Năm 2021 cũng đã đến rồi, và điều này đánh dấu cho việc bước sang một kỷ nguyên mới (mình sẽ không nói đến 2020 nhá). Và tất cả ảnh hưởng nặng nề mà dịch COVID – 19 mang lại cho nền kinh tế toàn cầu cũng như với mỗi người là điều mà ai cũng tự nhận thức được sau khi trải qua một năm phải phản ứng lại với tình hình dịch bệnh.
Nhưng điều quan trọng hơn hết, vậy tương lai sau đại dịch sẽ như thế nào?, nhất là đối với những bạn còn đang là sinh viên hoặc mới ra trường trong thời điểm dịch bệnh bùng phát – lĩnh vực nghề nghiệp nào sẽ tiềm năng nhất và vị trí công việc phù hợp cho một người học kinh tế sẽ là gì (do mình là một người học kinh tế nên đây là một trong những vấn đề mình rất quan tâm và muốn chia sẻ với những bạn có chung ngành học như mình). 
Sau thời gian tìm hiểu và đánh giá thì mình tìm ra được TOP 5 lĩnh vực sẽ rất tiềm năng cho “một thế giới mới” hậu COVID – 19 và cũng đưa ra một số vị trí công việc thực tế mình có thấy tại Việt Nam để các bạn có thể tìm hiểu thêm. Nếu như bạn đang phân vân về các quyết định nghề nghiệp thì những vị trí công việc và các ngành nghề trong bài viết này sẽ là một lựa chọn dùng để tham khảo tốt trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến khá phức tạp không chỉ riêng Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.
Với một số ngành trong danh sách dưới đây, sẽ có những ngành nghề khá đặc thù mà bình thường sẽ không quá nhiều nhân sự xuất thân từ khối kinh tế - nhưng đây đều là những ngành sẽ có sự phát triển tốt và tương đối bền vững trong tương lai để bạn có thể suy nghĩ đến, khi lựa chọn một công ty cho mình.

Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và y tế


Không cần bàn cãi khi đề cập đến lĩnh vực này, khi đại dịch COVID-19 bắt đầu có những dấu hiệu trầm trọng thì sự quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe bản thân trở nên vô cùng cần thiết và cấp bách khiến cho nhân sự về khối ngành này sẽ trở nên cao trong những năm tiếp theo.
Hơn nữa, với tình hình dịch bệnh trên thế giới còn căng thẳng và các ca bệnh vẫn tăng lên hàng ngày. Việc nhập khẩu các sản phẩm vật tư y tế từ các nước trên thế giới sẽ là nhu cầu luôn hiện hữu trong chính sách phát triển ở giai đoạn tiếp theo của các nước đang phải gồng mình chống lại tác hại của dịch COVID – 19, nên nhu cầu phát triển cho khối ngành này có thể nói là rất lớn trong tương lai nếu công ty có các định hướng phù hợp. (01)
Không những thế, với việc Việt Nam đã có nhiều thành tựu nổi bật trong việc phòng chống đại dịch trên thế giới (02) – điều này sẽ tạo nên sự tín nhiệm và dễ dàng cho các hợp tác thương mại giữa các doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế trong lĩnh vực sức khỏe và y tế.
Và với Đề án "Phát triển công nghiệp trang thiết bị y tế sản xuất trong nước đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030" (03) của bộ Y tế, đây sẽ là một trong những dấu hiệu đảm bảo sự phát triển bền vững của lĩnh vực này ở Việt Nam trong những năm tiếp theo.
Một số vị trí công việc bạn có thể cân nhắc khi quyết định gia nhập các công ty thuộc lĩnh vực này:
+ Hành chính – nhân sự.
+ Tư vấn vật tư y tế (Sale).
+ Nhân viên kinh doanh xuất nhập khẩu.
+ Chuyên viên Marketing.
+ Quản trị viên các trong các trung tâm y tế.
+ Các vị trí liên quan đến tài chính.
+ Quản lý chuỗi cung ứng (cả việc nhập nguyên liệu vật tư cho sản xuất đến quản lý kênh phân phối).
Ngoài các công ty chuyên về cung ứng vật tư y tế, mình cũng nhận thấy rằng các công ty chuyên về chăm sóc sức khỏe (cả tinh thần và thể chất) trực tuyến cũng đang có những dấu hiện bùng nổ trong tương lai dưới ảnh hưởng của việc cách ly xã hội, khiến cho việc đi đến các phòng gym hoặc đi đến các bác sĩ tư vấn gặp khó khăn.
Theo danh sách 10 ứng dụng tốt nhất năm 2020 được Apple công bố, thì 2 trên 10 ứng dụng thuộc về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe trực tuyến (04) :
+ Ứng dụng tốt nhất năm 2020: Wakeout - ứng dụng cung cấp các bài tập thể thao ngắn dành cho tất cả mọi người.
+ Ứng dụng xu hướng của năm 2020: Shine - ứng dụng nhắc nhở người dùng quan tâm đến bản thân mỗi ngày (đảm bảo về sức khỏe tinh thần).
Điều này chứng tỏ rằng việc chăm sóc sức khỏe bản thân sẽ dần dà trở thành một xu hướng, nhất là đối với một thị trường mới như Việt Nam – nơi số người sở hữu thiết bị thông minh là rất lớn ( Theo báo cáo của Hootsuite về Digital tháng 1/2021 là 96.9% trong độ tuổi từ 16 đến 64 tuổi).
Nên nếu có cơ hội ứng tuyển vào các công ty thuộc lĩnh vực chăm sóc sức khỏe trực tuyến, bạn cũng nên ưu tiên và đầu tư nhiều vào các vòng thi tuyển của các công ty này trong danh sách xin việc của bạn.
Ngoài các công ty chuyên về cung cấp các bài tập trực tuyến. Việc các phòng gym, các phòng tập lớn cũng phải chuyển dần sang việc dùng các công cụ mạng xã hội để tương tác với khách hàng và cung cấp các bài tập của mình cũng dễ dàng trở thành xu hướng trong tương lai (05). Nên các vị trí như Chuyên viên Marketing trên các nền tảng mạng xã hội hoặc nhà sáng tạo nội dung hợp tác với các đơn vị này cũng sẽ rất tiềm năng trong tương lai.

