp, không có kiểm duyệt, có thể gặp những trường hợp lừa đảo.
- Những bạn có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm, quản lý cấp cao có thể thông qua kênh Headhunt. Đây là các đơn vị cung ứng nhân lực chuyên nghiệp, đảm bảo chất lượng tuyển dụng. Nhưng tất nhiên không phải ai cũng có cơ hội kết nối với headhunter.
Việt Anh: Nếu là một ứng viên chưa có kinh nghiệm, làm thế nào để mình đánh giá được công việc thông qua những chi tiết trong JD (Job Description)?
Trung Hiếu: Trước hết hãy tìm hiểu thông tin về công ty. Tất nhiên độ nổi tiếng của công ty không phải yếu tố quyết định.
- Đầu tiên hãy để ý tới tiêu đề công việc, nó có thể hiện đúng vị trí bạn tìm kiếm hay không.
- Thứ hai, để ý tới địa điểm làm việc, ưu tiên những nơi gần nhà. Tuy nhiên đây chỉ là yếu tố phụ.
- Thứ ba, nhìn vào mức lương. Nhưng mức lương cũng phải dựa vào năng lực của bản thân. Có nhiều công ty ghi trong JD mức lương thỏa thuận. Lúc đó mình sẽ làm rõ với doanh nghiệp là mức lương trong khoảng bao nhiêu.
- Thứ tư và cũng là điểm mấu chốt chính là nội dung công việc. Nó miêu tả rõ ràng nhất mình sẽ phải làm công việc gì hàng ngày, hàng tháng. Nếu công việc chỉ ghi chung chung thì chúng ta cần phải hỏi rõ. Nếu nhận thấy sự mập mờ, không rõ ràng thì chúng ta không nên mất thời gian đi phỏng vấn nữa.
Nếu không so sánh được các công việc với nhau, hãy thử đọc qua 10 bản JD liên quan tới cùng một công việc. Từ đó ta sẽ dễ dàng nhận thấy mô tả hay yêu cầu công việc chênh lệch nhau như thế nào.
Việt Anh: Vậy khi đã xác định được công việc mình thích, làm thế nào để hồ sơ của mình nổi bật hơn?
Trung Hiếu: Yếu tố “nổi bật hơn” cần phải đi theo năng lực. Lời khuyên của anh sẽ là có gì nói đấy. Đừng có 1 nói 10. Nhưng làm cách nào để nổi bật năng lực của mình lên mới là điều cần quan tâm. Có một cách rất đơn giản đó là đọc những các JD liên quan tới công việc bạn mong muốn. Từ đó, tìm ra những từ khóa quan trọng để đưa vào trong CV (tất nhiên bạn cần phải có những kỹ năng liên quan tới từ khóa đó). Khi bạn đưa những điều đó vào CV, nó sẽ đúng với thuật ngữ, đúng với kỹ năng và yêu cầu mà nhà tuyển dụng cần. Làm CV không khó nhưng hãy chỉn chu. Hãy viết bằng tâm huyết của mình thì khi nhà tuyển dụng đọc họ mới có thể hiểu mình.
Lắng nghe những chia sẻ của anh Trần Trung Hiếu tại: https://b.link/TranTrungHieu-NTMN-Podcast
Để cập nhật nhanh chóng các số podcast Người Trong Muôn Nghề mới nhất, bạn có thể theo dõi tại: -  Youtube: https://youtube.com/NgườiTrongMuônNghề - Anchor: https://anchor.fm/nguoi-trong-muon-nghe - Spotify: https://b.link/spotify-NTMN Đừng quên gửi câu hỏi qua Confession để nhận chia sẻ từ những ngành nghề khác nữa nhé: https://b.link/NTMN-Confessions