Lĩnh vực cung ứng và vận chuyển 


Chắc hẳn trong thời gian tại nhà do phải trải qua giãn cách xã hội, việc vận chuyển hàng hóa, đặt thức ăn cũng như giao nhận là không thể thiếu trong cuộc sống của bạn.
Không chỉ từ nền kinh tế giao nhận đơn giản như Grab, Go Jek hay Now mà đến việc quản lý cả chuỗi cung ứng lớn như đảm bảo tình trạng vật tư, kho vận và xuất nhập khẩu cũng vô cùng cần thiết để mọi việc được diễn ra hiệu quả.
Dựa theo BÁO CÁO LOGISTICS VIỆT NAM NĂM 2020 của bộ CÔNG THƯƠNG (06).
Năm 2020, lĩnh vực logistics toàn cầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch Covid-19. Mặc dù Chính phủ các nước nỗ lực duy trì chuỗi cung ứng hàng hóa và đặc biệt ưu tiên lưu thông các loại hàng hóa thiết yếu, nhưng do các biện pháp kiểm soát dịch bệnh và nhiều lao động trong lĩnh vực này phải ở nhà, có những thời điểm, toàn bộ hoạt động bị tê liệt... Trong khi một số nơi các hoạt động logistics bị ngưng trệ vì dịch bệnh, một số phân khúc khác như logistics phục vụ thương mại điện tử lại trở nên quá tải vì số lượng người mua hàng và đơn hàng giao hàng tại nhà tăng đột biến. Trong cả hai trường hợp, nếu không có sự chuẩn bị tốt, các doanh nghiệp dịch vụ logistics và các khách hàng (chủ hàng của họ) sẽ gặp khó khăn rất lớn để thích nghi với hoàn cảnh mới. (Mục 1.2.1.1: Tình hình chung).
Dựa trên nhận định này, mình thấy có hai dạng công ty trong lĩnh vực logistics sẽ có tiềm năng để phát triển lớn:
+ Thứ nhất là các công ty thuộc về lĩnh vực cung cấp dịch vụ vận chuyển cho các sàn thương mại điện tử đang có cơ hội phát triển lớn vì các tác động của dịch COVID -19 làm tăng trưởng sức mua hàng của người tiêu dùng trên các sàn thương mại điện tử.
+ Thứ hai, riêng đối với các công ty chuyên về lĩnh vực xuất nhập khẩu và giao nhận, một số hoạt động logistics theo khu vực địa lý đáng lưu ý như sau ( Mục 1.2.1.2: Hoạt động logistics theo khu vực địa lý).
=> Ngành dịch vụ logistics khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đang phát triển nhanh chóng, với tăng trưởng nhanh ở các nước ASEAN và tầm ảnh hưởng của các nền kinh tế lớn như Trung Quốc và Ấn Độ. Ngoài ra, sự hỗ trợ cao của Chính phủ các nước đối với logistics trong khu vực cũng là một yếu tố thúc đẩy tăng trưởng của ngành. Trung Quốc đã bắt đầu phục hồi sau dịch Covid-19 nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào khác và do đó, thị trường này đang chứng kiến sự tiến triển của ngành logistics, đặc biệt là logistics phục vụ thương mại điện tử.
=> Các nước ASEAN cũng đã cơ bản kiểm soát được làn sóng dịch bệnh thứ 2 và thứ 3. Điều này đã cho phép các công ty logistics và chuỗi cung ứng đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong tình hình dịch bệnh. Đến nay, hầu hết hàng hóa được vận chuyển đến Hoa Kỳ và Châu Âu thông qua các tuyến thương mại Đông - Tây. Tuy nhiên, xu hướng trong vài năm gần đây là sự nổi lên của thương mại nội Á. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc hiện đã có các cảng container hiện đại, quy mô lớn trong các quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương khác đang đầu tư hàng tỷ USD để nâng cấp cơ sở hạ tầng logistics để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa container.
Cuối cùng mình muốn đề cập đến các xu hướng chính trong bài báo cáo đã chỉ ra rằng: 
+ Thương mại điện tử nở rộ trong bối cảnh người dân tăng cường mua hàng trực tuyến vì Covid-19 cũng là một yếu tố đáng chú ý giúp thị trường phục vụ thương mại điện tử phát triển mạnh. Hành vi mua hàng và kỳ vọng của người tiêu dùng thay đổi với những yêu cầu cao hơn về hàng nhanh, miễn phí giao hàng với cước ngắn, giá cả cạnh tranh và “logistics thu hồi” thuận tiện. Lịch trình giao hàng khắt khe thách thức các mô hình chuỗi cung ứng và logisitcs truyền thống, buộc các công ty hiện phải điều chỉnh chiến lược của mình để cung cấp dịch vụ giao hàng theo yêu cầu với chi phí thấp. Thị phần của thương mại điện tử trong trong thị trường bán lẻ ngày càng tăng, thậm chí là theo cấp số nhân.
+ Các giải pháp trực tuyến sáng tạo, tùy chỉnh, đáp ứng yêu cầu đặc thù của khách hàng, sẽ hình thành phân khúc dịch vụ logistics cao cấp (đây là thế mạnh của các nhà cung cấp dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL) – đọc kĩ hơn tại phần Hộp 1 – trang 22 trong bài báo cáo.
Vậy thì để kết luận như sau, nếu trong danh sách xin việc của bạn, có các công ty thuộc lĩnh vực CUNG ỨNG VÀ GIAO NHẬN. Đặc biệt hơn là các công ty có hoạt động trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ vận chuyển cho các sàn thương mại điện tử hoặc các nhà cung cấp dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL) thì bạn nên đẩy những công ty này lên đầu danh sách xin việc của bạn.
Một số vị trí công việc bạn có thể cân nhắc khi quyết định gia nhập các công ty thuộc lĩnh vực này:
+ Chuyên viên Quản lý chuỗi cung ứng.
+ Supply chain planner (người lên kế hoạch cho chuỗi cung ứng).
+ Chuyên viên mua hàng (Purchasing).
+ Procurement manager (chịu trách nhiệm lên kế hoạch, xây dựng chiến lược mua hàng và duy trì hoạt động mua hàng).
+ Quản lí kho (warehousing).
+ Các chuyên viên điều hành vận tải hoặc giao nhận.
+ Các vị trí liên quan đến tài chính.
+ Chuyên viên Sale and Marketing.
+ Hành chính – nhân sự

Lĩnh vực sản xuất 


Cung cấp đầy đủ vật tư và nhu yếu phẩm để phục vụ cho việc chống lại dịch bệnh là vô cùng quan trọng.
Riêng đối với lĩnh vực sản xuất, nếu các sản phẩm chính của công ty thuộc về khối ngành sản phẩm tiêu dùng nhanh: FMCG (Fast Moving Consumer Goods), công ty chắn chắc sẽ phải giữ chân và tuyển dụng thêm nhân tài để phục vụ cho việc nhu cầu tăng cao đột biến do tình trạng tích trữ hàng hóa của người tiêu dùng thời điểm dịch bệnh xảy ra. (07)
Không chỉ riêng với việc gia tăng về nhu cầu mua sắm hàng hóa, việc giải quyết các vấn đề về các kênh phân phối và bán hàng cũng sẽ là một bài toán khó khăn cho doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất. Gia tăng, điều chỉnh hoạt động sản xuất hay nhanh chóng cho ra mắt các sản phẩm phù hợp với thị trường sẽ đòi hỏi các doanh nghiệp phải chuyển mình cũng như phản ứng tốt với tình hình dịch bệnh.
Việc duy trì hình ảnh thương hiệu và củng cố hình ảnh trên các kênh truyền thông sẵn có cũng là cơ hội cho các nhân sự mới với nhiều ý tưởng độc đáo và đột phá hơn để ghi dấu trong mắt người dùng do thời lượng sử dụng mạng Internet nói chung và trên các kênh mạng xã hội nói riêng sẽ gia tăng trong thời điểm dịch COVID -19.
Nói chung với ngành sản xuất hàng hóa, đặc biệt là ngành hàng FMCG vẫn có nhiều thế mạnh và với cương vị là một ngành hàng thiết yếu và quan trọng, sẽ phát triển bền vững trong tương lai nhưng vẫn cần có sự thích ứng tốt với tình hình dịch bệnh và nhu cầu của người tiêu dùng. 
Một số vị trí công việc bạn có thể cân nhắc khi quyết định gia nhập các công ty thuộc lĩnh vực này. Đối với các công ty FMCG lớn thì có rất nhiều vị trí công việc bạn có thể thử nhưng đồng thời sự cạnh tranh cũng rất cao:
+ Sale and Marketing.
+ Tài chính.
+ Hành chính – nhân sự.
+ Chuỗi cung ứng.

Lĩnh vực giáo dục 


Với sự ảnh hưởng của dịch COVID – 19, xu hướng trong tương lai của việc học chắc chắn sẽ phải chuyển dần sang việc dạy học trực tuyến, không khó để đọc thấy những thông tin các trường học, trung tâm giáo dục phải chuyển sang mô hình lớp học trực tuyến, áp dụng các công cụ giao tiếp, các nền tảng chứa dữ liệu ảo vào việc giáo dục cho học sinh và sinh viên.
Với việc tình hình dịch bệnh sẽ còn kéo dài và việc học tại trường sẽ còn gặp nhiều gián đoạn, thì việc phát triển việc học trực tuyến sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu đối với ngành giáo dục.
Một số lợi ích chính từ việc học qua màn hình máy tính sẽ là:
+ Học sinh và sinh viên có sự tự chủ về thời gian.
+ Có sẵn các tài liệu được lưu trữ để dễ dàng tra cứu.
+ Học bất cứ phần nào mình thích, tự do nghiên cứu hơn so với việc học ở trường lớp chỉ qua sách vở.
Dựa vào DIỄN ĐÀN GIÁO DỤC VÀ TRIỂN LÃM HỌC ĐƯỜNG 4.0 (EDU4.0) (08) được diễn ra ngày 21/11/2020 tại Hà Nội - sự kiện do Bộ Thông tin và Truyền thông bảo trợ, với sự tham gia của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Diễn đàn cũng đề cập chính đến vấn đề: Chuyển đổi số trong giáo dục thời kỳ “bình thường mới” đã đề cập đến những chủ đề “nóng” trong lĩnh vực giáo dục và xu hướng phát triển công nghệ phục vụ cho giáo dục. Nên tiềm năng của lĩnh vực này trong tương lai sẽ rất lớn.
Bây giờ đến phần quan trọng hơn, nếu bạn muốn tham gia vào các công ty vào lĩnh vực này – công ty nào bạn nên tham gia?:
+ Các công ty chuyên về các Công nghệ phục vụ cho việc giáo dục trực tuyến: VNPT (Hệ sinh thái Giáo dục Việt Nam vnEDU4.0), ARUBA/ELITE, HP & SYNNEX FPT, VIETTEL,…
+ Các công ty cung cấp các khóa học trực tuyến: Edumall, Unica, Kyna, Topica,…
+ Các công ty đang chuyển đổi dần sang hình thức giáo dục trực tuyến. (ví dụ như các trung tâm ngoại ngữ dần phải cung cấp các bài học của mình lên nền tảng trực tuyến).
Một số vị trí công việc bạn có thể cân nhắc khi quyết định gia nhập các công ty thuộc lĩnh vực này:
+ Chuyên viên Marketing.
+ Chuyên viên tư vấn kinh doanh (chuyên về khối tư vấn phát triển phần mềm).
+ Vị trí chăm sóc khách hàng.
+ Tài chính.
+ Hành chính – nhân sự.

Lĩnh vực công nghệ


Lại một lĩnh vực không thể thiếu dưới các tác động của COVID – 19, nhờ có các thành tựu của nền công nghệ 4.0 mà chúng ta vẫn có thể duy trì sản xuất, làm việc và học tập. Chắc chắn rằng khi thiếu đi các công nghệ cần thiết, các công ty, tổ chức và cá nhân sẽ rất vất vả khi phải đối mặt với việc phải cách ly xã hội do dịch COVID-19.
Các công ty chuyên về lĩnh vực giao tiếp (communication), cung cấp các dịch vụ quản trị công việc (collaboration tools), các công ty chuyên về cung cấp lĩnh vực như giải trí, thông tin hoặc data sẽ là một bến đỗ tốt cho các bạn thích các lĩnh vực này. Hứa hẹn một sự bùng nổ về cơ hội việc làm trong tương lai.
Đối với lĩnh vực công nghệ đặc thù, mình cũng sẽ đưa ra một số ví dụ để các bạn có thể nhìn rõ nhất các công ty có thể apply vào:
+ Với các công ty chuyên về công nghệ hàng đầu – các doanh nghiệp lớn, có nền tảng về công nghệ cực tốt: SAMSUNG, FPT, VNG, INTEL, VIETTEL , … (09)
+ Các công ty chuyên về cung cấp các giải pháp công nghệ cho doanh nghiệp: như cung cấp giải pháp ERP hay số hóa các tài liệu và hệ thống quản lý doanh nghiệp.
+ Các công ty vừa và nhỏ về công nghệ: chủ yếu là các star-up về công nghệ đang trên đà phát triển mạnh.
Ngoài ra cũng còn rất nhiều công ty với nền tảng là công ty công nghệ nhưng hoạt động trên nhiều thị trường khác nhau như: Foody, Lozi, Cốc Cốc, Rever, Luxstay, … Đây cũng là điều thuận lợi để bạn có thể lựa chọn cho mình công ty với vị trí phù hợp. 
Một số vị trí công việc bạn có thể cân nhắc khi quyết định gia nhập các công ty thuộc lĩnh vực này:
+ Marketing.  
+ Nhân viên Phát triển Kinh doanh (Business Development). 
+ Vị trí chăm sóc khách hàng.
+ Tài chính.
+ Hành chính – nhân sự.

Tạm kết

Bài viết này dựa trên các ý tưởng từ bài viết thuộc blog của Học viện Kinh tế và Chính trị London (London School of Economics and Political Science) và các tài liệu do bản thân mình có tìm hiểu thêm được. 
Nếu như các bạn muốn tham khảo bài viết gốc thì mình sẽ để link tại đây : https://blogs.lse.ac.uk/careers/2020/05/04/new-world-order/
Mình cũng sẽ để thêm các đường dẫn liên kết đến các tài liệu tham khảo mình lấy làm nền tảng để xây dựng nên bài viết này,  qua đó mọi người có thể tìm đọc thêm các thông tin để lựa chọn hướng đi cho tương lai của bản thân. Và hãy để lại bình luận hoặc đặt câu hỏi để mình và bạn có thể trao đổi thêm những thông tin hữu ích.  

Tài liệu tham khảo

+ 01: https://doanhnhansaigon.vn/chuyen-lam-an/nhu-cau-thi-truong-y-te-van-con-rat-lon-1098644.html
+ 02: https://nhandan.com.vn/tin-tuc-su-kien/the-gioi-ca-ngoi-nhung-thanh-tuu-cua-viet-nam-631696/
+ 03: http://baochinhphu.vn/Chinh-sach-moi/Phat-trien-cong-nghiep-trang-thiet-bi-y-te-san-xuat-trong-nuoc/402520.vgp
+ 04: https://apple.co/2Zvs0Rv
+ 05: https://vtv.vn/doi-song/giai-phap-tap-the-duc-tai-nha-tang-cuong-suc-de-khang-trong-mua-dich-covid-19-20200326193109281.htm
+ 06: https://gosmartlog.com/bao-cao-logistics-viet-nam-2020/
+ 07: https://moit.gov.vn/web/guest/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/nguon-cung-hang-hoa-thiet-yeu-tai-cac-sieu-thi-cho-tren-ca-nuoc-%C4%91ap-ung-%C4%91u-nhu-cau-cua-nguoi-dan-18096-22.html
+ 08: http://educationsummit.vn/thong-cao-bao-chi/
+ 09: https://www.topcv.vn/top-cong-ty-cong-nghe-hang-dau-viet-nam-tl4.html